W niedzielę rano z portu w Odessie na południu Ukrainy wypłynął ostatni ukraiński statek w ramach inicjatywy zbożowej, która umożliwiała bezpieczny eksport ukraińskiego zboża przez Morze Czarne - donosi Reuters, powołując się na serwis MarineTraffic. Termin porozumienia zawartego z Moskwą upływa w poniedziałek. Jeżeli Rosja nie przedłuży umowy zbożowej, poniesie ogromne dyplomatyczne koszty - powiedział doradca prezydenta Joe Bidena.
MarineTraffic twierdzi, że statek TQ Samsun pływający pod turecką banderą opuścił Odessę tuż po godzinie 8 rano czasu lokalnego (godzina 7 w Polsce) i obrał kurs na południe do Stambułu.
Władze Ukrainy do tej pory nie wypowiedziały się publicznie w tej sprawie.
Inicjatywa zbożowa wygasa w poniedziałek
Umowa zbożowa, gwarantująca bezpieczny eksport zboża i nawozów z Ukrainy przez Morze Czarne, została zawarta w lipcu 2022 roku przez Ukrainę, Rosję, Turcję i ONZ. Porozumienie to było już kilkakrotnie przedłużane, jednak 4 lipca MSZ Rosji oświadczyło, że nie widzi możliwości kontynuowania tej inicjatywy. Rosja zagroziła, że nie przedłuży umowy, ponieważ kilka jej żądań dotyczących eksportu zboża i nawozów nie zostało spełnionych.
Jeśli Moskwa nie zgodzi się na jej przedłużenie, umowa wygaśnie w poniedziałek.
W ramach porozumienia Ukraina wyeksportowała ponad 32 mln ton kukurydzy, pszenicy i innych zbóż. Według ONZ dzięki korytarzowi zbożowemu ceny żywności obniżone zostały o ponad 20 proc. na całym świecie
Doradca Bidena: Rosja drogo zapłaci za nieprzedłużenie umowy zbożowej
- Możliwe, że Rosja wycofa się z umowy zbożowej, możliwe, że ją przedłuży. Jeżeli jednak się wycofa, reszta świata zauważy, że zignorowała konieczność pozyskiwania przez kraje Globalnego Południa, Afrykę, Amerykę Łacińską i Azję żywności w akceptowalnych cenach. I sądzę, że będzie to oznaczało dla Rosji gigantyczne koszty dyplomatyczne. Taki wybór stoi przed Władimirem Putinem - powiedział doradca prezydenta Joe Bidena ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan w wywiadzie nadanym w niedzielę przez amerykańską telewizję CBS.
W piątek rzecznik ONZ powiedział, że sekretarz generalny organizacji Antonio Guterres czeka na odpowiedź od Władimira Putina w sprawie propozycji przedłużenia obowiązywania umowy.
Również w piątek szefowa Komisji Europejskiej wezwała prezydenta Rosji do przedłużenia porozumienia. Ursula von der Leyen podkreśliła, że w przeciwnym razie będziemy mieć do czynienia z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego.
Źródło: Reuters, BBC, PAP