Chorować może nawet pół miliarda ludzi, ale prawie połowa o tym nie wie. Dziś Światowy Dzień Cukrzycy

14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy. Z szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że liczba osób chorujących na cukrzycę stale rośnie. Jeszcze w 1980 roku było to 108 milionów, a w 2014 roku około 422 miliony. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF) podaje z kolei, że w 2021 roku cukrzycę miało aż 537 mln dorosłych, a do 2045 roku może być to nawet 783 mln chorych. Wzrasta również odsetek śmiertelności. Według IDF w 2021 roku cukrzyca odpowiadała za 6,7 mln zgonów. W Polsce na cukrzycę choruje co najmniej 3 mln pacjentów, ale nawet milion spośród nich może nie zdawać sobie z tego sprawy, bo wciąż pozostają niezdiagnozowani. Na świecie nawet 44 proc. cukrzyków może nie wiedzieć, że cierpi na tę chorobę.

ZOBACZ TEŻ: Raport: nawet 40 proc. osób z cukrzycą nie wie, że choruje

Wyróżnia się dwa typy cukrzycy. Cukrzyca typu 1 charakteryzuje się niewystarczającą produkcją insuliny przez organizm, co skutkuje tym, że trzeba ją codziennie choremu podawać. Nie są znane jej przyczyny ani sposoby zapobiegania. Ten typ cukrzycy występuje u około 10 proc. chorych. Objawy pojawiają się najczęściej nagle i głównie u młodych osób do 35. roku życia. Zalicza się do nich bóle brzucha, wymioty, nasilone pragnienie, wielomocz, apatię, zmęczenie, utratę wagi czy wilczy głód.

W cukrzycy typu 2 dochodzi do produkcji insuliny, ale nie jest ona wydzielana w sposób prawidłowy. Skutkuje to podwyższonym poziomem cukru we krwi. Ten typ cukrzycy odpowiada za około 90 proc. przypadków choroby i ujawnia się zazwyczaj po 35. roku życia. Objawy cukrzycy typu 2 mogą być podobne do tych, co w przypadku typu 1, ale często są łagodniejsze lub praktycznie niezauważalne. W efekcie przez wiele lat choroba może pozostać nierozpoznana. Do symptomów zalicza się więc uczucie pragnienia, potrzebę częstszego niż zwykle oddawania moczu, zaburzenia widzenia, zmęczenie, utratę wagi.

Osoby z cukrzycą są również bardziej narażone na m.in. zawał serca, udar mózgu i niewydolność nerek, a także na trwałą utratę wzroku. Cukrzyca po pewnym czasie może bowiem powodować uszkodzenie naczyń krwionośnych w oczach, ale i w sercu czy nerkach. Cukrzyca jest w czołowej dziesiątce najczęstszych przyczyn zgonów na świecie.

ZOBACZ TEŻ: "Jedno z największych zagrożeń dla zdrowia publicznego w naszych czasach". Choroba dotknie ponad 1,3 mld osób

Rozwojowi cukrzycy typu 2 mogą sprzyjać nadwaga, niewystarczająca aktywność fizyczna i genetyka. W wielu przypadkach rozwojowi cukrzycy typu 2 można zapobiec lub minimalizować jej wpływ na zdrowie poprzez odpowiedni tryb życia.

Najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka zachorowania jest utrzymywanie odpowiedniej masy ciała, co najmniej 30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie, niepalenie papierosów oraz zdrowa dieta. Ocenia się, że wielu przypadkom cukrzycy można zapobiec lub spowolnić jej rozwój wprowadzając odpowiednie nawyki żywieniowe. To m.in. kontrolowanie kaloryczności, jedzenie regularnych, częstych, małych i urozmaiconych posiłków, spożywanie produktów pełnoziarnistych o niskim indeksie glikemicznym, surowych warzyw, ograniczenie spożycia mięsa, głównie czerwonego, ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych, soli, słodyczy i alkoholu oraz picie co najmniej 1,5 l napojów dziennie, najlepiej wody.

Warto także regularnie badać się, bo wczesne wykrycie choroby daje większe możliwości zapobiegania poważnym konsekwencjom jej rozwoju. Przypomnijmy, że prawidłowy poziom cukru we krwi na czczo dla osoby dorosłej to 70-99 miligramów na decylitr. Dwie godziny po posiłku nie powinien przekraczać 140 mg/dl.

ZOBACZ TEŻ: Jedzenie takiego mięsa znacząco zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2. Nowe badania