Przywódca Chin Xi Jinping oraz prezydent Rosji Władimir Putin odbyli we wtorek oficjalne rozmowy w Moskwie. We wspólnym oświadczeniu, wydanym po zakończeniu spotkania, ocenili, że stosunki rosyjsko-chińskie są na najwyższym poziomie w historii. Podkreślili przy tym, że nie mają one "konfrontacyjnej natury i nie są wymierzone przeciwko państwom trzecim". Putin ocenił również, że chińska propozycja rozwiązania "kryzysu ukraińskiego" mogłaby się stać podstawą do zakończenia walk, "gdy tylko Zachód i Kijów będą na to gotowe". Wołodymyr Zełenski powiedział we wtorek, że Kijów zaproponował, by Pekin dołączył do ukraińskiej formuły pokojowej, jednak nadal nie otrzymał odpowiedzi od strony chińskiej.
Przywódca Chin Xi Jinping przybył w poniedziałek z wizytą państwową do Rosji, gdzie ma pozostać do środy. We wtorek po południu Xi wziął udział w oficjalnej ceremonii powitania przez Władimira Putina. Następnie obydwaj politycy rozpoczęli formalne rozmowy.
Putin poparł chiński "plan pokojowy" dla Ukrainy
Po rozmowach Putin oświadczył, że "wiele z postanowień chińskiego planu pokojowego można przyjąć jako podstawę dla rozwiązania konfliktu na Ukrainie, gdy tylko Zachód i Kijów będą na to gotowe". - Na razie nie widzimy jednak takiej gotowości - dodał. Jednocześnie rosyjski przywódca oskarżył Zachód o chęć walki "do ostatniego Ukraińca".
Odnosząc się do chińskiej propozycji, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiedział we wtorek, że Kijów zaproponował, by Pekin dołączył do ukraińskiej formuły pokojowej, jednak nadal nie otrzymał odpowiedzi od strony chińskiej.
Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby ocenił z kolei, że jeżeli Chiny chcą odgrywać konstruktywną rolę w kwestii wojny w Ukrainie, ich przywódca powinien wezwać Putina do zakończenia inwazji.
Ogłoszone w lutym "stanowisko Chin w sprawie politycznego rozwiązania kryzysu ukraińskiego" wzywa do poszanowania integralności terytorialnej "wszystkich państw", zawieszenia broni i rozmów pokojowych. Pekin sprzeciwił się jednak "jednostronnym sankcjom", jak wcześniej określał restrykcje nakładane na Moskwę. Dokument nie zawiera też wzmianki o wycofaniu rosyjskich wojsk z Ukrainy lub oddaniu jej okupowanych terytoriów.
Stany Zjednoczone już wcześniej ostrzegły, że w obecnej sytuacji zawieszenie broni byłoby korzystne dla Rosji, ponieważ usankcjonowałoby jej nielegalne podboje i dało czas na reorganizację sił, by zaatakować ponownie. Kijów docenił wysiłki dyplomatyczne Chin, zaznaczając jednak, że Rosjanie muszą wycofać wojska z Ukrainy.
Wspólne oświadczenie przywódców Chin i Rosji
Xi i Putin podpisali w Moskwie wspólne oświadczenie na temat "pogłębiania wszechstronnego partnerstwa i strategicznej współpracy w nowej erze" - podała chińska agencja prasowa Xinhua. Według niej w kwestii Ukrainy obie strony zgodziły się co do konieczności przestrzegania zasad Karty Narodów Zjednoczonych i prawa międzynarodowego oraz sprzeciwiły się "szkodzeniu prawowitym interesom bezpieczeństwa" innych krajów. Wyraziły sprzeciw wobec "jednostronnych sankcji".
Chiny i Rosja podkreśliły, że do rozwiązania "kryzysu ukraińskiego" potrzebne jest uszanowanie "uzasadnionych obaw dotyczących bezpieczeństwa wszystkich państw". Wezwały też do "zaprzestania wszelkich działań, które nasilają napięcia i przedłużają wojnę, aby uniknąć dalszej eskalacji i wymknięcia się sytuacji spod kontroli".
We wspólnym oświadczeniu Xi i Putin ocenili, że rosyjsko-chińskie stosunki są najlepsze w historii. "Strony zauważają, że relacje między Rosją i Chinami, choć nie stanowią sojuszu wojskowo-politycznego podobnego do tych, które stanowiono w czasach zimnej wojny, przewyższają ten typ współpracy międzynarodowej" - napisano.
Stosunki te "nie stanowią bloku, nie mają konfrontacyjnej natury i nie są wymierzone przeciwko państwom trzecim" - dodano.
Rozmowy Xi Jinpinga i Władimira Putina
W czasie rozmów Xi oświadczył, że Chiny i Rosja powinny pogłębiać "praktyczną współpracę". - Widać już pierwsze żniwa współpracy, a dalsza współpraca jest na zaawansowanym poziomie - mówił w czasie formalnych rozmów.
Rosyjski prezydent zapowiedział, że władze na Kremlu są gotowe, by pomóc chińskim firmom zastąpić zachodnie korporacje, które opuściły Rosję w wyniku inwazji na Ukrainę. Putin dodał, że przywódcy rozmawiali na temat gazociągu Power of Siberia 2. Inwestycja miałaby pozwolić na dostarczanie 50 miliardów metrów sześciennych rosyjskiego gazu do Chin przez Mongolię.
- Jestem przekonany, że nasza wielotorowa współpraca będzie się rozwijać dla dobra obywateli naszych państw - powiedział Putin do Xi.
Wcześniej chiński przywódca spotkał się z premierem Rosji Michaiłem Miszustinem i wezwał do utrzymywania dalszych kontaktów między szefami rządu Chin i Rosji.
Xi Jinping w Rosji
Xi Jinping rozmawiał już z Putinem w poniedziałek po przylocie do Moskwy. Podczas spotkania na Kremlu przywódcy nazywali się wzajemnie "drogimi przyjaciółmi". - Wiem, że w przyszłym roku będą w waszym kraju kolejne wybory prezydenckie - powiedział Xi na początku spotkania. - Pod silnym przywództwem pana prezydenta Rosja osiągnęła znaczący postęp (…). Jestem przekonany, że lud rosyjski będzie dalej zdecydowanie popierał pana prezydenta - dodał.
Putin stwierdził natomiast, że "Chiny poczyniły olbrzymi skok naprzód w rozwoju". - To wzbudza szczere zainteresowanie na całym świecie i nawet trochę wam zazdrościmy - powiedział, cytowany przez Agencję Reutera.
Pierwsza wizyta u Putina od nakazu aresztowania przez MTK
Xi jest pierwszym szefem państwa, który spotkał się z Putinem, odkąd Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał nakaz jego aresztowania za zbrodnie wojenne na Ukrainie.
Pekin nie potępił rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie i sprzeciwia się sankcjom nakładanym na Moskwę. Chińskie władze zadeklarowały poparcie dla rozmów pokojowych i zawieszenia broni, ale zdaniem ekspertów w obecnej sytuacji byłoby ono korzystne dla Rosji. Władze USA wyrażały obawy, że Chiny będą dostarczać Rosji uzbrojenie.
Źródło: PAP, Reuters