Memoriał pod lupą rosyjskich służb. Media: sprawdzają stowarzyszenie pod kątem "rehabilitacji nazizmu"

Andrzej Zaucha: w Rosji chcą doprowadzić do zapomnienia stalinowskich zbrodni

Źródło: tvn24

Stowarzyszenie Memoriał, zasłużone w dokumentacji stalinowskich zbrodni, znalazło się pod lupą Rosyjskiego Komitetu Śledczego. Jak poinformował w sobotę portal RBK, wszczęto wobec niego postępowanie sprawdzające, na podstawie przepisów dotyczących "rehabilitacji nazizmu". O podjęcie śledztwa wnioskowała organizacja Weterani Rosji. Memoriał od lat spotyka się z szykanami ze strony rosyjskich władz.

Przedstawiciele Rosyjskiego Komitetu Śledczego wezwali szefa organizacji Jana Raczyńskiego, o czym on sam poinformował w sobotę. Dodał również, że termin spotkania zostanie ustalony w przyszłym tygodniu.

Szef Memoriału wyjaśnił, że postępowanie zostało wszczęte na wniosek organizacji Weterani Rosji. Pod koniec grudnia zeszłego roku, jeszcze przed decyzją Sądu Najwyższego o likwidacji stowarzyszenia, organizacja ta oświadczyła, że Memoriał "neguje fakty zbrodni popełnionych przez wspólników nazistów". Zażądała też pociągnięcia do odpowiedzialności pracowników Memoriału.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

Zarzucają Memoriałowi "wybielanie nazistowskich przestępców"

Weterani Rosji oświadczyli, że Memoriał "uwiecznia pamięć" owych "wspólników nazistów" jako "ofiar represji politycznych w ZSRR". Powoływali się przy tym na fakt, że na listach ofiar represji politycznych prowadzonych przez Memoriał znalazły się nazwiska osób uznanych za kolaborantów.

Listy Memoriału liczą miliony nazwisk, a organizacja wcześniej uznała, że doszło do błędu w bazach danych i skorygowała je.

Rosyjska prokuratura generalna, żądając likwidacji Memoriału, oświadczyła między innymi, że Memoriał "spekulując na temacie represji politycznych XX wieku tworzy kłamliwy obraz ZSRR (...), wybiela i rehabilituje przestępców nazistowskich".

Za przestępstwo określane w rosyjskim kodeksie karnym jako "rehabilitacja nazizmu" grozi kara do pięciu lat pozbawienia wolności.

CZYTAJ TEŻ: Rosyjski Sąd Najwyższy zdecydował o likwidacji stowarzyszenia Memoriał

Memoriał represjonowany przez władze Rosji

Międzynarodowe Stowarzyszenie Historyczno-Oświatowe, Dobroczynne i Obrony Praw Człowieka "Memoriał" powstało 26-28 stycznia 1989 roku. Zajmuje się badaniami historycznymi i propagowaniem wiedzy o ofiarach represji radzieckich, w tym zwłaszcza w okresie stalinowskim, a także ochroną praw człowieka w krajach byłego ZSRR. Przewodniczącym Stowarzyszenia jest Jan Raczyński.

Stowarzyszenie posiada własne archiwum i bibliotekę, gromadzące dane i literaturę na tematy związane w represjami w czasach ZSRR. Przy Stowarzyszeniu działa muzeum "Sztuka i życie Gułagu", którego dyrektorem jest Nikita Ochotin. Ważną częścią działalności "Memoriału" są studia nad polskimi ofiarami represji, w tym zbrodni katyńskiej. W tym celu działa Komisja Polska Stowarzyszenia Memoriał, której koordynatorem jest Aleksandr Gurjanow. "Memoriał" ściśle współpracuje z Ośrodkiem Karta, od 1992 roku tworząc Indeks Represjonowanych, który jest całościową, imienną dokumentacją losów obywateli polskich represjonowanych przez organa władzy sowieckiej w latach 1939-56.

Stowarzyszenie od dłuższego czasu spotykają szykany ze strony władz rosyjskich i prezydenta Władimira Putina. Od lat podejmowane są przez władze próby wpisania "Memoriału" na listę "organizacji - agentów zagranicznych". Dokonywane są aresztowania oraz zasądzane kary więzienia dla członków tej organizacji.

28 grudnia 2021 roku rosyjski Sąd Najwyższy wydał wyrok nakazujący zamknięcie Stowarzyszenia.