Porozumienie Grecji i Macedonii w sprawie nazwy

W Grecji odbywały się protesty przeciwko kompromisowi z Macedonią
Źródło: Reuters

Grecki premier Aleksis Cipras poinformował we wtorek, że Grecja i Macedonia osiągnęły porozumienie w sprawie nazwy macedońskiego państwa, co przez wiele lat było przedmiotem sporu między obu krajami. Jak powiedział przedstawiciel greckiego rządu, Ateny uznają Macedonię jako Republikę Macedonii Północnej.

Aleksis Cipras przypomniał, że Ateny domagały się, by była to "złożona" nazwa z kwalifikatorem geograficznym. Podkreślił, że nowa nazwa ma być używana zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej.

Rząd Macedonii zobowiązał się do modyfikacji nazwy kraju w związku zarzutami Grecji, że obecna implikuje roszczenia do greckiej prowincji o tej samej nazwie. W zamian Ateny obiecują wycofanie obiekcji do członkostwa Macedonii w NATO i Unii Europejskiej. Grecja na forum UE przeforsowała oficjalną nazwę: Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (akronim angielski - FYROM) i od lat blokowała wysiłki Macedonii, by wstąpić do NATO i UE.Premier Macedonii Zoran Zaew podkreślił, że rozwiązanie kwestii nazwy otworzy Macedonii drogę do członkostwa w NATO i w Unii Europejskiej. Zaapelował do macedońskiej opozycji o poparcie tego porozumienia. Wskazał, że zachowuje ono macedońską tożsamość etniczną i kulturową.

Pod koniec maja Zaew zapowiedział, że jakakolwiek nowa nazwa tego kraju, która zostanie uzgodniona z Grecją, będzie poddana pod referendum. Dodał, że odbędzie się ono we wrześniu lub w październiku.Cipras powiedział we wtorek, że porozumienie w sprawie nazwy będzie przedłożone greckiemu parlamentowi do ratyfikacji, pod warunkiem, że strona macedońska dotrzyma swoich zobowiązań.

27 lat sporu

Spór o nazwę datuje się od czasu, gdy Macedonia uzyskała w 1991 roku niepodległość. Proponowano różne rozwiązania, między innymi dodanie do nazwy Republiki Macedonii określenia "nowa" lub właśnie "północna" czy też przyjęcie nazwy Republika Macedonii Ilindeńskiej.

Ilinden to w języku macedońskim dzień św. Eliasza, święto obchodzone w Macedonii 2 sierpnia. Dzień ten jest dla Macedonii ważny z dwóch powodów - wiąże się z tzw. powstaniem ilindeńskim, które wybuchło 2 sierpnia 1903 roku przeciw imperium osmańskiemu w należących wówczas do niego regionach Macedonia i Tracja, oraz z datą 2 sierpnia 1944 roku, gdy w monastyrze Prohora Pczinjskiego na terenie dzisiejszej Serbii ogłoszono państwowość Macedonii.