Tak Brytyjczycy pożegnają królową Elżbietę II. Trumna na lawecie armatniej, "święto bankowe" i zamknięte lotnisko

Dzień po poinformowaniu przez Pałac Buckingham o śmierci Królowej, Zjednoczone Królestwo wkroczyło w 10 dniową żałobę narodową. Zaplanowane na ten czas koncerty, imprezy masowe, wydarzenia sportowe i kulturalne są przekładane. Obecnie tysiące Brytyjczyków zbiera się przed dawną rezydencją Elżbiety II, by okazać swój smutek. Wydarzeniem, które zwieńczy ten okres będzie pogrzeb monarchini, zaplanowany na 19 września. 

Zgodnie z procederem, długość żałoby w rodzinie królewskiej wyznacza jej aktualna głowa. Nowy monarcha, Karol III zdecydował, że zakończy się ona po upływie 7 dni od państwowego pogrzebu Elżbiety II, czyli 26 września. Obchodzić ją będą wszyscy członkowie rodziny królewskiej, pracownicy królewskich posiadłości oraz osoby pełniące obowiązki ceremonialne. 

Według ekspertów trumna królowej Elżbiety wykonana została już kilkadziesiąt lat temu. Zgodnie z tradycją użyto do tego drewna angielskiego dębu rosnącego na królewskiej posiadłości w Sandringham, oraz ołowiu którym trumna została wyłożona. Takie same trumny mieli m.in. książę Filip oraz księżna Diana.

Specjalna budowa trumny ma służyć spowolnieniu procesów rozkładu ciała. Jak podkreślono, jest to szczególnie istotne w przypadku królowej Elżbiety II, ponieważ jej trumna zostanie finalnie umieszczona w kaplicy, a nie pochowana w ziemi.

10 września, dwa dni po śmierci Królowej Elżbiety II, na stronie brytyjskiego ministerstwa pojawiła się informacja o ustanowieniu dnia jej pogrzebu narodowym "świętem bankowym" (ang. bank holiday). "Pozwoli to obywatelom, firmom i innym organizacjom na oddanie czci Jej Królewskiej Mości oraz na upamiętnienie jej rządów. Jednocześnie zaznaczy to ostatni dzień okresu żałoby narodowej" - brzmi fragment oświadczenia. 

Nie oznacza to jednak, że dzień ten będzie dniem wolnym od pracy dla wszystkich obywateli. Jak zaznacza ministerstwo, decyzja o tym pozostaje kwestią indywidualnych ustaleń między pracodawcą a pracownikiem. Brak również regulacji w sprawie dodatkowego wynagrodzenia dla osób, które w ten dzień będą musiały udać się do pracy. Zamknięte tego dnia pozostaną natomiast szkoły w całym Zjednoczonym Królestwie. 

W związku z zaplanowanym na poniedziałek 19 września pogrzebem Elżbiety II operator londyńskiego transportu zbiorowego spodziewa się wówczas zwiększonego ruchu na wybranych odcinkach. Niemniej na swojej stronie internetowej informuje, że nie przewiduje zmian w sposobie kursowania metra czy pociągów. 

Operator sugeruje jednak podróżnym nie udającym się na ceremonię omijanie 10 stacji metra zlokalizowanych w pobliżu Buckingham Palace. Zastrzega również, że "mogą być konieczne pewne krótkotrwałe zmiany spowodowane kwestiami bezpieczeństwa, takie jak reorganizacja sposobu wchodzenia i wychodzenia na stacje, kolejki czy pominięcia przystanków".

W uroczystościach pogrzebowych królowej Elżbiety II wezmą udział przywódcy państw i monarchowie z całej świata.

Jak donosi Politico, zagraniczne głowy państw, przybywające na uroczystość, zostały poproszone o korzystanie z planowych lotów oferowanych przez komercyjne linie lotnicze. Obowiązuje je także zakaz używania prywatnych helikopterów. Politycy, którzy przybędą do Londynu własnymi samolotami, będą zmuszeni do lądowania poza Heathrow, na mniej obleganych lotniskach dookoła miasta. Ponadto w czasie pogrzebu na pół godziny wstrzymane zostaną wszystkie starty i lądowania na lotnisku Heathrow, aby nie zakłócić hałasem dwóch minut ciszy.

Politycy poruszający się własnymi samochodami nie będą mogli się dostać także na teren Westminster Abbey, gdzie odbędą się ceremonie pogrzebowe. Zamiast tego zostanie dla nich zorganizowany specjalny transport autobusowy, który wyruszy spod królewskiego szpitala w dzielnicy Chelsea.

W oficjalnym komunikacie protokolarnym rząd brytyjski poinformował, że liczba zaproszonych na ceremonię przedstawicieli zagranicznych państw jest ograniczona. Na pogrzebie z każdego państwa zjawić się będzie mogła wyłącznie jedna osoba wraz z towarzyszącym jej małżonkiem. W przypadku, gdy głowa państwa nie będzie w stanie stawić się na uroczystości, może ona przekazać zaproszenie innemu członkowi swojego rządu.

Mimo tych ograniczeń lista polityków, dyplomatów i monarchów, którzy wezmą udział w ceremonii, może liczyć nawet 500 osób. Dla gości tych król Karol III zorganizuje oficjalną kolację w Pałacu Buckingham. Zaplanowano ją na wieczór poprzedzający ceremonię pogrzebu, czyli w niedzielę.

Z kolei w poniedziałek 19 września po formalnym pożegnaniu monarchini przedstawiciele zagranicznych delegacji będą uczestniczyć w przyjęciu wydawanym przez ministra spraw zagranicznych James'a Cleverly'ego. Następnie zostaną oni ponownie przetransportowani autobusami w okolice szpitala królewskiego w Chelsea, skąd będą mogli udać się w dalszą podróż powrotną prywatnymi samochodami. 

Początek uroczystości pogrzebowych 19 września zaplanowano na godzinę 11:00 (godz. 12 czasu polskiego). Trumna z ciałem królowej zostanie wcześniej przetransportowana z pobliskiego Pałacu Westminsterskiego, gdzie była wystawiona od 14 września, do Opactwa Westminsterskiego. Będzie to pierwsza ceremonia pogrzebowa w tym miejscu od 262 lat.

Do przewiezienia trumny użyta zostanie laweta armatnia z 1899 roku o nazwie "State Gun Carriage", ciągnięta przez wojskowych z brytyjskiej marynarki wojennej. Ostatni raz korzystano z tej lawety 43 lata temu podczas ceremonii pogrzebowej Lorda Louisa Mountbattena - wuja zmarłego w ubiegłym roku księcia Filipa. Wcześniej służyła także podczas pogrzebu królowej Wiktorii, królów Edwarda III, Grzegorza V oraz Jerzego VI, a także Winstona Churchilla.

Z informacji przedstawionych na oficjalnej stronie rodziny królewskiej wynika, że ceremonię pogrzebową Elżbiety II poprowadzi arcybiskup Cantenbury, Justin Welby. To on cztery lata temu udzielił ślubu księciu Harremu i amerykańskiej aktorce Meghan Markle. Asystować mu będzie wielebny David Hoyle, dziekan Westminster. Przemówienia wygłoszą premier Lizz Truss oraz Sekretarz Generalny Wspólnoty Narodów Patricia Scotland.

Po ceremonii pogrzebowej sprzed opactwa Westminsterskiego ruszy uroczysty, pieszy pochód. Towarzyszyć mu będzie bicie dzwonów na wieży zegarowej nazywanej Big Ben oraz zaplanowany na końcu trasy wystrzał Królewskiego Oddziału Królewskiej Artylerii Konnej. Przemarsz zakończy się w okolicy łuku triumfalnego, w południowo-wschodniej części londyńskiego Hyde Parku.

Następnie trumna zostanie przeniesiona do karawanu i wyruszy w drogę do zamku Windsor. Gdy pojazd ruszy, zebrani zaczną salutować, a w tle odtworzony zostanie hymn narodowy. Rodzina królewska uda się do zamku samochodami. O godz. 15:10 (godz. 16:10 czasu polskiego) procesja wyruszy sprzed zamku i zacznie zmierzać w stronę kaplicy Św. Jerzego, gdzie Elżbieta II zostanie pochowana. Konduktowi pożegnalnemu towarzyszyć będzie bicie dzwonów oraz uroczyste wystrzały.

Królowa Elżbieta II zostanie pochowana w kaplicy św. Jerzego na zamku w Windsorze. To tam spoczywa jej ojciec Jerzy VI, matka Elżbieta Bowes-Lyon oraz siostra księżna Małgorzata. Według ekspertów królowa w czasie pochówku nie będzie miała na sobie wielu elementów biżuterii - prawdopodobnie jedynie prostą walijską złotą obrączkę ślubną i parę perłowych kolczyków.

Ostatnie pożegnanie Elżbiety II poprowadzi dziekan Windsoru David Conner. Królewskie insygnia władzy, m.in. inkrustowana ponad 3 tys. kamieni szlachetnych brytyjska korona państwowa, zostaną zdjęte z trumny i ułożone na ołtarzu. W ich miejsce król Karol III położy barwy Gwardii Grenadierów. Lord Szambelan ma natomiast złamać symbole swojego urzędu i umieścić je na wieku trumny.

Podczas opuszczania trumny do krypty dziekan Windsoru odmówi psalm. Wówczas zostaną także odczytane wszystkie tytuły Jej Królewskiej Mości. Następnie na dudach odegrany zostanie tradycyjny lament. Arcybiskup Canterbury odmówi po nim błogosławieństwo, które zakończy słowami "Boże chroń Króla".

Zgodnie z życzeniem królowej, trumna z ciałem księcia Filipa zostanie przeniesiona z królewskiej krypty, gdzie obecnie się znajduje, by zająć miejsce obok trumny królowej Elżbiety II. Na koniec, o godzinie 19:30 (20:30 czasu polskiego) rozpoczną się prywatne uroczystości pogrzebowe, w których uczestniczyć będą członkowie rodziny królewskiej.

Większość brytyjskich obywateli nie będzie miała możliwości wzięcia udziału w oficjalnej ceremonii pogrzebowej królowej Elżbiety II. Obywatele będą mogli jednak wyrazić swój smutek na inne sposoby.

W poniedziałek 19 września na godzinę 11:55 (12:55 czasu polskiego) zaplanowano w całym kraju uroczystą minutę ciszy. Brytyjczycy będą mogli także uczestniczyć w przemarszu z Opactwa Westminsterskiego do Hyde Parku znajdującego się w pobliżu Pałacu Buckingham. Ponadto w 6 specjalnie wyznaczonych lokalizacjach na terenie Wielkiej Brytanii będzie możliwe składanie kwiatów.

Na oficjalnej stronie brytyjskiej rodziny królewskiej znajduje się również zakładka, za pomocą której można przesyłać swoje kondolencje. Wybrane wpisy będą przedstawione członkom pogrążonej w żałobie rodziny królewskiej. Część z nich zostanie także umieszczona w królewskim archiwum.

Zgodnie z informacjami upublicznionymi przez Politico brytyjskie służby bezpieczeństwa przygotowywały się do pogrzebu Elżbiety II już od kilkudziesięciu lat. Plany te miały stale być dostosowywane do bieżącej sytuacji.

W ostatnich 5 dniach, gdy trumna monarchini wystawiona była na widok publiczny w Pałacu Westminsterskim, nad zapewnieniem bezpieczeństwa pracowało nawet 10 tys. funkcjonariuszy dziennie.

Podczas samego pogrzebu nad bezpieczeństwem czuwać będą zarówno rozproszeni w tłumie funkcjonariusze, jak i obserwatorzy rozlokowani na dachach i w innych punktach obserwacyjnych. Przypuszcza się, że głowy państw chronione będą dodatkowo przez połączone siły brytyjskiego kontrwywiadu MI5, wywiadu MI6 oraz amerykańskiego Secret Service, jednak informacje takie nie są zwykle oficjalnie komunikowane.

W poniedziałek 19 września brytyjski państwowy nadawca BBC zaplanował wydanie specjalne poświęcone obchodom ceremonii pożegnalnej. Będzie ono nadawane w godz. 8-17 (godz. 9-18 czasu polskiego). Szczegółowe wiadomości będą również podawane na antenie radiowej BBC oraz na stronie internetowej stacji.

W Polsce pogrzeb Elżbiety II będzie transmitowany na antenie stacji TVN24 oraz w TVN24 GO.