Pierwsze zdjęcie czarnej dziury obiegło w środę świat. Jedną z bohaterek przełomowego dokonania stała się doktor Katie Bouman. 29-letnia informatyczka z Caltech stworzyła algorytm, dzięki któremu możliwe było zrobienie historycznej fotografii.
Zespół astronomów z Europejskiego Obserwatorium Południowego zaprezentował w środę pierwsze zdjęcie czarnej dziury - efekt kilkuletniej pracy ponad 200 naukowców z całego świata.
Jednym z tych naukowców jest dr Katie Bouman, 29-letnia informatyczka z California Institute of Technology (Caltech), która pracowała nad algorytmem pozwalającym przetworzyć dane zebrane przez teleskopy na całym świecie w jeden, historyczny obraz.
Pierwsze zdjęcie czarnej dziury
Fotografia czarnej dziury znajdującej się w centrum galaktyki Messier 87, została wykonana za pomocą teleskopu astronomicznego o nazwie Event Horizon Telescope (pol. Teleskop Horyzontu Zdarzeń), wirtualnego teleskopu złożonego z wielu teleskopów rozsianych po świecie. Urządzenia zbierały informacje, które gromadzono w superkomputerach w Max Planck Institute for Radio Astronomy i MIT Haystack Observatory. Gigantycznie ilości danych były następnie konwertowane na obrazy. Aby przetworzenie danych dało w efekcie zdjęcie czarnej dziury, potrzebne były algorytmy. Nad stworzeniem tych systemów, pozwalających uzyskać jeden obraz z setek terabajtów danych dziennie, pracowała między innymi Katie Bouman.
Katie Bouman
Bouman w projekt zaangażowała się sześć lat temu, robiąc doktorat z działu informatyki zajmującej się rozpoznawaniem obrazu (ang. computer vision) na Massachusetts Institute of Technology (MIT). Trzy lata później stworzyła algorytm, dzięki któremu - obok kilku innych - 10 kwietnia mogliśmy obejrzeć pierwsze zdjęcie czarnej dziury. - Pracuję nad tym projektem od prawie sześciu lat i przez ostatni rok musieliśmy praktycznie trzymać buzie na kłódkę odnośnie samego procesu obrazowania - mówi dr Bouman. - Nawet mojej rodzinie nie mogłam jeszcze powiedzieć - dodała. - Ale to niesamowite, że w końcu możemy to pokazać całemu światu - wyznała Bouman. I kiedy cały świat patrzył na historyczne zdjęcie czarnej dziury, badaczka opublikowała na swoim Facebooku fotografię, która również wzbudziła ogromne zainteresowanie internautów. "Patrzę z niedowierzaniem, jak powstawał pierwszy obraz czarnej dziury, jaki zrobiłam" - napisała dr Bouman.
"To jest moment, kiedy na oczach Katie Bouman, powstawał pierwszy obraz czarnej dziury" - skomentował na Twitterze wydział informatyczny MIT zdjęcie Bouman, w kolejnym wpisie dodając: "Katie Bouman właśnie napisała, że to jest moment 'kiedy powstawał pierwszy obraz czarnej dziury, jaki zrobiła'. Dla jasności: to pierwszy obraz czarnej dziury, jaki ktokolwiek zrobił".
Here's the moment when the first black hole image was processed, from the eyes of researcher Katie Bouman. #EHTBlackHole #BlackHoleDay #BlackHole (v/@dfbarajas) pic.twitter.com/n0ZnIoeG1d
— MIT CSAIL (@MIT_CSAIL) 10 kwietnia 2019
W innym wpisie MIT zestawiło zdjęcie dr Bouman z fotografią Margaret Hamilton, która wraz z kierowanym przez siebie zespołem opracowała oprogramowanie systemu pokładowego programu kosmicznego "Apollo". "Po lewej: informatyczka z MIT Katie Bouman ze stosami dysków twardych, zawierających dane o zdjęciu czarnej dziury. Po prawej: informatyczka z MIT Margaret Hamilton z kodem swojego autorstwa, który pomógł wysłać człowieka na Księżyc" - napisano.
Zarówno zdjęcie samej Bouman, jak i wiele kolejnych wpisów dotyczących jej wkładu w przełomowe osiągnięcie, cieszą się ogromną popularnością w mediach społecznościowych. "Dzisiaj świat zobaczył pierwsze zdjęcie czarnej dziury - niezwykłe osiągnięcie, które było możliwe dzięki badaczce Katie Bouman. Wielkie gratulacje! Hurra dla kobiet w naukach ścisłych (STEM - skrót od Science, Technology, Engineering, Mathematics, czyli nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki)" - napisała Ivanka Trump.
Left: MIT computer scientist Katie Bouman w/stacks of hard drives of black hole image data.
— MIT CSAIL (@MIT_CSAIL) 10 kwietnia 2019
Right: MIT computer scientist Margaret Hamilton w/the code she wrote that helped put a man on the moon.
(image credit @floragraham)#EHTblackhole #BlackHoleDay #BlackHole pic.twitter.com/Iv5PIc8IYd
"Zajmij należne ci miejsce w historii, dr Bouman! Gratulacje i dziękuję za twój wkład w rozwój nauki i ludzkości" - skomentowała zdjęcie Bouman kongresmenka Alexandria Ocasio-Cortez.
Today, the world saw the 1st-ever image of a #BlackHole - an amazing accomplishment made possible by Scientist Katie Bouman.
— Ivanka Trump (@IvankaTrump) 10 kwietnia 2019
Big congrats!
Hooray for #WomenInSTEM like Bouman! https://t.co/se32OTFMJ6
Take your rightful seat in history, Dr. Bouman!
— Alexandria Ocasio-Cortez (@AOC) 10 kwietnia 2019
Congratulations and thank you for your enormous contribution to the advancements of science and mankind.
Here’s to #WomenInSTEM!
https://t.co/3cs9QYrz9C
"Cieszę się, że dr Katie Bouman jest popularna w tym 'dniu czarnej dziury'. Oprócz tego, że ma wkład w rozwój algorytmów obrazowania, to była też członkiem zespołu obserwacyjnego teleskopu w Meksyku. Na tym zdjęciu Katie znajduje się na zapleczu obserwatorium" - napisał astrofizyk Arturo I. Gomez-Ruiz.
Glad to see that Dr. Katie Bouman is trending in this #BlackHoleDay. Apart from her contribution to the development of the imaging algorithms, she has been part of the observation team at the LMT station in Mexico. In this picture Katie is in the backend room of @gtmlmt_oficial pic.twitter.com/XskqoPjdXO
— Arturo I. Gomez-Ruiz (@R2goru) 10 kwietnia 2019
Czarna dziura w internecie
Internauci szeroko komentowali także samo zdjęcie czarnej dziury, jak zwykle - nie tylko poważnie.
"Kiedy jesteś w Mordorze, ale nie możesz znaleźć okularów" - napisał jeden z użytkowników Twittera, nawiązując do krainy z Tolkienowskiej powieści o Władcy Pierścieni.
when you’re in Mordor but you can’t find your glasses https://t.co/oKYGXNAZYF
— Tea with Tolkien (@TeawithTolkien) 10 kwietnia 2019
"ja: mamo, zrób nam ładne zdjęcie
mama: jak to działa?
ja: po prostu naciśnij przycisk
mama: ..."
Me: mum take a nice picture of us
— Rosie Percy (@rosiepercy) 10 kwietnia 2019
Mum: how does it work
Me: just press the button fgs
Mum: pic.twitter.com/iEePmsxv5N
"Koty zawsze wiedziały" - napisał jeden z komentujących, zamieszczając fotomontaż.
The cats always knew#BlackHole #cats pic.twitter.com/w19PFF2JS0
— Cuddly_Canadian (@cuddly_canadian) 11 kwietnia 2019
Autor: jog//mro / Źródło: CNN, The Time, Twitter, Facebook
Źródło zdjęcia głównego: Twitter, Facebook, EHT