Stan Alabama zamierza przeprowadzić kolejną egzekucję przy pomocy azotu. Jako pierwszego w styczniu uśmiercono w ten sposób Kennetha Smitha. "Zdaniem ekspertów ten rodzaj egzekucji jest szczególnie okrutny" - komentowała wtedy sprawę Unia Europejska. "Doniesienia o Kennethie Smithie i jego śmierci są niepokojące" - mówiła rzeczniczka Białego Domu.
Prokurator generalny stanu Alabama zwrócił się do stanowego Sądu Najwyższego o wyznaczenie daty egzekucji Alana Eugene'a Millera, który od 2000 roku przebywa w celi śmierci. Mężczyzna został skazany za zabicie trzech osób w strzelaninie w miejscu pracy.
Wyrok ma zostać przeprowadzony przy pomocy metody uduszenia azotem, zaledwie kilka tygodni od pierwszej takiej egzekucji Kennetha Smitha, skazanego za morderstwo w 1988 roku.
"Wydawało się, że z trudem łapie powietrze"
Według relacji założonego w 1829 roku lokalnego dziennika "Montgomery Advertiser" Kenneth Smith zdawał się mieć konwulsje i energicznie trząść przez około cztery minuty po tym, jak azot zaczął przepływać przez jego maskę gazową w komorze śmierci zakładu karnego im. Williama C. Holmana w Atmore, w Alabamie. Minęły kolejne dwie do trzech minut, zanim wydawało się, że stracił przytomność. Wpompowanie azotu do maski pozbawiło go tlenu.
"Smith wił się i trząsł na (na specjalnie skonstruowanym) wózku. Wydawało się, że jest w pełni przytomny, gdy gaz zaczął płynąć. Wziął głębokie oddechy, jego ciało gwałtownie się trzęsło, przewróciły mu się oczy. (…) Zacisnął pięści, nogi mu się trzęsły pod ciasno wciągniętym białym prześcieradłem, które zakrywało go od szyi w dół. Wydawało się, że z trudem łapie powietrze" – opisywała gazeta.
Alabama jako pierwsza do wykonania egzekucji używa azotu
Władze stanowe określiły nową metodę jako "prostszą alternatywę dla zastrzyków z trucizną". Nazwały procedurę "najbardziej bezbolesną i humanitarną". Na konferencji prasowej po egzekucji komisarz Departamentu Więziennictwa Alabamy John Q. Hamm powiedział, że reakcje Smitha nie były "niczym niezwykłym".
Z kolei prokurator generalny stanu Steve Marshall nazwał nową metodę użycia azotu jako "podręcznikową". - Niedotlenienie azotem jako środek egzekucyjny nie jest już metodą niesprawdzoną. Jest metodą sprawdzoną - ocenił Marshall.
Alabama jest pierwszym stanem USA, w którym do wykonania egzekucji użyto azotu. Stało się to ponad trzydzieści lat po tym, jak Smith został skazany za zabicie Elizabeth Sennett na zlecenie jej męża pastora.
Przed egzekucją wniesiono wiele skarg prawnych przeciwko zastosowaniu niedotlenienia azotem. Sąd Najwyższy orzekł, że Alabama ma konstytucyjne uprawnienia do przeprowadzenia egzekucji, a następnie zezwolił na jej wykonanie.
Biały Dom i UE zabierają głos
Po egzekucji pojawiły się głosy, określające nową metodę jako kontrowersyjną lub okrutną.
Rzeczniczka Białego Domu Karine Jean-Pierre przekazała, że administracja prezydenta Joe Bidena jest zaniepokojona metodą egzekucji zastosowaną w Alabamie. - Doniesienia o Kennethie Smithie i jego śmierci zeszłej nocy są oczywiście niepokojące - stwierdziła Jean-Pierre. - Wykorzystanie azotu jest oczywiście niepokojące - dodała.
Głos w sprawie zabrała także Bruksela. "Unia Europejska głęboko ubolewa nad wykonaniem egzekucji Kennetha Eugene’a Smitha w stanie Alabama - napisano w komunikacie. Podkreślono, że UE zdecydowanie sprzeciwia się karze śmierci zawsze i w każdych okolicznościach. "Jest to pogwałcenie prawa do życia i ostateczne zaprzeczenie godności człowieka. Kara śmierci nie działa odstraszająco na przestępczość i stanowi karę ostateczną, która sprawia, że pomyłki sądowe są nieodwracalne".
Jak zauważono, po raz pierwszy w USA przeprowadzono egzekucję poprzez zmuszenie więźnia do wdychania czystego azotu, pozbawiając go tlenu niezbędnego do utrzymania funkcji organizmu, co prowadziło do niedotlenienia i w konsekwencji do uduszenia. "Zdaniem ekspertów ten rodzaj egzekucji jest szczególnie okrutny, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że więzień ten przeżył już nieudaną próbę egzekucji w listopadzie 2022 roku" - podkreśliła UE.
W komunikacie napisano, że UE w dalszym ciągu wzywa do powszechnego zniesienia kary śmierci. "W tym kontekście UE z zadowoleniem przyjmuje fakt, że 29 stanów USA albo zniosło karę śmierci, albo nałożyło moratorium na egzekucje. Jesteśmy jednak zaniepokojeni faktem, że w ubiegłym roku liczba egzekucji w USA wzrosła. Pomimo stałego, ogólnego spadku stosowania kary śmierci w USA od 2020 r., w pięciu stanach wykonano egzekucje na 24 osobach. Wzywamy państwa, które utrzymują karę śmierci, do wprowadzenia moratorium i dążenia do jej zniesienia, zgodnie ze światową tendencją" - zaapelowano.
Źródło: PAP, Reuters