Ikona ze Stalinem usunięta z najważniejszej świątyni w Gruzji

Ze znajdującego się w stolicy Gruzji - Tbilisi - Soboru Świętej Trójcy, znanego też jako Sameba, usunięto wystawioną w Boże Narodzenie ikonę z wizerunkiem radzieckiego dyktatora Józefa Stalina i Matrony Moskiewskiej, prawosławnej świętej - poinformował w środę portal Radia Swoboda. Sobór Świętej Trójcy to najważniejsza świątynia Gruzińskiej Cerkwi Prawosławnej.

Kontrowersyjna ikona została usunięta ze świątyni po protestach i próbie zniszczenia. 11 stycznia gruziński Patriarchat wydał oświadczenie, w którym stwierdził, że darczyńcy ikony muszą zmienić wizerunek przedstawiający Stalina, a jeśli tego nie zrobią, Gruzińska Cerkiew Prawosławna sama dokona zmian.

"Z powodu braku dowodów na to, że Stalin i św. Matrona Moskiewska kiedykolwiek się spotkali, takie spotkanie nie zostało uwzględnione w kanonicznym tekście jej biografii" - przekazał Patriarchat.

Dzień wcześniej, 10 stycznia, grupa osób w Tbilisi zaatakowała aktywistkę Naty Peradze po tym, gdy opublikowała w internecie film pokazujący niebieską farbę rozpryskaną na ikonie w katedrze. Tłum zagroził, że "dokona tego, co nie udało się państwu i prawu". Policja zapobiegła jednak rozruchom.

Peradze powiedziała po tych wydarzeniach Radiu Swoboda, że obraz nie został zniszczony, ponieważ był zasłonięty szybą.

Ikonę zauważył jako pierwszy Georgij Kandelaki, przedstawiciel pozaparlamentarnej opozycji. Sfilmował ją i materiał opublikował na jednym z portali społecznościowych z komentarzem: "Idziemy właściwą drogą, towarzysze. Kolejny sukces rosyjskiej propagandy w wojnie informacyjnej: inicjator zdławienia niepodległości Gruzji, morderca tysięcy duchownych i twórca sowieckiego systemu totalitarnego został umieszczony na ikonie w Samebie".

Okazało się, że ikona została podarowana Kościołowi przez prorosyjską partię Sojusz Patriotów Gruzji, która ma kilku przedstawicieli w obecnej kadencji parlamentu. Patriarchat Gruzińskiej Cerkwi Prawosławnej nie widzi w ikonie przedstawiającej Stalina nic budzącego sprzeciw - zauważyło Radio Swoboda.

Po zapoznaniu się z ikoną, specjaliści stwierdzili, że oprócz Stalina na ikonie widnieje Matrona Moskiewska, święta Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, kanonizowana w 2004 roku.

Według jednego z mitów kultywowanych przez niektórych przedstawicieli Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, w 1941 roku, kiedy wojska niemieckie zbliżały się do Moskwy, Stalin miał się spotkać z Matroną, która przekonała dyktatora, aby nie opuszczał stolicy. Ponadto, za jej radą, Stalin miał też zabrać ikonę Matki Bożej Kazańskiej (jedną z najważniejszych relikwii prawosławnych) na linię frontu.

Stalin urodził się w gruzińskim mieście Gori. Do tej pory funkcjonuje tam mit, że był on "skrytym chrześcijaninem". Radio Swoboda przypuszcza, że być może dlatego prorosyjska partia podarowała świątyni ikonę w roku, w którym mają odbyć się wybory parlamentarne.

Liderka partii Sojusz Patriotów Gruzji Irma Inaszwili zapytana o to, powiedziała: "Nie zamierzamy się usprawiedliwiać, nie mamy takiej potrzeby (...) Podarowaliśmy tę ikonę świątyni (...) Ikona została napisana przez wielkiego profesjonalistę, słynnego ikonopisa, niezwykłą osobę z odpowiednim przygotowaniem".

W 2008 r. podobny wizerunek zatytułowany "Błogosławiona Matrona błogosławi Józefa Stalina" pojawił się w jednej z cerkwi w Petersburgu. Pod wpływem publicznej krytyki kapłan Jewstafij Żakow, pomysłodawca kontrowersyjnej ikony, zabrał ją do swojego domu. W późniejszych latach prezentował ją w cerkwiach różnych rosyjskich miast, czemu zawsze towarzyszyły spory i protesty.