"Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam"

"Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam", ogłosił tego dnia dokładnie o godzinie 18.45 kardynał Pericle Felici oznajmiając wybór nowego papieża, który przybrał imię Jan Paweł II. Po raz pierwszy od 456 lat Kościół miał papieża, który nie był Włochem.

Konklawe zakończyło się oficjalnie dopiero 17 października zakończyło się konklawe, gdy Jan Paweł II wygłosił pierwsze orędzie Urbi et Orbi, zatytułowane "Wierność Soborowi". Pięć dni później odbyła się uroczysta inauguracja pontyfikatu na Placu Św. Piotra, podczas której nowy papież wezwał: "Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi".

Inauguracja pontyfikatu trwała jeszcze przez kilka następnych tygodni. 23 października Karol Wojtyła przyjął rodaków w Watykanie, na pierwszej audiencji jako papież. Przybyło na nią ok. 4.000 Polaków. Dwa dni później odbyła się pierwsza audiencja ogólna Jana Pawła II. Stała się tradycją. Odtąd co środę papież spotykał się z wiernymi w Watykanie, lub czasami w Castel Gandolfo. Dopiero 12 listopada papież objął bazylikę Św. Jana na Lateranie, która jest katedrą tytularną biskupa Rzymu.

Pierwsze pielgrzymki, pierwsze encykliki

Kolejny rok, 1979, Jan Paweł II rozpoczął od pierwszej podróży zagranicznej: na Dominikanę, do Meksyku i na Bahamy. Już 4 marca światło dzienne ujrzała pierwsza encyklika Jana Pawła II "Redemptor Hominis" - Odkupiciel Człowieka. Rok 1979 to również rok pierwszej pielgrzymki do Polski. W dniach 2-10 czerwca papież odwiedził: Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Oświęcim, Kraków, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice i Nowy Targ.

Rok 1980 przyniósł m.in. drugą encyklikę - Dives in Misericordia, o Bożym Miłosierdziu. Następny rok papież zaczął od przyjęcia 15 stycznia na audiencji Lecha Wałęsy wraz z członkami delegacji NSZZ "Solidarność".

Strzały Aliego Agcy

Najważniejszą datą 1982 roku w historii pontyfikatu był jednak 13 maja. O godz. 17.19, plac Św. Piotra: turecki zamachowiec Ali Agca usiłował zabić papieża. Ojciec Święty trafiony został trzema kulami: w prawe ramię, w lewą dłoń i w brzuch. W klinice Gemelli papież przebywał aż do 3 czerwca. Jeszcze z kliniki, 17 maja, w krótkim przemówieniu przebaczył zamachowcy. Do szpitalnego łóżka papież trafił ponownie 20 czerwca z powodu zapalenia prawego płuca i stanu zapalnego wywołanego przez wirus.

Zamach nie przeszkodził papieżowi w wydaniu 14 września trzeciej encykliki: "Laborem Exercens" - o pracy ludzkiej, w 90. rocznicę encykliki Rerum Novarum.

Stan wojenny na drodze pielgrzymki

13 grudnia papież w reakcji na ogłoszenie stanu wojennego w Polsce przed modlitwą Anioł Pański Jan Paweł II polecił "Polskę i wszystkich rodaków Tej, która dana jest narodowi ku obronie". 24 grudnia na znak solidarności z narodami cierpiącymi w 1981 r. papież zapalił świecę w swym oknie w Pałacu Apostolskim.

Stan wojenny przesunął też kolejną podróż do Polski. Ostatecznie pielgrzymka, 18. podróż zagraniczna, odbyła się w dniach 16-23 czerwca. Papież odwiedził: Warszawę, Niepokalanów, Częstochowę, Jasną Górę, Poznań, Katowice, Wrocław, Kraków i Nową Hutę. 27 grudnia papież rozmawiał z Alim Agcą w jego celi, w rzymskim więzieniu Rebibbia.

Rok 1984 papież rozpoczął od nawiązania 10 stycznia stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a USA. 18 lutego podpisał porozumienie włosko-watykańskie w sprawie rewizji Paktów Laterańskich (konkordatu) podpisanych między Stolicą Apostolską a Mussolinim w 1929 r. Następny rok przyniósł 2 czerwca czwartą encyklikę - Slavorum Apostoli w 1.100 rocznicę dzieła ewangelizacyjnego apostołów Cyryla i Metodego.

13 kwietnia 1986 r. to ważna data w historii relacji katolicko-żydowskich. Tego dnia Jan Paweł II jako pierwszy papież w dziejach odwiedził synagogę i modlił się z rabinem w Rzymie. 18 maja ukazała się piąta encyklika - "Dominum et Vivificantem" - o Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata.

Rok kończył się pod znakiem ekumenizmu. 27 października w Światowy Dzień Modlitw o Pokój po raz pierwszy papież zaprosił do Asyża na wspólną modlitwę o pokój przedstawicieli wszystkich religii świata.

W 1987 roku papież kolejny raz odwiedził kraj. Od 8 do 14 czerwca, podczas 35 podróży zagranicznej, odwiedził Warszawę, Majdanek, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynię, Gdańsk, Częstochowę i Łódź. Wcześniej, w styczniu, 13 stycznia papież przyjął na audiencji przewodniczącego Rady Państwa PRL, gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

20 grudnia ukazała się siódma encyklika "Sollicitudo Rei Socialis" - rozwijająca naukę społeczną Kościoła w kwestii podmiotowości człowieka w gospodarce - z okazji 20. rocznicy ogłoszenia encykliki Populorum progressio.

Lata przełomu

W roku 1988 doszło do przełomowego spotkania. W czerwcu po raz pierwszy w historii watykański sekretarz stanu spotkał się z I sekretarzem partii komunistycznej ZSRR, Michaiłem Gorbaczowem. Delegacja watykańska z sekretarzem stanu kardynałem Agostino Casarolim uczestniczyła w obchodach Chrztu Rusi Kijowskiej w Moskwie i Kijowie.

Rok 1989 to rok przełomów politycznych, które nie mogły nie odbić się echem w Watykanie. Już 20 kwietnia odbyła się audiencja dla delegacji NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą. 17 lipca zostały wznowione stosunki dyplomatyczne miedzy Stolicą Apostolską a Polską Rzeczpospolitą Ludową. Pierwszym polskim ambasadorem w Watykanie został Jerzy Kuberski. 26 sierpnia papież mianował nuncjuszem apostolskim w Warszawie ks. prałata Józefa Kowalczyka, podnosząc go do godności arcybiskupiej.

W następnym roku papież wydał kolejną, ósmą już, encyklikę "Redemptoris Missio" - o działalności misyjnej. W 1991 roku 1-9 czerwca odbyła się 51. zagraniczna podróż apostolska papieża do Polski. Jan Paweł II odwiedził Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów, Kielce, Radom, Łomża, Białystok, Olsztyn, Włocławek, Płock i Warszawę. 13-20 sierpnia odbyła się 52. podróż apostolska, a zarazem drugi etap wizyty w Polsce (13-16 sierpnia) z odwiedzinami w Krakowie, Wadowicach, Częstochowie. Następnie - Węgry.

"Evangelium Vitae" - o nienaruszalności i wartości życia ludzkiego

25 marca 1992 roku to Bulla Totus Poloniae Populus o reorganizacji struktur kościelnych w Polsce: erygowanie 13 nowych diecezji i 8 nowych metropolii; diecezja łódzka została podniesiona do rangi arcybiskupstwa podległego bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. 28 lipca - podpisanie konkordatu między Polską a Stolicą Apostolską przez ministra spraw zagranicznych Krzysztofa Skubiszewskiego i nuncjusza apostolskiego w Polsce arcybiskupa Józefa Kowalczyka.

28 kwietnia 1994 roku papież wskutek upadku w swym apartamencie doznał złamania szyjki prawej kości udowej i przez miesiąc był hospitalizowany w klinice Gemelli. Rok później, 25 marca 1995 r. ukazała się jedenasta encyklika - "Evangelium Vitae" - o nienaruszalności i wartości życia ludzkiego. Już 25 maja ukazała się dwunasta encyklika - Ut Unum Sint, Abyśmy Byli Jedno - o wysiłkach ekumenicznych Kościoła.

Od 4 do 9 października trwała 68. podróż zagraniczna papieża na sesję ONZ, na której Jan Paweł II wygłosił przemówienie "Od praw człowieka - do praw narodów". W roku 1996 od 7 do 10 listopada trwały uroczyste obchody złotego (50 lat) jubileuszu kapłaństwa Jana Pawła II z udziałem 1.500 biskupów i księży z 89 krajów świata.

Rok 1997 to kolejna pielgrzymka do Polski, a zarazem 78. wizyta zagraniczna. Od 31 maja do 10 czerwca papież odwiedził Wrocław, Legnicę, Gorzów Wlkp., Gniezno, Poznań, Kalisz, Częstochowę, Zakopane, Ludźmierz, Kraków, Duklę i Krosno. Papież dokonał we Wrocławiu zamknięcia 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego.

Rok później 23 lutego nastąpiła ratyfikacja konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską, a 14 września wyszła trzynasta encyklika Jana Pawła II "Fides et ratio" - o relacjach między wiarą a rozumem.

W 1999 roku, od 5 do 17 czerwca, trwała najdłuższa pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Papież odwiedził wówczas: Gdańsk, Sopot, Pelplin, Elbląg, Licheń, Bydgoszcz, Toruń, Ełk, Wigry, Siedlce, Drohiczyn, Warszawę, Radzymin, Sandomierz, Zamość, Łowicz, Kraków, Stary Sącz, Gliwice, Wadowice.

Trzecie Tysiąclecie chrześcijaństwa

24 grudnia Jan Paweł II uroczyście wprowadził Kościół w trzecie Tysiąclecie, poprzez trzykrotne stuknięcie w wykute z brązu Święte Drzwi bazyliki św. Piotra, a następnie lekko je pchnął. Za pośrednictwem telewizji, transmisję z tej uroczystości oglądało półtora miliarda ludzi.

24 lutego rozpoczęła się dwudniowa pielgrzymka zagraniczna Jana Pawła II, wiodąca śladami Mojżesza, do Egiptu, na Górę Synaj i Kairu. Dwa tygodnie później, 12 marca, podczas mszy koncelebrowanej w Bazylice św. Piotra z kardynałami z całego świata Jan Paweł II jako pierwszy papież w historii prosił Boga o wybaczenie krzywd wyrządzonych przez synów i córki Kościoła wyznawcom innych religii. Mea culpa Kościoła dotyczy m.in. inkwizycji i nadużyć popełnionych pod znakiem krzyża przy ewangelizacji Ameryki. 20 marca papież wrócił na Bliski Wschód podczas 91. podróży zagranicznej do Jordanii i Izraela, która przeszła do historii jako pielgrzymka do Ziemi Świętej.

30 kwietnia pierwszą osobą, którą kanonizował Ojciec Święty w roku Wielkiego Jubileuszu była Polka, s. Faustyna Kowalska, wielka apostołka Miłosierdzia Bożego.

11 lutego 2002 roku Jan Paweł II podniósł do rangi diecezji administratury istniejące w Federacji Rosyjskiej i utworzył prowincję kościelną. Decyzje te wywołały protest Patriarchatu Moskiewskiego. 16 sierpnia znów przybył do Polski. Podczas trzydniowej wizyty odwiedził Kraków i Kalwarię Zebrzydowską. 14 listopada Ojciec Święty po raz pierwszy w dziejach przemówił we włoskim parlamencie do przedstawicieli obu izb deputowanych.

W 2003 roku, 17 kwietnia, ukazała się czternasta encyklika Jana Pawła II - "Ecclesia de Eucharistia" - o Eucharystii w życiu Kościoła. 11 grudnia, w przeddzień szczytu szefów państw należących i przystępujących do Unii Europejskiej, papież zaapelował, by Europa nie zapominała o swoich chrześcijańskich korzeniach. Przypomniał o wkładzie chrześcijaństwa w kształtowanie europejskiego systemu wartości.

Rok później, 2 maja, papież nazwał rozszerzenie Unii Europejskiej o 10 nowych członków "ważnym etapem historii Europy".

25 sierpnia podczas audiencji generalnej w Auli Pawła VI odbyła się uroczystość pożegnania przez papieża Jana Pawła II słynnej ikony Matki Bożej Kazańskiej, którą watykańska delegacja przekazała prawosławnemu Patriarsze Moskwy i Wszechrusi Aleksemu II. 27 stycznia 2005 roku Jan Paweł II napisał w przesłaniu do uczestników uroczystości w 60. rocznicę wyzwolenia hitlerowskiego obozu Auschwitz-Birkenau, odczytanym przez nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Józefa Kowalczyka, że nie wolno nikomu przejść obojętnie wobec tragedii szoah.

Kłopoty ze zdrowiem

W lutym zaczęły się kłopoty zdrowotne Jana Pawła II. Jak się okazało, były to kłopoty, które ostatecznie doprowadziły do śmierci papieża. 1 lutego papież został wieczorem przewieziony do rzymskiej kliniki Gemelli. Przyczyną hospitalizacji były powikłania pogrypowe, które spowodowały zaburzenia w oddychaniu.

10 lutego papież opuścił szpital i powrócił do Watykanu. Ostre zapalenie krtani i tchawicy, które było przyczyną hospitalizacji, zostało wyleczone - poinformował Watykan. 11 lutego w przesłaniu, odczytanym podczas mszy św. w bazylice św. Piotra z okazji Światowego Dnia Chorego papież prosił o modlitwę w swojej intencji.

Dwa dni później Jan Paweł II pojawił się w południe na spotkaniu z wiernymi na modlitwie Anioł Pański. Ojciec Święty pozdrowił zgromadzonych na placu wiernych z okna papieskiego apartamentu. 23 lutego pielgrzymi zgromadzeni w Auli Pawła VI obejrzeli na telebimach krótkie wystąpienie i pozdrowienia Jana Pawła II transmitowane z biblioteki papieskiej. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom papież nie ukazał się w oknie swego apartamentu, by pozdrowić wiernych na Placu świętego Piotra.

24 lutego papież udał się ponownie do kliniki Gemelli z powodu nawrotu objawów grypy. Wieczorem pomyślnie przeszedł zabieg tracheotomii.

13 marca późnym popołudniem Jan Paweł II powrócił do Watykanu po 18 dniach pobytu w rzymskiej klinice. Ze względu na dobry stan zdrowia i postępy w rehabilitacji powrót papieża przyspieszono co najmniej o jeden dzień. Jan Paweł II całą trasę przebył oświetlonym mikrobusem, pozdrawiając wiwatujących ludzi. Na Placu Św. Piotra papieża powitały tłumy wiernych. Dwa tygodnie później w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego Jan Paweł II na prawie kwadrans pojawił się w swym oknie i udzielił błogosławieństwa "Urbi et Orbi". Nie zdołał jednak przemówić do wiernych, zgromadzonych na Placu św. Piotra. Po raz pierwszy w dziejach pontyfikatu papież nie złożył życzeń w kilkudziesięciu językach.

31 marca wieczorem rzecznik Watykanu Joaquin Navarro-Valls poinformował, że Jan Paweł II ma wysoką gorączkę spowodowaną infekcją dróg moczowych. Papież przyjął sakrament namaszczenia chorych.

"Powrócił do domu Ojca"

1 kwietnia stan zdrowia Jana Pawła II pogorszył się; doszło do zakażenia krwi, wystąpiła niewydolność sercowo-naczyniowa. Spadło ciśnienie krwi, pogłębiły się problemy z oddechem, a nerki zaczęły gorzej funkcjonować. Rano tego dnia Ojciec Święty przyjął wiatyk - komunię świętą udzielaną w obliczu śmierci. W intencji papieża modlili się wierni w kościołach na całym świecie.

2 kwietnia, o godz. 21:37 Jan Paweł II umiera. - Nasz Ojciec Święty Jan Paweł II powrócił do domu Ojca - powiedział do wiernych, licznie zgromadzonych na Placu św. Piotra, arcybiskup Leonardo Sandri.

Pogrzeb Jana Pawła II odbył się 8 kwietnia. W uroczystościach pogrzebowych, w których wzięło udział około miliona wiernych i dwieście oficjalnych delegacji, papież Jan Paweł II został pochowany w Grotach Watykańskich pod Bazyliką św. Piotra. W czasie mszy wierni wznosili okrzyki: "Natychmiast święty!", wyrażając pragnienie szybkiej kanonizacji Jana Pawła II.

13 maja 2005 roku nowy papież Benedykt XVI ogłosił w bazylice świętego Jana na Lateranie, że zgodził się na odstąpienie od wymaganego przez przepisy kościelne okresu pięciu lat oczekiwania na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego po śmierci kandydata na ołtarze. Decyzja ta została podana do wiadomości w dniu szczególnym, w rocznicę zamachu na Jana Pawła II.

28 czerwca 2005 roku nastąpiło formalne rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego na pierwszym szczeblu diecezjalnym. Zaprzysiężenie członków trybunału kanonicznego. Postulatorem procesu został polski ksiądz, pracujący w trybunale wikariatu Rzymu Sławomir Oder.

Źródło: PAP