Wniosek prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry w sprawie przepisów, na podstawie których Sąd Najwyższy zawiesił niektóre zapisy nowej ustawy o Sądzie Najwyższym, został w środę zamieszczony na stronie Trybunału Konstytucyjnego. Wniosek wraz z uzasadnieniem liczy ponad 50 stron.
W zeszły czwartek Prokuratura Krajowa poinformowała o skierowaniu takiego wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. Jak wtedy przekazano, prokurator generalny uznał, że skierowanie przez Sąd Najwyższy pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu oraz zawieszenie stosowania niektórych przepisów ustawy o Sądzie Najwyższym to "rażące przekroczenie kompetencji" przez SN.
W środę wniosek został zamieszczony na stronie Trybunału Konstytucyjnego, sprawie nadana została także sygnatura - K 7/18.
Pięć pytań prejudycjalnych
Na początku sierpnia Sąd Najwyższy wystosował pięć pytań prejudycjalnych do TSUE i zawiesił stosowanie trzech artykułów ustawy o SN określających zasady przechodzenia sędziów tego sądu w stan spoczynku. Pytania zostały zadane na tle rozpoznawanej przez Sąd Najwyższy sprawy, która dotyczyła obowiązku opłacania składek ubezpieczeń społecznych. W powiększonym składzie orzekającym znalazł się jeden sędzia, który przekroczył już 65. rok życia i co do którego trwa procedura związana z przeniesieniem go w stan spoczynku lub ewentualnym umożliwianiem mu dalszego orzekania.
Rzecznik prasowy Sądu Najwyższego sędzia Michał Laskowski mówił wtedy, że "na tle kwestii, związanej z możliwością orzekania przez tego sędziego, Sąd Najwyższy zadał pytania TSUE". Jak dodawał, SN jednocześnie zawiesił stosowanie trzech artykułów ustawy o SN określających zasady przechodzenia sędziów tego sądu w stan spoczynku.
Zawnioskował o uznanie niekonstytucyjności przepisu
Przywołany we wniosku Ziobry przepis artykuł 755 Kodeksu postępowania cywilnego mówi m.in., że "jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni".
Prokurator generalny zawnioskował o uznanie niekonstytucyjności tego przepisu, jeśli jest rozumiany między innymi w sposób "uprawniający sąd do udzielenia zabezpieczenia w postaci zawieszenia stosowania przepisu ustawy objętej domniemaniem konstytucyjności".
Ponadto zdaniem prokuratora generalnego niekonstytucyjne jest rozumienie zakwestionowanego przepisu w taki sposób, że miałby uprawniać sąd do udzielenia zabezpieczenia niedotyczącego roszczenia będącego przedmiotem sprawy, którą rozpatruje ten sąd oraz "z pominięciem reguł ustalania właściwości sądu do udzielenia zabezpieczenia" określonych w kodeksie postępowania cywilnego.
"Analiza tego przepisu procedury cywilnej nie daje żadnych podstaw do wywodzenia z niego uprawnienia do pominięcia przez którykolwiek sąd, także Sąd Najwyższy, reguł ustalania właściwości sądu do udzielenia zabezpieczenia, a wykładnia prowadząca do takiego rezultatu musi zostać uznana za całkowicie arbitralną, a więc sprzeczną z zasadą legalizmu będącą istotnym elementem zasady państwa prawnego" - napisał Ziobro w swym wniosku.
Jak dodał, Sąd Najwyższy kierując pytanie prejudycjalne jednocześnie zastosował zabezpieczenie, które "nie dotyczy roszczenia dochodzonego we wskazanej sprawie". "Na dodatek jako sposób zabezpieczenia wybrano - także sprzeczne z konstytucją - zawieszenie stosowania przepisów obowiązującej ustawy, korzystającej z domniemania konstytucyjności, i to nawet bez zainicjowania prawnie dopuszczalnej i właściwej w takiej sytuacji procedury kontroli ustawy, a przecież istnieje mechanizm badania kontroli zgodności ustaw nie tylko z konstytucją, ale i z umowami międzynarodowymi" - stwierdził Ziobro.
Zakwestionował rozumienie artykułu traktatu o funkcjonowaniu UE
We wniosku Ziobry zakwestionowano też rozumienie artykułu 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej mówiącego o właściwości TSUE w sposób, który "uprawnia sąd krajowy do skierowania pytania prejudycjalnego (...) w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie TSUE w tym zakresie nie odnosi się do przedmiotu sprawy zawisłej przed sądem krajowym kierującym odesłanie prejudycjalne".
Zdaniem prokuratora generalnego bowiem artykuł ten dotychczas był interpretowany w taki sposób, że istnieje "wymóg powiązania przedmiotu pytania prejudycjalnego z przedmiotem sprawy głównej zawisłej przed sądem krajowym, który takie pytanie formułuje, a powiązanie to przejawia się w tym, że odpowiedź w kwestii wykładni prawa unijnego (...) ma być niezbędna sądowi krajowemu do rozstrzygnięcia zawisłej przed nim sprawy".
Jak podsumowano we wniosku, prokurator generalny "mający w swoich ustawowych zadaniach - wraz z całą prokuraturą - strzeżenie praworządności, nie może przejść obojętnie obok tak jaskrawego naruszenia Konstytucji RP".
Sędzia Laskowski mówił zaś w zeszłym tygodniu, że ewentualne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego "niewiele zmieni". Jego zdaniem byłoby ono "jakimś drugim orzeczeniem w tej sprawie". - Z prawnego punktu widzenia nie wpływa to na bieg sprawy w Trybunale w Luksemburgu - podkreślał.
Autor: kb//kg / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: tvn24