Wielka operacja Żandarmerii Wojskowej wobec funkcjonariuszy SKW

Skoordynowane działania Żandarmerii Wojskowej rozpoczęły się w czwartek, przed dwoma tygodniami o godzinie 6 rano.

Zatrzymany został były szef inspektoratu Służby Kontrwywiadu Wojskowego z siedzibą w Lublinie, a także jego zastępca. Komórka wojskowej "kontry", którą zarządzali do 2016 roku, odpowiada za bezpieczeństwo żołnierzy rozlokowanych na całej długości wschodniej granicy.

- Po byłego szefa inspektoratu SKW w Lublinie przyjechały cztery samochody, z dwunastoma żołnierzami Żandarmerii Wojskowej - relacjonuje nam jeden z funkcjonariuszy wojskowego kontrwywiadu. 

- Żołnierze otrzymali polecenie doprowadzenia mnie do prokuratury z użyciem środków przymusu bezpośredniego (np. kajdanek - przyp. red.). Ostatecznie zrezygnowali, gdy zapowiedziałem, że zaskarżę taką decyzję - relacjonuje tvn24.pl jeden z zatrzymanych.

Podobne sceny towarzyszyły zatrzymaniu pozostałych funkcjonariuszy, w tym jednego w czynnej służbie. Śledczy z Żandarmerii Wojskowej skrupulatnie przeszukali nie tylko mieszkania zatrzymanych, ale także te należące do ich rodziców. Żołnierze zabezpieczyli wszelkie znalezione twarde dyski, pendrive'y - przesiewali nawet proszek do prania w poszukiwaniu dowodów przestępstw.

- Informacje obiegły całe nasze środowisko, poruszając równie emerytów, jak aktualnie służących. Wszyscy (zatrzymani - przyp. red.) są doskonale znani, bo najpierw służyli w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a następnie przenieśli się do Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Żaden nigdy się nie ukrywał - pojawiliby się na każde wezwanie prokuratora - mówią funkcjonariusze, z którymi rozmawiali dziennikarze tvn24.pl. 

- Przeszukania miały na celu znalezienie czegokolwiek, co byłoby niezgodne z prawem, np. jakieś archiwalne dokumenty czy amunicja. Skonfiskowano akty notarialne, telefony rodziny, laptopy, które nie mają nic wspólnego ze sprawą sprzed siedmiu lat. Stawilibyśmy się na każde wezwanie prokuratora - dodaje jeden z zatrzymanych.

Jak ustaliliśmy, Żandarmeria Wojskowa działała na polecenie prokuratora Marcina Kołodziejczyka z Prokuratury Regionalnej w Lublinie. Prowadzi on śledztwo dotyczące podejrzenia, że czterej funkcjonariusze Służby Kontrwywiadu Wojskowego na początku 2015 roku złamali artykuł 231 Kodeksu karnego.

Zawiadomienie w tej sprawie trafiło do prokuratury ze Służby Kontrwywiadu Wojskowego, gdy jego szefem był bliski współpracownik Antoniego Macierewicza, Piotr Bączek. On sam opuścił gabinet w ślad za Macierewiczem, którego nagłą dymisję w 2018 roku prezydent Andrzej Duda tłumaczył stosowaniem "ubeckich metod".

Jeszcze w poniedziałek przesłaliśmy rzecznikowi prasowemu lubelskiej prokuratury serię pytań o działania Żandarmerii Wojskowej i stawiane mężczyznom zarzuty, ale nie odpowiedział do momentu publikacji tego artykułu. 

Według naszych informacji prokurator Marcin Kołodziejczyk w swoim śledztwie bada wydarzenia sprzed ponad siedmiu lat. 

Chodzi o wielokrotnie opisywaną na naszych łamach historię polskiego żołnierza, który wiosną 2015 roku został zatrzymany na Białorusi pod zarzutem szpiegostwa. 

- To była prywatna wizyta. Tylko dlatego był w Brześciu - mówili nam w 2016 r. bliscy mężczyzny.

- Dobry żołnierz, służył w 18 Pułku Rozpoznawczym w Białymstoku. Jest wyznania prawosławnego, posługiwał się językiem białoruskim, miał za granicą część swojej rodziny. Przygotowywał się już do emerytury, na której chciał założyć firmę handlującą częściami do samochodów i maszyn między Polską a Białorusią - mówią rozmówcy tvn24.pl.

Już w dwie doby po zatrzymaniu kapitan usłyszał wyrok - siedem lat więzienia za szpiegowanie na terenie Białorusi. 

Wkrótce potem rozpoczęła się skomplikowana gra polskich służb specjalnych, dyplomatów i polityków, by uratować i sprowadzić do Polski żołnierza, która kilkanaście miesięcy później zakończyła się sukcesem. Jej kulisy opisaliśmy na łamach tvn24.pl jeszcze w marcu 2016 roku.

Jak dowiedzieliśmy się, w ocenie prokuratora Kołodziejczyka czterech teraz zatrzymanych funkcjonariuszy SKW miało złamać prawo właśnie w tej sprawie. W jaki sposób? 

- Przed wyjazdem na Białoruś żołnierz pojawił się w lubelskim inspektoracie SKW. Zgodnie z zasadami obowiązującymi w wojsku poinformował o swoich planach wyjazdu do Brześcia. Wina zatrzymanych ma polegać na tym, że nie rozpoznali czyhających na mężczyznę zagrożeń na Białorusi - mówią źródła tvn24.pl związane z wojskowym kontrwywiadem, zastrzegając anonimowość.

Groźba zatrzymania miała być realna, gdyż od początku 2015 roku w polskim więzieniu siedział osadzony za szpiegostwo Siergiej H., który oficjalnie pełnił funkcję wicekonsula Białorusi. 

- Funkcjonariusze z lubelskiego inspektoratu SKW powinni przewidzieć, że Białorusinom zależało na odzyskaniu wicekonsula, który był spowinowacony z wpływowym rosyjskim generałem. Polowali na kogoś, aby zaproponować wymianę - mówi oficer służb.

Czwórka zatrzymanych nie przyznała się do winy w lubelskiej prokuraturze. Po przedstawieniu im zarzutów zostali zwolnieni.

O komentarz poprosiliśmy mecenasa Antoniego Kanię-Sieniawskiego, który jest obrońcą jednego z zatrzymanych oficerów.

- Nie mogę powiedzieć nic więcej poza tym, że po siedmiu latach od uwolnienia polskiego żołnierza z białoruskich rąk zasłużeni funkcjonariusze, ludzie byłego szefa SKW generała Piotra Pytla i pani major Magdaleny Ejsmont, która bezpośrednio zajmowała się uwolnieniem mężczyzny, są szarpani o świcie przez Żandarmerię Wojskową, a następnie w prokuraturze traktowani jak pospolici przestępcy - mówi mecenas.

Jeszcze mocniejszymi słowami sytuację opisuje poseł Marek Biernacki, który jako koordynator służb angażował się w uwolnienie polskiego żołnierza. 

- Za naszą granicą trwa brutalna, napastnicza wojna. Nie pojmuję, że w takim czasie Żandarmeria Wojskowa, prokuratura i Służba Kontrwywiadu Wojskowego zajmują się sprawą sprzed siedmiu lat i ścigają świetnych funkcjonariuszy polskiego państwa. Dla mnie to absolutna kompromitacja tych instytucji, które zarazem nie potrafią pomóc w odzyskaniu wolności tym rodakom, których ostatnio zatrzymano na Białorusi czy w Rosji i gniją w tamtejszych łagrach - komentuje Biernacki (Koalicja Polska-PSL).

Polityk, który aktualnie pracuje w sejmowej komisji do spraw służb specjalnych, wskazuje historię przedsiębiorcy z Białegostoku Mariana Radzajewskiego, który trzy lata temu usłyszał w Rosji wyrok 14 lat kolonii karnej. Rosyjskie służby pokazały wcześniej film z zatrzymania Polaka, który w ich ocenie miał dowodzić, że przyjechał on do Kaliningradu, by kupić elementy systemu przeciwlotniczego S-300. 

W białoruskim więzieniu osadzony jest także od marca ubiegłego roku dziennikarz "Gazety Wyborczej" i działacz polonijny Andrzej Poczobut.