Pokazy filmów archiwalnych z lat 30. i czasu II wojny światowej, "Pogotowie Archiwalne" i spotkania ze świadkami wydarzeń września '39. Przez dwa najbliższe tygodnie na skwerze u zbiegu ulic Karowej i Krakowskiego Przedmieścia w Warszawie zagości historia.
Cykl imprez "Wrzesień 1939 - kres Niepodległej" zorganizowały Dom Spotkań z Historią i Ośrodek KARTA. Na skwerze stanął namiot, w którym rozgrywać się będą wydarzenia ściśle związane z rocznicą niemieckiej agresji na Polskę. Wstęp na wszystkie imprezy jest wolny.
Tu także będzie można odwiedzić m.in. stanowisko "Pogotowia Archiwalnego" Ośrodka KARTA i zdeponować u nich swoje zbiory czy zgłosić istnienie zagrożonej XX-wiecznej dokumentacji.
Akcja "Pogotowie Archiwalne" - której patronem medialnym jest portal tvn24.pl - ma ratować zagrożone materiały i zbiory pochodzące z okresu od początku XX wieku do 1989 roku. Mogą to być fotografie, listy, dokumenty urzędowe, kroniki, pamiętniki, spisane wspomnienia, wycinki prasowe, stare plakaty i ulotki, gazetki ścienne, a nawet zeszyty szkolne.
Zamiast więc wyrzucać stare zdjęcia nieznanych krewnych albo zeszyt szkolny sprzed lat, lepiej przynieść go do namiotu przy ul. Karowej. To może być cenne świadectwo współczesnej historii - apelują pracownicy "Pogotowia".
Wszystkie przyniesione rzeczy zostaną zarchiwizowane i skatalogowane. A za zgodą właścicieli - udostępnione do wglądu wszystkim zainteresowanym. Ci, którzy nie chcą się rozstawać ze swoimi archiwami, a uważają, że znajdują się w posiadaniu rzeczy godnych uwagi, mogą podzielić się z Ośrodkiem Karta swoimi zbiorami w inny sposób - zdjęcia i dokumenty zostaną zdigitalizowane i zwrócone właścicielom.
Szczegółowy program imprezy (15-28 września):
15 września, sobota, "Ostatnie lato wolności", cz. 1
12.00–13.30 - Wrzesień 1939 – kres Niepodległej spotkanie z historykiem i reżyserem Zbigniewem Wawrem oraz pokaz materiałów filmowych z Warszawy lat 30. i początku okupacji.
13.30–16.30 - Pokaz przedwojennych filmów archiwalnych z Warszawy i Kresów Wschodnich oraz polskich, czeskich i niemieckich kronik ukazujących sytuację w Europie Środkowo-Wschodniej tuż przed wybuchem i na początku II wojny światowej.
17.00–18.30 - Ostatnie lato Kresów – spotkanie z Tomaszem K. Kozłowskim, pokaz ikonografii kresowej
W cyklu „Opowieści z Kresów” Tomasz Kuba Kozłowski przedstawi Kresy Wschodnie RP tuż przed wybuchem II wojny: panoramę Kresów w 1939 roku, kresowe garnizony i Korpus Ochrony Pogranicza, migawki i wspomnienia z ostatniego lata na ziemiach wschodnich i początków tamtego września. Spotkanie ilustrowane będzie unikalną ikonografią z archiwum autora. Chętni będą mogli wziąć udział w miniaukcji kilku oryginalnych pamiątek.
19.00–20.30, "Włóczęgi" (1939, 91 min.), reż. Michał Waszyński – film fabularny; Jeden z ostatnich filmów fabularnych zrealizowanych w roku 1939, który wszedł na ekrany polskich kin przed wybuchem II wojny. Historia o Kopciuszku w scenerii przedwojennego Lwowa. Dwaj włóczędzy, Szczepcio i Tońcio, przypadkiem wchodzą w rolę opiekunów osieroconej dziewczyny.
16 września, niedziela, "Ostatnie lato wolności", cz. 2
11.30-13.00 - "Ta ostatnia niedziela…" - spotkanie z Jerzym S. Majewskim, pokaz fotografii z przedwojennej Warszawy. Varsavianista opowie o Warszawie u schyłku lat 30., która w tym czasie stała się europejską metropolią. Atmosferę miasta tworzyły kawiarnie i kabarety: warszawiacy, mimo zaogniającej się sytuacji politycznej, korzystali z uroków życia.
13.30–16.30 - "Z perspektywy wroga" - niemieckie i sowieckie materiały filmowe z agresji na Polskę we wrześniu 1939 (Filmy z oryginalnym komentarzem, napisy po polsku).
17.00–18.30 - "17 września – utrata nadziei" – premierowy pokaz programu TVN Discovery Historia oraz spotkanie z prof. Wojciechem Majerskim o konsekwencjach sowieckiej agresji na Polskę
17–21 września, poniedziałek–piątek
10.00–15.00 - "Kres Niepodległej" – spotkania edukacyjne dla młodzieży
Warsztaty dla młodzieży szkół ponadpodstawowych związane z wrześniem 1939 i jego konsekwencjami. Zaproszenie po uprzednim zgłoszeniu grupy w Dziale Edukacji DSH (edukacja@dsh.waw.pl, tel. 022 826 51 95).
15.00–18.00 - Projekcje filmowe; Przedwojenne filmy archiwalne z Warszawy i Kresów Wschodnich, filmy dokumentalne z września 1939, Z perspektywy wroga - niemieckie i sowieckie materiały filmowe z agresji na Polskę we wrześniu 1939.
22 września, sobota, "Okupacja niemiecka"
12.00–13.30 - "Jak widzieli nas Niemcy" – spotkanie z prof. Eugeniuszem Cezarym Królem i prezentacja niemieckich zdjęć z okupowanej stolicy. Historyk prof. Eugeniusz C. Król opowie o obrazie Polski i Polaków w propagandzie niemieckiej i życiu codziennym w okupowanej Warszawie, ilustrując swoją prezentację materiałami propagandowymi i zdjęciami wykonanymi przez żołnierzy niemieckich.
14.00–17.00 - Pokaz niemieckich kronik z Generalnej Guberni oraz filmów dokumentalnych, m.in. "Wina Ikara", cz. I w reż. Marka Drążewskiego.
17.30–19.00 - "Stajnia na Salwatorze" (1967, 78 min.), reż. Paweł Komorowski – film fabularny; Michał otrzymuje rozkaz wykonania wyroku na swoim przyjacielu, który załamał się w czasie śledztwa prowadzonego przez gestapo, następuje fala aresztowań. Film, według scenariusza Jana Józefa Szczepańskiego, pokazuje dramatyczne losy i wybory młodych działaczy Podziemia. Sugestywny obraz okupacyjnej rzeczywistości.
23 września, niedziela - "Okupacja sowiecka"
12.00–13.30 - "Planeta Kołyma" – spotkanie z Waldemarem Pomaskim, więźniem łagrów Kołymy, i historykiem dr. Małgorzatą Giżejewską inspirowane programem telewizyjnym "Kołyma" (TVN Discovery Historia) – poprowadzi Alicja Wancerz-Gluza
14.00–16.30 - Pokazy filmów dokumentalnych, m.in. Las katyński (1990, 53 min.) w reż. Marcela Łozińskiego
17.00–18.30 - "Wejście do Lwowa" - spotkanie z Andriejem Pawłyszynem, historykiem ukraińskim oraz pokaz archiwalnych materiałów propagandowych. Opowieść o sowietyzacji i depolonizacji Lwowa oraz dyskusja z udziałem polskich historyków o sowieckiej propagandzie i metodach działania przedwojennego komunisty na Kresach Wschodnich.
19.00–20.40 - "Wszystko, co najważniejsze" (1992, 98 min.), reż. Robert Gliński – film fabularny; Ekranizacja autobiograficznej opowieści Oli Watowej, żony słynnego polskiego poety, futurysty. Film zaczyna się przed II wojną światową i opowiada o późniejszych dramatycznych losach rodziny Watów: zesłaniu w głąb Rosji, powrocie do ojczyzny po zakończeniu wojny i emigracji do Francji.
24–27 września, poniedziałek–czwartek
10.00–15.00 - "Kres Niepodległej" – spotkania edukacyjne dla młodzieży
15.00–17.00 - Pokaz kronik niemieckich z Generalnej Guberni oraz filmów dokumentalnych dotyczących okupacji niemieckiej i sowieckiej.
25 września, wtorek
17.00–18.30 - "W rocznicę krwawego poniedziałku. Naloty na Warszawę we wrześniu 1939" – spotkanie z historykiem prof. Tomaszem Szarotą oraz pokaz archiwalnych kronik Juliena Bryana. Spotkanie z prof. Tomaszem Szarotą w rocznicę największych bombardowań Warszawy, które były bezpośrednią przyczyną podjęcia decyzji o kapitulacji stolicy.
27 września, czwartek
17.00–18.30 - Studium utraty niepodległości poświęcone książce "Zamojszczyzna 1918-59" Zygmunta Klukowskiego; Niezwykłe świadectwo Zygmunta Klukowskiego, historyka, regionalisty i lekarza ze Szczebrzeszyna, to studium polskiej niepodległości i przede wszystkim – jej upadku po 1939 roku. Klukowski w swoim dzienniku utrwalał dzień po dniu historię regionu – Zamojszczyzny – który jak w soczewce pokazuje dzieje całego kraju. Redaktorzy z „Tygodnika Powszechnego” oraz Ośrodka KARTA (wydawcy książki), odwołując się do zdjęć archiwalnych, przedstawią fenomen tego wyjątkowego świadectwa.
28 września, piątek
12.00 - "Pogotowie Archiwalne" - konferencja prasowa Ośrodka KARTA; W spotkaniu podsumowującym działalność "Pogotowia Archiwalnego" – mającego na celu ratowanie XX-wiecznych dokumentów życia społecznego – uczestniczyć będą inicjatorzy przedsięwzięcia oraz sponsorzy – PZU S.A. i DaimlerChrysler.
13.00–17.00 - Pokazy filmów dokumentalnych dotyczących obrony i upadku Warszawy w rocznicę kapitulacji stolicy 28 września 1939 roku.
Źródło: tvn24
Źródło zdjęcia głównego: TVN24.pl