Debata w TVN24 o psychiatrii dzieci i młodzieży. "Przez całe dziesiątki lat ten problem nie był dostrzegany"

W niedzielę w TVN24 odbyła się dyskusja "Psychiatria dzieci i młodzieży w kryzysie". Z lekarzami, terapeutami, rodzicami i podopiecznymi rozmawiał Marcin Zaborski.

OGLĄDAJ CAŁĄ DEBATĘ W INTERNECIE W TVN24 GO

Pierwszym gościem TVN24 był Rafał Szymański, tata czworga dzieci, w tym jednego z leczonymi zaburzeniami, autor wykładu "Depresja to porywacz naszych dzieci".

- Dla mnie ta sytuacja była szokiem. Jechaliśmy na wizytę do psychiatry, bo był problem z samookaleczeniami. Kiedy psychiatra powiedział, że dziecko zostaje [w szpitalu - przyp. red.], to była taka sytuacja, w której nie umieliśmy się odnaleźć. Bezradność, duże poczucie winy, bo może można było wcześniej zareagować - mówił.

CZYTAJ RELACJĘ Z DEBATY W TVN24.PL >>>

Jego córka miała wtedy 12 lat. - Trafiła do szpitala w Józefowie, który był dosyć strasznym miejscem. To była obdrapana lamperia, która nie była czysta, stare meble, stare, metalowe łóżka i smród - wyliczał Szymański.

Kasia Juchimiuk, edukatorka fundacji eFkropka, sama zmagała się z chorobą. - Objawy pojawiały się dużo wcześniej, w wieku około 17 lat przeżywałam różne stany trudne do określenia, trudne do opanowania. W wieku 21 lat otrzymałam diagnozę - choroba afektywna dwubiegunowa - mówiła.

- Szpital, do którego trafiłam, to był szpital dziecięco-młodzieżowy, chociaż ja byłam osobą dorosłą. Z jednej strony nie należy odstraszać od szpitala i zachęcać, by przychodzić po pomoc. Ale z drugiej strony nie możemy rysować laurki, jeżeli rzeczywistość jest, jaka jest. A jest taka, że jest brudno, nie ma sprzętu, jest nieprzyjazna przestrzeń - podkreśliła.

Doktor Aleksandra Lewandowska, ordynatorka oddziału psychiatrycznego dla dzieci w Szpitalu Psychiatrycznym w Łodzi podkreślała, że psychiatrii dziecięcej "problem polega na tym, że psychiatrzy uciekają ze szpitali i z poradni, które mają kontrakt z NFZ". - Różnica w wycenie i wynagrodzeniu jest tak duża, że jest trudno zatrzymać dobrego specjalistę, a nawet lekarza w trakcie specjalizacji w poradni. Oni idą do prywatnych placówek, do miejsc komercyjnych - wskazywała.

Profesor Janusz Heitzman, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego zauważył, że "psychiatria jest dzisiaj na pierwszych stronach gazet, ale przez całe dziesiątki lat ten problem nie był dostrzegany". - W ciągu jednego dnia nie da się zmienić psychiatrii - dodał.

- Myślimy o tym, by nie pakować dzieci od razu do szpitala. Szpital nie jest panaceum i remedium na zdrowie psychiczne każdego człowieka, szczególnie młodego - podkreślił Heitzman.

Katarzyna Wojciechowska, ordynatorka oddziału psychiatrii dla dzieci i młodzieży w szpitalu wojewódzkim w Świeciu nad Wisłą , powiedziała, że dla niej "proces zmiany jest zauważalny". - U nas został wyremontowany oddział, jest kolorowy, przyjazny, dzieci dobrze się tutaj czują - mówiła.

Zaznaczyła jednak, że "mamy taki problem, że lekarzy jest bardzo mało". - Czynnie pracujących lekarzy na naszym oddziale jest dwójka - ja i mój kolega. Do tego mamy rezydentów, którzy nas wspierają. Potrzeby są ogromne, dzieci jest coraz więcej, a łóżek malutko - powiedziała.

Renata Szredzińska, członkini zarządu Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, która prowadzi telefon zaufania dla dzieci i młodzieży powiedziała, że "dotacje ze środków publicznych pokrywają 5 procent" budżetu potrzebnego na jego funkcjonowanie. Nie wszystkie telefony udaje się odebrać. - Gdybyśmy mieli większe możliwości finansowe, moglibyśmy mieć więcej konsultantów, więcej stanowisk, odebrać więcej telefonów - mówiła.

Zaznaczyła, że "116 111 to nie tylko telefon, bo dzieci mogą też napisać". - To był bardzo ważny kanał w czasie pandemii. Odbieramy też maile - przekazała.

Profesor Barbara Remberk, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży zwracała uwagę, że "mówimy o lekarzach, bo ich najłatwiej policzyć, ale leczenie psychiatryczne zaczyna się od psychoterapii, od konsultacji psychologicznej".

- To są ci profesjonaliści, których da się zaprosić do systemu publicznej opieki zdrowotnej. Każdy podopieczny psychiatrii dzieci i młodzieży powinien mieć kontakt z psychologiem, nie każdy potrzebuje leków - podkreśliła.

Tomasz Bilicki, terapeuta i certyfikowany interwent kryzysowy, podkreślał, że "szkoła nie jest ośrodkiem psychoterapii i interwencji kryzysowej, ale to nie zmienia faktu, że nauczyciel bardzo często świadczy pierwszą pomoc psychologiczną w sytuacji kryzysu". 

Z kolei Angelika Friedrich, założycielka inicjatywy "Nastoletni Azyl", która sama zmagała się z anoreksją, mówiła, że o swoim problemie jako pierwszemu powiedziała nauczycielowi.

- Jeżeli nauczyciel daje taką możliwość na przykład na godzinie wychowawczej, by powiedzieć o swoich problemach, to sprawia, że uczeń będzie chciał o nich opowiedzieć. Ja w momencie, kiedy nie widziałam innego rozwiązania, sięgnęłam po pomoc - powiedziała.

Jerzy Kłoskowski, prezes i fundator Fundacji eFKropka zwracał uwagę, że "otwartość i gotowość mówienia młodych jest zdecydowanie dużo większa niż w pokoleniu starszych ludzi". - To daje nadzieję - stwierdził.

Jeśli doświadczasz problemów emocjonalnych i chciałbyś uzyskać poradę lub wsparcie, tutaj znajdziesz listę organizacji oferujących profesjonalną pomoc. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia, zadzwoń na numer 997 lub 112.

Fundacja TVN buduje Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży. Możesz wesprzeć fundację na stronie fundacja.tvn.pl.