Prezes TK: wyrok musi być opublikowany, nie można uchylać się od prawa

Wyciek projektu wyroku Trybunału ws. nowelizacji ustawy o TK miał na celu podważenie autorytetu Trybunału - powiedział na konferencji prasowej sędzia TK Stanisław Biernat. - Nie potrafimy tego wytłumaczyć, zastanawiamy się, co się zmieniło w TK, że akurat teraz do wycieku doszło - dodał.

Biernat podkreślił, że taka sytuacja zdarzyła się pierwszy raz w Trybunale Konstytucyjnym. - Jest to dla nas bardzo bolesne. Do tej pory udało się zachować Trybunałowi szczelność. Projekty wyroków TK są przygotowywane często z kilkutygodniowym wyprzedzeniem, często jest kilka wersji projektu - pierwszy, drugi, trzeci, aż wreszcie któryś jest zaaprobowany. Te projekty są w pierwszym rzędzie dostępne sędziom i także ich współpracownikom, asystentom - wyjaśniał.

Dodał, że o wysokiej etyce współpracowników "może świadczyć, że nigdy takich przypadków [przecieku - red.] nie było". - Nie potrafimy tego wytłumaczyć, zastanawiamy się, co się zmieniło w Trybunale, że akurat teraz do takiego wycieku doszło. Nie wiemy, kto jest źródłem, nie było to korzystne dla Trybunału, miało to na celu podważenie autorytetu Trybunału - powiedział.

Prezes TK Andrzej Rzepliński podkreślił, że czym innym "jest przeciek, czym innym informacja o przecieku".

Prezes TK: jeszcze wczoraj nie mieliśmy wyroku, pracowaliśmy nad nim do ostatniej chwili

Sędzia Biernat: naszym największym życzeniem po dzisiejszym wyroku jest podjęcie normalnej działalnosci

Rzepliński: Widziałem wydruk ze strony jednego z portalu. To projekt sprzed 10 dni

Rzepliński: Wyrok musi być opublikowany. Przygotowałem standardowe pismo do Rządowego Centrum Legislacji.

Rzepliński: Projekty wyroków nie są numerowane, ani w jakikolwiek sposób oznaczane. Jak w każdym sądzie to są dokumenty wytwarzane przez ludzi, którzy mają do siebie zaufanie. Nie ma tutaj żadnej wewnętrznej policji.

Prezes Rzepliński powiedział, że zarządził wewnętrzne postępowanie ws. wycieku

Sędzia Biernat: Pierwszy raz w historii Trybunału projekt wyroku przedostał się do mediów. Po raz pierwszy wyciekł on do mediów. Zwykle przygotowuje się kilka różnych projektów nawet na 2 tygodnie przez ogłoszeniem wyroku i są one przekazywane sędziom i ich asystentom. Zastanawiamy się, co się zmieniło w Trybunale, że do takiego przecieku doszło. Takie działanie miało na celu podważenie autorytetu TK

Jak wyjaśnił Stanisław Biernat, we wszystkich sądach przed wydaniem każdego wyroku powstaje jego projekt. Projekt w czasie rozprawy jest uzupełniany. Dodał, że to jest nic nadzwyczajnego, że taki projekt powstaje. Jeśli wyrok wydawany jest z opóźnieniem, to oznacza, że rozprawa wywróciła projekt wyroku i należy go napisać od nowa.

W TK trwa konferencja prasowa prezesa Andrzeja Rzeplińskiego i sędziego sprawozdawcy Stanisława Biernata

Mularczyk: według nas to nie było skuteczne posiedzenie TK

Mularczyk: Rzepliński nie zachowuje się jak sędzia, a jak rasowy polityk. To on pogłębia kryzys konstytucyjny

Arkadiusz Mularczyk (PiS): TK, chcąc bronić konstytucji, do konstytucji się nie zastosował. Mówili o tym w odrębnych zdaniach sędziowie Pszczółkowski i Przyłębska. TK wybiórczo zastosował się do konstytucji.

Premier Beata Szydło minęła w Sejmie dziennikarzy, unikając komentarza ws. orzeczenia Trybunału Konstytucji

Kamila Gasiuk-Pihowicz: w rękach prezesa Kaczyńskiego jest rozwiązanie konfliktu wokół TK

Trwa wspólna konferencja prasowa posłów w Trybunale Konstytucyjnym. Są przedstawiciele PO, PSL, Nowoczesnej

Borys Budka (PO): Nieopublikowanie wyroku TK będzie deliktem konstytucyjnym. Dzisiejszy wyrok wyklucza domniemanie konstytucyjności ustawy PiS.

Jeśli PiS nie wykona wyroku Trybunału Konstytucyjnego, to mamy największy kryzys konstytucyjny w historii Rzeczypospolitej i konstytucyjny zamach stanu - w ten sposób lider Nowoczesnej Ryszard Petru odniósł się do środowego orzeczenia Trybunału.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że kilkanaście zapisów nowelizacji ustawy o TK, autorstwa PiS, jest niekonstytucyjnych. TK uznał też, że cała nowela jest sprzeczna m.in. z konstytucyjną zasadą poprawnej legislacji.

- Wyrok Trybunału potwierdził nasze obawy o tym, że cała (nowelizacja) ustawy z końca grudnia była niekonstytucyjna. W tym momencie większość rządowa jest zobowiązana wykonać wyrok Trybunału w najbliższym czasie, jeśli tego nie zrobi, to mamy największy kryzys konstytucyjny w historii Rzeczypospolitej i tak naprawdę konstytucyjny zamach stanu - powiedział Petru w środę dziennikarzom w Sejmie.

Jak zauważył, z dotychczasowych sygnałów ze strony partii rządowej wynika, że nie uznają oni wyroku TK. "Jeżeli to się potwierdzi, to nie ma innego sposobu, jak protest społeczeństwa obywatelskiego" - podkreślił lider Nowoczesnej. Ponownie zaapelował o masowy udział w manifestacji 12 marca pod TK.

- Oczekuję od premier i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego odniesienia się do tego wyroku, a najlepiej byłoby, aby to odniesienie miało miejsce w taki sposób, iż przywrócony byłby ład konstytucyjny sprzed nowelizacji, zrealizowanej przez PiS. Jeżeli tego nie zrobią, to jest problem nie tylko Polski, to jest problem międzynarodowy, bo Polska będzie postrzegana jako kraj, w którym nie jest przestrzegana konstytucja - mówił Petru.

Petru zaapelował też do polityków PiS, aby "się opamiętali". - Jeżeli PiS pójdzie w zaparte, to mamy kryzys, jakiego Polska nie przeżywała od odzyskania niepodległości - podkreślił. Jak ocenił, zagrożony jest wizerunek Polski na świecie.

Trybunał naruszył zasadę równowagi władz; powinien był orzekać w składzie 15 sędziów i działać według zapisów nowelizacji - wskazała sędzia Julia Przyłębska w zdaniu odrębnym do środowego wyroku TK.

- Konstytucja nie przyznaje sędziom TK kompetencji do stanowienia własnych procedur postępowania przed Trybunałem - zaznaczyła. Dodała, że działanie Trybunału dotyczące procedowania w tej sprawie stanowi "naruszenie konstytucyjnej zasady podziału i równowagi władz".

Dodała, że przyjęcie odmiennego stanowiska "narusza jądro kompetencyjne obu segmentów władzy i jest sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawa".

- W Trybunale jest obecnie 15 sędziów, wszyscy obecni na dzisiejszej rozprawie oraz jest sędzia Henryk Cioch, sędzia Mariusz Muszyński, sędzia Lech Morawski. Uważam, że ci trzej sędziowie zostali wybrani zgodnie z obowiązującymi przepisami przez Sejm, prezydent odebrał od nich ślubowanie, a oni złożyli gotowość do orzekania - wskazała Przyłębska.

Dodała, że nie zna przepisów ani norm, które mówiłyby o "dodatkowej formule badania zdolności do orzekania sędziego TK". - Wszystkie przesłanki do objęcia stanowiska zostały przez tych trzech sędziów spełnione - podkreśliła.

Pszczółkowski uważa, że TK mógł powinien był orzekać z 10-dniowym opóźnieniem

Pszczółkowski: Trybunał Konstytucyjny powinien orzekać na podstawie ustawy znowelizowanej przez PiS, którą oceniał.

Sędzia Pszczółkowski: orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego są powszechnie obowiązujące i podlegają opublikowaniu.

Marcelina Zawisza z partii Razem:

Julia Przyłębska w zdaniu odrębnym: TK naruszył zasadę równowagi władz; powinien był orzekać w składzie 15 sędziów i działać według noweli.

Zdaniem Pszczółkowskiego niedopuszczalnie jest zachowanie szefa TK, który nie dopuszcza do orzekania nowo wybranych sędziów. Trzej sędziowie zostali wybrani przez Sejm, złożyli ślubowanie przed prezydentem. - Status tych sędziów nie powinien budzić wątpliwości - powiedział.

Sędzia Pszczółkowski: orzeczenia powinny zapadać w sposób wolny od jakichkolwiek wątpliwości

W Trybunale Konstytucyjnym sędzia Piotr Pszczółkowski przestawia odrębne zdanie ws. środowego wyroku.

Na stronie internetowej Trybunału Konstytucyjnego pojawił się skan wyroku. Można go zobaczyć TUTAJ.

Sędzia Stanisław Biernat: anulowano skutki prawne noweli; przywrócono stan prawny sprzed nowelizacji.

W Trybunale Konstytucyjnym trwa odczytywanie uzasadnienia wyroku

Eurodeputowany PiS na Twitterze:

W TVN24 trwa wydanie specjalne poświęcone wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego

Wiceprezes Ruchu Narodowego o TK:

- Pełny skład Trybunału Konstytucyjnego to cały obsadzony skład TK w rozumieniu konstytucyjnym, zdolny w danym przypadku do orzekania, ustalony z uwzględnieniem konstytucji oraz ostatecznego i powszechnie obowiązującego wyroku K34/15 (z 3 grudnia ub. roku ws. czerwcowej ustawy o TK - red.) - powiedział sędzia Biernat. W tym wyroku Trybunał uznał konstytucyjność wyboru trzech sędziów w poprzedniej kadencji Sejmu.

Biernat tłumaczył, że nie ulega wątpliwości, że w procesowaniu pełnego składu może wziąć udział maksymalnie 15 sędziów.

Pełny skład Trybunału to skład złożony ze wszystkich sędziów, którzy mogą orzekać w danej sprawie - powiedział Biernat.

Gdy Trybunał orzeka w sytuacji, kiedy kilku sędziów nie ma legitymacji do orzekania, to tak wyznaczony skład jest składem pełnym - wskazał sędzia.

Sędzia Biernat: konstytucja nie daje podstaw do różnicowania większości głosów niezbędnej do wyroku w pełnym składzie

Wymóg długiego czekania na rozprawę w TK nie uwzględnia specyfiki spraw; to niedopuszczalna ingerencja władzy ustawodawczej w niezależność TK - sędzia Biernat w uzasadnieniu.

Sędzia Biernat: tempo badania spraw w TK zależy od ich skomplikowania, a nie od daty wpływu

Ustawodawca nie ma pełnej swobody przy ustalaniu składów orzekających, bo musi m.in. zapewniać ich efektywność - powiedział sędzia Biernat w uzasadnieniu.

Sędzia Biernat w uzasadnieniu: nie wykazano ważnego interesu publicznego dla braku vacatio legis w noweli; to niedopuszczalne obejście konstytucji

Sędzie Biernat: Trybunał wskazał, że poprawki powinny zostawać w związku ze złożonym projektem ustawy. Powinny pozostawać w odpowiedniej relacji z treścią projektu. Nie wszystkie złożone poprawki miały taki związek m.in. poprawki dotyczące wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec sędziego TK.

Sędzia Biernat: Sejm naruszył zasady legislacji, m.in. tempem pracy przy noweli i nieopiniowaniem projektu przez właściwe organy.

Jak powiedział, pośpiech w pracach nad projektem był niewskazany. Sejm powinien był pracować nad projektem z rozwagą.

Sędzia Biernat: sędziowie TK są niezawiśli, mogą odmówić zastosowania przepisu ustawy lub zastosować ją z wyłączeniem niektórych przepisów

Sędzia Biernat: nie można nie publikować wyroku TK stwierdzając nieważność postępowania

Sędzia Biernat w uzasadnieniu wyroku powiedział, że przedmiot badania nie może być podstawą orzekania.

Sędzia Stanisław Biernat w uzasadnieniu wyroku TK podkreślił, że "nie trzeba nikogo przekonywać, że rozstrzygana sprawa ma doniosłe znaczenie i wielką wagę". - Naród, czyli suweren, przyjął konstytucję w 1997 r., która wyznacza podstawowe wartości, wolności i prawa jednostek oraz gwarancje ich ochrony, a także normuje organizację i kompetencje władz, a także relacje między władzami oparte na zasadzie podziału, równowagi i współdziałania władz - przypomniał. - Władza ustawodawcza jest demokratycznie legitymowana do tworzenia prawa, ale jest zobowiązana czynić to w granicach konstytucji. Gwarantem przestrzegania konstytucji przez władzę ustawodawczą jest Trybunał Konstytucyjny - podkreślił. - Trybunał zatem jest niezbędnym składnikiem ustroju demokracji konstytucyjnej w Polsce - mówił sędzia. Dodał, że jego podstawową funkcją jest czuwanie nad konstytucyjnym ładem państwa. - Nie jest dopuszczalne pozbawienie, albo zastępowanie Trybunału w tej roli. Drastyczne ograniczenie możliwości rzetelnego i niezależnego funkcjonowania TK oznacza naruszenie istoty ustroju Rzeczypospolitej i nie może być tolerowane - zaznaczył sędzia Biernat. Jak ocenił "sytuacja określana w publicystyce jako sparaliżowanie, czy unieruchomienie Trybunału jest niestety nieodległa od prawdy, powoduje, że naruszone zostały podstawowe pryncypia ustrojowe", czyli - jak dodał - zasada państwa prawa, podziału władz, niezależności władzy sądowniczej i ochrony praw i wolności jednostek.

Rozpoczęło się ustne uzasadnianie wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Prezes TK: zdania odrębne do wyroku złożyli sędziowie TK Julia Przyłębska i Piotr Pszczółkowski

TK: zapis że pełny skład to minimum 13 sędziów - niekonstytucyjny

TK: brak vacatio legis w nowelizacji ustawy o Trybunale niekonstytucyjny

TK: nowela uniemożliwiła TK " rzetelne i sprawne działanie"

TK: wydłużenie terminów na rozpatrzenie spraw w TK - niekonstytucyjne

Prezes TK: przepisy o rozpoznawaniu spraw według kolejności - niekonstytucyjne

Prezes TK: przepisy o składach orzekających Trybunału - niezgodne z konstytucją

Prezes TK: nowe przepisy o złożenie sędziego TK z urzędu przez Sejm niekonstytucyjne

Jak oświadczył prof. Rzepliński przepis o prawie prezydenta i ministra do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego - niekonstytucyjny

Prezes TK: przepis o podejmowaniu uchwał przez Zgromadzenie Ogólne większością 2/3 głosów niekonstytucyjny

Prezes TK: TK nie uznał trybu uchwalenia noweli za niekonstytucyjny.

Prezes TK: uchylenie przepisów o zgłaszaniu kandydatów na sędziów TK - niezgodne z konstytucją

Prezes TK: uchylenie przepisów ws. stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta niekonstytucyjne.

Prezes TK: uchylenie z katalogu kar dyscyplinarnych złożenia sędziego z urzędu - niekonstytucyjne.

Prezes TK: Trybunał Konstytucyjny po rozpoznaniu z udziałem wnioskodawców orzekł, że nowelizacja ustawy o TK jest niezgodna z art. 7, 112 i 119 ust. konstytucji RP, a także z zasadą poprawnej legislacji wynikającej z art. 2 Konstytucji.

W czasie ogłaszania orzeczenia TK prezes Andrzej Rzepliński mówił m.in. o tworzeniu instytucji publicznej w kształcie uniemożliwiającym jej rzetelne i sprawne działanie, co narusza zasady państwa prawnego w zakresie kontroli konstytucyjności sprawowanej przez TK oraz zasadę racjonalności ustawodawcy.

Pod siedzibą Trybunału Konstytucyjnego zebrali się działacze Komitetu Obrony Demokracji:

Prezes TK prof. Andrzej Rzepliński rozpoczął ogłaszanie wyroku ws. nowelizacji ustawy autorstwa PiS.

O krążącym wśród posłów PO projekcie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mówili podczas konferencji prasowej politycy PiS.

Andrzej Halicki (PO): mamy do czynienia z polityką opartą na kłamstwie, intrygach, insynuacjach, żeby uniemożliwić funkcjonowanie instytucjom państwa.

Odniósł się w ten sposób do konferencji polityków Prawa i Sprawiedliwości, którzy powoływali się na doniesienia o krążącym od dwóch tygodni między posłami PO projekcie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego ws. nowelizacji PiS.

Dodał, że PO zawiadomi prokuraturę ws. portalu, który opublikował rzekomy projekt orzeczenia TK.

Jak relacjonował reporter TVN24 Rafał Poniatowski, po ogłoszeniu wyroku, sędziowie TK przedstawią jego ustne uzasadnienie.

Zapełnia się sala rozpraw Trybunału Konstytucyjnego, gdzie zostanie ogłoszone orzeczenie ws. nowelizacji ustawy autorstwa PiS.

Nowelizacja została uchwalona - przy sprzeciwie opozycji - przez Sejm 22 grudnia 2015 r. Senat nie wniósł do niej poprawek. Prezydent Andrzej Duda podpisał ją 28 grudnia 2015 r. Jeszcze tego samego dnia ustawę opublikowano i - z uwagi na brak vacatio legis - tym samym weszła ona w życie. Nowela stanowi m.in., że TK co do zasady orzeka o konstytucyjności aktów normatywnych w pełnym składzie co najmniej 13 spośród 15 sędziów TK (wcześniej pełny skład to co najmniej 9 sędziów). Orzeczenia pełnego składu mają zapadać większością 2/3 głosów, a nie - jak wcześniej - zwykłą. W składzie 7 sędziów będą badane skargi konstytucyjne, pytania prawne sądów oraz sprawy zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała zgody ustawy. Terminy rozpatrywania wniosków mają być wyznaczane w TK według kolejności wpływu.

CO ZMIENIA NOWA USTAWA O TK? WYJAŚNIAMY W PUNKTACH

Na wtorkowej rozprawie nie stawili się przedstawiciele Sejmu, Rady Ministrów ani Prokuratora Generalnego. Według nich sprawa powinna być rozpoznana - tak jak przewiduje nowela - w składzie 13-osobowym oraz według kolejności wpływu skarg do TK. PG wnosił o odroczenie posiedzenia. TK wniosek oddalił.

Według premier Beaty Szydło decyzja TK - w myśl prawa - nie będzie orzeczeniem i nie może zostać opublikowana.

Autor: jś / Źródło: TVN24, PAP