Premier po konsultacjach z unijnymi liderami. Wśród tematów były budżet UE i praworządność

Centrum Informacyjne Rządu we wtorkowym komunikacie przekazało, że przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel rozpoczął konsultacje z przywódcami państw Unii Europejskiej, które mają ułatwić uzgodnienie stanowisk przed posiedzeniem Rady Europejskiej, które ma się odbyć 10 i 11 grudnia.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE >>>

Na szczycie planowane jest między innymi przeprowadzenie strategicznej debaty unijnych liderów na temat stosunków z krajami południowego sąsiedztwa Unii Europejskiej. W agendzie spotkania znajdą się także relacje UE–Turcja oraz UE–USA. Poza unijną polityką zagraniczną Rada Europejska zajmie się polityką klimatyczną i koordynacją działań w ramach walki z pandemią COVID-19. Unijni liderzy omówią ponadto kwestie z zakresu bezpieczeństwa. Na marginesie grudniowej Rady zaplanowany jest także szczyt Strefy Euro, poświęcony tematyce Unii Rynków Kapitałowych oraz Unii Bankowej.

"Dyskusja liderów dotyczyła między innymi szczepionek i wzajemnego uznawania testów. Komisja Europejska rekomenduje państwom członkowskim UE wzajemne uznawanie wyników szybkich testów antygenowych w diagnostyce SARS-CoV-2, w celu ułatwienia ruchu transgranicznego, śledzenia kontaktów transgranicznych i leczenia" - wskazano w rządowym komunikacie.

Centrum Informacyjne Rządu przypomniało, że w zakresie szczepień Komisja Europejska podpisała dotychczas sześć umów z producentami szczepionek. "W ramach strategii szczepień Komisja rekomenduje, aby jako pierwsi zostali zaszczepieni między innymi pracownicy służby zdrowia i ośrodków odpowiedzialnych za opiekę długoterminową, seniorzy oraz osoby z chorobami współistniejącymi. Państwa członkowskie UE opracowują krajowe strategie szczepień" - czytamy dalej.

Wskazano, że Komisja Europejska 11 listopada opublikowała pakiet propozycji w sprawie budowy Europejskiej Unii Zdrowia. "Komisja proponuje wzmocnienie odporności UE na transgraniczne zagrożenia dla zdrowia, poprzez wzmocnienie kompetencji unijnych agencji – Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz Europejskiej Agencji Leków" - napisano.

Zauważono też, że Komisja Europejska proponuje wzmocnienie wspólnotowych zdolności koordynacyjnych w przypadku sytuacji nadzwyczajnych, zwłaszcza w sektorze produktów leczniczych i wyrobów medycznych. "Propozycja obejmuje ponadto ujednolicenie procedur planowania i zarządzania kryzysowego w obszarze zdrowia, w szczególności monitorowanie dostaw leków i wyrobów medycznych w celu uzupełniania ich niedoborów" - napisano w komunikacie.

CIR podało, że Rada Europejska na posiedzeniu przedyskutuje również kwestię współpracy międzynarodowej dotyczącej walki z COVID-19, w tym zawarcia międzynarodowego traktatu w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych i Światowej Organizacji Zdrowia w sprawie walki z pandemiami.

Rada Europejska powróci - jak wskazano we wtorkowym komunikacie - do kwestii zmian klimatycznych z myślą o uzgodnieniu nowego celu Unii Europejskiej w zakresie redukcji emisji do 2030 roku. Obecny cel redukcyjny do roku 2030, przyjęty w 2014 r.oku - zaznaczono - został ustalony na poziomie co najmniej 40 proc.

"KE popiera jego podniesienie do poziomu co najmniej 55 proc. w porównaniu do 1990 r." - napisano w rządowym komunikacie.

Centrum Informacyjne Rządu zwróciło uwagę, że porozumienie paryskie, podpisane przez kraje Unii oraz Unię Europejską, dotyczące łagodzenia zmiany klimatu, zobowiązuje strony do potwierdzenia lub do aktualizacji własnych celów redukcyjnych co pięć lat. Termin zgłaszania nowych ambicji klimatycznych na kolejny okres upływa z końcem bieżącego roku. Państwa unijne koordynują swoje stanowiska w tym zakresie i ustalają wspólne cele redukcji emisji gazów cieplarnianych na szczeblu unijnym. W dyskusji na temat ambicji klimatycznych Unii Polska wskazuje na potrzebę sprawiedliwej transformacji, przewidującej odpowiednie mechanizmy wsparcia oraz uwzględniającej zróżnicowaną sytuację państw członkowskich i poszczególnych sektorów gospodarki.

Unijni liderzy - jak poinformowało CIR - poruszyli również kwestię przepisów wiążących wypłaty unijnych funduszy z wystąpieniem naruszeń w obszarze praworządności.

Państwa członkowskie Unii Europejskiej - w związku ze sprzeciwem Polski i Węgier - nie osiągnęły w połowie listopada jednomyślności w sprawie wieloletniego budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027 i w sprawie funduszu odbudowy po epidemii COVID-19. Polska i Węgry zgłosiły zastrzeżenia w związku z rozporządzeniem dotyczącym powiązania wypłaty środków unijnych z praworządnością. Zapowiadają też weto pakietu budżetowego.

Sprzeciw obu krajów w sprawie unijnego pakietu budżetowego nie zatrzymuje jednak całej procedury przyjęcia mechanizmu powiązania środków z praworządnością. Jeśli nie dojdzie do porozumienia w sprawie pakietu budżetowego do końca bieżącego roku, od przyszłego roku w UE będzie obowiązywało prowizorium budżetowe, a więc fundusze (część) będą wypłacane w oparciu o zapisy przyjęte na rok 2020.

W komunikacie po rozmowach napisano, że "Polska konsekwentnie stoi na stanowisku, że regulacje unijne muszą być zgodne z traktatami i decyzjami podjętymi na forum Rady Europejskiej oraz gwarantować pewność prawną". Jak dodano, "ewentualne rozporządzenie dotyczące ochrony budżetu UE powinno zapewniać skuteczne zapobieganie nadużyciom i nieprawidłowościom finansowym".

W rządowym komunikacie oceniono, że "aktualny projekt rozporządzenia nie gwarantuje tej pewności". "Polska popiera dokładne kontrolowanie rzetelności wydatkowania unijnych zasobów finansowych. Kontrola ta powinna być skrupulatna i oparta o surowe kryteria, nie może jednak - pod pretekstem ochrony praworządności - odbywać się w oparciu o swobodną ocenę, oderwaną od weryfikowalnych dowodów" - dodano.

"Polska oczekuje dalszych prac pozwalających na możliwie szybkie wynegocjowanie rozwiązania, które zagwarantuje prawa wszystkich państw członkowskich oraz poszanowanie procedur Traktatowych" - podsumowało CIR.

Wcześniej w poniedziałek komunikat zapowiadający wideokonferencję i jej tematy wydał rzecznik rządu Piotr Mueller. "Na szczycie planowane jest między innymi przeprowadzenie strategicznej debaty unijnych liderów na temat stosunków z krajami południowego sąsiedztwa Unii Europejskiej. W agendzie spotkania znajdą się także relacje Unia Europejska - Turcja" - wskazał rzecznik polskiego rządu.

Przekazał wówczas, że dyskusja liderów dotyczyć będzie także między innymi szczepionek i wzajemnego uznawania testów. Przypomniał też, że w ramach strategii szczepień Komisja rekomenduje, aby jako pierwsi zostali zaszczepieni między innymi pracownicy służby zdrowia i ośrodków odpowiedzialnych za opiekę długoterminową, seniorzy oraz osoby z chorobami współistniejącymi.

W poniedziałek wieczorem Mateusz Morawiecki rozmawiał w Warszawie z węgierskim premierem Viktorem Orbanem. Spotkanie robocze dotyczyło między innymi omówienia dalszych działań w kontekście negocjacji budżetowych w Unii oraz zbliżającego się szczytu Rady Europejskiej.