Paszporty "Polityki" 2023 rozdane. Lista zwycięzców

Paszporty "Polityki" ustanowiono w 1993 roku. Ich pomysłodawcą był wieloletni szef działu "Kultura" Zdzisław Pietrasik. Przyznawane do tej pory były w siedmiu kategoriach: Film, Teatr, Literatura, Sztuki wizualne, Muzyka poważna, Muzyka popularna oraz Kultura cyfrowa. Ponadto od 2002 roku przyznawana jest nagroda specjalna - Kreatora Kultury - za cały wkład w kulturę polską.

W tym roku po raz pierwszy przyznano ósmy Paszport. Jego zdobywcę wyłonili czytelnicy.

Reżyser Paweł Maślona został laureatem w kategorii Film za "zmysł ironii i odważne przełamywanie konwencji. Za gatunkową lekkość i wagę podjętej tematyki. Za ukazanie w filmie "Kos" Polski właściwie nieznanej z podręczników historii - ku przestrodze".

Poprzednio reżyser był nominowany do tej nagrody w 2017 r. za swój pełnometrażowy debiut fabularny "Atak paniki". Ostatnio powrócił na wielki ekran z westernem kościuszkowskim "Kos", który we wrześniu ubiegłego roku zapewnił mu Złote Lwy podczas Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Produkcja trafi do regularnej dystrybucji jeszcze w styczniu.

Katarzyna Szyngiera - reżyserka, scenarzystka i reportażystka została laureatką w kategorii Teatr za "tworzenie teatru mądrego, odważnie i z humorem idącego w poprzek podziałów społecznych i środowiskowych. Za reżyserię "1989'".

W kategorii Kultura cyfrowa wygrało studio Starward Industries za "wyróżniający się artystycznym smakiem i zrozumieniem intencji autora przekład klasycznego dzieła Stanisława Lema na język interaktywnego medium".

Starward Industries to niezależne krakowskie studio, którego debiutancka gra wideo "The Invincible" bazuje na powieści Stanisława Lema "Niezwyciężony".

Malarka, fotografka, autorka instalacji i filmów Marta Nadolle została nagrodzona w kategorii Sztuki wizualne za "malarstwo, w którym socjologiczna dociekliwość łączy się z psychologiczną przenikliwością, a osobiste doświadczenia przekładane są na uniwersalne prawdy".

W kategorii Książka wygrał Jacek Świdziński - rysownik i kulturoznawca. Nagrodę dostał za "powieść graficzną 'Festiwal', która znakomicie opowiada epicką, wielowymiarową historię Festiwalu Młodzieży, a także oddaje polskie traumy i lęki tamtej epoki".

Karolina Mikołajczyk i Iwo Jedynecki zostali laureatami w kategorii Muzyka poważna. Kapituła argumentowała przyznanie nagrody za "wszechstronność i umiejętność poruszania się po różnych światach muzycznych. Za wirtuozerię, nieokiełznaną fantazję i pomysłowość". Mikołajczyk i Jedynecki tworzą duet skrzypce i akordeon, występują już od 10 lat.

Hania Rani - pianistka, kompozytorka i wokalistka wygrała w kategorii Muzyka popularna. Nagrodę przyznano za "prowadzenie szerokiej publiczności w rejony, które nie kojarzyły się dotąd z masowością. Za imponujący rozwój własnej estetyki, a wreszcie autorskie łączenie gatunków i muzyki z tekstem".

W tym roku po raz pierwszy przyznano nagrodę Paszportu Czytelników. Laureatem w tej kategorii został Łona, czyli Adam Zieliński. "Swoim najnowszym albumem 'Taxi' pokazuje, że rap może być wręcz filmową opowieścią łączącą dokument z fabułą. Muzyka stworzona specjalnie na potrzeby płyty jest nowatorska i otwiera nowe brzmienia w tym gatunku. Łona jako reprezentant starej fali hip-hopu wciąż eksperymentuje, za co czapki z głów" - napisał Tomasz Staneta z Warszawy.

Doroczną nagrodę specjalną "Polityki" w kategorii Kreator Kultury otrzymał pisarz, dramaturg i scenarzysta Józef Hen za "wybitną twórczość literacką, w której odbija się nasza historia. Za świadectwo epoki i wnikliwe obserwacje współczesności".

- Wyrosłem w domu, w którym było nas czworo dzieci i każde brało książki w innej czytelni. Wyrosłem w naturalnym związku z kulturą w ogóle i kulturą polską szczególnie. Nagroda jest niewątpliwie zaszczytna. Mam nadzieję, że jakoś na nią zasłużyłem, bo wielu wybitnych ludzi mi ją przyznało. Namawiam wszystkich, żeby nie byli leniwi, żeby czytali i myśleli - powiedział laureat w nagraniu wideo, odtworzonym w trakcie uroczystości.

Jak piszą organizatorzy, Paszporty "Polityki" od "zawsze miały na radarze nowe zjawiska i tendencje, nazwiska, o których robi się głośno w kraju, a często też na świecie". Oto wszyscy nominowani w tym roku: Film: Nina Lewandowska i Kamila Tarabura, Paweł Maślona - zwycięzca, DK Welchman

Teatr: Mateusz Pakuła, Katarzyna Szyngiera - zwyciężczyni, Łukasz Twarkowski

Książka: Grzegorz Bogdał, Agnieszka Pajączkowska, Jacek Świdziński - zwycięzca

Sztuki wizualne: Veronika Hapchenko, Marta Nadolle - zwyciężczyni, Patryk Różycki

Muzyka poważna: Duo Karolina Mikołajczyk & Iwo Jedynecki - zwycięzca, Yaroslav Shemet, Aleksandra Słyż

Muzyka popularna: Furia, Łona, Hania Rani - zwyciężczyni

Kultura cyfrowa: Paweł Koźmiński, Robert Latoś (Well of Art), Starward Industries - zwycięzcy