Maryja Kalesnikawa laureatką Międzynarodowej Nagrody Jana Karskiego. "Jedna z bohaterek pokojowej walki"

Uroczystość wręczenia nagrody Spirit of Jan Karski Award za działalność "w duchu Jana Karskiego" odbyła się we wtorek w warszawskim Muzeum POLIN. Nagrodę w imieniu przebywającej w białoruskim areszcie Maryi Kalesnikawej odebrała jej siostra Tatiana Chomicz.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

Podczas swojego wystąpienia Tatiana Chomicz zwróciła uwagę, że na Białorusi osadzonych jest obecnie ponad 500 więźniów politycznych. - Moja siostra, Maryja Kalesnikawa została aresztowana we wrześniu 2020 roku i grozi jej do 12 lat więzienia – powiedziała. - W ciągu ostatnich dziewięciu miesięcy Maryja miała kontakt tylko ze współosadzonymi, jej prawnikami, śledczymi i strażnikami więzienia. Ma zakaz spotykania się nawet z naszym tatą – dodała.

- Nie otrzymuje listów tygodniami, chociaż wiemy, że z całego świata otrzymuje setki listów. W najlepszym przypadku dotrze do nich kilkadziesiąt – podkreśliła Tatiana Chomicz.

Siostra aktywistki zwróciła uwagę, że niektórzy osadzeni podejmują próby sprzeciwu – ogłaszają strajki głodowe, a inni podejmują próby samobójcze. - Podtrzymuje nas na duchu i jest wielką inspiracją dla wielu Białorusinów to, że moja siostra po dziewięciu miesiącach aresztu nie przestała być sobą. Maryja jest muzykiem, w celach nie ma muzyki, jej brak jest dla niej istną torturą, ale muzyka pozostaje w jej sercu – stwierdziła. – Maryja wciąż jest pewna, że wcześniej czy później reżim upadnie – dodała.

Międzynarodowa nagroda, ustanowiona w Nowym Jorku przez Fundację Edukacyjną Jana Karskiego w Warszawie i Jan Karski Educational Foundation w USA, wręczana była po raz drugi w Polsce. Decyzję podjęła kapituła w składzie: prof. Adam D. Rotfeld, prof. Włodzimierz Borodziej, red. Maciej Wierzyński, prof. Aleksander Skotnicki, mec. Paweł Rymarz, Monika Korowajczyk-Sujkowska, Ewa Junczyk-Ziomecka, Agata Tuszyńska, Joanna Podolska, Andrzej Rojek, Michał Mrożek i Wojciech Pawłowski.

- Jestem przekonany, że Jan Karski zaakceptowałby nasz wybór - powiedział Andrzej Rojek, Przewodniczący Rady obu Fundacji. Timothy Garton Ash, brytyjski historyk i wybitny znawca Europy Środkowej i Wschodniej, ocenił, że "Kalesnikawa jest jedną z bohaterek wielkiej pokojowej walki o wolność w Białorusi". - Trudno sobie wyobrazić osobę bardziej zasługującą na tę nagrodę - zauważył.

Podczas tej samej uroczystości po raz pierwszy wręczono Nagrody Karski 2020 trójce młodych Polaków - z 20 nominowanych - "którzy okazali hart ducha, ofiarność i odwagę, stając się oparciem i źródłem nadziei dla najsłabszych członków swoich lokalnych środowisk". Są to: Tomasz Głażewski, lekarz, zajmujący się chorymi na COVID-19, inicjator Fundacji "Ambulans z serca" – karetki dla bezdomnych; Aleksandra K. Wiśniewska, uczestniczka akcji humanitarnych na terenach objętych konfliktami wojennymi, m.in. w Jemenie; Urszula Woźniak, studentka, opiekująca się zagrożonymi COVID-19 seniorami, organizatorka wolontariatu szpitalnego wśród studentów medycyny we Wrocławiu.

- Chcieliśmy dostrzec i docenić ich zasługi, tym bardziej że działali bez rozgłosu i w bardzo trudnych warunkach - powiedziała prezes Fundacji Ewa Junczyk-Ziomecka.

Międzynarodowa Nagroda Spirit of Jan Karski Award przyznawana jest za obronę godności i praw człowieka, za odwagę cywilną i podejmowanie działań w duchu uniwersalnych wartości, którymi kierował się Jan Karski, emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego.

Wśród nominowanych do nagrody w tym roku, poza Maryją Kalesnikawa, znaleźli się: Szymon Malinowski, profesor w Instytucie Geofizyki PAN, charyzmatyczny popularyzator nauki, działacz na rzecz przeciwdziałania katastrofie klimatycznej; kanadyjski generał Romeo A. Dellaire, symbol odwagi i determinacji wobec bezwładu organizacji międzynarodowych, świadek masakry Tutsi w Rwandzie; twórczyni Polskiej Akcji Humanitarnej, europosłanka Janina Ochojska; włoski dziennikarz Roberto Saviano, którego bezkompromisowe artykuły ściągnęły nań wydany przez mafię wyrok śmierci.

Dotychczasowymi laureatami Spirit of Jan Karski Award byli: ambasador Samantha Power za konsekwentną działalność na rzecz zapobieganiu ludobójstwa; senator John McCain za odwagę i przywództwo w sprzeciwianiu się na forum międzynarodowym aktom agresji; Nicholas Kristof, dziennikarz "New York Times" za działalność na rzecz wzrostu świadomości społecznej wobec kryzysów humanitarnych na świecie; prof. Peter F. Krogh za edukację tysięcy adeptów dyplomacji i widzów swoich programów telewizyjnych, uwrażliwiających na konieczność zapobiegania przemocy w konfliktach lokalnych i międzynarodowych.

Jan Karski (właściwie Jan Kozielewski) urodził się 24 czerwca 1914 r. w Łodzi. Podczas II wojny światowej, będąc kurierem polskiego podziemia, jako jeden z pierwszych przedstawił aliantom relację o eksterminacji Żydów na terenach okupowanej Polski. Narażając życie, przedostał się dwukrotnie do getta, a następnie do obozu przejściowego w pobliżu Bełżca.

Jako naoczny świadek zagłady Żydów, spotykał się z głowami państw, politykami, kluczowymi organizacjami alianckimi, próbując ich nakłonić do zdecydowanych działań. Znany jako człowiek, który próbował zatrzymać Holokaust.

Swoje wojenne wspomnienia opisał w książce "Tajne państwo-opowieść o polskim podziemiu" po raz pierwszy opublikowanej w 1944 roku. Uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, kawaler najwyższych odznaczeń Virtuti Militari, Orderu Orła Białego i amerykańskiego Prezydenckiego Medalu Wolności, honorowy obywatel Izraela, przez czterdzieści lat kształcił pokolenia młodzieży jako profesor Uniwersytetu Georgetown. Zmarł 13 lipca 2000 roku.

Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego prowadzi działalność od 2012 roku, upowszechniając wartości uosabiane przez swojego patrona. Misją Fundacji jest popularyzacja współczesnego wymiaru dziedzictwa Jana Karskiego, a tym samym potrzeby zachowania najwyższych standardów służby publicznej, obrony praw człowieka i budowania relacji społecznych opartych na tolerancji i otwartości. Fundacja prowadzi działania w trzech obszarach: edukacji obywatelskiej, upamiętnianiu Jana Karskiego, budowaniu stosunków i relacji ze środowiskami bliskimi idei Patrona.