Duda chciał ograniczyć wpływ Ziobry na Sąd Najwyższy. Po roku go wzmocnił

[object Object]
Weta nie było. Andrzej Duda podpisał piątą nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym | Fakty TVN 26.07.2018Fakty TVN
wideo 2/5

Rok temu prezydent nie chciał wpływu prokuratora generalnego na Sąd Najwyższy. Dlatego zawetował dwie ustawy sądowe autorstwa posłów Prawa i Sprawiedliwości. W miniony czwartek - wbrew swoim słowom sprzed roku - podpisał ustawę, która ten wpływ nie tylko sankcjonuje, ale i umacnia.

- Minister sprawiedliwości dostał na tacy Sąd Najwyższy - mówi były minister sprawiedliwości, a obecnie opozycyjny poseł Borys Budka (Platforma Obywatelska).

- Ministerstwo Sprawiedliwości przypomina, że Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej spośród kandydatów, sędziów Sądu Najwyższego przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego - zapewniał rzecznik Zbigniewa Ziobry Jan Kanthak, gdy na początku tego tygodnia rozeszły się pogłoski, że pierwszą prezes Sądu Najwyższego ma być dyrektor ministerialnej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury prof. Małgorzata Manowska.

Aktywność wiceministra w sprawie Sądu Najwyższego

Choć ministerstwo oficjalnie odżegnuje się od chęci wyznaczenia kandydata na nowego pierwszego prezesa, to faktem jest również, że wiceminister Łukasz Piebiak publicznie ocenił, że jego zdaniem prof. Manowska byłaby dobrą pierwszą prezes Sądu Najwyższego. Wypowiedź wiceministra Piebiaka była szeroko komentowana jak każda publiczna wypowiedź członka rządu, która wykracza poza jego kompetencje.

Środowiska sędziowskie wskazały też na trwającą od kilku miesięcy nadzwyczajną aktywność wiceministra Piebiaka w przeprowadzaniu przez Sejm projektów ustaw zgłaszanych oficjalnie jako inicjatywy poselskie.

Łukasz Piebiak nie jest posłem, a mimo to brał w Sejmie i Senacie aktywny udział w pracach legislacyjnych nad poselskim projektem piątej w tym roku nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym.

Ta polityczna aktywność wpływowego wiceministra każe postawić pytania o to czy i ewentualnie jaki wpływ może mieć minister sprawiedliwości - prokurator generalny na działalność Sądu Najwyższego w przyszłości. Zwłaszcza, że wiceministrowi Piebiakowi udało się przeforsować przepis pozwalający na orzekanie w Sądzie Najwyższym podwładnym ministra Ziobry. O tym w dalszej części tekstu.

Narzędzia, którymi w sprawie Sądu Najwyższego dysponuje minister sprawiedliwościtvn24.pl

Czego chciał prezydent kiedy mówił: "weto!"

Na wstępie przypomnijmy, w jakich słowach prezydent Duda w lipcu ubiegłego roku uzasadnił swoje weto do ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa. Andrzej Duda kilkukrotnie wspominał w nim o zbyt dużym jego zdaniem wpływie prokuratora generalnego na Sąd Najwyższy. Powołał się przy tym na opinię swojej doradczyni Zofii Romaszewskiej.

"Pani Zofia powiedziała do mnie tak: 'Panie Prezydencie, ja żyłam w państwie, w którym prokurator generalny miał nieprawdopodobnie silną pozycję i w zasadzie mógł wszystko, i nie chciałabym z powrotem do takiego państwa wracać'. Dodajmy, że w polskiej Konstytucji i w polskiej tradycji konstytucyjnej prokurator generalny nigdy nie miał żadnego nadzoru nad Sądem Najwyższym. Oczywiście miał mniejszy, większy ‒ różnie bywało ‒ nadzór nad sądami powszechnymi. (...) Ale nie nad Sądem Najwyższym – nie było tam takiego postanowienia. Nie było też postanowienia, że prokurator generalny będzie decydował w przemożnym stopniu o tym, kto może być sędzią Sądu Najwyższego, a kto nie. Nie było, proszę państwa, też powiedziane, że o pracy, sposobie pracy, regułach pracy i funkcjonowaniu Sądu Najwyższego będzie w przemożnym stopniu decydował prokurator generalny poprzez ustalanie regulaminów dla tego sądu"- mówił Andrzej Duda 24 lipca ubiegłego roku.

Rok później - 26 lipca br. Duda podpisał nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym, która umożliwia podwładnym Zbigniewa Ziobry orzekanie w tym sądzie. Wcześniej uchwalone ustawy, również podpisane przez prezydenta, sankcjonują różne możliwości wpływu ministra sprawiedliwości na pracę Sądu Najwyższego. Oto one:

1. Pracownicy resortowej szkoły mogą być jednocześnie sędziami Sądu Najwyższego

Podpisana w czwartek przez prezydenta nowelizacja zawiera przepis wykreślający z dotychczasowej ustawy o ustroju sądów powszechnych cztery słowa: "albo przez niego nadzorowanej". Skreślenie tych czterech słów pozwala sędziom jednocześnie orzekać i pełnić funkcje administracyjne w nadzorowanej przez ministra sprawiedliwości Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury.

- Mam pytanie do autora tej ustawy. Może się zgłosi. Pod kogo to szyjecie? - pytał na sejmowej komisji sprawiedliwości poseł PO Robert Kropiwnicki.

Kropiwnicki: pod kogo to szyjecie? Piebiak: pod Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury
Kropiwnicki: pod kogo to szyjecie? Piebiak: pod Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuraturytransmisja sejmowa

Na tak postawione pytanie do odpowiedzi zgłosił się... wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak. Przyznał, że chodzi o Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury. Zapewniał wprawdzie, że chodzi o to, aby sędziowie delegowani (!) do KSSiP nie musieli rezygnować z orzekania. Ale przepis mówi co innego niż zapewniał Piebiak. Chodzi o sędziów pełniących w resortowej szkole funkcje administracyjne (!).

Taką funkcją administracyjną jest na przykład dyrektor szkoły. Funkcję tę pełni prof. Małgorzata Manowska, która już zgłosiła swą kandydaturę na sędziego Sądu Najwyższego. Skoro w myśl podpisanej przez prezydenta Dudę ustawy będzie mogła ona jednocześnie być sędzią Sądu Najwyższego i dyrektorem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, to zasiadając w Sądzie Najwyższym pozostanie podwładną Zbigniewa Ziobry.

Tak samo nie będzie przeszkód, aby inni sędziowie zajmujący stanowiska w resortowej szkole mogli zostać sędziami Sądu Najwyższego.

- To złamanie niezawisłości sędziowskiej - oświadczył na posiedzeniu sejmowej komisji poseł PO Borys Budka.

Wiceminister Piebiak nie odniósł się do tego zarzutu, bo przewodniczący Stanisław Piotrowicz zarządził natychmiastowe przejście do następnego punktu.

2. Większość Krajowej Rady Sądownictwa to podwładni albo polityczni współpracownicy ministra

Kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego przedstawi prezydentowi Krajowa Rada Sądownictwa. Jest to ciało, w którym (poza dwojgiem prezesów sądów) zasiadają wyłącznie politycy, albo osoby wskazane przez polityków.

W KRS zasiada dwoje posłów i dwoje senatorów z tego samego klubu, którego członkiem jest również poseł Zbigniew Ziobro - czyli z KP PiS. Sam minister również jest członkiem Krajowej Rady Sądownictwa.

Wśród piętnaściorga sędziów zasiadających w radzie, ośmioro - czyli większość - to podwładni ministra sprawiedliwości. Jest to siedmioro prezesów i wiceprezesów sądów, których na stanowiska powołał obecny minister oraz niebędący prezesem sędzia Jędrzej Kondek, pracujący w podległym ministrowi Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości i członek resortowego zespołu do spraw ochrony praw pracowniczych, któremu przewodniczy wiceminister Marcin Warchoł. Ośmiu sędziów formalnie podlegających ministrowi, czterech parlamentarzystów PiS oraz sam minister, który z urzędu zasiada w KRS mają w sumie 13 głosów w 25-osobowej radzie. Jest to bezwzględna większość.

Sędzia Maciej Mitera, który jest prezesem sądu z nadania Zbigniewa Ziobry, zapewniał publicznie, że Ziobro nie jest jego szefem w Krajowej Radzie Sądownictwa. Jednak w Radzie zasiadają również niefunkcyjni sędziowie, którzy - jak Zbigniew Łupina - uważają, że nadzór administracyjny ministra nad sądami, im nie przeszkadza. Sędzia Łupina złożył taką deklarację w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej" w marcu br.

3. Prokuratorzy mogą kandydować do Sądu Najwyższego

Prokurator Generalny jest najwyższym zwierzchnikiem wszystkich prokuratorów w Polsce. Obowiązujące przepisy umożliwiają kandydowanie do sądu prokuratorom z każdego szczebla prokuratury - od rejonowej po krajową. Warunkiem jest co najmniej dziesięcioletni staż pracy.

Prawdą jest, że prokuratorzy mogli ubiegać się o stanowiska sędziów Sądu Najwyższego również pod rządami poprzedniej ustawy. Jednak podpisana przez prezydenta Dudę piąta nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym znacząco obniża wymagania wobec kandydatów względem udokumentowania dorobku, doświadczenia i kwalifikacji. Krajowa Rada Sądownictwa może nawet dokonać oceny kandydatów, którzy w ogóle nie przedstawią dokumentów. Opiniujący te przepisy prezes Sądu Najwyższego i rzecznik praw obywatelskich ocenili tę uproszczoną procedurę jako uznaniową i wyjątkowo mało transparentną.

Według tej procedury, oceny kandydatów będzie dokonywać Krajowa Rada Sądownictwa. Na ile i w jaki sposób jest zależna od ministra sprawiedliwości - prokuratora generalnego, opisaliśmy w punkcie 2.

4. Minister może delegować sędziów do Sądu Najwyższego

Przepis umożliwiający ten rodzaj wpływu ministra sprawiedliwości istniał również w starej ustawie. Pozostał jednak w nowej ustawie i jest elementem tego, czego chciał uniknąć rok temu prezydent Andrzej Duda, czyli wpływu prokuratora generalnego na Sąd Najwyższy.

Zbigniew Ziobro, na wniosek pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, może delegować do orzekania w Sądzie Najwyższym na czas określony sędziów sądów apelacyjnych i okręgowych. Może też delegować sędziów sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych do pełnienia funkcji asystentów sędziów Sądu Najwyższego.

5. Minister może powołać nadzwyczajnego rzecznika dyscyplinarnego

Minister sprawiedliwości - prokurator generalny może powoływać swojego nadzwyczajnego rzecznika dyscyplinarnego do procesów dyscyplinarnych przeciw sędziom odbywającym się w Sądzie Najwyższym. Prawo to minister zyskuje dopiero wtedy, gdy prezydent nie skorzysta z możliwości powołania swojego nadzwyczajnego rzecznika dyscyplinarnego. Gdy prezydent nie zastosuje tego swojego uprawnienia, nadzwyczajnego rzecznika będzie mógł powołać Zbigniew Ziobro.

Pod rządami starych przepisów nie było nadzwyczajnych rzeczników dyscyplinarnych powoływanych przez przedstawicieli władzy wykonawczej. Zwykłego rzecznika dyscyplinarnego powoływało kolegium Sądu Najwyższego.

Autor: jp / Źródło: tvn24.pl

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Nowe ustalenia w sprawie odkrycia w siedzibie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie komputerów wykorzystywanych przy transakcjach kryptowalutami. Jak ustaliliśmy, policjanci na zlecenie prokuratury dokonali przeszukań w mieszkaniach dwóch byłych pracowników firmy odpowiadającej za serwis techniczny budynku sądu. W wyniku działań mundurowych zabezpieczono "urządzenia elektroniczne". 

Kopalnia kryptowalut odkryta w budynku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Policjanci w mieszkaniach pracowników

Kopalnia kryptowalut odkryta w budynku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Policjanci w mieszkaniach pracowników

Autor:
Artur
Węgrzynowicz

Prezydent Andrzej Duda w sobotę od godziny 9 szusował na nartach na dopiero otwartym wyciągu Czorsztyn-Ski (woj. małopolskie). - Obstawa co najmniej trzy auta, plus karetka i goprowcy w pogotowiu - przekazali nam na Kontakt 24 internauci. Obecność głowy państwa na stoku potwierdziła nam recepcjonistka hotelu w Czorsztynie.

Prezydent Andrzej Duda na nartach w Kluszkowcach

Prezydent Andrzej Duda na nartach w Kluszkowcach

Autor:
mag/tok
Źródło:
tvn24.pl

Czeka nas kolejny dzień pełen opadów. Będą one miały charakter marznący, a więc zagrażający naszemu bezpieczeństwu. Sprawdź, gdzie obowiązują alerty IMGW.

Alerty IMGW. Pogoda jest groźna na dużym obszarze kraju

Alerty IMGW. Pogoda jest groźna na dużym obszarze kraju

Aktualizacja:
Autor:
jdw,ps
Źródło:
IMGW

Prezydencka minister Małgorzata Paprocka zapewniła, że "nie będzie na pewno żadnego opóźnienia" w sprawie powołania nowego rządu. Powiedziała, że "środa przed południem to możliwy termin" zaprzysiężenia.

"Możliwy termin" powołania nowego rządu. "Pan prezydent nie będzie zwlekał"

"Możliwy termin" powołania nowego rządu. "Pan prezydent nie będzie zwlekał"

Autor:
ads/dap
Źródło:
PAP

Ryan O'Neal, aktor znany między innymi z roli w filmie "Love Story", nie żyje - poinformował jego syn Patrick O'Neal. Ryan O'Neal miał 82 lata.

Ryan O'Neal nie żyje

Ryan O'Neal nie żyje

Autor:
ads/dap
Źródło:
PAP, Reuters

Rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA John Kirby ostrzegł, że jeśli USA pozostawią Ukrainę bez wsparcia, cena wojny Putina dla Ameryki będzie znacznie wyższa. - Jeśli sądzicie, że cena wsparcia Ukrainy jest teraz wysoka, to pomyślcie, ile środków zostanie wydane i ile amerykańskiej krwi zostanie przelane, jeśli będziemy musieli wypełnić nasze zobowiązania wynikające z artykułu piątego Traktatu NATO - powiedział.

"Jeśli on zdobędzie Ukrainę, będzie tuż u progu NATO"

"Jeśli on zdobędzie Ukrainę, będzie tuż u progu NATO"

Autor:
ads/dap
Źródło:
PAP

Dokładnie sprawdzimy doniesienia mediów o możliwym trafianiu do firm powiązanych z Federalną Służbą Bezpieczeństwa (FSB) Rosji danych z tysięcy kamer przemysłowych w Ukrainie - zapowiada szef ukraińskiego ministerstwa spraw wewnętrznych Ihor Kłymenko. Materiał na ten temat opublikował ukraiński projekt Schemy (Radio Swoboda).

Nagrania z tysięcy kamer miały trafiać do Rosji. Szef MSW Ukrainy reaguje

Nagrania z tysięcy kamer miały trafiać do Rosji. Szef MSW Ukrainy reaguje

Autor:
asty/dap
Źródło:
PAP

Myślę, że może pojawić się wniosek w sprawie postawienia prezesa NBP Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu - powiedział w "Jeden na jeden" w TVN24 Michał Kobosko, wiceprzewodniczący Polski 2050. Dodał jednak, że nie może ujawnić szczegółów tych działań, ponieważ Glapiński "wynajął prawdziwą armię prawników", żeby się bronić przed ewentualnym zawieszeniem go w obowiązkach.

Kobosko: Glapiński wynajął prawdziwą armię prawników, żeby się bronić

Kobosko: Glapiński wynajął prawdziwą armię prawników, żeby się bronić

Autor:
mjz/dap
Źródło:
TVN24

62-letni Paul Bryan został skazany w piątek na dożywocie bez możliwości ubiegania się o warunkowe zwolnienie przed upływem 24 lat. Mężczyzna w 1984 roku zabił w Londynie polskiego imigranta, a potem przez 39 lat unikał wymiaru sprawiedliwości, bo skradł tożsamość innego Paula Bryana.

Po zabójstwie Polaka "po prostu zniknął". Po czterech dekadach usłyszał wyrok

Po zabójstwie Polaka "po prostu zniknął". Po czterech dekadach usłyszał wyrok

Autor:
mjz/dap
Źródło:
PAP, BBC
Messi wplątany w wojnę Izraela z Palestyną. "Spalcie jego koszulki"

Messi wplątany w wojnę Izraela z Palestyną. "Spalcie jego koszulki"

Michał
Banasiak
Autor:
Michał
Banasiak
Źródło:
tvn24.pl
Premium

Rzecznik ukraińskiej armii informuje, że na kierunku awdijiwskim rosyjska armia skoncentrowała ponad 40 tysięcy wojskowych. Rosyjscy żołnierze boją się swojego dowództwa bardziej niż śmierci. Jedzą śnieg, ale idą naprzód - stwierdza.

Skoncentrowano 40 tysięcy żołnierzy. "Jedzą śnieg, ale idą naprzód"

Skoncentrowano 40 tysięcy żołnierzy. "Jedzą śnieg, ale idą naprzód"

Autor:
asty/dap
Źródło:
PAP

Pogoda na święta Bożego Narodzenia. Jak zapowiada rzecznik prasowy IMGW Grzegorz Walijewski, święta spędzimy raczej w jesiennej aurze. Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton Pyziołek zwraca jednak uwagę na to, że amerykański model pogodowy zakłada trochę inny scenariusz.

Pogoda na święta Bożego Narodzenia. "Możemy się znaleźć między młotem a kowadłem"

Pogoda na święta Bożego Narodzenia. "Możemy się znaleźć między młotem a kowadłem"

Autor:
map
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Komisję śledczą do spraw wyborów kopertowych powołano bez żadnego głosu sprzeciwu. Kluby przedstawiły też kandydatów, którzy mieliby w niej pracować. PiS stawia między innymi na Przemysława Czarnka i Waldemara Budę. Koalicja Obywatelska na Dariusza Jońskiego i Jacka Karnowskiego. Pozostałe kluby też będą miały przedstawicieli w komisji.

PiS liczy, że Przemysław Czarnek zdominuje posiedzenia komisji śledczej ws. wyborów kopertowych

PiS liczy, że Przemysław Czarnek zdominuje posiedzenia komisji śledczej ws. wyborów kopertowych

Źródło:
Fakty TVN

Dziennikarze tvn24.pl Justyna Suchecka-Jadczak oraz Piotr Szostak - autorzy cyklu tekstów "Willa Plus" - zostali laureatami Nagrody Specjalną Konkursu Reporterskiego imienia Marcina Pawłowskiego i Dariusza Kmiecika. W zakończonym konkursie przyznano również nagrody w kategoriach: Reportaż, News, Relacja reporterska, Operatorskie oko oraz Montaż/Grafika. Przypominamy finałowe i nagrodzone materiały.

Justyna Suchecka-Jadczak i Piotr Szostak z Nagrodą Specjalną w Konkursie Reporterskim im. Marcina Pawłowskiego i Dariusza Kmiecika

Justyna Suchecka-Jadczak i Piotr Szostak z Nagrodą Specjalną w Konkursie Reporterskim im. Marcina Pawłowskiego i Dariusza Kmiecika

Autor:
tmw
Źródło:
tvn24.pl

Rosja jest czołowym dostawcą nawozów do Polski. Tak wynika z danych przekazanych przez Arkadiusza Zalewskiego, eksperta Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy. Od stycznia do września 2023 roku z tego kierunku trafiło do naszego kraju 395,8 tysiąca ton nawozów mineralnych. Rosję na tym polu wyprzedzają jedynie Niemcy. Jak zaznaczył Zalewski, od początku tego roku "import nawozów z Rosji zauważalnie zwiększa się".

Luka w sankcjach. Import z Rosji do Polski "zauważalnie zwiększa się"

Luka w sankcjach. Import z Rosji do Polski "zauważalnie zwiększa się"

Autor:
mb/ams
Źródło:
TVN24 Biznes

W nocy z poniedziałku na wtorek asteroida przeleci tuż przed Betelgezą, jedną z najjaśnieszych gwiazd naszego nieba, znajdującą się w gwiazdozbiorze Oriona. Kto będzie miał szansę na oglądanie tego niezwykłego wydarzenia?

Zaćmienie Betelgezy tuż-tuż. Kto będzie miał szansę je zobaczyć

Zaćmienie Betelgezy tuż-tuż. Kto będzie miał szansę je zobaczyć

Autor:
map
Źródło:
space.com

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę już po raz dziesiąty organizuje akcję "List od Mikołaja". Do 13 grudnia można zamówić wyjątkowy, spersonalizowany list od Mikołaja dla dziecka, nastolatka albo osoby dorosłej. Pięknie zaprojektowany, pełen osobistych szczegółów i ciepłych słów list zostanie dostarczony pod wskazany adres przed Wigilią. Całkowity dochód z akcji zostanie przeznaczony na działania Fundacji. 

Ostatnie dni akcji charytatywnej "List do Mikołaja". "Może być doskonałą okazją, żeby wyrazić miłość i troskę"

Ostatnie dni akcji charytatywnej "List do Mikołaja". "Może być doskonałą okazją, żeby wyrazić miłość i troskę"

Autor:
momo/ft
Źródło:
tvn24.pl

Co obejrzeć na małym i dużym ekranie? W "Kadrze na kino" Ewelina Witenberg w każdą sobotę, opowiada w TVN24 o najciekawszych wydarzeniach i premierach ze świata filmów, seriali i muzyki.

Najciekawsze nowości na dużym i małym ekranie. Co warto obejrzeć? "Kadr na kino" w TVN24

Najciekawsze nowości na dużym i małym ekranie. Co warto obejrzeć? "Kadr na kino" w TVN24

Autor:
red.
Źródło:
tvn24.pl

Dziennikarze tvn24.pl, TVN i TVN24 są wśród nominowanych do tegorocznych nagród Grand Press. Nominacje otrzymali: Justyna Suchecka, Piotr Szostak, Wojciech Bojanowski, Filip Folczak, Olga Orzechowska, Maciej Duda, Łukasz Ruciński, Michał Fuja, Grzegorz Głuszak, Marcin Jakóbczyk, Piotr Świerczek, Robert Zieliński, Olga Mildyn, Ewa Galica, Marcin Gutowski, Edyta Krześniak, Piotr Jacoń, Adam Diehl, Piotr Karczewski, Michał Przedlacki, Łukasz Frątczak, Dariusz Kubik i Grzegorz Łakomski.

Nominacje dla dziennikarzy tvn24.pl, TVN24 i TVN do nagrody Grand Press

Nominacje dla dziennikarzy tvn24.pl, TVN24 i TVN do nagrody Grand Press

Autor:
red.
Źródło:
tvn24.pl

Śmierć wybitnego amerykańskiego polityka, sekretarza stanu, czyli ministra spraw zagranicznych i doradcy prezydenta Nixona do spraw bezpieczeństwa Henry Kissingera, wywołała lawinę nekrologów i komentarzy. Były zdawkowe i poważne. Mądre i głupie. Samodzielne i powtarzające cudze myśli. W tych publikowanych w polskiej prasie uderzał ton specyficznego zarozumialstwa.

Sztuka rozmowy

Sztuka rozmowy

Autor:
Maciej
Wierzyński
Źródło:
tvn24.pl