Stenka: Szymborska nie zdałaby matury z własnego wiersza

Danuta Stenka o nowym projekcie "Na wieży Babel"
Danuta Stenka o nowym projekcie "Na wieży Babel"
Artur Węgrzynowicz/ Katarzyna Śmierciak/ tvn24.pl
Danuta Stenka w nowym filmie "Na wieży Babel"Artur Węgrzynowicz/ Katarzyna Śmierciak/ tvn24.pl

Jeden wiersz, trzy historie, plejada wybitnych aktorów i - jak mówią nam twórcy - miliony możliwych interpretacji obrazu. "Na Wieży Babel" to pierwsza filmowa wersja wiersza noblistki Wisławy Szymborskiej o tym samym tytule, która zgromadziła plejadę gwiazd.

Listę wielkich nazwisk otwiera Stanisława Barańczak, autor przekładu wiersza. Na ekranie widzimy zaś Krystynę Jandę, Krzysztofa Globisza, Danutę Stenkę, Tomasza Stockingera, Grażynę Wolszczak, Lesława Żurka... Rozmach projektu zaskoczył widzów obecnych na prapremierze w kinie Iluzjon.

Danuta Stenka gra żonę Krzysztofa Globisza mat. promocyjne

Stenka pojawia się w pierwszej części filmu mat. promocyjne

Film - oś większego projektu

Sercem tego wielopłaszczyznowego projektu jest film, który powstał w formie tryptyku. Każda z trzech historii jest nową interpretacją wiersza Wisławy Szymborskiej "Na wieży Babel". Projekcji towarzyszył koncert fortepianowy Joachima Mencla, autora muzyki do filmu. Jednocześnie można było obejrzeć 28 plakatów do filmu, wyłonionych w ogólnopolskim konkursie i ilustrujących kolejne możliwości interpretacji obrazu. Dopełnieniem całości było dziewięć ekranów we foyer, na których wyświetlano fragmenty filmu.

Marcin Kwaśny pojawia się w ostatniej części mat. promocyjne

W każdej chwili widz może wyjść z sali, ale - jak zapowiada reżyser Maria Wróż-Prusiewicz - jego przygoda z interpretacjami utworu się nie kończy. Twórcy chcą zapewnić odbiorcy przestrzeń do przeżywania utworu w swoim tempie i według własnego uznania. Interpretacji jest wiele, a forma filmu i połączonych z nim wydarzeń pozwala na swobodne postrzeganie filmu przez pryzmat własnej wiedzy, doświadczeń i wrażliwości. W całym filmie nie pada ani jedno dodatkowe słowo poza tymi, które napisała Szymborska.

W filmie zagrali wybitni polscy aktorzy
W filmie zagrali wybitni polscy aktorzy Artur Węgrzynowicz/ Katarzyna Śmierciak/ tvn24.pl

Paweł Deląg występuje w pierwszej części tryptyku mat. promocyjne

Jak mówi nam Danuta Stenka, odtwórczyni jeden z głównych ról, Wisława Szymborska mogłaby mieć ze swoim wierszem problem na maturze. Bo w szkole jest klucz, jedna "jedynie słuszna" interpretacja tekstu, a Szymborska w "Na Wieży Babel" tych kluczy daje nam cały pęk.

- To fatalne, że narzuca się je (interpretacje - red.) uczniom. To zamykanie duszy i wrażliwości w klatce. Okazuje się, że Szymborska nie zdałaby matury z interpretacji własnego wiersza - ocenia Stenka.

Czy różnorodność interpretacji, do których zachęcają twórcy jest możliwa w polskich szkołach?
Czy różnorodność interpretacji, do których zachęcają twórcy jest możliwa w polskich szkołach? Artur Węgrzynowicz/tvn24.pl
Globisz i Stenka grają małżeństwo mat. promocyjne
Ewa Hornich występuje w drugiej części tryptyku mat. promocyjne

Janda czyta

We wprowadzeniu do filmu słyszymy głos Krystyny Jandy - narratorki.

Na czarnym ekranie pojawiają się napisy, nie jest to jednak po prostu tłumaczenie czytanego przez nią wiersza Szymborskiej. To pojawiające się w przypadkowej kolejności, w rożnych językach (angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim) fragmenty utworu w przekładzie Stanisława Barańczaka. Owo poplątanie języków jest istną wieżą Babel, wprowadza jeszcze większy chaos i niepokój u widza. Może sprowokują go one do pytania: czy język i kod, którym się posługujemy, faktycznie ułatwia, czy też może utrudnia nam komunikację? I kolejne pytanie, gdy z ciemności wyłania się pierwsza scena: czy to słowa wyjaśniają obraz, czy to obraz jest wyjaśnieniem słów?

O tym, czy internet pomaga w komunikacji międzyludzkiej, rozmawialiśmy też z Danutą Stenką:

Czy internet pomaga w kontaktach międzyludzkich?
Czy internet pomaga w kontaktach międzyludzkich? Artur Węgrzynowicz/tvn24.pl
Do filmu wprowadza nas Krystyna Jandamat. promocyjne

Odsłona pierwsza

Danuta Stenka i Krzysztof Globisz - filmowe małżeństwo - żyją razem, a jednak obok siebie. Ich syn, Paweł Deląg, wraca do domu rodzinnego tuż przed jego sprzedażą i udaje się w podróż sentymentalną. Tam spotyka niezrozumienie i zamknięcie w czterech ścianach, rozczarowanie matki, nieudolne próby porozumienia z ojcem, który będąc artystą, sam siebie do końca nie rozumie.

Odsłona druga

W kolejnej etiudzie poznajemy kochanków (w tych rolach Grażyna Wolszczak i Lesław Żurek), którzy spotykają się w galerii i ukrywają uczucia przed partnerami. W roli męża Wolszczak wystąpił Tomasz Stockinger.

Przez cały film przewijają się też "przypadkowe" osoby. Dwoje spotyka się w pociągu, oboje rozmawiają przez telefon. Młodzi spotykają się w klubie, by porozmawiać. Wokół dudni muzyka, oślepiają ich światła, nie mają szans na porozumienie.

Kolejny pokaz filmu 11 grudnia
Kolejny pokaz filmu 11 grudnia Artur Węgrzynowicz/ Katarzyna Śmierciak/ tvn24.pl

Maria Wróż-Prusiewczicz od wielu lat prowadzi badania poświęcone sztuce interpretacji i twórczym przekładom tekstów kultury. Film "Na wieży Babel" jest kontynuacją badań nad wierszem Szymborskiej podjętych w jej rozprawie doktorskiej.

Utwór był wielokrotnie tematem prowadzonych przez nią ćwiczeń akademickich dla studentów. Zachęca ich do czytania wiersza w zmiennych kontekstach wypowiedzi interpretacyjnej - teatralnej, plastycznej, literackiej. To pierwsza filmowa próba interpretacji utworu Szymborskiej.

Jak podkreśla, ma to dla niej szczególne znaczenie dzięki możliwości współpracy z wybitnymi aktorami, z autorem muzyki do filmu i zespołem twórczych debiutantów.

Dzięki koncertowi i wystawie plakatów odwraca typową strukturę projektu, gdzie proces działań artystycznych wieńczy gotowy produkt, np. film na nośniku. - Chcemy zaprosić zarówno twórców, jak i odbiorców do tworzenia kolejnych interpretacji. To ma być zaprzeczenie wieży Babel, chcemy zbudować wokół niej społeczność - tłumaczy.

Zarówno aktorzy, jak i twórcy filmu podkreślają, że spotkali się w tym projekcie "dla Szymborskiej" i jej poezji.

Kolejne pokazy 11, 12 i 13 grudnia w Kinie Filmoteki Narodowej "Iluzjon".

Maria Wróż- Prusiewicz jest autorką scenariusza mat. organizatora

Wieża Babel, Polska, 2015

scenariusz, reżyseria, montaż: Maria Wróż-Prusiewicz

zdjęcia: Marek Grabowski

muzyka: Joachim Mencel

dźwięk: Sławomir Dubowski

współpraca produkcyjna: Lidia Sadowska

scenografia: Magdalena Mińko

animacja wiersza we wprowadzeniu: Katarzyna Piórek

współpraca graficzna: Inga Michałowska

Autor: Katarzyna Śmierciak

Źródło zdjęcia głównego: "Na wieży Babel" | mat. promocyjne

Pozostałe wiadomości

Kamala Harris cieszy się niewielką przewagą nad Donaldem Trumpem w czterech spośród siedmiu stanów wahających się, które najprawdopodobniej przesądzą o wyniku wyborów prezydenckich w USA - wynika z najnowszego sondażu dla magazynu "The Times".

Nowe sondaże z USA. "Pas rdzy" za Harris, ale jej droga do wygranej "coraz trudniejsza"

Nowe sondaże z USA. "Pas rdzy" za Harris, ale jej droga do wygranej "coraz trudniejsza"

Źródło:
The Times, PAP

Nie zgadzamy się z takimi rozliczeniami. To jest państwo w państwie - mówi w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl pan Tomasz z Zielonej Góry. Dostał fakturę za prąd na ponad 20 tysięcy złotych i wysokie prognozy na kolejne miesiące. - Ktoś zmienił taryfę - stwierdza. Enea zapowiada korektę rozliczeń.

Gigantyczny rachunek za prąd. "Katastrofa"

Gigantyczny rachunek za prąd. "Katastrofa"

Źródło:
tvn24.pl

"Wszyscy są równi wobec prawa. Nawet Macierewicz" - napisał na portalu X Tomasz Siemoniak, szef MSWiA. W ten sposób skomentował "rajd" byłego ministra po Warszawie, który po doniesieniach dziennikarzy bada stołeczna policja. Macierewicz miał złamać szereg przepisów drogowych, może stracić prawo jazdy.

Siemoniak o "rajdzie" Macierewicza: dość tych szaleństw

Siemoniak o "rajdzie" Macierewicza: dość tych szaleństw

Źródło:
tvn24.pl, "Fakt"

Samochód osobowy oraz tramwaj zderzyły się na nowej trasie do Wilanowa. Uszkodzony jest sygnalizator świetlny. Trwają działania służb.

Zderzenie na nowej trasie tramwajowej

Zderzenie na nowej trasie tramwajowej

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W grudniu udostępniona zostanie aplikacja mobilna e-Urząd Skarbowy, a w lutym 2025 roku znajdzie się w niej usługa e-PIT - poinformowało Ministerstwo Finansów. Podatnicy będą mogli złożyć w ten sposób deklarację podatkową. W systemie e-usług w marcu ma być również dostępny chatbot i płatności kartą.

Zmiany dla podatników. Nowość w sprawie składania PIT

Zmiany dla podatników. Nowość w sprawie składania PIT

Źródło:
PAP

W przedterminowym głosowaniu w siedmiu kluczowych stanach w wyścigu o Biały Dom ponad połowę głosów oddały kobiety - wynika z sondażu firmy Catalist. Wśród wyborczyń największym poparciem cieszy się Kamala Harris. Stacja CNN zwraca uwagę, że pozyskanie głosów kobiet to coraz większe wyzwanie dla kandydata republikanów Donalda Trumpa.

To "może być jedna z decydujących kwestii" dla Trumpa. Dotychczas większość głosów oddały kobiety

To "może być jedna z decydujących kwestii" dla Trumpa. Dotychczas większość głosów oddały kobiety

Źródło:
PAP

Raczej po kilku dniach najwcześniej dowiemy się, kto jest nowym prezydentem Stanów Zjednoczonych - powiedział w "Jeden na jeden" amerykanista prof. Paweł Laidler, pytany, kiedy poznamy wyniki wyborów w USA.

Jak szybko poznamy nowego prezydenta USA? "Wydaje się, że to będą dni"

Jak szybko poznamy nowego prezydenta USA? "Wydaje się, że to będą dni"

Źródło:
TVN24

W Karolinie Południowej wykonano w piątek egzekucję 59-letniego Richarda Moore'a, skazanego na śmierć za zastrzelenie sprzedawcy w sklepie w 1999 roku. Najwyższy wymiar kary wykonano pomimo licznych apeli o odstąpienie od egzekucji. - Jego wyrok jest całkowicie niewspółmierny do popełnionego czynu - oświadczył syn skazańca.

Egzekucja wykonana mimo licznych apeli. "Wyrok całkowicie niewspółmierny do czynu"

Egzekucja wykonana mimo licznych apeli. "Wyrok całkowicie niewspółmierny do czynu"

Źródło:
PAP, CNN

Prezydent Boliwii Luis Arce oskarżył zwolenników byłego prezydenta Evo Moralesa o to, że stoją za zbrojnym przejęciem jednostek wojskowych i przetrzymywaniem żołnierzy jako zakładników.

Uzbrojeni napastnicy przejęli trzy jednostki wojskowe, wzięli zakładników

Uzbrojeni napastnicy przejęli trzy jednostki wojskowe, wzięli zakładników

Źródło:
Reuters, PAP

Pomysł Wigilii ustawowo wolnej od pracy budzi wątpliwości organizacji pracodawców. "To kolejna nieprzemyślana pod kątem gospodarczym propozycja" - zwracają uwagę i dodają, że "pracownik, jeżeli chce nie pracować w Wigilię, może skorzystać z urlopu wypoczynkowego".

Nowy dzień ustawowo wolny od pracy. "Nieprzemyślana propozycja"

Nowy dzień ustawowo wolny od pracy. "Nieprzemyślana propozycja"

Źródło:
tvn24.pl

Dzień Wszystkich Świętych upłynął w Polsce pod znakiem wietrznej pogody. Najgroźniejsza aura panowała na północy kraju, gdzie silny wiatr przewracał drzewa i łamał konary. Na niektórych cmentarzach doszło do uszkodzeń nagrobków.

Połamane drzewa, uszkodzone nagrobki. Bilans wichur we Wszystkich Świętych

Połamane drzewa, uszkodzone nagrobki. Bilans wichur we Wszystkich Świętych

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W jednym z mieszkań przy ulicy Bydgoskiej w Pile (Wielkopolskie) doszło do śmiertelnego ugodzenia nożem 46-letniego mężczyzny. W sprawie zatrzymano 39-latka.

Dramat we Wszystkich Świętych. Śmiertelnie dźgnął nożem 46-latka

Dramat we Wszystkich Świętych. Śmiertelnie dźgnął nożem 46-latka

Źródło:
PAP
Żałoba, która jest "tabu w tabu". "Ci, którzy cierpią, nie są chorzy, nie potrzebują leczenia"

Żałoba, która jest "tabu w tabu". "Ci, którzy cierpią, nie są chorzy, nie potrzebują leczenia"

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Strażacy pędzili z pomocą do zdarzenia na płatnym odcinku A4 pomiędzy Katowicami i Krakowem. Na remontowanym odcinku stanęli w dużym korku. - W tym miejscu nie da się utworzyć korytarza życia, bo zarządca wyznaczył dwa pasy i oddzielił je sztywnymi barierami - mówi młodszy kapitan Hubert Ciepły, rzecznik Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP. Strażacy na miejsce zdarzenia biegli pieszo i po drodze prosili kierowców, żeby wszyscy zjechali na prawy pas. - Tym razem nikt nie zginął, ale trzeba coś zrobić, bo prosimy się o nieszczęście - mówi Ciepły.

Auta blokują służbom przejazd, na korytarz życia nie ma miejsca. Straż: to proszenie się o nieszczęście

Auta blokują służbom przejazd, na korytarz życia nie ma miejsca. Straż: to proszenie się o nieszczęście

Źródło:
tvn24.pl

Niebezpieczne przedmioty znaleziono w cukierkach zebranych w trakcie Halloween w kilku miejscach w Polsce. W miejscowości koło Gorzowa Wielkopolskiego jedno z dzieci otrzymało cukierek, wewnątrz którego znajdował się gwóźdź. W Pyrzycach (Zachodniopomorskie) dziecko, jedząc wieczorem swoje podarunki, natrafiło w nich na szpilki. Do podobnych incydentów doszło też w Gnieźnie i w Godziszewie.

Igła, gwóźdź i szpilki w cukierkach zebranych podczas Halloween. "Szok, głupota, okrucieństwo"

Igła, gwóźdź i szpilki w cukierkach zebranych podczas Halloween. "Szok, głupota, okrucieństwo"

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, gorzowianin.com, PAP

W tym roku po Wszystkich Świętych z polskich cmentarzy na wysypiska trafi blisko 120 tysięcy ton odpadów - szacuje Stowarzyszenie "Polski Recykling". Zdaniem ekspertów antidotum na zalew śmieci jest segregacja.

120 tysięcy ton odpadów z cmentarzy. Segregacja jest rzadkością

120 tysięcy ton odpadów z cmentarzy. Segregacja jest rzadkością

Źródło:
PAP

W ostatnim tygodniu października Rosja przerzuciła na tereny w pobliżu granicy z Ukrainą ponad siedem tysięcy północnokoreańskich żołnierzy - przekazał wywiad wojskowy w Kijowie. Jak dodano, żołnierze ci dostali wcześniej rosyjską broń i wyposażenie.

Ukraiński wywiad: ponad siedem tysięcy żołnierzy Kima jest przy naszej granicy

Ukraiński wywiad: ponad siedem tysięcy żołnierzy Kima jest przy naszej granicy

Źródło:
NV, Ukraińska Prawda, tvn24.pl

Trwa akcja poszukiwawczo-ratownicza po powodziach, które dotknęły wschodnią Hiszpanię. Władze kraju podały, że liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do 207 i prawdopodobnie będzie wzrastać. Do najbardziej dotkniętej przez żywioł prowincji, Walencji, zaczęła docierać pomoc z innych krajów, jednak sytuacja wciąż jest dramatyczna.

W Walencji znajdują kolejne ofiary powodzi. "Jakbyśmy byli w środku wojny"

W Walencji znajdują kolejne ofiary powodzi. "Jakbyśmy byli w środku wojny"

Źródło:
El Mundo, RTVE, PAP

Musimy zakończyć wojnę w Ukrainie, a można to zrobić tylko, jak Donald Trump będzie nowym prezydentem – twierdzi bliski współpracownik Trumpa, republikański kongresmen z Florydy Byron Donalds. W rozmowie z korespondentem "Faktów" TVN24 Marcinem Wroną odniósł się też do słów o "wyspie śmieci" oraz walki o głosy Amerykanów polskiego pochodzenia.

Bliski współpracownik Trumpa: musimy zakończyć wojnę w Ukrainie

Bliski współpracownik Trumpa: musimy zakończyć wojnę w Ukrainie

Źródło:
TVN24

W Atenach, na terenie ministerstwa obrony cywilnej Grecji, doszło do starcia protestujących strażaków z policją. Funkcjonariusze użyli gazu łzawiącego i granatów hukowych. Lokalne media poinformowały o 14 poszkodowanych i kilku zatrzymanych osobach.

Strażacy starli się z policjantami na terenie ministerstwa. Gaz, granaty hukowe i armatka wodna

Strażacy starli się z policjantami na terenie ministerstwa. Gaz, granaty hukowe i armatka wodna

Źródło:
PAP, Reuters

W ciągu minionego roku pożegnaliśmy wielu przywódców politycznych, ludzi filmu, muzyki, mody. We Wszystkich Świętych przypominamy tych, którzy odeszli - ich najważniejsze dokonania, role, dzieła.

Odeszli w minionym roku

Odeszli w minionym roku

Źródło:
tvn24.pl

"Zielona Granica" Agnieszki Holland zdobyła nominację do otwierających oscarowy sezon wyróżnień Gotham Awards, tzw. "Oscarów kina niezależnego", w kategorii Film Międzynarodowy. Obraz polskiej reżyserki powalczy o zwycięstwo między innymi z "Hard Truths" brytyjskiego mistrza Mike'a Leigha oraz z indyjskimi "Wszystkimi odcieniami światła".

Film Agnieszki Holland z nominacją do Gotham Awards - Oscarów kina niezależnego

Film Agnieszki Holland z nominacją do Gotham Awards - Oscarów kina niezależnego

Źródło:
"The Hollywood Reporter", tvn24.pl

Jak co roku 1 i 2 listopada, w dniu Wszystkich Świętych i w Zaduszki, wspominamy zmarłych. Wśród tych, którzy odeszli w ciągu minionych dwunastu miesięcy, są artyści, naukowcy, pisarze, politycy i dziennikarze. Żegnali ich bliscy, przyjaciele, współpracownicy, a także ludzie pełni uznania i szacunku dla ich dokonań.

Znani Polacy, którzy odeszli w minionym roku

Znani Polacy, którzy odeszli w minionym roku

Źródło:
tvn24.pl

W Powstaniu Warszawskim walczyli o wolność. O wyzwolenie stolicy Polski spod niemieckiej okupacji. Często byli jeszcze nastolatkami. - Oczywiście, że słysząc gwizd spadającej bomby czy nadlatującego pocisku, to się bałem, ale gdzieś wewnątrz zawsze tkwiła świadomość złożonej przysięgi i poczucie, że jestem żołnierzem. A także strach przed wstydem (…), gdybym się sprzeniewierzył wpajanym latami wartościom - mówił Stanisław Majewski ps. "Stach". W dniu Wszystkich Świętych wspominamy powstańców, którzy zmarli w ciągu ostatniego roku.

Powstańcy warszawscy, których pożegnaliśmy w minionym roku

Powstańcy warszawscy, których pożegnaliśmy w minionym roku

Źródło:
tvn24.pl

W tym szczególnym dniu przypominamy koleżanki i kolegów, którzy przez lata współtworzyli naszą telewizję. Wspominamy zmarłych pracowników i współpracowników TVN24.

Bez nich TVN24 nie byłaby taka sama. Wspominamy naszych kolegów, którzy odeszli

Bez nich TVN24 nie byłaby taka sama. Wspominamy naszych kolegów, którzy odeszli

Źródło:
tvn24.pl

Na platformie Max można już obejrzeć pierwsze odcinki "Łowców skór", nowego serialu dokumentalnego o głośnym układzie pomiędzy właścicielami zakładów pogrzebowych i pracownikami pogotowia ratunkowego w Łodzi. Autorzy wracają do bohaterów wydarzeń, które ponad dwadzieścia lat temu wstrząsnęły opinią publiczną.

"Historia o tym, że człowiek jest zdolny do rzeczy najgorszych". Serial "Łowcy skór" już na Max

"Historia o tym, że człowiek jest zdolny do rzeczy najgorszych". Serial "Łowcy skór" już na Max

Źródło:
tvn24.pl