Zakończył się montaż 90 granitowych płyt pokazujących granice utworzonego w Łodzi przez Niemców w czasie II wojny światowej getta. Płyty z napisem "Litzmannstadt Getto 1940-1944" pojawiły się na ulicach i w parkach łódzkiej dzielnicy Bałuty. Na tym terenie stanie też siedem tablic informacyjnych.
Projekt został zrealizowany przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana oraz Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi w ramach przypadającej w sierpniu tego roku 70. rocznicy likwidacji łódzkiego getta. Za datę likwidacji Litzmannstadt Getto przyjmuje się 29 sierpnia 1944 r. Tego dnia z Łodzi odjechał ostatni transport do obozu Auschwitz-Birkenau.
- Tegoroczna akcja jest kontynuacją tej sprzed 10 lat, kiedy to właśnie z inicjatywy łódzkiego artysty Wiktora Skoka po raz pierwszy oznakowano granice getta. Wówczas polska i izraelska młodzież malowała farbą napisy na chodnikach - przypomina Justyna Tomaszewska z Centrum Dialogu im. Marka Edelmana.
Pomysł został powtórzony 5 lat później, gdy stare napisy się zatarły. W tym roku postanowiono na trwałe zaznaczyć obszar "dzielnicy zamkniętej dla żydowskich mieszkańców".
Projekt "Granice Litzmannstadt Getto 1940-1944" ma upamiętnić społeczność żydowską, która do wybuchu wojny współuczestniczyła w życiu miasta, a także pokazać współczesnym łodzianom oraz turystom obszar getta i uświadomić wymiar straty, jaką poniosło miasto w wyniku wymordowania około 30 procent jego mieszkańców. Ma także, jak chcieliby jego autorzy, skłonić łodzian do refleksji i uświadamiać bolesną przeszłość miejsca, które dziś służy życiu i codziennej aktywności.
Piekło w granicach Łodzi. 70. rocznica jego likwidacji
W tym roku w ramach głównych obchodów 70. rocznicy likwidacji getta, które będą trwać od 28 do 31 sierpnia, zaplanowano m.in. uroczystości religijne na cmentarzu żydowskim, koncerty i modlitwy szabatowe z udziałem kantorów z Izraela i USA, a także wystawy, pokazy filmów oraz spotkania z ocalałymi.
Getto zostało utworzone w lutym 1940 r. w Łodzi, której nazwę Niemcy zmienili na Litzmannstadt. Uwięzili w nim miejscowych Żydów, ale też tych z tzw. Kraju Warty, Niemiec, Austrii, Protektoratu Czech i Moraw oraz Luksemburga. W sumie trafiło tam ponad 200 tys. osób.
W początkach 1942 r. 70 tys. Żydów zostało zamordowanych w niemieckim ośrodku zagłady w Kulmhof (Chełmno nad Nerem). Później deportacje zostały wstrzymane, a getto stało się ośrodkiem niewolniczej pracy na potrzeby Rzeszy. We wrześniu tego roku rozpoczęto akcję wywożenia do obozu zagłady osób nieprzydatnych do pracy - dzieci poniżej 10 lat, osób starszych i chorych. Dzień wcześniej przełożony Starszeństwa Żydów Mordechaj Chaim Rumkowski wygłosił przemówienie, w którym wezwał rodaków, by oddali dzieci dla ratowania innych.
Decyzję o likwidacji getta podjął zwierzchnik SS Heinrich Himmler w 1944 r. Od końca czerwca do połowy lipca 1944 r. do Kulmhof deportowanych zostało ponad 7 tys. Żydów. Kolejne transporty kierowane były już do Auschwitz.
Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem, pokazać go w niekonwencjonalny sposób - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.
Autor: JZ / Źródło: TVN24 Łódź
Źródło zdjęcia głównego: TVN24 Łódź/ Centrum Dialogu im. Marka Edelmana