Finaliści Nagrody Nike 2023: Anna Bikont "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie"

Transmisja z gali wręczenia nagrody w niedzielę, 1 października, w TVN24 i w TVN24 GO.

Anna Bikont - jedna z najwybitniejszych polskich pisarek, łączących dziennikarstwo historyczne z literaturą - jest absolwentką biologii i psychologii.

Jako autorka książki reporterskiej debiutowała w 1996 roku "I ciągle widzę ich twarze. Fotografia Żydów Polskich". W 2004 roku ukazała się jej książka "My z Jedwabnego" - za którą otrzymała Europejską Nagrodę Książkową - pierwsza w dorobku Bikont, która znalazła się w finałowej siódemce Nagrody Nike 2005. W 2018 roku w finale Nike znalazła się biografia Ireny Sendlerowej jej autorstwa: "Sendlerowa. W ukryciu".

"Zeszyty są dwa, 16 kartkowe w kratkę formatu A5. Mają szaroniebieskie kartonowe okładki z wyblakłym napisem: 'Sprawozdanie z podróży służbowej L. Majzelsa w sprawie poszukiwania dzieci znajdujących się w rękach Polaków'. Kaligraficznym pismem Lejb Majzels notuje, o której wyjechał, o której dotarł, czy znalazł dziecko i za ile można je kupić. Kupującym jest naród żydowski. Po 70 latach wyruszyłam śladami Majzelsa" - brzmi fragment książki "Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie".

"Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie" to zapis podwójnej, trudnej podróży. W 1947 roku Lejb Majzels, zatrudniony przez Centralny Komitet Żydów w Polsce, wyruszył w teren w poszukiwaniu żydowskich dzieci, które trafiły w czasie wojny do polskich rodzin. W jednym z wywiadów Bikont tłumaczyła, że Majzels działał na zlecenie ocalałych z Holokaustu rodzin bądź rodzin z zagranicy, które zgłaszały się z prośbą o odnalezienie jakiegoś dziecka, które wojnę przeżyło.

Bikont po 70 latach postanowiła odtworzyć "detektywistyczne" misje Majzelsa. Dotarła do ponad 30 osób, pojawiających się w archiwalnych zeszytach, rozsianych od Mazowsza po Jerozolimę. "Cena..." to nie tylko historie dzieci z tzw. zeszytów Majzelsa. To również zapis prób odnalezienia ocalałych z Holokaustu, uzupełnienia tego, co może jest już dobrze opisane i poznane.

- Chciałabym opowiadać o losie Żydów, w przypadku tej książki o losie dzieci żydowskich, które zginęły w Holokauście. Opowiadam o tych, które przeżyły, ale to jest sposób na opowiedzenie o tych, którzy zginęli. To jest moje odprawianie żałoby nad nimi - wyjaśnia Bikont.