Lublin został wybrany na Europejską Stolicę Kultury 2029 - ogłoszono w środę. - Udowodniliśmy po raz kolejny, że lubelska kultura i ludzie ją tworzący mają ogromny potencjał - skomentował werdykt prezydent Lublina Krzysztof Żuk.
W 2029 roku Europejską Stolicą Kultury zostanie trzecie w historii polskie miasto - Lublin. W 2000 roku był nią Kraków, a w 2016 roku - Wrocław. Konkurs odbywał się dwuetapowo. Wszystkie startujące w nim miasta składały swoje pierwsze aplikacje do 15 września 2023 roku. Wnioski złożyło dwanaście polskich miast: Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Jastrzębie-Zdrój, Katowice, Kielce, Kołobrzeg, Lublin, Opole, Płock, Pszczyna, Rzeszów oraz Toruń.
Po pierwszej ocenie komisji wybrana została krótka lista finałowa miast, które przeszły do drugiego etapu konkursu. Wśród nich znalazły się Lublin, Bielsko-Biała, Katowice i Kołobrzeg. O wyborze Europejskiej Stolicy Kultury 2029 komisja zdecydowała ostatecznie na podstawie oceny aplikacji finałowych, zawierających pełne opisy propozycji programowych, a także bezpośredniej prezentacji miast z krótkiej listy.
Wnioski rozpatrywane są przez zespół niezależnych międzynarodowych ekspertów. Dwoje spośród nich wyznaczają właściwe władze krajowe, dziesięcioro mianują natomiast instytucje i organy Unii Europejskiej (Parlament Europejski, Rada, Komisja oraz Komitet Regionów). Każdego roku o miano Europejskiej Stolicy Kultury rywalizują jedynie miasta ze wskazanych państw. Nowy tryb konkursowy oraz chronologię lokowania ESK w poszczególnych państwach ustalono w 2005 roku. Od tamtej pory co roku miano ESK noszą jednocześnie miasta w dwóch krajach UE.
Lublin Europejską Stolicą Kultury
Prezydent Lublina Krzysztof Żuk podkreślił po ogłoszeniu werdyktu, że ostatnie dwa lata były czasem intensywnej pracy i realizacji wielu wartościowych projektów. - Przed nami kilkuletni okres przygotowań i pracy nad przełożeniem idei zawartych w naszej aplikacji na konkretne działania. Dziękuję wszystkim zaangażowanym środowiskom za wspólną pracę i wkład w ten wielki sukces. Udowodniliśmy po raz kolejny, że lubelska kultura i ludzie ją tworzący mają ogromny potencjał - zaznaczył w komentarzu rozesłanym do mediów po ogłoszeniu wyników konkursu.
Rzeczniczka prezydenta Lublina i jednocześnie pełnomocnik prezydenta ds. ESK 2029 Katarzyna Duma powiedziała, że zdobycie tytułu wiąże się z wieloma pozytywnymi zmianami, przynoszącymi korzyści nie tylko kulturalne, ale także gospodarcze i społeczne.
- Doświadczenie innych miast wskazuje, że nadanie tytułu jest silnym bodźcem do rozwoju. To setki wydarzeń przyciągających tysiące turystów, olbrzymia promocja w Polsce i na całym świecie. To również zwiększona szansa na pozyskiwanie funduszy europejskich, które trafią na rozwój infrastruktury oraz działania prospołeczne i kulturotwórcze, a także początek wielu pozytywnych zmian, odczuwanych przez całą społeczność miasta na długo po roku obchodów - zaznaczyła.
- Tak naprawdę to nie będzie sukces tylko tego jednego wybranego miasta. Sukces odniosły wszystkie 12 miast, które przystąpiły do konkursu - powiedziała podczas uroczystości ogłoszenia zwycięzcy ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska.
Podczas uroczystości ogłoszono także nowy program: Polskie Stolice Kultury. Zostały nimi: w 2026 roku - Bielsko-Biała, w 2027 roku - Katowice, w 2028 roku - Kołobrzeg. Każde z miasta otrzyma milion złotych na realizację programów kulturalnych.
Europejska Stolica Kultury
"Program 'Europejskich Stolic Kultury' ma na celu ochronę i promowanie bogactwa i różnorodności kultur w Europie. Organizacja wydarzeń związanych z nadaniem wybranemu miastu tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 roku będzie okazją do promocji zwycięskiego miasta na arenie międzynarodowej" - napisano na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
W informacji podkreślono, że "dodatkową korzyścią będzie wzrost liczby turystów w roku obchodów, co wpłynie na rozwój sektorów związanych z obsługą ruchu turystycznego, a także przyciągnięcie do miasta inwestorów zagranicznych, którzy przyczyniają się do rozwoju w dziedzinach innych niż kultura i turystyka. Ponadto wydarzenia artystyczne przygotowywane przez miasta organizujące obchody Europejskiej Stolicy Kultury wpływają na wzmocnienie poczucia tożsamości kulturowej społeczności lokalnej".
"Miasta, które otrzymują tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, na rok stają się kulturalnymi centrami Europy. Ten czas jest wypełniony festiwalami, koncertami, konferencjami i innymi przedsięwzięciami artystyczno-kulturalnymi, które skupiają uwagę nie tylko mieszkańców miasta, regionu i kraju" – napisano na stronie ministerstwa kultury.
Prezentacja europejskiej kultury
Tytuł Europejskiej Stolicy Kultury przyznawany jest od 1985 roku. Coroczne obchody ESK w kolejnych europejskich miastach służą wzmocnieniu integracji Unii Europejskiej oraz prezentacji dorobku kulturowego poszczególnych krajów należących do wspólnoty.
Każda Europejska Stolica Kultury przygotowuje roczny program obchodów ukazujący potencjał kulturotwórczy miasta, regionu, kraju oraz jego międzynarodowe i europejskie konteksty. Do tej pory tytuł uzyskało ponad 60 miast. W Polsce został przyznany dwukrotnie - w 2000 roku otrzymał go Kraków (w trybie pozakonkursowym), a następnie w ramach konkursu Wrocław, który celebrował Europejską Stolicę Kultury w 2016 roku.
W 2011 roku także Lublin ubiegał się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016, ale przegrał z Wrocławiem. Prezydent Lublina Krzysztof Żuk podkreślał wówczas, że jego miasto "przegrało o włos", bowiem aplikacja Lublina była bardzo wysoko oceniona.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock