Szczątki żołnierzy radzieckich pochowanych pod pomnikiem Armii Czerwonej w Nowym Sączu zostaną poddane ekshumacji. Tak uzgodnili przedstawiciele ministerstwa obrony Rosji i Rady ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa – Informuje Radio Kraków.
- W trakcie uzgodnień w sprawie przeprowadzania ekshumacji okazało się, że Rosjanie przed sformułowaniem swojego stanowiska chcą pełnej informacji o przebiegu samej ekshumacji oraz sposobie przeniesienia i pochówku szczątków na sądeckim cmentarzu komunalnym – powiedział Radiu Kraków naczelnik wydziału krajowego rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Adam Siwek.
Jego zdaniem może to zająć nawet kilka miesięcy. Dodał jednocześnie, że "to nie przeszkadza, by ekshumacja i przenosiny szczątków zostały przeprowadzone jeszcze w pierwszej połowie tego roku".
Do wydania zgody na ekshumacje doszło podczas spotkania przedstawiciela ministerstwa obrony Rosji w Polsce Wiaczesława Połowinkina z Krzysztofem Kunertem z Rady ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Zieleń zamiast pomnika
W miejscu pochówku sześciu żołnierzy radzieckich, w centrum Nowego Sącza przy alei Wolności, od 1946 roku stoi monumentalny pomnik Chwały Armii Czerwonej. Uchwałę o rozbiórce pomnika Rada Miejska Nowego Sącza podjęła już w 1992 roku, ale pomnika nie rozebrano. Wtedy Rada zobowiązała prezydenta Nowego Sącza do rozebrania pomnika żołnierzy radzieckich i obsadzenie pozostałego po rozbiórce terenu zielenią. Wspomniana uchwała dotyczyła wyłącznie pomnika - groby żołnierzy radzieckich na podstawie przepisów ustawy o grobach i cmentarzach wojennych znajduje się pod opieką wojewody.
Kombatanci nie chcą pomnika
Usunięcia pomnika Chwały Armii Czerwonej w Nowym Sączu i przeniesienia szczątków spoczywających tam sześciu żołnierzy Armii Czerwonej od wielu lat domaga się m.in. Porozumienie Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie oraz Polskie Towarzystwo Historyczne w Nowym Sączu. Zdaniem członków Towarzystwa, pomnik Chwały Armii Czerwonej jako symbol zniewolenia narodu polskiego powinien zostać usunięty z przestrzeni publicznej miasta.
Przeniesienie szczątków
Według umowy między rządami Polski i Rosji o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji, ekshumacja szczątków żołnierzy i ponowny ich pochówek w innym miejscu, może odbyć się tylko w sytuacjach wyjątkowych. O planowanej zmianie miejsca spoczynku musi być poinformowana strona rosyjska.
Boją się profanacji
Rzecznik wojewody Jan Brodowski zauważa, że powtarzające się akty dewastacji monumentu mogą w końcu doprowadzić do profanacji mogiły, dlatego uznano, że ekshumacja szczątków sześciu żołnierzy Armii Czerwonej i złożenie ich z należnymi honorami w kwaterze radzieckiej na cmentarzu komunalnym powinny zostać potraktowane „jako wyraz troski o zapewnienie szacunku prochom poległych”.
W ostatnich latach zdarzało się, że pomnik był oblewany czerwoną farbą. W 2011 r. taki incydent wydarzył się dwukrotnie.
Kwestia przeniesienia monumentu lub jego rozebrania leży w gestii władz miasta. Na cmentarzu przy ul. Rejtana gdzie mają być przeniesione szczątki, spoczywa 737 żołnierzy Armii Czerwonej.
Pomnik Chwały Armii Czerwonej stroi w centrum Nowego Sącza przy alei Wolności, od 1946 roku:
Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem, pokazać go w niekonwencjonalny sposób - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.
Autor: koko/i / Źródło: TVN24 Kraków/ Radio Kraków / PAP
Źródło zdjęcia głównego: nowysacz.pl