Afera pedofilska w sosnowieckiej diecezji. Księża z zarzutami, jest oświadczenie diecezji

Do zatrzymań dwóch obecnych księży i jednego byłego kapłana diecezji sosnowieckiej, jak przekazuje prokuratura, doszło 1 października. Jak poinformował w środę podczas konferencji prasowej prokurator Bartosz Kilian z Prokuratury Okręgowej w Sosnowcu, zatrzymań dokonali we wtorek funkcjonariusze Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Mundurowi dokonali przeszukań miejsc zamieszkania osób zatrzymanych. Zabezpieczyli dowody, w tym elektroniczne nośniki danych.

Prokurator Kilian poinformował, że zatrzymani są w wieku 67, 63 i 59 lat.

67-letni duchowny usłyszał zarzuty dotyczące dwóch przestępstw. Złożył wyjaśnienia. Po przesłuchaniu prokurator zadecydował o objęciu go dozorem policji, połączonym z zakazem kontaktu z pokrzywdzonymi, zakazem zbliżania się do nich i zakazem opuszczania kraju.

63-latek usłyszał zarzuty dotyczące dwóch przestępstw seksualnych. Po jego przesłuchaniu we wtorek prokuratura zawnioskowała do sądu o jego tymczasowe aresztowanie na okres trzech miesięcy, a w środę sąd przychylił się do tej prośby.

59-letni ksiądz z początku sygnalizował problemy zdrowotne, więc jego udział w czynnościach prokuratury z początku był - jak wyjaśnił Kilian - niemożliwy. Zmieniło się to w środę. - Prokurator przesłuchał podejrzanego, ogłosił mu łącznie dziewięć zarzutów, dotyczących przestępstw o charakterze seksualnym i po przesłuchaniu zadecydował o zastosowaniu środków zapobiegawczych o charakterze wolnościowym. Mam tu na myśli dozór policji, zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonymi oraz ich rodzicami, zakaz przebywania w miejscach gromadzenia się małoletnich, zakaz pracy i nauczania osób małoletnich. Uzupełnione zostało to o zakaz opuszczania kraju połączony z zatrzymaniem paszportu - przekazał prokurator Bartosz Kilian.

Rzeczniczka Prokuratury Okręgowej w Sosnowcu Dorota Pelon informowała wcześniej dziennikarzy, że przedmiotem postępowania są przestępstwa o charakterze seksualnym na szkodę małoletnich oraz o charakterze gospodarczym.

Sosnowiecka kuria wydała w środę oświadczenie, w którym odniosła się do sprawy zatrzymanych księży. Z komunikatu wynika, że jeden z duchownych od ponad roku miał zakaz jakiejkolwiek publicznej posługi duszpasterskiej oraz zakaz kontaktu z młodzieżą i dziećmi. Przewidziany prawem kościelnym zakaz został na niego nałożony 26 września 2023 roku.

"Nastąpiło to w wyniku zgłoszenia potencjalnego czynu zabronionego, które wpłynęło na ręce ówczesnego biskupa. Od tego czasu duchowny miał zakaz jakiejkolwiek publicznej posługi duszpasterskiej oraz zakaz kontaktu z młodzieżą i dziećmi. W tym czasie duchowny przebywał poza parafią, w miejscu wskazanym przez Biskupa Sosnowieckiego" - zaznaczył w oświadczeniu rzecznik Kurii Diecezjalnej w Sosnowcu ks. Przemysław Lech.

Wobec drugiego z zatrzymanych duchownych biskup sosnowiecki zastosował w środę przewidziane prawem środki zapobiegawcze: zawiesił go w pełnieniu obowiązków proboszcza, wydał zakaz publicznego sprawowania sakramentów oraz zakaz kontaktu z dziećmi. "Trzeci zatrzymany nie jest księdzem. W 2019 r. został przeniesiony do stanu świeckiego. Kuria diecezjalna od 2016 r. nie zna miejsca jego pobytu" - dodał ks. Lech.

Jak wyjaśnił, środki zapobiegawcze obowiązują do czasu wyjaśnienia zarzutów ciążących na obu duchownych i po raz kolejny oświadczył, że kuria diecezjalna deklaruje pełną otwartość i współpracę z organami prowadzącymi postępowania.

"Przypominamy, że Biskup Sosnowiecki, Artur Ważny, już w czerwcu zainicjował działania komisji, których celem jest zbadanie wszelkich potencjalnych nieprawidłowości, do których mogło dochodzić na przestrzeni ostatnich lat w diecezji. Jednym z zadań komisji będzie także zbadanie wszystkich zgłoszonych przypadków wykorzystania seksualnego od momentu powstania diecezji sosnowieckiej, czyli od 1992 r.".

Kuria diecezjalna zapewniła, że każdorazowo w przypadku uzyskania wiedzy lub zgłoszenia o możliwości popełnienia przestępstw przez duchownego, podejmuje działania przewidziane polskim prawem, jak i prawem kanonicznym. "Chcemy jednocześnie zapewnić Osoby skrzywdzone, że jesteśmy gotowi do udzielenia pomocy, w tym: psychologicznej, psychoterapeutycznej i duchowej" - podkreślono w oświadczeniu.

Prokurator Jakub Seweryn z Prokuratury Okręgowej w Sosnowcu zaznacza, że zatrzymanie dwóch księży i jednego eksduchownego to nowa sprawa, o której wcześniej nie donosiły media.

To o tyle istotne, że w ostatnim czasie do opinii publicznej przenikały kolejne szokujące informacje z Sosnowca i Dąbrowy Górniczej. W marcu zeszłego roku przy domu katolickim przy ul. Kościelnej w Sosnowcu znaleziono zwłoki 26-letniego diakona, który miał na ciele liczne obrażenia, wskazujące na zabójstwo. Z ustaleń Prokuratury Okręgowej w Sosnowcu wynika, że diakona zabił 40-letni ksiądz, który następnie sam popełnił samobójstwo, rzucając się pod koła pociągu.

Kilka miesięcy później, we wrześniu 2023 roku, w mieszkaniu ks. Tomasza Z., znajdującym się na terenie parafii p.w. NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej, doszło do interwencji pogotowia i policji. Wydarzenie opisała "Gazeta Wyborcza", nazywając je imprezą o charakterze seksualnym, która wymknęła się spod kontroli. Gdy jeden z uczestników spotkania stracił przytomność, inny wezwał pogotowie, ale ratowników nie chciano wpuścić do środka. Ostatecznie na miejsce wezwano policję, po interwencji której ratownicy mogli zająć się nieprzytomnym. Trafił do szpitala. W styczniu 2024 ksiądz Tomasz Z. został aresztowany m.in. pod zarzutem przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, nieudzielenia pomocy oraz udostępniania narkotyków. Ksiądz usłyszał wyrok w kwietniu.

- Śledztwo, którego wynikiem są wtorkowe zatrzymania, jest niezwiązane z tymi wydarzeniami. Jednocześnie muszę zaznaczyć, że wiedza o przestępstwach popełnionych przez trzech zatrzymanych mężczyzn pojawiła się przy okazji badania śmierci 26-letniego diakona - przyznaje prokurator Seweryn.

Rozmówca tvn24.pl podkreśla, że zatrzymani w najnowszej sprawie są "doświadczonymi życiowo osobami". - Urodzili się w latach 50. i 60. Pracowali na terenie różnych parafii diecezji sosnowieckiej - mówi prokurator.

Dodaje, że zatrzymany mężczyzna, który stracił jeszcze przed zatrzymaniem status duchownego, podejrzany jest o "przestępstwa gospodarcze na szkodę osób prywatnych".

- Z kolei dwaj mężczyźni, którzy pełnili funkcję duchownych, są podejrzani o przestępstwa o charakterze seksualnym na szkodę małoletnich. Na tym etapie nie przekazujemy, kiedy miało dojść do tych czynów. Zaznaczam jednak, że nie doszło do przedawnienia - mówi prokurator Jakub Seweryn.

Do zatrzymań w komunikacie odniosła się Kuria Diecezjalna w Sosnowcu. Jej rzecznik, ks. Przemysław Lech podkreślił, że kuria "deklaruje pełną otwartość i współpracę z organami prowadzącymi postępowanie".

W komunikacie wydanym przez sosnowiecką kurię biskupią czytamy też, że kolejny komunikat zostanie wydany po tym, gdy "Kuria Diecezjalna otrzyma dodatkowe informacje".

We wtorek na tvn24.pl informowaliśmy, że w diecezji sosnowieckiej pracę rozpoczęła już komisja ds. rozeznania i rozwoju, a wkrótce powołana zostanie komisja, która zajmie się wyjaśnieniem skandali z duchownymi w rolach głównych. Oprócz opisanego wyżej już zabójstwa i "imprezy o charakterze seksualnym" wiernych bulwersowały dwie inne historie: Do pierwszej doszło stosunkowo dawno, bo w 2010 r. Pełniący wówczas funkcję rektora sosnowieckiego seminarium ks. dr Mariusz T. miał wdać się w szarpaninę w klubie gejowskim. Po nagłośnieniu sprawy przez media duchowny jeszcze przez półtora roku pełnił funkcję rektora. Po interwencji Stolicy Apostolskiej sosnowieckie seminarium zostało rozwiązane, a studiujący w nim alumni przeniesieni do Częstochowy, gdzie do dziś działa Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Sosnowieckiej.

Z kolei 20 marca służby otrzymały wezwanie do mieszkania zajmowanego przez księdza z parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Sosnowcu. Po przyjeździe na miejsce ratownicy reanimowali nieprzytomnego młodego mężczyznę. Jego życia nie udało się jednak uratować. Następnego dnia Prokuratura Rejonowa Sosnowiec-Północ wszczęła śledztwo, które ma wyjaśnić przyczyny i okoliczności zgonu. Ksiądz, w którego mieszkaniu zmarł mężczyzna, usłyszał zarzut posiadania substancji psychotropowej. Nie przyznał się do winy. Po przesłuchaniu został zwolniony.