Rosja wydaje się skutecznie obchodzić sankcje Unii Europejskiej i krajów G7. Moskwa zdobywa kluczowe półprzewodniki i technologie przez kraje trzecie, takie jak Turcja, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Kazachstan - podała agencja Bloomberg, powołując się na wysokiego rangą dyplomatę unijnego. Import układów scalonych z Turcji oraz ZEA wyraźnie wzrósł od początku inwazji na Ukrainę.
Poziom rosyjskiego importu generalnie powrócił już do poziomu sprzed agresji na Ukrainę, a analiza danych handlowych wskazuje, że zaawansowane technologicznie układy scalone produkowane w UE oraz innych państwach zachodnich są dostarczane do Rosji przez kraje trzecie, takie jak Turcja, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Kazachstan - powiedział dyplomata, cytowany przez agencję Bloomberg.
Zachodnie sankcje wobec Rosji
UE i kraje G7 od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku przyjęły szereg pakietów sankcji, aby osłabić machinę wojenną Rosji i jej gospodarkę. Dane wskazują jednak, że rzeczywiste skutki sankcji w niektórych sferach odbiegają od spodziewanych.
- Samo zatwierdzenie nowych sankcji nie wystarczy. Rządy potrzebują teraz mechanizmów ich wdrożenia - podkreślił, cytowany przez agencję Bloomberg, Daniel Tannebaum, specjalista ds. walki z przestępstwami finansowymi firmy konsultingowej Oliver Wyman.
Agencja Bloomberg zwróciła uwagę, że choć Komisja Europejska, jako organ wykonawczy, monitoruje wdrażanie przepisów i przygotowuje wytyczne, to władze krajowe są odpowiedzialne za wykrywanie naruszeń i nakładanie kar. To oznacza, że wyniki są niespójne.
- Nasze sankcje są bardzo dotkliwe i przyczyniają się do trwałej recesji gospodarczej w Rosji - powiedział w zeszłym tygodniu w Bułgarii wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis. - Ale ich skuteczność zależy również od tego, jak dobrze są egzekwowane - zaznaczył.
Pomoc krajów trzecich
Zdaniem unijnego dyplomaty, rosnącą rolę w zaopatrywaniu Rosji pełnią Chiny i inne kraje spoza UE, które nie wprowadziły sankcji wobec Rosji, ale zaprzeczają, by pomagały Moskwie. Przykładem może być Kazachstan, który w zeszłym roku wyeksportował do Rosji zaawansowane technologicznie półprzewodniki o wartości 3,7 mln dolarów, podczas gdy rok wcześniej ich wartość wynosiła zaledwie 12 tys. dolarów.
Rosja w latach 2017-2021 kupowała od UE, USA, Japonii i Wielkiej Brytanii zaawansowane układy scalone o wartości 163 mln dolarów. W ubiegłym roku nastąpił spadek do około 60 mln dolarów.
Dane wskazują, że niedobór pozwoliły Rosji uzupełnić Turcja, Serbia, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz kilka krajów w Europie Wschodniej i Azji Środkowej. Jednocześnie dostawy zaawansowanych technologicznie elementów z krajów zachodnich do tych państw wzrosły.
Podobna prawidłowość jest widoczna w przypadku setek innych kategorii produktów, choć szczególnie wyraźnie widać ją, jeśli chodzi o układy scalone, które mogą być wykorzystywane do celów militarnych - zaznaczył dyplomata.
Jak podkreślił, UE i sojusznicy starają się likwidować wszelkie możliwości obchodzenia sankcji, ale śledzenie dostaw nie jest proste. Nabywcy uciekają się czasem do skomplikowanych schematów użycia pojazdów firmowych i sposobu dystrybucji, by ukryć ostateczny cel dostaw. Do tego dochodzi niekompletna dokumentacja i punkty przeładunkowe, gdzie towary można przerzucić do innych samochodów czy zmienić trasę dostawy.
Źródło: PAP, Bloomberg