W poniedzia艂ek do Polski trafi艂y pierwsze pieni膮dze z Funduszu Odbudowy. Stopie艅 zaawansowania w pozyskiwaniu 艣rodk贸w przez pozosta艂e kraje jest jednak bardzo zr贸偶nicowany. Na prowadzeniu s膮 W艂ochy, kt贸re otrzyma艂y ju偶 ponad 100 miliard贸w euro, natomiast list臋 zamykaj膮 pa艅stwa takie jak Holandia, Szwecja i Irlandia, kt贸re nadal nie dosta艂y ani jednego centa.
- Do Polski wp艂yn臋艂o 26 miliard贸w 964 miliony z艂otych. To jest najwi臋kszy jednorazowy przelew, kt贸ry wp艂yn膮艂 z Unii Europejskiej do Polski w czasie naszego 20-letniego cz艂onkostwa. Jest to p艂atno艣膰 z pierwszego wniosku o KPO, kt贸ry wystosowali艣my dok艂adnie 4 miesi膮ce temu 15 grudnia i dzisiaj 15 kwietnia s膮 te 艣rodki - og艂osi艂a w poniedzia艂ek minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pe艂czy艅ska-Na艂臋cz na konferencji prasowej.
Katarzyna Pe艂czy艅ska-Na艂臋cz doda艂a, 偶e 艣rodki w pierwszej kolejno艣ci zostan膮 przekazane na inwestycje w Czyste Powietrze, bezpieczn膮 kolej i transport, dost臋p do szybkiego internetu, wsparcie M艢P w rolnictwie, a tak偶e nowe miejsca w 偶艂obkach. Nast臋pny przelew z KPO Polska mo偶e otrzyma膰 jeszcze przed ko艅cem tego roku.
Fundusz Odbudowy - Szwecja, Holandia i聽Irlandia nadal bez聽艣rodk贸w
Warunkiem otrzymania 艣rodk贸w jest spe艂nienie okre艣lonych warunk贸w, tzw. kamieni milowych, czyli post臋p贸w w reformach i inwestycjach. Dopiero to otwiera drzwi to z艂o偶enia wniosku o konkretn膮 kwot臋, kt贸ry ocenia Komisja Europejska i akceptuje sk艂adaj膮ca si臋 z przedstawicieli pa艅stw cz艂onkowskich Rada.
Je艣li unijni urz臋dnicy i dyplomaci kraj贸w stwierdz膮, 偶e pa艅stwo jest gotowe do otrzymania transzy pieni臋dzy, 艣rodki s膮 przelewane na konto. Dzieje si臋 to etapami, bo nie wszystkie reformy s膮 wdra偶ane w tym samym czasie. 艢rodki przekazywane z Funduszu Odbudowy maj膮 form臋 dotacji i po偶yczek, przy czym pa艅stwa mog膮 rezygnowa膰 z tych ostatnich.
Cho膰 od uruchomienia Funduszu Odbudowy, kt贸ry ma by膰 recept膮 na kryzys europejskiej gospodarki po wybuchu pandemii COVID-19, min臋艂o kilka lat, to wci膮偶 s膮 pa艅stwa cz艂onkowskie, jak Szwecja (jej plan jest wart 3,5 mld euro), Irlandia (914 mln euro) czy Holandia (5,4 mld euro), kt贸re nie otrzyma艂y jeszcze ani jednego euro z tego mechanizmu.
Te kraje maj膮 ju偶 pieni膮dze z聽Funduszu Odbudowy
Polski KPO jest wart 25,3 mld euro w dotacjach i 34,5 mld euro w po偶yczkach. Warszawa z艂o偶y艂a pierwszy dokument o wyp艂at臋 艣rodk贸w w grudniu 2023 r., wnioskuj膮c o 6,3 mld euro; w poniedzia艂ek KE poinformowa艂a, 偶e pieni膮dze zosta艂y Polsce wyp艂acone. Z ko艅cem grudnia do Polski wp艂yn臋艂o tak偶e 5 mld euro z mechanizmu REPowerEU, kt贸ry ma na celu ograniczenie uzale偶nienia od rosyjskich paliw kopalnych.
Jednocze艣nie s膮 te偶 pa艅stwa, kt贸re z艂o偶y艂y w KE ju偶 po kilka wniosk贸w o p艂atno艣ci i po spe艂nieniu okre艣lonych warunk贸w otrzyma艂y du偶e 艣rodki. Przyk艂adem s膮 W艂ochy, kt贸re wys艂a艂y do Brukseli pi臋膰 wniosk贸w o p艂atno艣膰, z kt贸rych KE zaakceptowa艂a cztery i przela艂a na konto rz膮du w Rzymie ponad 100 mld euro w grantach i po偶yczkach. Suma zarezerwowanych dla tego kraju 艣rodk贸w to 194,4 mld euro.
Na li艣cie kraj贸w, kt贸re otrzyma艂y najwi臋cej 艣rodk贸w z Funduszu Odbudowy, znajduj膮 si臋 tak偶e:
Aby sfinansowa膰 Fundusz Odbudowy, KE zaci膮ga w imieniu Unii Europejskiej po偶yczki na rynkach kapita艂owych na warunkach korzystniejszych od tych, kt贸re mog艂aby uzyska膰 wi臋kszo艣膰 pa艅stw cz艂onkowskich. Nast臋pnie KE dokonuje redystrybucji tych kwot. Do 2026 r. Unia Europejska pozyska oko艂o 800 mld euro w cenach bie偶膮cych na rzecz programu.
殴r贸d艂o:聽PAP
殴r贸d艂o zdj臋cia g艂贸wnego:聽Shutterstock