Rok 2013 według Hirscha. Najważniejsze wydarzenia gospodarcze w Polsce

sklejka-bis-16.jpg

Rok 2013 na świecie był bardzo ciekawy, ale niekoniecznie przełomowy. Z kolei w Polsce mieliśmy kilka bardzo istotnych zmian, które mogą mieć skutki długoterminowe. Z tego punktu widzenia rok 2013 mógł być w polskiej gospodarce najważniejszym od 2004, kiedy weszliśmy do Unii Europejskiej. Oto 10 najważniejszych wydarzeń:

1. DYSKUSJA O OFE

Kwestia OFE z pewnością jest w Polsce wydarzeniem roku 2013. Ale moim zdaniem najważniejsza w tym wszystkim nie jest nawet sama, fatalnie napisana ustawa, ale dyskusja, która się toczyła wokół niej toczyła od czerwca. Nie przypominam sobie lepszej, ciekawszej i ważniejszej dyskusji na tematy ekonomiczne w naszym kraju w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Można było o tym pogadać i w taksówce, i w windzie, i z szefem w pracy, i z wujkiem przy stole. Niewielu pozostało takich, którzy o OFE nie słyszeli. Z drugiej strony mieliśmy imponujący spór profesjonalistów: ekonomistów, finansistów, ministrów. Jednocześnie była to debata zróżnicowana merytorycznie. Były naprawdę wysokich lotów argumenty, np. prawników konstytucjonalistów (bo pozycja funduszy emerytalnych w prawie polskim jest naprawdę niesamowicie skomplikowana), była prostacka, kłamliwa, oparta na manipulacjach danymi, odwołująca się do niskich emocji i miejscami barbarzyńska kampania rządu, była też równie żenująca i populistyczna kampania drugiej strony oparta o nieprawdę pod tytułem "zabierają nam nasze pieniądze" (bo jak coś jest obowiązkową składką, to to już nie są "nasze pieniądze"). Ważne, że dziś, po tej dyskusji, znacznie więcej osób niż przed nią ma jasność, że jego emerytura nie będzie wysoka i że absolutną koniecznością jest samodzielne oszczędzanie na starość. Do takiej refleksji wcześniej trudno było kogokolwiek nakłonić i ta refleksja właśnie, mam nadzieję, że masowa, jest moim zdaniem wydarzeniem roku 2013.

2. POLSKIE NADWYŻKI HANDLOWE

Polska ostatni deficyt w handlu zagranicznym zanotowała w marcu 2013 roku. Od kwietnia mamy same nadwyżki. Od początku roku do października (nowszych danych jeszcze nie ma) wyeksportowaliśmy towary warte o 9,3 mld zł więcej niż to wszystko, co sprowadziliśmy w ramach importu. A jeszcze w 2011 roku nasz deficyt handlowy sięgał 41,5 mld zł.

"Polska gospodarka jest uzależniona od eksportu do strefy euro"
"Polska gospodarka jest uzależniona od eksportu do strefy euro"tvn24

Sceptycy twierdzą, że nadwyżka to efekt słabszego importu, który z kolei jest efektem słabszego zdrowia naszej gospodarki. Ale optymiści liczą na to, że po 20 latach, w czasie których musieliśmy sporo rzeczy importować aby modernizować gospodarkę, a niewiele mieliśmy do wyeksportowania, czasy w końcu się zmieniły. Niewykluczone, że na trwałe w końcu staliśmy się tak zwanym eksporterem netto, czyli teraz to reszta świata kupuje od nas więcej, niż my od reszty świata. Jeśli to prawda, to Polska szybciej niż dotąd powinna stawać się krajem bogatszym.

3. NOWA REGUŁA WYDATKOWA

Możliwe, że to najważniejsza i najlepsza reforma fiskalna ostatnich lat. Zamiast sztywnych i fatalnie wpływających na gospodarkę progów ostrożnościowych (kiedy najczęściej w wyniku jakiegoś kryzysu docieramy do progu ostrożnościowego musimy zaciskać pasa i ciąć wydatki, co jeszcze bardziej pogłębia kryzys i nie rozwiązuje żadnego problemu) mamy nowe, elastyczne reguły postępowania z wydatkami państwa. Nowa reguła wydatkowa jest piekielnie skomplikowana, ale jej główna przewaga nad progami ostrożnościowymi to elastyczność i antycykliczność (czyli zaciskamy pasa wtedy, kiedy wzrost jest szybki i nas na to stać, a kiedy wchodzimy w kryzys, to absolutnie niczego nie zaciskamy, żeby nie utrudniać wychodzenia z kryzysu).

4. ZMIANY W OFE

Bardzo dobrze znany, bardzo dobrze omówiony i bardzo odważny ruch, dzięki któremu znacząco spada poziom długu publicznego, chociaż ani przez chwilę nie likwidujemy deficytu budżetowego. Zgodnie z podpisaną przez prezydenta ustawą rząd umorzy wyemitowane wcześniej przez siebie obligacje warte około 150 mld PLN, zamiast je wykupić od posiadaczy (tak jak to się robi w cywilizowanym świecie).

Rząd zdecydował się na taki ruch, bo obligacje te są w rękach funduszy emerytalnych, które są elementem publicznego systemu emerytalnego. Co ciekawe, pomimo tego, że system jest publiczny, to zgodnie z klasyfikacją Eurostatu, obligacje które OFE kupiły są zaliczane do sektora prywatnego, a tym samym powiększają one dług publiczny. Dlatego odbierając te obligacje funduszom można ten dług zmniejszyć.

5. UCIECZKA KAPITAŁU ZAGRANICZNEGO

Ucieczka nie była masowa i nie widać jej na pierwszy rzut oka, ale z danych publikowanych przez NBP jasno wynika, że zmiana jest wyraźna i nagła. W 2013 roku (stan na koniec października, bo nowszych danych jeszcze nie ma) pierwszy raz od niepamiętnych czasów zagraniczne inwestycje bezpośrednie były w naszym kraju ujemne, a z rynku polskich obligacji od czerwca odpłynęło łącznie 4,1 mld euro zagranicznego kapitału portfelowego. Dla porównania: w 2012 r. na nasz rynek obligacji napłynęło z zagranicy 13 mld euro.

6. ZWIĄZKOWCY Z POPARCIEM MEDIÓW

We wrześniu Solidarność zorganizowała dość spore protesty, żądając między innymi wyższej płacy minimalnej i generalnie wskazując na zbyt wolno rosnące płace.

Kulminacja protestów Solidarności. W stolicy jest już 40 tys. związkowców
Kulminacja protestów Solidarności. W stolicy jest już 40 tys. związkowcówtvn24

Protesty nie były niczym nadzwyczajnym, ciekawe jest to, że tym razem, pierwszy raz od niepamiętnych czasów, towarzyszyło im bardzo wiele przyjaznych, przyznających rację komentarzy w mediach tzw. mainstreamowych. Niektórzy ekonomiści przyznali nawet, że faktycznie nie da się już dłużej poprawiać konkurencyjności gospodarki tylko pilnując kosztów płac i że przydałyby się też jakieś inwestycje w innowacje i technologię.

7. REKORDOWO NISKA INFLACJA I STOPY PROCENTOWE

W czerwcu inflacja sięga zaledwie 0,2 proc. Potem rośnie do 1 proc., ale w listopadzie to znów tylko 0,6 proc. Stopy procentowe od lipca są na rekordowo niskim poziomie 2,5 proc. W Polsce sporo osób nadal dobrze pamięta hiperinflację z 1989/1990, prawie zupełny brak inflacji to zjawisko dla nas zupełnie nowe. Fakt, że na święta Bożego Narodzenia paliwa na stacjach benzynowych były najtańsze od trzech lat, wielu pewnie nadal nie mieści się w głowie.

8. DROŻEJĄCE MIESZKANIA

Po pięciu latach nieustającej bessy, w roku 2013 w końcu ponownie zaczęły drożeć mieszkania. Do rekordów sprzed kryzysu wciąż daleko, ale ciekawie było obserwować jak po zakończeniu "Rodziny na Swoim" potencjalni kupujący przestają czekać na pomoc rządową i po prostu zaczynają kupować, korzystając przy okazji z rekordowo niskich stóp procentowych. Dzięki wzrostowi cen wielu zadłużonych posiadaczy mieszkań mogło poczuć się lepiej, bo nagle okazało się, że ich nieruchomość znów jest warta więcej niż obciążający ją dług hipoteczny.

9. KONIEC ROSTOWSKIEGO I NOWAKA

W 2013 r. doczekaliśmy się w końcu odejścia dwóch najważniejszych z punktu widzenia gospodarki ministrów, którzy jednocześnie byli ministrami dość kontrowersyjnymi. Minister finansów Jacek Rostowski zniszczył nam część kapitałową systemu emerytalnego, a Sławomir Nowak, minister transportu, zniszczył nam sporą część sektora budowlanego tolerując barbarzyński podział ryzyk w kontraktach na budowę dróg GDDKiA – generalni wykonawcy przed Euro 2012, przez co pobankrutowała cała mas firm z PBG na czele, a kraj przez kompletny zastój w budowlance na przełomie 2012 i 2013 otarł się o recesję.

10. ŚMIERĆ OZE I FIASKO ŁUPKOWE

Miała być nowa ustawa o odnawialnych źródłach energii i nie ma. W praktyce uniemożliwia to rozwój tej branży w kraju. Gaz łupkowy może jeszcze będzie, ale dziś już widać, że entuzjazm sprzed paru lat był bardzo mocno przedwczesny.

Autor: Rafał Hirsch/ / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

Po trzech tygodniach spadków przecena na stacjach paliw hamuje - ocenili analitycy portalu e-petrol.pl w najnowszym raporcie. Zdaniem analityków Refleksu, koniec lutego może przynieść wzrost cen diesla średnio do 5 groszy za litr. Z kolei detaliczne ceny benzyny mogą spaść.

Co czeka kierowców w przyszłym tygodniu? "Przecena na stacjach paliw hamuje"

Co czeka kierowców w przyszłym tygodniu? "Przecena na stacjach paliw hamuje"

Źródło:
PAP

- Przyszłość jest naturalną konsekwencją naszych działań tu i teraz. Tylko na nią jeszcze mamy wpływ. Dlatego tak ważne, żeby dobrze się do niej przygotować - mówi Natalia Hatalska, założycielka i dyrektorka infuture.institute – instytutu badań nad przyszłością. W rozmowie z tvn24.pl wskazuje, że kolejnym obszarem, który ludzkość będzie próbować cyfryzować są zmysły. -Doświadczenia cyfrowe mają w ten sposób stać się pełniejsze - wyjaśnia.

Po cyfryzacji informacji i relacji czas na zmysły. "Czy w przyszłości nie będą nam potrzebne ciała?"

Po cyfryzacji informacji i relacji czas na zmysły. "Czy w przyszłości nie będą nam potrzebne ciała?"

Źródło:
tvn24.pl

Miliarder, 94-letni Warren Buffet, sprzedał pod koniec 2024 roku akcje o wartości ponad 134 miliardów dolarów. Zwiększył tym samym zapas gotówki firmy Berkshire, w której jest prezesem, do rekordowej sumy 334 miliardów dolarów - wynika z rocznego raportu. Nie wyjaśnia jednak powodów swojej decyzji.

Warren Buffet pozbywa się kolejnej puli akcji. Analitycy spekulują dlaczego

Warren Buffet pozbywa się kolejnej puli akcji. Analitycy spekulują dlaczego

Źródło:
PAP

Plany umożliwienia angielskim producentom whisky używania terminu "single malt" wywołały ostry sprzeciw szkockich destylarni i polityków - informuje BBC. Obecnie whisky single malt musi być produkowane w jednej destylarni. Nowe przepisy dopuściłyby wytwarzanie trunku w kilku różnych lokalizacjach – co radykalnie obniżyłoby koszty. Szkoccy producenci twierdzą, że taki krok "podepcze tradycję" i zaszkodzi wielomiliardowemu przemysłowi.

Spór między Szkotami i Anglikami o whisky. Kłócą się o termin "single malt"

Spór między Szkotami i Anglikami o whisky. Kłócą się o termin "single malt"

Źródło:
BBC, "Daily Mail"

Ceny pączków w zbliżający się tłusty czwartek powinny zostać na stabilnym poziomie, pomimo, że koszty podstawowych produktów wykorzystywanych do ich smażenia, takich jak jaja, masło i mąka, wzrosły - ocenił BNP Paribas. Z kolei za cukier i olej piekarnie zapłacą mniej. Ile trzeba będzie zapłacić za pączki w zbliżający się Tłusty Czwartek?

Z lukrem, z konfiturą i te dietetyczne. Ile zapłacimy za pączki w Tłusty Czwartek?

Z lukrem, z konfiturą i te dietetyczne. Ile zapłacimy za pączki w Tłusty Czwartek?

Źródło:
PAP

W sobotę wieczorem pracownicy rządu federalnego USA otrzymali e-maile z działu kadr Biura Zarządzania Personelem Stanów Zjednoczonych (OPM), z prośbą o przesłanie informacji co udało się im zrobić w pracy w minionym tygodniu - donosi Reuters. Brak odpowiedzi ma być podstawą do zwolnienia z pracy. Chwilę wcześniej Musk zapowiedział takie działanie w serwisie X.

"Co robiłeś w zeszłym tygodniu?" Musk przepytuje urzędników, za brak odpowiedzi grozi zwolnieniami

"Co robiłeś w zeszłym tygodniu?" Musk przepytuje urzędników, za brak odpowiedzi grozi zwolnieniami

Źródło:
Reuters, X, PAP, tvn24.pl

Polska jest na trzecim miejscu w UE pod względem odsetka osób samozatrudnionych. Choć statystycznie zarabiają lepiej od zatrudnionych na etat, niemal wszyscy przedsiębiorcy płacą najniższe składki, które nie wystarczą na minimalną emeryturę. Dopłaci do nich państwo. - Najbardziej interesuje nas "tu i teraz". Emerytura wydaje się czymś abstrakcyjnym - komentuje dla nas ekonomistka.

Przeżyć za 1878,91 złotych. Dlaczego przedsiębiorcy decydują się na "dobrowolne ubóstwo"?

Przeżyć za 1878,91 złotych. Dlaczego przedsiębiorcy decydują się na "dobrowolne ubóstwo"?

Źródło:
tvn24.pl
Tak wytrenowano chińską AI

Tak wytrenowano chińską AI

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Koszt remontu mieszkania dwupokojowego o powierzchni 45 metrów kwadratowych wyniesie w 2025 roku około 65 tysięcy złotych - wynika z analizy ekspertów Rankomat.pl. Prognozują jednak wzrost kosztów o 5-10 procent w niedalekim czasie. Przestrzegają również przed długim terminem oczekiwania na ekipę remontową w przypadku uruchomienia programu dopłat do mieszkań "Klucz do mieszkania". Ma on bowiem objąć przede wszystkim mieszkania z drugiej ręki.

Remont mieszkania w 2025 roku. Ile będzie kosztował?

Remont mieszkania w 2025 roku. Ile będzie kosztował?

Źródło:
tvn24.pl

Renta inwalidzka, to świadczenie pieniężne, które przyznaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Żeby ją otrzymać należy spełnić szereg warunków - przede wszystkim otrzymać orzeczenie lekarskie. Natomiast o jej wysokości decyduje między innymi czas odprowadzania składek.

Renta inwalidzka w 2025 roku. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Renta inwalidzka w 2025 roku. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto główna wygrana nie padła. We wtorek będzie można wygrać pięć milionów złotych. Oto liczby, jakie wylosowano 22 lutego 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

W czwartek rozpoczął się transport lotniczy ponad tysiąca obywateli Chin, którzy pracowali w internetowych centrach oszustw we wschodniej Mjanmie. W operację zaangażowane są służby birmańskie, tajskie i chińskie. Z raportu jednostki ONZ z 2023 r. wynika, że w Mjanmie znajduje się 120 tys. osób zaangażowanych w prowadzenie nielegalnej działalności lub zmuszonych do niej.

Setki Chińczyków podejrzanych o cyberprzestępstwa wracają do kraju

Setki Chińczyków podejrzanych o cyberprzestępstwa wracają do kraju

Źródło:
PAP

Likwidacja programów różnorodności, równości i inkluzywności (DEI) w agencjach federalnych i firmach z nimi współpracujących została tymczasowo zakazana przez sąd federalny w stanie Maryland w USA. Zamknięcie DEI było jednym z pierwszych decyzji Donalda Trumpa. W ślad za nim poszło już także Google, Meta, czy Goldman Sachs.

Amerykański sąd wstrzymuje decyzję Trumpa. Brak zgody na likwidację programów równościowych

Amerykański sąd wstrzymuje decyzję Trumpa. Brak zgody na likwidację programów równościowych

Źródło:
PAP

Dubajska firma kryptowalutowa Bybit przekazała informację o kradzieży cyfrowej waluty o wartości 1,5 miliarda dolarów - donosi BBC. Założyciel firmy deklaruje, że zwróci pieniądze poszkodowanym. Może to być największa kradzież kryptowalut w historii.

Ogromna kradzież kryptowaluty. Jedna z największych w historii

Ogromna kradzież kryptowaluty. Jedna z największych w historii

Źródło:
BBC, tvn24.pl

- Takie przypadki będą się powtarzały coraz częściej, bo Rosja się rozzuchwala - powiedział w rozmowie z TVN24 Maksymilian Dura, ekspert portalu Defence24.pl, odnosząc się do uszkodzenia kabla na Morzu Bałtyckim, o którym w piątek poinformował szwedzki rząd. Od czasu rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę na Bałtyku doszło do uszkodzenia kilku kabli podmorskich przebiegających między państwami unijnymi.

Kolejne uszkodzenie kabla na Bałtyku. "Rosja się rozzuchwala"

Kolejne uszkodzenie kabla na Bałtyku. "Rosja się rozzuchwala"

Źródło:
TVN24, tvn24.pl

Sejm uchwalił w piątek nowelizację ustawy zakładającą zakaz sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych z aromatem. Producenci i sprzedawcy będą mieli dziewięć miesięcy na dostosowanie się do nowego prawa.

Te produkty mają być zakazane. Decyzja Sejmu

Te produkty mają być zakazane. Decyzja Sejmu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Jeden z dziesięciu największych producentów akumulatorów na świecie, chińska spółka China Aviation Lithium Battery (CALB), wybuduje na zachodzie Portugalii swoją fabrykę. Kierownictwo spółki wyjaśnia, że to przedsięwzięcie, które służy "długoterminowemu planowi działań na rynku europejskim".

Chiński gigant wybuduje w Europie fabrykę za dwa miliardy euro

Chiński gigant wybuduje w Europie fabrykę za dwa miliardy euro

Źródło:
PAP

- Do tej pory z programu dobrowolnych odejść w Poczcie Polskiej skorzystało 2,4 tysiąca pracowników - przekazał w Sejmie wiceminister aktywów państwowych Zbigniew Ziejewski. Dodał, że sytuacja spółki, ze względu na generowane straty, pozostaje "bardzo zła".

"Bardzo zła" sytuacja polskiego giganta. Cięcie etatów

"Bardzo zła" sytuacja polskiego giganta. Cięcie etatów

Źródło:
PAP

Władimir Putin polecił w piątek swojemu rządowi, by przygotował się do powrotu zachodnich firm do Rosji - napisał portal brytyjskiego dziennika "Financial Times". To sygnał potencjalnego odrodzenia relacji biznesowych na tle zbliżenia między USA i Rosją.

Putin szykuje się na powrót zachodnich firm

Putin szykuje się na powrót zachodnich firm

Źródło:
PAP

- Ministerstwo Finansów nie planuje wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce - zapewnił w piątek w Sejmie wiceminister finansów Jarosław Neneman, odpowiadając na pytania posłów. Przypomniał też, że rząd nie wprowadził żadnego nowego podatku od kapliczek, ogrodowych krasnali czy płotów, o czym wcześniej informowały niektóre media.

"Żadnego podatku od krasnali, kapliczek"

"Żadnego podatku od krasnali, kapliczek"

Źródło:
PAP

Rosja może wyrazić zgodę na wykorzystanie zamrożonych na Zachodzie aktywów państwowych do odbudowy Ukrainy, pod warunkiem, że część tych środków trafi na terytoria kontrolowane przez Moskwę - przekazała w piątek agencja Reutera, powołując się na trzy źródła.

Nowy pomysł w sprawie zamrożonych rosyjskich aktywów

Nowy pomysł w sprawie zamrożonych rosyjskich aktywów

Źródło:
PAP