Spadek dochodów odczuliśmy wszyscy. "Zżerała je inflacja"

Źródło:
TVN24 Biznes
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy TVN24 BiS
wideo 2/9
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy TVN24 BiS

W ujęciu realnym, czyli po uwzględnieniu inflacji, nasz dochód rozporządzalny w 2022 roku zmalał w stosunku do 2021 - mówi w rozmowie z TVN24 Biznes Iga Magda, ekonomistka ze Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych, powołując się na raport Głównego Urzędu Statystycznego. Spadek wystąpił we wszystkich grupach społecznych - najmocniej odczuły to osoby prowadzące działalność gospodarczą, jednak pogorszyła się także sytuacja pracowników.

Jak wynika z opracowania GUS "Sytuacja gospodarstw domowych w 2022 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych" przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny wyniósł 2250 zł na osobę. Wprawdzie nominalnie to aż o 11,4 proc. więcej niż w 2021 r., ale ze względu na wysoką inflację realnie mamy do czynienia ze spadkiem na poziomie 2,6 proc.

- Dochody rosły, co widać w ujęciu nominalnym – czyli abstrahując od inflacji - ale jednocześnie inflacja je zżerała, czyli w ujęciu tak zwanym realnym, dochody malały. Ten spadek o 2,6 procent oznacza, że za ten sam dochód w 2022 roku można było kupić o tyle procent mniej dóbr – wskazała wyjaśnia w rozmowie z TVN24 Biznes Iga Magda, ekonomistka ze Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych.

Spadek dochodów odczuliśmy wszyscy

GUS w publikacji podał także dane na temat wydatków i budżetów w podziale na podstawowe grupy społeczno-ekonomiczne (pracownicy, rolnicy, pracujący na własny rachunek, emeryci i renciści). Najmniej do dyspozycji mają renciści (1809 zł), a najwięcej osoby prowadzące własną działalność (2540 zł). 

Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny i wydatki na 1 osobę w 2022 rokuGUS

W teorii nieźle się mają emeryci, u których średni dochód rozporządzalny wynosi 2281 zł, ale z drugiej strony suma wydatków bieżących jest wyższa niż w przypadku większości pozostałych grup - wynosi 71,8 proc. dochodu rozporządzalnego. Więcej wydają tylko renciści - 84,1 proc.

"W porównaniu z rokiem poprzednim udział wydatków w dochodach gospodarstw domowych ogółem wzrósł o 2,2 punktu procentowego do 65,6 proc., co wskazuje na mniejsze możliwości gromadzenia oszczędności w porównaniu z rokiem poprzednim, ale nadal pozostawał istotnie poniżej wartości z roku 2019 (ostatniego przed pandemią COVID-19)" - zauważono w opracowaniu.

Nasza rozmówczyni zauważa, że największy realny spadek dochodu miał miejsce w przypadku prowadzących własną działalność (7,6 proc.), a w mniejszym stopniu gospodarstw pracowników (1,3 proc.), co może wynikać z tego, że ryzyko gospodarcze, utraty dochodów jest wyraźnie większe u osób prowadzących działalność gospodarczą.

- To wsparcie, które otrzymały (firmy) w czasach po pandemii COVID-19, było jednak mniejsze niż wśród pracowników. Z tej perspektywy widać wyraźnie, że nie tylko inflacja jest tym, co zżera dochody, ale także pewne ryzyka ekonomiczne się realizują. Mamy jednak niepewność gospodarczą, co ma znaczenie dla dochodów przedsiębiorstw przede wszystkim. Mamy wojnę w Ukrainie, która wpływa na całą masę wskaźników ekonomicznych. Mamy cały czas niepewność dotyczącą łańcuchów dostaw. To wszystko ma znaczenie i trudne, jeśli wręcz niemożliwe, jest oszacowanie na ile te zmiany w dochodach wynikają z czystych procesów inflacyjnych, a na ile z innych zmian, tym bardziej, że one też wpływają na te pierwsze. Czy to chwilowe? Za dużo jest czynników żeby to stwierdzić, to byłoby wróżenie z fusów - wskazała ekonomistka.

Zmiana w nierównościach, czyli spadek współczynnika Giniego

Jednocześnie, jak podaje GUS, po raz pierwszy od kilku lat spadł tak zwany współczynnik Giniego, który pokazuje stopień nierówności dochodowej. Wyraża się go wartością od 0 do 1. Im wyższy, tym nierówności w danym społeczeństwie są większe. W 2022 roku z poziomu 0,319 spadł do 0,314.

- To jest ciekawe, że przez parę lat obserwowaliśmy wzrost tego współczynnika, a teraz obserwujemy po raz pierwszy jego spadek. Odzwierciedla to fakt, że pogorszenie się sytuacji dotknęło przedsiębiorców w największym stopniu, a oni są grupą o najwyższych dochodach - wskazuje Iga Magda i zauważa, że badanie GUS-u ujawnia jednocześnie, że nierówności na wsi cały czas rosną.

- Obszary wiejskie to zarówno tradycyjne, niskodochodowe rolnictwo, duże rynkowe gospodarstwa rolnicze, ale także mieszkańcy miast wyprowadzający się na podmiejskie obszary formalnie wiejskie. Osoby te jednocześnie dochody osiągają z miejsc pracy w miastach. To wpływa na powiększanie się nierówności na obszarach wiejskich - wyjaśnia. 

Czy 500 plus coś jeszcze zmienia?

Świadczenie 500 plus wprowadzone w 2016 roku stało się już stałym elementem finansowego obrazka, dlatego nie widać jego bezpośredniego wpływu na budżety Polaków. Jednak mogło ono pomóc niektórym rodzinom przy szalejącej inflacji.

- Warto podkreślić, że spadł realnie dochód gospodarstw domowych, ale jednocześnie nie znaczy to, że spadły ich wydatki. Te niewiele, ale wzrosły, także w ujęciu realnym. Oznacza to, że gospodarstwa domowe sięgały do oszczędności, jakie miały, po to, by móc utrzymać wydatki na podobnym poziomie. Tutaj myślę, że 500 plus odegrało na przestrzeni czasu istotną rolę, bo pozwoliło sporej części gospodarstw domowych po prostu zbudować te oszczędności, do których teraz sięgały w czasach trudniejszych - wskazuje ekonomistka.

Na pytanie, czy obiecywana waloryzacja i podniesienie wartości świadczenia do 800 zł, co ma nastąpić od stycznia 2024 roku, coś zmieni w budżetach Polaków Iga Magda odpowiada, że "przywrócenie realnej wartości tego świadczenia ma szansę poprawić sytuację dochodową gospodarstw rodzin z dziećmi".

Na co Polacy wydają najwięcej?

Z danych GUS wynika, że największy udział w wydatkach domowych budżetów odnotowano w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe - wyniósł średnio 26,7 proc. z niewielkim wzrostem w porównaniu do 2021 r. o 0,2 punktu procentowego.

"W poszczególnych grupach społeczno-ekonomicznych wyniósł on od 23,5 proc. w gospodarstwach pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym do 32,1 proc. w gospodarstwach rolników" - wskazuje GUS.

Po żywności najwięcej wydajemy na utrzymanie mieszkania lub domu i nośniki energii. Przeciętnie 19 proc. naszego dochodu i tu też odnotowano minimalny wzrost na poziomie 0,1 punktu procentowego w porównaniu do 2021 roku. Najmniej wydają osoby pracujące na własną działalność (16,2 proc.), a najwięcej renciści (25 proc.).

Struktura wydatków w gospodarstwach domowych w 2022 rokuGUS

Autorka/Autor:JW/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Na wniosek Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) wydało decyzję o wpisaniu na listę sankcyjną spółki Torgservis PL oraz jej udziałowców, Siergieja i Andrieja Sznejderów. Objęta sankcjami spółka prowadzi na polskim rynku sieć dyskontów MyPrice.

Rosyjska sieć sklepów wróciła do Polski pod nową nazwą. Reakcja rządu

Rosyjska sieć sklepów wróciła do Polski pod nową nazwą. Reakcja rządu

Źródło:
PAP

Według raportu Instytutu Gallupa tylko 10 procent Polaków uważa, że angażuje się w swoją pracę. Raport analizuje emocje pracowników na całym świecie w 2024 roku. Polska zajęła 32. miejsce na 38 krajów europejskich, co jest jednym z najniższych wyników w Europie.

Zestresowani i niezaangażowani. Jeden z najniższych wyników w Europie

Zestresowani i niezaangażowani. Jeden z najniższych wyników w Europie

Źródło:
PAP

Od kilku miesięcy obowiązują przepisy wprowadzające obowiązek raportowania do fiskusa transakcji sprzedających na platformach internetowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, osoby, które dokonują wielu transakcji na kilku internetowych platformach handlu, mogą nie podlegać raportowaniu do Krajowej Administracji Skarbowej, mimo przekroczenia ustawowych limitów.

Sprzedajesz w internecie, dane mogą trafić do fiskusa. Resort wyjaśnia

Sprzedajesz w internecie, dane mogą trafić do fiskusa. Resort wyjaśnia

Źródło:
PAP

W sobotę w głównym losowaniu Lotto padły aż dwie szóstki. Padła też jedna szóstka w grze Lotto Plus. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 26 kwietnia 2025 roku.

Dwie szóstki w Lotto, jedna w Lotto Plus

Dwie szóstki w Lotto, jedna w Lotto Plus

Źródło:
tvn24.pl

W 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) odnotował w całej Polsce 25,5 miliona zaświadczeń lekarskich dotyczących czasowej niezdolności do pracy, co przełożyło się na łącznie 253,5 miliona dni absencji chorobowej. Z danych ZUS wynika, że nastąpił wyraźny wzrost zachorowań na krztusiec.

Miliony dni na L4. Jedna choroba zanotowała ostry wzrost

Miliony dni na L4. Jedna choroba zanotowała ostry wzrost

Źródło:
PAP

Oszuści wysyłają wiadomości, w których nakłaniają do zaktualizowania danych z powodu podejrzanej aktywności na "koncie Blik" - informuje spółka Polski Standard Płatności (PSP), operator Blika, w swoich mediach społecznościowych. Jak przekazano, to próba kradzieży danych i środków finansowych.

Nowy atak oszustów. "Czerwona flaga"

Nowy atak oszustów. "Czerwona flaga"

Źródło:
tvn24.pl

Według badania Polskiej Organizacji Turystycznej 43 procent Polaków planuje w tym roku wyjazd na majówkę. Spośród nich 21 procent zamierza spędzić ten czas w kraju, 7 procent za granicą, a reszta jeszcze nie podjęła decyzji.

Gdzie na majówkę? Wyniki badania

Gdzie na majówkę? Wyniki badania

Źródło:
PAP

Unijny komisarz do spraw gospodarki Valdis Dombrovskis po spotkaniu z amerykańskim sekretarzem skarbu Scottem Bessentem powiedział, że rozmowy z USA "nie są jeszcze w zbyt dojrzałej fazie". - Wciąż potrzeba wiele pracy, by dojść do porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi i uniknąć wzajemnych ceł - podkreślał. Dombrovskis zabrał głos także w sprawie działań Chin.

Unijny komisarz o rozmowach z USA. Ostrzega Chiny

Unijny komisarz o rozmowach z USA. Ostrzega Chiny

Źródło:
PAP

Premier Australii Anthony Albanese zapowiada, że jeśli jego partia wygra nadchodzące wybory, to doprowadzi do zainwestowania 1,2 miliarda dolarów w metale ziem rzadkich. Stacja BBC zastanawia się, czy blokada Chin na eksport tych metali jest szansą dla Canberry.

Blokada Chin szansą dla Australii

Blokada Chin szansą dla Australii

Źródło:
BBC

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 420 milionów złotych. W Polsce odnotowano dwie wygrane w wysokości około miliona złotych. Oto wyniki losowania Eurojackpot i liczby, które padły 25 kwietnia 2025 roku.

Dwie duże wygrane w Eurojackpot w Polsce

Dwie duże wygrane w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Zespół CSIRT KNF ostrzega przed rosnącym zagrożeniem "płynącym z grupowych wiadomości SMS od cyberprzestępców". Podkreśla także, że działania oszustów są "coraz bardziej niebezpieczne".

"Ich działania są nie tylko coraz bardziej niebezpieczne". Ostrzeżenie

"Ich działania są nie tylko coraz bardziej niebezpieczne". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Rząd Chin rozważa zwolnienie części towarów z USA z ceł w wysokości 125 procent - podały źródła Reutersa. Chiński resort spraw zagranicznych nie potwierdził tych informacji.

Wolta Pekinu. Zmiana podejścia w wojnie celnej

Wolta Pekinu. Zmiana podejścia w wojnie celnej

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump przekazał w rozmowie z magazynem "Time", że umowy handlowe są oczekiwane za trzy do czterech tygodni. Zaznaczył, że USA prowadzą rozmowy z Chinami na temat umowy celnej, choć Pekin zaprzecza.

Donald Trump: uważam to za stratę

Donald Trump: uważam to za stratę

Źródło:
PAP

Unia Europejska przyjęła środki, które mają zniechęcać firmy żeglugowe z krajów członkowskich do sprzedaży starych statków na rzecz rosyjskiej "floty cieni" - poinformował Olof Gill, rzecznik Komisji Europejskiej.

Walka z "flotą cieni". Przyjęte środki

Walka z "flotą cieni". Przyjęte środki

Źródło:
PAP

Od maja turyści w Salzburgu będą mogli korzystać z darmowej komunikacji miejskiej. Warunkiem jest zameldowanie się w obiekcie turystycznym. Bilet Mobilności Gościnnej ma promować ekologiczne środki transportu.

Komunikacja miejska za darmo. Jest jeden warunek

Komunikacja miejska za darmo. Jest jeden warunek

Źródło:
PAP

Rata kredytu z oprocentowaniem zmiennym na 500 tysięcy złotych może spaść nawet o ponad 700 złotych. Dlaczego? Instytucje finansowe spodziewają się, że wskaźnik WIBOR 3M za dziewięć miesięcy może wynieść tylko 3,64 procent. Wszystko przez gołębie głosy płynące z Rady Polityki Pieniężnej i banku centralnego. Pierwsze spadki rat mają się jednak pojawić już w przyszłym miesiącu - wynika z analizy Rankomat.pl. Z kolei w przypadku kredytów z oprocentowaniem stałym na spadek raty często trzeba będzie poczekać kilka lat.

Rata kredytu niższa o 700 złotych? Wszystkie oczy na kluczowy wskaźnik

Rata kredytu niższa o 700 złotych? Wszystkie oczy na kluczowy wskaźnik

Źródło:
tvn24.pl

W lutym 2025 roku Polacy byli drugą najliczniejszą grupą turystów z Unii Europejskiej na Maderze - podają lokalne władze. Rosnąca popularność wyspy sprawiła, że po raz pierwszy w historii Polacy zagłosują tam w wyborach prezydenckich.

Polacy pokochali tę wyspę. Zapadła ważna decyzja

Polacy pokochali tę wyspę. Zapadła ważna decyzja

Źródło:
PAP

Agencja Rozwoju Przemysłu chce przejąć spółkę Skarbu Państwa - Fabrykę Przewodów Energetycznych z siedzibą w Będzinie. Taką informację podał Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

Jest chętny na przejęcie fabryki, która "mocno podupadła"

Jest chętny na przejęcie fabryki, która "mocno podupadła"

Źródło:
PAP

Główny Inspektor Farmaceutyczny wstrzymał na terenie całego kraju obrót produktem leczniczym o nazwie Clatra. Powodem jest stwierdzenie wady jakościowej. Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Wszystkie serie leku wstrzymane w obrocie

Wszystkie serie leku wstrzymane w obrocie

Źródło:
tvn24.pl

Choć sama kara Komisji Europejskiej dla Apple i Mety nie jest zaskoczeniem, to jej relatywnie niska wysokość wydaje się być związana z napięciami w relacjach transatlantyckich - oceniła Aleksandra Wójtowicz, analityczka do spraw cyfrowych Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (PISM).

"Symboliczna" kara w wysokości pół miliarda euro

"Symboliczna" kara w wysokości pół miliarda euro

Źródło:
PAP

Rząd na posiedzeniu 6 maja zajmie się ułatwieniem procedury rozwodowej - przekazał w czwartek premier Donald Tusk podczas spotkania ze stroną społeczną w sprawie deregulacji. Według propozycji małżeństwo mógłby rozwiązać, po spełnieniu określonych warunków, urzędnik stanu cywilnego lub notariusz.

Szykują się zmiany w rozwodach

Szykują się zmiany w rozwodach

Źródło:
PAP

Kalifornia została czwartą co do wielkości gospodarką na świecie - oświadczył gubernator tego amerykańskiego stanu Gavin Newsom, cytowany w piątek przez stację BBC. W 2024 roku kalifornijski PKB wyniósł 4,10 bln dolarów. To więcej niż PKB Japonii, które wynosiło 4,01 bln dolarów.

Kalifornia wyprzedziła Japonię

Kalifornia wyprzedziła Japonię

Źródło:
PAP

To na pewno nie jest czas na takie zmiany - mówi prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie Hanna Mojsiuk, odnosząc się do pomysłu wprowadzenia czterodniowego tygodnia pracy. - Przyjmując takie przepisy zakładamy po prostu, że firmy muszą pogodzić z się ze spadkiem efektywności produkcyjnej, czyli mniejszymi przychodami lub muszą zatrudnić dodatkowe osoby - dodała.

Mocna krytyka czterodniowego tygodnia pracy

Mocna krytyka czterodniowego tygodnia pracy

Źródło:
tvn24.pl

Koncern Apple planuje przenieść montaż wszystkich iPhone'ów sprzedawanych w USA z Chin do Indii już w 2026 roku - informuje gazeta "Financial Times". Decyzja ta wynika z zaostrzenia wojny handlowej między Pekinem a Waszyngtonem.

Chcą przenieść produkcję do innego kraju. Wszystko przez cła Trumpa

Chcą przenieść produkcję do innego kraju. Wszystko przez cła Trumpa

Źródło:
PAP

Za rządów PiS stadnina w Janowie Podlaskim straciła najlepsze konie i zasoby genetyczne - stwierdził wiceminister rolnictwa Jacek Czerniak. Dodał, że odbudowa hodowli koni arabskich jest procesem, który zajmie kilka lat.

"Zamilknijcie na ten temat, bo ja nie wytrzymam takiej bezczelności"

"Zamilknijcie na ten temat, bo ja nie wytrzymam takiej bezczelności"

Źródło:
PAP