Spadek dochodów odczuliśmy wszyscy. "Zżerała je inflacja"

Źródło:
TVN24 Biznes
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy TVN24 BiS
wideo 2/9
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy TVN24 BiS

W ujęciu realnym, czyli po uwzględnieniu inflacji, nasz dochód rozporządzalny w 2022 roku zmalał w stosunku do 2021 - mówi w rozmowie z TVN24 Biznes Iga Magda, ekonomistka ze Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych, powołując się na raport Głównego Urzędu Statystycznego. Spadek wystąpił we wszystkich grupach społecznych - najmocniej odczuły to osoby prowadzące działalność gospodarczą, jednak pogorszyła się także sytuacja pracowników.

Jak wynika z opracowania GUS "Sytuacja gospodarstw domowych w 2022 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych" przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny wyniósł 2250 zł na osobę. Wprawdzie nominalnie to aż o 11,4 proc. więcej niż w 2021 r., ale ze względu na wysoką inflację realnie mamy do czynienia ze spadkiem na poziomie 2,6 proc.

- Dochody rosły, co widać w ujęciu nominalnym – czyli abstrahując od inflacji - ale jednocześnie inflacja je zżerała, czyli w ujęciu tak zwanym realnym, dochody malały. Ten spadek o 2,6 procent oznacza, że za ten sam dochód w 2022 roku można było kupić o tyle procent mniej dóbr – wskazała wyjaśnia w rozmowie z TVN24 Biznes Iga Magda, ekonomistka ze Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych.

Spadek dochodów odczuliśmy wszyscy

GUS w publikacji podał także dane na temat wydatków i budżetów w podziale na podstawowe grupy społeczno-ekonomiczne (pracownicy, rolnicy, pracujący na własny rachunek, emeryci i renciści). Najmniej do dyspozycji mają renciści (1809 zł), a najwięcej osoby prowadzące własną działalność (2540 zł). 

Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny i wydatki na 1 osobę w 2022 rokuGUS

W teorii nieźle się mają emeryci, u których średni dochód rozporządzalny wynosi 2281 zł, ale z drugiej strony suma wydatków bieżących jest wyższa niż w przypadku większości pozostałych grup - wynosi 71,8 proc. dochodu rozporządzalnego. Więcej wydają tylko renciści - 84,1 proc.

"W porównaniu z rokiem poprzednim udział wydatków w dochodach gospodarstw domowych ogółem wzrósł o 2,2 punktu procentowego do 65,6 proc., co wskazuje na mniejsze możliwości gromadzenia oszczędności w porównaniu z rokiem poprzednim, ale nadal pozostawał istotnie poniżej wartości z roku 2019 (ostatniego przed pandemią COVID-19)" - zauważono w opracowaniu.

Nasza rozmówczyni zauważa, że największy realny spadek dochodu miał miejsce w przypadku prowadzących własną działalność (7,6 proc.), a w mniejszym stopniu gospodarstw pracowników (1,3 proc.), co może wynikać z tego, że ryzyko gospodarcze, utraty dochodów jest wyraźnie większe u osób prowadzących działalność gospodarczą.

- To wsparcie, które otrzymały (firmy) w czasach po pandemii COVID-19, było jednak mniejsze niż wśród pracowników. Z tej perspektywy widać wyraźnie, że nie tylko inflacja jest tym, co zżera dochody, ale także pewne ryzyka ekonomiczne się realizują. Mamy jednak niepewność gospodarczą, co ma znaczenie dla dochodów przedsiębiorstw przede wszystkim. Mamy wojnę w Ukrainie, która wpływa na całą masę wskaźników ekonomicznych. Mamy cały czas niepewność dotyczącą łańcuchów dostaw. To wszystko ma znaczenie i trudne, jeśli wręcz niemożliwe, jest oszacowanie na ile te zmiany w dochodach wynikają z czystych procesów inflacyjnych, a na ile z innych zmian, tym bardziej, że one też wpływają na te pierwsze. Czy to chwilowe? Za dużo jest czynników żeby to stwierdzić, to byłoby wróżenie z fusów - wskazała ekonomistka.

Zmiana w nierównościach, czyli spadek współczynnika Giniego

Jednocześnie, jak podaje GUS, po raz pierwszy od kilku lat spadł tak zwany współczynnik Giniego, który pokazuje stopień nierówności dochodowej. Wyraża się go wartością od 0 do 1. Im wyższy, tym nierówności w danym społeczeństwie są większe. W 2022 roku z poziomu 0,319 spadł do 0,314.

- To jest ciekawe, że przez parę lat obserwowaliśmy wzrost tego współczynnika, a teraz obserwujemy po raz pierwszy jego spadek. Odzwierciedla to fakt, że pogorszenie się sytuacji dotknęło przedsiębiorców w największym stopniu, a oni są grupą o najwyższych dochodach - wskazuje Iga Magda i zauważa, że badanie GUS-u ujawnia jednocześnie, że nierówności na wsi cały czas rosną.

- Obszary wiejskie to zarówno tradycyjne, niskodochodowe rolnictwo, duże rynkowe gospodarstwa rolnicze, ale także mieszkańcy miast wyprowadzający się na podmiejskie obszary formalnie wiejskie. Osoby te jednocześnie dochody osiągają z miejsc pracy w miastach. To wpływa na powiększanie się nierówności na obszarach wiejskich - wyjaśnia. 

Czy 500 plus coś jeszcze zmienia?

Świadczenie 500 plus wprowadzone w 2016 roku stało się już stałym elementem finansowego obrazka, dlatego nie widać jego bezpośredniego wpływu na budżety Polaków. Jednak mogło ono pomóc niektórym rodzinom przy szalejącej inflacji.

- Warto podkreślić, że spadł realnie dochód gospodarstw domowych, ale jednocześnie nie znaczy to, że spadły ich wydatki. Te niewiele, ale wzrosły, także w ujęciu realnym. Oznacza to, że gospodarstwa domowe sięgały do oszczędności, jakie miały, po to, by móc utrzymać wydatki na podobnym poziomie. Tutaj myślę, że 500 plus odegrało na przestrzeni czasu istotną rolę, bo pozwoliło sporej części gospodarstw domowych po prostu zbudować te oszczędności, do których teraz sięgały w czasach trudniejszych - wskazuje ekonomistka.

Na pytanie, czy obiecywana waloryzacja i podniesienie wartości świadczenia do 800 zł, co ma nastąpić od stycznia 2024 roku, coś zmieni w budżetach Polaków Iga Magda odpowiada, że "przywrócenie realnej wartości tego świadczenia ma szansę poprawić sytuację dochodową gospodarstw rodzin z dziećmi".

Na co Polacy wydają najwięcej?

Z danych GUS wynika, że największy udział w wydatkach domowych budżetów odnotowano w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe - wyniósł średnio 26,7 proc. z niewielkim wzrostem w porównaniu do 2021 r. o 0,2 punktu procentowego.

"W poszczególnych grupach społeczno-ekonomicznych wyniósł on od 23,5 proc. w gospodarstwach pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym do 32,1 proc. w gospodarstwach rolników" - wskazuje GUS.

Po żywności najwięcej wydajemy na utrzymanie mieszkania lub domu i nośniki energii. Przeciętnie 19 proc. naszego dochodu i tu też odnotowano minimalny wzrost na poziomie 0,1 punktu procentowego w porównaniu do 2021 roku. Najmniej wydają osoby pracujące na własną działalność (16,2 proc.), a najwięcej renciści (25 proc.).

Struktura wydatków w gospodarstwach domowych w 2022 rokuGUS

Autorka/Autor:JW/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Państwa członkowskie w Radzie Unii Europejskiej zdecydowały w piątek o uruchomieniu procedury nadmiernego deficytu wobec Polski i sześciu innych państw członkowskich. Objęte postępowaniem kraje będą miały cztery do siedmiu lat na realizację działań naprawczych.

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny negatywnie zaopiniowała rządowe poprawki do projektu ustawy w sprawie renty wdowiej. Rząd proponuje, by drugie świadczenie było wypłacane w wysokości najpierw 15 procent, a potem 25 procent, z kolei projekt obywatelski zakłada docelowe dojście do pułapu 50 procent.

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Źródło:
PAP

Przyjęcie "Kredytu na start" budzi wątpliwości z uwagi na bardzo wysokie zapotrzebowanie na środki budżetu państwa, których wydatkowanie może okazać się nieefektywne, a osiągane cele nieadekwatne do kosztów - oceniło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Resort zaproponował, by środki te przeznaczyć na poprawę stanu wód Odry lub transformację energetyczną i ochronę powietrza.

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

Źródło:
PAP

Deutsche Bahn planuje likwidację 30 tysięcy miejsc pracy, czyli około dziewięć procent personelu - podał Reuters, powołując się na informacje niemieckiego przewoźnika. Dodał, że z powodu ogromnych inwestycji w naprawę sieci kolejowej, strajków i złej pogody spółka odnotowała miliardową stratę netto w pierwszym półroczu.

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Źródło:
Reuters

Na przełomie lipca i sierpnia tendencja spadkowa cen paliw zostanie utrzymana - prognozują analitycy Reflexu. Podali, że średnie obniżki wyniosą od 3 do 5 groszy zarówno na litrze benzyny, jak i diesla. Ceny autogazu powinny natomiast pozostać bez zmian.

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Źródło:
PAP

Wycofano partię piwa Żywiec z błędną etykietą na niektórych butelkach - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że błędna etykieta wskazywała, że piwo jest bezalkoholowe, choć w rzeczywistości zawierało alkohol.

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Źródło:
PAP

Rada Wydawców Stowarzyszenia Gazet Lokalnych z nadzieją przyjęła poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim wzmacniające pozycję wydawców w negocjacjach z big techami - czytamy w oświadczeniu rady na portalu X. W piątek Sejm zadecydował, że projekt ustawy z poprawkami trafi na biurko prezydenta.

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

Lotnisku Bazylea-Miluza-Fryburg w piątek po południu zostało ponownie otwarte. Wcześniej ewakuowano terminal i tymczasowo zawieszono loty ze względu na alarm bombowy.

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Źródło:
tvn24.pl

Chciałbym, aby rozwiązanie, dotyczące składki zdrowotnej, zostało wypracowane w ciągu kilku najbliższych tygodni. Naprawdę nie ma na co czekać - powiedział w programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że chciałby, aby nowa składka zdrowotna weszła w życie od 1 stycznia 2025 roku.

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Źródło:
TVN24

Santander, Pocztowy, Toyota - klienci tych banków muszą przygotować się na utrudnienia w związku z zaplanowanymi pracami serwisowymi w weekend. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trudności z płatnościami kartami.

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad zapewnieniem Polakom darmowego dostępu do wody pitnej. W grę wchodzi też rozwiązanie "za przysłowiową złotówkę" - powiedział w czwartek w sejmie wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski. Dodał, że za darmo lub za 1 zł ma być dostępne pierwsze 1000 litrów wody miesięcznie.

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Źródło:
PAP

Składka zdrowotna to kolejna kwestia, co do której pojawiły się rozbieżności w koalicji. Trwają dyskusje nad zmianami, które miałyby wejść w życie od początku przyszłego roku. Czego można się spodziewać? Poniżej przedstawiamy propozycje koalicjantów.

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt nowelizacji przepisów wprowadzający wyższe kary za marnowanie żywności, a także brak prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Zmiany mają dotyczyć sklepów o powierzchni przekraczającej 250 metrów kwadratowych.

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Źródło:
PAP

Z renty wdowiej ma skorzystać około dwa miliony osób - wynika za szacunków, które znalazły się w stanowisku rządu obywatelskiego projektu o rencie wdowiej.

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Źródło:
PAP

W czwartek w Sejmie trwa debata nad wykonaniem budżetu w 2023 roku. Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś krytycznie ocenił finansowanie zadań publicznych poza budżetem za pośrednictwem funduszy w BGK. - W 2023 roku przy pomocy funduszy sfinansowano zadania na kwotę ponad 130 miliardów złotych, co stanowiło 20 procent wydatków budżetu państwa i blisko 4 procent produktu krajowego brutto.

NIK krytycznie o finansowaniu zadań publicznych poza budżetem

Źródło:
PAP

Sąd Rejonowy w Warszawie otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo - poinformował w czwartek przewoźnik kolejowy. W środę zarząd spółki zdecydował o przeprowadzeniu zwolnień grupowych przez zakłady i centralę PKP Cargo.

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Źródło:
PAP, PKP Cargo

Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego CSIRT NASK ostrzega przed kampanią, w której oszuści atakują osoby posiadające konta w serwisie firmy Apple. Jak czytamy w komunikacie, przestępcy rozsyłają wiadomości e-mail z informacją o zablokowaniu konta użytkownika serwisu Apple. Powodem ma być rzekomo nieudana próba logowania.

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Źródło:
tvn24.pl

Burmistrz Barcelony zapowiedział podniesienie podatku nakładanego na turystów, którzy przybywają do miasta na statku wycieczkowym i spędzają w stolicy Katalonii mniej niż 12 godzin. Chodzi o to, by miasto nie zamieniło się w "park tematyczny", w którym próżno szukać lokalnych mieszkańców, a całość populacji stanowią turyści.

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Źródło:
PAP

Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie stwierdziła brak jakichkolwiek podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia akcji VeloBanku przez podmiot należący do Grupy Cerberus - przekazała KNF w oficjalnym komunikacie. VeloBank powstał w wyniku przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku.

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia, zgodnie z którym wskazane typy urządzeń elektronicznych mają mieć gniazda typu USB C do ładowania. To implementacja unijnej dyrektywy. Resort chce, by rozporządzenie weszło w życie 28 grudnia 2024 roku z wyjątkiem laptopów, dla których wprowadzenie systemu ładowania USB-C ma wejść w życie 28 kwietnia 2026.

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Źródło:
PAP

Akcjonariusze PGE nie udzielili siedmiorgu byłym członkom zarządu absolutorium za 2023 rok. Absolutorium udzielono natomiast trojgu byłym członkom rady nadzorczej spółki.

Były zarząd PGE bez absolutorium

Były zarząd PGE bez absolutorium

Źródło:
PAP

Trwają analizy nad wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy - przekazał Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Wyjaśnił, że Centralny Instytut Ochrony Pracy ma przez rok badać, jak wprowadzenie tego rozwiązania wpłynie na wypadkowość w miejscu pracy i stan zdrowia pracownika.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Źródło:
PAP

Wycofanie z obrotu i zakaz wprowadzenia do obrotu wszystkich serii produktu Qutiro - taką decyzję podjął Główny Inspektorat Farmaceutyczny (GIF). W decyzji wskazano, że lek może stwarzać "realne zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów". 

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Źródło:
tvn24.pl

- Dzisiaj nie ma przestrzeni na podniesienie wieku emerytalnego - mówi w czwartkowym wydaniu "Dziennika Gazety Prawnej" prezes ZUS Zbigniew Derdziuk. Wcześniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl przekazało, że nie prowadzi obecnie prac mających podwyższyć wiek emerytalny czy też nad zrównaniem go dla kobiet i mężczyzn.

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk powiedział w środę, że będzie rozmawiał z wicepremierem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem o Funduszu Kościelnym, bo nie widzi "jakiegoś dynamicznego procesu" w tej sprawie, a "wiadomo, że ten sposób finansowania Kościoła nie jest najlepszy".

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Źródło:
PAP