Do jakiego poziomu mogą wzrosnąć raty kredytów? Wyliczenia

Rada Polityki Pieniężnej w środę podniosła stopy procentowe o 25 punktów bazowych. Główna, referencyjna stopa procentowa pójdzie w górę do poziomu 6,75 procent. Będzie to najwyższy poziom od listopada 2002 roku. Uchwała wejdzie w życie w czwartek.

Co do zasady decyzje RPP mają wpływ na wysokość wskaźników WIBOR, co jednocześnie przekłada się na wysokość rat kredytów. Oprocentowanie kredytów składa się bowiem z dwóch elementów: marży banku i wskaźnika WIBOR. Jeśli kredyt mieszkaniowy charakteryzuje się oprocentowaniem zmiennym, wówczas zmiany WIBOR wpływają na wysokość raty.

Część banków stosuje stawkę WIBOR 3M (trzymiesięczny), co oznacza aktualizację oprocentowania kredytu hipotecznego co trzy miesiące, licząc od momentu uruchomienia kredytu. W przypadku WIBOR 6M (sześciomiesięczny) oprocentowanie jest aktualizowane co sześć miesięcy.

WIBOR 3M jest obecnie na poziomie 7,16 proc., a WIBOR 6M wynosi 7,36 proc.

Ekonomista Rafał Mundry wyjaśniał niedawno w rozmowie z TVN24 Biznes, że dla WIBOR-u 3M oraz WIBOR-u 6M punktem odniesienia jest wysokość stopy lombardowej, która po środowej decyzji RPP wzrośnie z 7,00 do 7,25 proc. - To stopa lombardowa powinna ograniczać WIBOR - mówił analityk.

Stawki WIBOR zawierają w sobie prawdopodobne podwyżki lub obniżki stóp procentowych, które mogą się pojawić w tym okresie.

Jarosław Sadowski, główny analityk Expander Advisors, przygotował wyliczenia potencjalnych wysokości rat kredytów mieszkaniowych zaciągniętych we wrześniu 2021 roku na 25 lat z marżą na poziomie 2,1 proc. w przypadku realizacji takiego scenariusza, w którym WIBOR wzrósłby proporcjonalnie do wrześniowej podwyżki stóp, czyli o 25 punktów bazowych.

- Rada Polityki Pieniężnej już po raz jedenasty podwyższyła stopy procentowe. Stopa referencyjna wzrosła z 6,5 procent do 6,75 procent. Oznacza to kolejny wzrost rat kredytów hipotecznych. Najmocniej wzrosną raty kredytów udzielonych stosunkowo niedawno na przykład w zeszłym roku. Najmniejszy wzrost dotknie "starych" kredytów, których okres spłaty skończy się w najbliższym czasie - wskazał Sadowski.

Należy pamiętać, że mimo wzrostu stawek WIBOR 3M i WIBOR 6M, z którymi mieliśmy do czynienia już w ostatnich dniach, to nie wpływają one od razu na wysokość płaconej raty. Zmiany zobaczymy dopiero w momencie, gdy będzie aktualizowane oprocentowanie naszego kredytu. Wówczas otrzymamy też zaktualizowany harmonogram spłat.

Jak podał analityk, jeśli kredyt na 300 000 zł na 25 lat z marżą 2,21 proc. został przyznany we wrześniu 2021 roku, to jego rata pod wpływem środowej podwyżki stóp wzrośnie o około 50 zł. - Jest to jednak już jedenasta podwyżka i w sumie rata wzrośnie aż o 1202 zł, z początkowego poziomu 1337 zł do 2539 zł. Dla porównania, dla kredytu na taką samą kwotę, ale udzielonego w 2006 roku na 20 lat, czyli którego spłata skończy się za 3 lata, rata po wrześniowej podwyżce wzrośnie tylko o 8 zł, a w porównaniu z wrześniem 2021 roku o 251 zł - zwrócił uwagę Sadowski.

Jak wyjaśnił, dzieje się tak dlatego, że kluczowe znaczenie ma nie początkowa kwota kredytu, ale to, jakie obecnie jest zadłużenie. - W "starym" kredycie zadłużenie jest już niskie, więc odsetki są niewielkie, nawet jeśli mocno wzrosną stopy procentowe - zauważył analityk.

Jarosław Sadowski zastrzegł, że podwyżkę raty kredytu możemy zauważyć z opóźnieniem. - Wrześniowa podwyżka zwykle nie zostanie jednak uwzględniona już w najbliższej racie. Banki zwykle aktualizują oprocentowanie kredytu hipotecznego raz na 3 miesiące lub raz na 6 miesięcy. Rata wzrośnie więc dopiero za jakiś czas - wskazał.

Jednocześnie analityk Expandera zwrócił uwagę na możliwość skorzystania z ustawowych wakacji kredytowych. - Ciekawostką może być to, że pomimo tak wielu podwyżek stóp procentowych wydatki związane z opłacaniem rat kredytu hipotecznego w 2022 roku mogą być najniższe w całym okresie spłaty. Będzie tak, jeśli kredytobiorca skorzysta z ustawowych wakacji kredytowych - ocenił Sadowski.

Analityk wziął pod lupę kredyt na 300 000 zł na 25 lat udzielony w sierpniu 2015 roku. - Dotychczas najniższa roczna suma rat była w 2021 roku. Suma rat wyniosła wtedy 15 667 zł. W tym roku ta suma może być jeszcze niższa i wynieść 14 810 zł. To jednak pod warunkiem, że w pełni zostaną wykorzystane ustawowe wakacje kredytowe, czyli że w tym roku pozostała do zapłaty tylko jedna rata - wyjaśnił.

Z szacunków przygotowanych przez Sadowskiego wynika, że w przyszłym roku taka suma rat kredytu z wakacjami wyniesie około 17 902 zł, "czyli będzie już zauważalnie wyższa, ale wciąż nieco niższa niż w 2019 roku". - Trzeba jednak dodać, że jest to możliwe tylko dlatego, że okres spłaty kredytu wydłuży się o 8 miesięcy, kiedy zostaną spłacone zawieszone raty - zaznaczył.

Jarosław Sadowski zwrócił uwagę, że sytuacja wygląda zupełnie inaczej, gdy kredytobiorca nie skorzysta z ustawowych wakacji kredytowych. - Wtedy ten rok będzie miał najwyższą dotychczas sumę rat (23 679 zł) , a w 2023 roku ta kwota jeszcze bardziej wzrośnie (do 26 853 zł) - podał analityk.