Podatki wprowadzone przez PiS. Lista

Jako pierwszy listę z podatkowymi zmianami wprowadzonymi za rządów Prawa i Sprawiedliwości (PiS) opublikował portal money.pl.

- Jeśli wygramy wybory, absolutnie nie podniesiemy podatków - mówiła w sierpniu 2011 roku w programie "Tak Jest" w TVN24 wiceprezes PiS Beata Szydło. - Nie mamy żadnego planu podwyższenia podatków - podkreślił w grudniu 2016 roku prezes PiS Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla "Rzeczpospolitej".

Oto lista najważniejszych zmian (m.in. opłat, obciążeń, danin, składek, zlikwidowanych ulg), które wpłynęły na wyższe podatki:

1. Wyższy abonament za radio i telewizor w 2023 roku - za używanie odbiornika radiofonicznego - 8,70 zł wobec 7,50 zł w 2022 roku, a za używanie odbiornika telewizyjnego albo radiofonicznego i telewizyjnego - 27,30 zł wobec 24,50 zł w 2022 roku.

2. Wyższa akcyza na alkohol i papierosy - nowe zasady obowiązują od 2022 roku, ale co roku (do 2027) ma być podwyższana - o 5 procent w przypadku alkoholu i o 10 procent w przypadku papierosów. Warto jednak dodać, że akcyza od 2016 roku była podwyższana kilka razy.

3. Podatek akcyzowy na e-papierosy i produkty z branży vape obowiązuje od października 2020 roku.

4. Koniec z amortyzacją budynków i mieszkań od 2023 roku - to prawo zostało odebrane zarówno podatnikom PIT, jak i CIT w ramach Polskiego Ładu.

5. Wyższe mandaty skarbowe i grzywny - wysokość grzywien przewidzianych w Kodeksie karnym skarbowym zmienia się co roku, gdyż kary są uzależnione od minimalnego wynagrodzenia. Wykroczenie skarbowe podlega grzywnie od 1/10 do 20-krotności minimalnego wynagrodzenia - w pierwszej połowie 2023 r. grzywna ta wyniesie od 349 zł do 69 800 zł, a w drugiej połowie roku - od 360 zł do 72 000 zł.

6. Wyższe składki na ZUS - W 2023 r. ZUS dla przedsiębiorców wzrasta o 17 proc. - składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą łącznie 1418,48 zł i są o 207,20 zł miesięcznie wyższe od poprzednich.

7. Podatek bankowy - obowiązuje od 1 lutego 2016 roku, a instytucje finansowe płacą daninę, której stawka wynosi 0,0366 proc. miesięcznie od podstawy opodatkowania.

8. Stawka VAT na poziomie 23 procent - choć to rząd PO-PSL w 2011 roku podwyższył stawkę podatku VAT z 22 proc. do 23 proc., to miała ona obowiązywać do końca 2016 roku. "PiS jeszcze na długo przed wyborami krytykował przeciwników za ten ruch. Zarzucał, że podwyżka najbardziej po kieszeniach uderzyła najbiedniejszych" - pisał we wrześniu 2016 roku portal oko.press. W listopadzie 2016 podwyższenie VAT do 23 procent zostało przegłosowane przez Sejm, a 23-procentowy VAT obowiązuje w Polsce nadal.

9. VAT na nawozy w wysokości 8 procent od początku 2023 roku - to również konsekwencja powrotu do sytuacji sprzed tarczy antyinflacyjnej.

10. Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od PIT. Warto przypomnieć, że w ramach Polskiego Ładu obniżono podatek dla pierwszego progu do 12 procent i podwyższono kwotę wolną do 30 tys. zł, ale zlikwidowano możliwość odliczenia składki zdrowotnej.

11. 23-procentowy VAT na paliwo od początku 2023 roku. To efekt końca tarczy antyinflacyjnej, która obniżyła podatek do 8 procent. Podobna sytuacja dotyczyła VAT-u na ciepło systemowe.

12. Opłata za pobór wód została ustanowiona w lipcu 2017 roku, a obowiązuje od początku 2018 roku. Opłata składa się z części stałej i zmiennej.

13. Podatek od budynków - został wprowadzony w 2018 roku. Podatek wynosi 0,035 proc. podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. 

14. Podatek od deszczu wprowadzono w 2018 roku. To opłata ponoszona za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 mkw. robót lub obiektów budowlanych.

15. Danina solidarnościowa - w 2019 r. opublikowano nowe objaśnienia dotyczące tego, jak stosować przepisy o daninie solidarnościowej. Danina wynosi 4 proc. od nadwyżki dochodu ponad kwotę miliona złotych.

16. Exit tax, czyli podatek od wyprowadzki - obowiązuje od 2019 roku. Chodzi o opodatkowanie dochodów z niezrealizowanych zysków (tzw. exit tax) - firma zamierzająca przenieść się za granicę płaci 19 proc. wartości, a osoba fizyczna, rozliczająca się według PIT, 3 proc. (gdy nie ustala się wartości podatkowej składnika majątku) lub 19 proc. aktywów finansowych powyżej 4 mln zł.

17. Wyższe opłaty sądowe - zaczęły obowiązywać w drugiej połowie 2019 roku. Przy roszczeniach, których wartość przekracza 20 tysięcy złotych, jest to kwota 5 procent od wartości roszczenia, nie wyższa niż 200 tysięcy złotych, choć wcześniej było to 100 tysięcy złotych.

18. Wyższa opłata paliwowa - w 2023 roku opłata paliwowa dla benzyny, oleju napędowego i gazu wzrosła o 13 procent - ze 152,61 zł do 172,91 zł od 1000 litrów paliwa.

19. Opłata emisyjna od paliw - weszła w życie w 2019 roku i wynosi 80 zł od 1000 litrów benzyny i oleju napędowego, które trafiają na rynek w naszym kraju.

20. Podatek od sprzedaży detalicznej, nazywany również podatkiem handlowym, jest pobierany od stycznia 2021 roku. Przedmiotem opodatkowania jest osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodów ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę wolną. Obowiązuje czasowe zwolnienie paliw z podatku od sprzedaży detalicznej. Ma ono obowiązywać do 30 czerwca 2023 roku.

21. Podatek od serwisów VOD ("video on demand", "wideo na życzenie") został wprowadzony od lipca 2020 roku w ramach jednej z tzw. tarcz antykryzysowych. Danina wynosi 1,5 proc. i obejmuje przychody z opłat od użytkowników lub z reklam poszczególnych serwisów. Wpływy z podatku trafiają do Polskiego Instytut Sztuki Filmowej.

22. Opłata mocowa po raz pierwszy pojawiła się na rachunkach za prąd od stycznia 2021 roku. Ma za zadanie pokryć koszty rynku mocy. Opłata mocowa wynika z przyjętej w 2017 roku ustawy o rynku mocy, która tworzy mechanizm wynagradzania wytwórców energii za utrzymywanie dyspozycyjności. Można ją więc nazwać opłatą za utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego. Wysokość opłaty oblicza prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

23. Opłata cukrowa od napojów słodzonych obowiązuje od początku 2021 roku. Spoczywa ona na producentach i importerach. Środki z opłaty trafiają do Narodowego Funduszu Zdrowia.

24. Od początku 2021 roku weszła też w życie opłata od alkoholu sprzedawanego w mniejszych opakowaniach, czyli tak zwanych małpek. Opłata jest pobierana od przedsiębiorców w momencie sprzedaży do sklepu.

25. 28 kwietnia wejdą w życie nowe przepisy dotyczące świadectw charakterystyki energetycznej. Regulacje dostosowują polskie prawo do unijnych przepisów. W wyniku zmian m.in. wynajmujący lub sprzedający mieszkanie powinien przekazać drugiej stronie kopię świadectwa energetycznego. Inaczej będzie groziła mu kara grzywny. Świadectwo dla mieszkania to wydatek od 400 do 600 zł, a dla domów od 700 zł do 1500 zł.

26. Rząd w 2023 roku - inaczej niż w 2022 roku - przewiduje opodatkowanie 13. i 14. emerytur podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że część świadczeniobiorców otrzyma niższe dodatki. Konieczność zapłaty zaliczki na podatek wystąpi w przypadku, gdy podstawowe świadczenie wraz z wypłatą 13. lub 14. emerytury przekroczy 2500 zł brutto. W wyniku zmian podatkowych z Polskiego Ładu, obowiązujących od 2022 roku, osoba otrzymująca wyłącznie emeryturę lub rentę w wysokości do 2500 zł (brutto) średniomiesięcznie nie płaci podatku dochodowego. To konsekwencja wzrostu kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł.

27. Część podwyżek podatków i opłat to konsekwencja wysokiej inflacji. Tak jest m.in. w przypadku podatku rolnego, który w 2023 roku wzrósł w wyniku wzrostu ceny żyta. Żyto stanowi podstawę do obliczania tego podatku.

- Dziś czytamy, że około 30 podatków zostało podwyższonych za rządów PiS i też mocno skomplikowanych. Bezustannie trzeba konsultować zmiany z reprezentantami przedsiębiorców, a później dać czas na wprowadzenie takiej zmiany - tak do artykułu money.pl odniósł się w środę Donald Tusk podczas spotkania w Zawierciu.

Artykuł skomentował też podczas czwartkowej konferencji prasowej rzecznik rządu Piotr Mueller. - Ten artykuł jest klasycznym przykładem manipulacji, który można będzie na zajęciach z manipulacji medialnych pokazywać studentom. Pokazuje się listę podatków, które zostały skorygowane, podwyższone czasami, ale jednocześnie nie ma tam listy podatków obniżonych - mówił.

Zdaniem rzecznika rządu suma podatków obniżonych do sumy podatków podwyższonych "jest korzystna dla obywateli". - Najlepszym dowodem na to jest radykalna obniżka podatku dochodowego z 17 procent do 12 procent. Ten podatek, który wszyscy płacą - zwrócił uwagę Mueller.

Poseł PiS zwracał też uwagę na podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł, a także że próg podatkowy, po przekroczeniu którego dochody są opodatkowane wyższą stawką, wzrósł do 120 tys. zł.

Dodatkowo rzecznik rządu zaprezentował pełną listę obniżonych podatków za rządów PiS. Znalazły się na niej - oprócz wcześniej wymienionych - m.in. 2-krotnie wyższe koszty uzyskania przychodów dla pracowników, "co przekłada się na niższy PIT", niższy CIT dla małych podatników (9 proc.), ulga termomodernizacyjna, ulga na zabytki, ulga B+R na działalność badawczo-rozwojową, ulga na robotyzację oraz możliwość wspólnego rozliczenia za cały rok podatkowy dla małżonków, którzy zawarli związek małżeński w trakcie roku podatkowego.

Piotr Mueller zapowiedział, że na następnej konferencji zostanie zaprezentowane porównanie, ile podatku płaciła rodzina z dwójką dzieci w 2015 roku, a ile w 2022 roku, przy zarobkach każdego z rodziców na poziomie 5 tys. zł.

Ministerstwo Finansów odniosło się też do zmian podatkowych we wpisie na Twitterze. "Wprowadzane przez rząd od 2016 r. rozwiązania realnie obniżyły podatki milionom Polaków" - napisał resort w środę.

MF dodało też: "Analizy dotyczące klina podatkowo-transferowego – czyli stosunku podatków dochodowych i składek z uwzględnieniem transferów społecznych do całkowitych kosztów pracy – wskazują na korzyści z rozwiązań, które wdrożył rząd, także w 2022 r.".