W ciągu ostatniego roku branża kulturalno-rozrywkowa odnotowała wzrost zadłużenia o blisko dwie trzecie, do poziomu blisko 63 milionów złotych. Jak ocenia BIG InfoMonitor, jest to wynik wysokiej presji płacowej, a także rosnących kosztów utrzymywania obiektów.
Branża kulturalno-rozrywkowa ma coraz większe problemy z opłacaniem swoich zobowiązań. Jak wynika z raportu BIG InfoMonitor firmy prowadzące działalność twórczą związaną z kulturą i rozrywką w ciągu roku zwiększyły swoje nieopłacone w terminie zobowiązania, zarejestrowane w bazie BIG InfoMonitor i BIK, o niemal dwie trzecie do blisko 63 mln zł. Tymczasem na koniec lutego zeszłego roku zaległości takich podmiotów wynosiły 38,5 mln zł.
Branża kulturalno-rozrywkowa z długami
Autorzy raportu wskazali, że liczba niesolidnych dłużników, uwzględniająca aktywne, zawieszone i zamknięte przedsiębiorstwa wzrosła z 984 do 1038. - Nadal największy udział w długach (niemal 23 mln zł wobec 17 mln zł przed rokiem) ma grupa firm związana z wystawianiem przedstawień artystycznych, czyli m.in. działalność orkiestr, zespołów muzycznych oraz działalność indywidualnych artystów takich jak: aktorzy, tancerze, piosenkarze, lektorzy lub prezenterzy - wyjaśnili autorzy opracowania.
Zauważyli, że najbardziej poszły w górę - z 2,2 do 16 mln zł - zaległości obiektów kulturalnych: teatrów i sal koncertowych, galerii i salonów wystawienniczych, domów i ośrodków kultury czy świetlic.
Patrząc na różnice procentowe, wzrost zaległego zadłużenia we wszystkich kategoriach podmiotów prowadzących działalność twórczą jest wyjątkowo wysoki - oceniono. Jednak jak podkreślają autorzy raportu, warto jednak spojrzeć na liczby, bo te nie wyglądają już tak groźnie. - Na przykład te 14 mln wzrostu zaległych zobowiązań obiektów kultury, to bowiem jeden nieduży remont czy wyższe rachunki kilku teatrów - wskazali.
Jakie są przyczyny rosnącego zadłużenia branży kulturalno-rozrywkowej?
- Powodem tak znaczącego pogorszenia się ich sytuacji są przede wszystkim rosnące koszty działalności. Gaz, prąd, ogrzewanie, ale też koszt utrzymania porządku czy drobnych remontów wzrosły nawet o kilkaset procent - wyjaśnili autorzy raportu.
W ich ocenie jednostki kultury znalazły się w ostatnich latach w "swoistym imadle". - Z jednej strony ogromny wzrost kosztów utrzymania obiektów i Z drugiej strony ograniczenie kwot subwencji i dotacji od samorządów, które same borykały się z utratą dochodów m.in. w wyniku zmian w sposobie redystrybucji dochodów z podatku PIT, a także ograniczenia wydatków na kulturę w wielu budżetach domowych - zauważono w raporcie.
- Część prywatnych teatrów i znanych publicznych nawet w tych trudnych warunkach radzi sobie dość dobrze. Na drugim biegunie znajdują się instytucje kultury w mniejszych miejscowościach, które znajdują się pod dużą presją finansową, która często uniemożliwia terminową spłatę posiadanego zadłużenia – stwierdził prezes BIG InfoMonitor Sławomir Grzelczak. - Analizując tendencje, m.in. wzrost liczby widzów i szybko wyprzedawane premiery, teatry i inne instytucje kultury powinny w najbliższym czasie wyjść z dołka. Ich sytuację powinno poprawić też bardziej realne planowanie budżetów przez miasta i gminy odpowiedzialne za instytucje kultury – podsumował Grzelczak.
Rośnie zainteresowanie kulturą w Polsce
Jak podali autorzy opracowania, zarówno raporty CBOS jak i GUS potwierdzają, że zainteresowanie kulturą w Polsce wzrasta. W 2022 r. teatry i instytucje muzyczne wystawiły ponad 53 tys. spektakli i koncertów, w których uczestniczyło 9,3 mln widzów to o 96,2 proc. więcej niż w trudnym ze względu na restrykcje covidowe 2021 r. Dodali, że według raportów CBOS w 2022 r. wizytę w teatrze zadeklarowało 19 proc. respondentów, a na koncercie był co trzeci badany.
- W minionym roku wskaźnik ten wzrósł już w przypadku teatrów do 22 proc., z czego blisko połowa (10 proc.) to osoby, które w ciągu roku odwiedziły teatr kilkukrotnie. Na koncercie w 2023 r. było natomiast 42 proc. Polaków. - wskazano w raporcie.
Poinformowano w nim również, że w latach 2022 i 2023 instytucje kultury odnotowały też wzrost przychodów ogółem, odpowiednio 17,7 proc. i 16,2 proc. r/r. Koszty ogółem podwyższyły się natomiast o 17,7 proc. w 2022 i 15,7 proc. w 2023 r. W ogólnych kosztach instytucji kultury w minionym roku największy udział miały koszty podmiotów prowadzących działalność obiektów kulturalnych – 40,8 proc.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock