Piasty, szprychy, igreki. "Tak to wygląda, kiedy się rysuje kreski na mapie"

Źródło:
PAP
Milionowe wydatki na marketing spółki CPK
Milionowe wydatki na marketing spółki CPK
wideo 2/7
Milionowe wydatki na marketing spółki CPK

Eksperci nie są zgodni co do tego, jak powinien zostać zrealizowany komponent kolejowy planowany w ramach Centralnego Portu Komunikacyjnego. Koncepcji "piasty i szprych" broni między innymi jej twórca Patryk Wild. Przeciwnego zdania jest Piotr Rachwalski, ekspert w zakresie transportu publicznego, który wskazuje głównie na potrzebę budowy "igreka".

Pod koniec kwietnia br. media cytowały wypowiedź przewodniczącego rady nadzorczej CPK Zbigniewa Szafrańskiego, który podczas Forum Dialogu Technicznego Komponentu Kolejowego CPK powiedział m.in., że należy odłączyć się "mentalnie" od modelu "piasty i szprych". Ocenił, że jest to "wizja jednego człowieka, niekoniecznie najlepsza".

Piasta i szprychy

Koncepcji "piasty i szprych" broni m.in. jej twórca Patryk Wild - absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, autor dolnośląskiego planu transportowego. Jak powiedział w rozmowie z PAP, jest ona "realizacją zapisów koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju przyjętej przez rząd Donalda Tuska jeszcze w 2011 roku, gdzie wprost wskazano potrzebne powiązania funkcjonalne, a więc infrastrukturalne".

- Wszystkie szprychy za wyjątkiem jednej, mazurskiej, wpisują się w te powiązania bezpośrednio. Dla tych obszarów zaznaczono konieczność poprawy dostępu do usług podstawowych, w szczególności komunikacyjnych - tak mniej więcej brzmiało to w koncepcji (...). Te konkretne rozwiązania zostały poddane analizom od samego początku. Jedną z pierwszych grup osób, które były zatrudnione w spółce Centralny Port Komunikacyjny, był zespół analityków od prognozowania ruchu i te prognozy w sposób chyba najbardziej kompleksowy w Polsce, co podkreślają różne osoby związane z branżą, zostały przeprowadzone w tak zwanym pasażerskim modelu transportowym, którym dysponuje i który udostępnia wszystkim podmiotom zainteresowanym spółka CPK - powiedział Patryk Wild.

Jest on bratem Mikołaja Wilda, pierwszego pełnomocnika rządu ds. CPK i byłego prezesa spółki CPK, ale podkreśla, że za swoją pracę przy projektowaniu komponentu kolejowego nie otrzymywał wynagrodzenia.

Czytaj także: Wybrano nowego szefa rady nadzorczej CPK

10 szprych do lotniskaCentralny Port Komunikacyjny

"Poprzednie władze lubiły ten centralizm"

Koncepcję "piasty i szprych" krytykuje z kolei m.in. Piotr Rachwalski - ekspert w zakresie transportu publicznego z bogatym doświadczeniem menedżerskim w firmach transportowych. Jego zdaniem plan ten pomija wiele ważnych połączeń. Jak ocenił, "trochę poprzednie władze lubiły ten centralizm".

- Największy potok towarów i pasażerów jest w pasie tym południowym, wzdłuż A4, czyli linii kolejowej E30, która jest zatkana, która ma złe parametry itd., nie jest w stanie przyjąć tego całego tranzytu. I oczywiście tutaj w górę na Poznań - taki pas, który idzie wzdłuż granicy zachodniej i południowej, czyli od Szczecina, Świnoujścia przez Poznań, z opcją na Zieloną Górę, i w dół na Wrocław i dalej Opole, Katowice, Kraków, Rzeszów, Przemyśl, wstępnie Lwów. W tym obszarze mamy największy ruch. Czy jest jakakolwiek linia tam na planie Patryka? No niestety nie - powiedział Piotr Rachwalski.

Zdaniem Wilda, przeprowadzone analizy potwierdzają konieczność zbudowania sieci szybkich kolei właśnie według jego założeń. W rozmowie powiedział, że tylko na niektórych peryferyjnych liniach potoki pasażerów byłyby mniejsze.

- Uznano wówczas i taka była decyzja rządu ówczesnego, że państwo polskie zapewnia prawidłowy transport kolejowy wszystkim regionom i w związku z tym te linie solidarnościowe też miały iść do realizacji, tylko w dłuższej perspektywie czasowej. Czyli najpierw te najbardziej obłożone ruchem, które będą miały największy sukces frekwencyjny, czyli oczywiście "igrek" (połączenie Poznania i Wrocławia z Warszawą - red.). Nic w zasadzie się nie zmieniło, "igrek" jest przygotowywany do realizacji - powiedział Wild.

Kolej Dużych Prędkości PAP/Adam Ziemienowicz

Zasadność szprych "starannie analizowana"

Proszeni o komentarz przedstawiciele CPK w przesłanym komunikacie potwierdzili, że "zatwierdzony przez poprzedniego Pełnomocnika Rządu ds. CPK (Marcina Horałę - red.) 'Dokument Wdrożeniowy do Programu inwestycyjnego CPK. Etap II. 2024-2030' przewiduje, że przed 2030 rokiem powinna ruszyć budowa 'igreka' Warszawa – Łódź – Wrocław / Poznań i odcinek Katowice - Ostrawa".

"Wbrew niektórym doniesieniom medialnym nie wstrzymujemy projektu kolejowego CPK. Rozpoczęte prace planistyczne (studia wykonalności dla łącznie ok. 1500 km linii), projektowe (m.in. dla 'igreka' Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław i odcinka Katowice – Ostrawa) i budowlane (w przypadku tunelu dalekobieżnego w Łodzi) są kontynuowane" - przekazali przedstawiciele Biura Prasowego CPK.

Podkreślono, że "zasadność budowy poszczególnych elementów w ramach Programu CPK, w tym tzw. 'szprych' kolejowych, jest obecnie starannie analizowana".

Czytaj także: "Megalomański" projekt PiS. "Nie została wbita ani jedna łopata"

O konieczności budowy "igreka" mówi też m.in. Piotr Rachwalski. W rozmowie ocenił, że "to był największy błąd poprzedniego rządu Platformy, że ten 'Igrek' został porzucony". Rachwalski krytycznie jednak podchodzi do koncepcji stworzonej przez Patryka Wilda. Uważa, że "założenia są piękne, tylko że trochę tej realności i praktyki tutaj zabrakło".

- Tak to wygląda, kiedy się rysuje kreski na mapie, niestety. Patryk przygotował całą koncepcję na (...) założeniu dwugodzinnego czy dwuipółgodzinnego dojazdu 90 proc. mieszkańców do CPK-u. Założenie słuszne, tylko że ono generowało cały szereg absurdów. Żeby z Koszalina byli szybciej w CPK-u, to budujemy nową linię, gdzie tak naprawdę ten potok będzie bardzo mały, tymczasem są bardzo duże potrzeby tam w okolicy, jeśli chodzi o inne linie, ale one nie idą w kierunku CPK-u, tylko tam, gdzie ludzie jeżdżą - powiedział Piotr Rachwalski.

Sprawdź też: Konferencje, gale MMA i galanteria skórzana. Milionowe wydatki CPK

Koszty i założenia CPK

Na początku marca pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek powiedział w rozmowie z PAP, że "w wieloletnim programie inwestycyjnym CPK do 2030 r. na część lotniskową przewidziano 76 mld zł, a na kolejową - 60 mld zł". Według informacji zawartych w tym dokumencie wszystkie inwestycje mają kosztować łącznie 155 mld zł.

Podczas czwartkowego posiedzenia sejmowej komisji infrastruktury Zbigniew Szafrański wypowiedział się na temat koncepcji "piasty i szprych", mówiąc, że nie tylko on, "ale i wielu ekspertów w kraju uważa, że nie jest to układ, który spełnia oczekiwania społeczeństwa i gospodarki w Polsce".

- Wobec tego postanowiliśmy ten układ poddać weryfikacji, co nie oznacza, że - jak napisały media - "poszedł plan PiS-u do kosza". Niektóre z tych odcinków najprawdopodobniej będą realizowane - być może ze skorygowaną trasą - niektóre nie (...). Zakładam, że przy połowie przyszłego roku takie propozycje powinniśmy mieć. Przedłożymy je wtedy do szerokich konsultacji - mówił Zbigniew Szafrański.

Odnosząc się do komponentu kolejowego CPK Szafrański zaznaczył, że "nie zatrzymujemy projektu, prace w spółce trwają".

Centralny Port Komunikacyjny to planowany węzeł przesiadkowy między Warszawą i Łodzią, który ma zintegrować transport lotniczy, kolejowy i drogowy. W ramach tego projektu w odległości 37 km na zachód od Warszawy, na ok. 3 tys. hektarów ma powstać port lotniczy. W skład CPK mają wejść też inwestycje kolejowe: węzeł przy porcie lotniczym i połączenia na terenie kraju, które mają umożliwić przejazd między Warszawą a największymi polskimi miastami w czasie nie dłuższym niż 2,5 godz. CPK jest w 100 proc. własnością Skarbu Państwa.

CPK między Warszawą i ŁodziąPAP/Maciej Zieliński

Autorka/Autor:jw/dap

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: CPK

Pozostałe wiadomości

Administracja Donalda Trumpa ogłosiła ponad 90-procentowe cła na chiński grafit wykorzystywany do produkcji akumulatorów. Jak wskazał CNN, wyższe stawki celne zwiększą koszty produkcji samochodów w USA, choć w dłuższej perspektywie mogą wspomóc rozwój krajowych producentów.

Trump podbija stawkę Bidena. "To bardzo zmieni sytuację"

Trump podbija stawkę Bidena. "To bardzo zmieni sytuację"

Źródło:
CNN

W maju 2025 roku ceny czekolady w Unii Europejskiej wzrosły średnio o 21,1 procent rok do roku - podał urząd statystyczny Eurostat. Wskazał też, że największy skok w UE odnotowano w Polsce.

Ten produkt zdrożał w Polsce najbardziej w Europie

Ten produkt zdrożał w Polsce najbardziej w Europie

Źródło:
tvn24.pl, PAP, "Wall Street Journal"

Na początku lipca sprzedaż mieszkań w siedmiu największych miastach przewyższyła średnią z ostatnich lat - wynika z raportu Otodom. Zdaniem ekspertów wyższy popyt na rynku pierwotnym jest tylko anomalią, którą wywołała ostatnia decyzja Rady Polityki Pieniężnej.

Anomalia na rynku. "Przez kilka miesięcy będzie na huśtawce"

Anomalia na rynku. "Przez kilka miesięcy będzie na huśtawce"

Źródło:
PAP

Sieć Action wycofała ze sprzedaży chipsy Lay's, lalkę Cupcake oraz zegarek My Time. Firma apeluje w komunikatach, by nie spożywać lub nie korzystać z produktów i by zwrócić je w najbliższym sklepie.

Znana sieć wycofała trzy produkty

Znana sieć wycofała trzy produkty

Źródło:
tvn24.pl

Wywiad wojskowy Ukrainy (HUR) przeprowadził cyberatak na systemy rosyjskiego koncernu gazowego Gazprom - podał ukraiński portal Ukrinform, przy czym powołał się na źródło w HUR.

Media: wywiad przeprowadził cyberatak na Gazprom

Media: wywiad przeprowadził cyberatak na Gazprom

Źródło:
PAP

Diesel nadal będzie drożeć o kilka groszy na litrze, a ceny benzyny i autogazu będą stabilne - tak ma wyglądać sytuacja na stacjach w przyszłym tygodniu według analityków Refleksu. Z kolei zdaniem portalu e-petrol.pl nie ma perspektyw na obniżkę cen paliw.

"Brak głębokich korekt". To wpływa na ceny na stacjach

"Brak głębokich korekt". To wpływa na ceny na stacjach

Źródło:
PAP

Wielka Brytania ogłosiła nałożenie sankcji zarówno na trzy jednostki Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej (GRU), jak i oficerów tej instytucji. Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydało komunikat w związku z działaniami Londynu.

MSZ: Polska wyraża solidarność z Wielką Brytanią

MSZ: Polska wyraża solidarność z Wielką Brytanią

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie odnotowano głównej wygranej, a kumulacja rośnie do 420 milionów złotych. W Polsce najwyższe byłe wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 18 lipca 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

24 lipca Stały Komitet Rady Ministrów ma zająć się projektem tak zwanej ustawy frankowej - wynika z porządku obrad SKRM. Nowe regulacje mają wejść w życie jeszcze w tym roku.

Rząd zajmie się projektem ustawy frankowej

Rząd zajmie się projektem ustawy frankowej

Źródło:
PAP

"Indie nie popierają jednostronnych sankcji" - podkreślił rzecznik indyjskiego resortu spraw zagranicznych Randhir Jaiswal. W ten sposób odniósł się do sankcji nałożonych przez Unię Europejską na Rosję, które obejmują największą rafinerię ropy rosyjskiego koncernu Rosnieft w indyjskim stanie Gudźarat.

Reakcja na ruch Unii Europejskiej. "Nie popierają jednostronnych sankcji"

Reakcja na ruch Unii Europejskiej. "Nie popierają jednostronnych sankcji"

Źródło:
PAP

PKO BP, Santander, ING Bank Śląski, mBank i BNP Paribas - klienci tych instytucji finansowych muszą liczyć się z utrudnieniami w najbliższych dniach. Mogą wystąpić problemy z serwisem internetowym, aplikacją czy płatnościami.

Największy bank ostrzega. "Utrudnienia w dostępie do usług"

Największy bank ostrzega. "Utrudnienia w dostępie do usług"

Źródło:
tvn24.pl

W porównaniu do minionego roku większość owoców była w czerwcu wyraźnie droższa - mówi TVN24+ Kamil Łuczkowski, ekonomista z zespołu analiz makroekonomicznych Banku Pekao. Królem wzrostu cen okazały się jabłka. - Inaczej kształtowała się sytuacja na rynku warzyw. Tu Główny Urząd Statystyczny odnotował spadek cen detalicznych - mówi z kolei Mariusz Dziwulski, analityk rynku rolno-spożywczego w PKO BP. Jednak, jak zaznacza, są wyjątki. Ceny kapusty w hurcie wzrosły w skali roku o ponad połowę.

Król i królowa wzrostu cen

Król i królowa wzrostu cen

Źródło:
TVN24+

Policja przeprowadziła przeszukanie w rezydencji i w siedzibie partii Jaira Bolsonaro. Były prezydent Brazylii jest oskarżony o przygotowywanie zamachu stanu. Sąd nakazał mu noszenie elektronicznej bransoletki i zabronił używania mediów społecznościowych.

Przeszukanie w rezydencji i siedzibie partii byłego prezydenta

Przeszukanie w rezydencji i siedzibie partii byłego prezydenta

Źródło:
PAP, CNN

Wielka Brytania nałożyła nowe sankcje na ponad 20 rosyjskich szpiegów, hakerów i jednostki wywiadu. Chodzi o osoby i podmioty oskarżone o operacje cybernetyczne zagrażające stabilności Europy - wskazał brytyjski rząd w oświadczeniu.

"Szpiedzy GRU prowadzą kampanię mającą na celu destabilizację Europy"

"Szpiedzy GRU prowadzą kampanię mającą na celu destabilizację Europy"

Źródło:
PAP

Wielki sukces polskiego programisty. Przemysław Dębiak zajął pierwsze miejsce w prestiżowych zawodach AtCoder World Tour Finals 2025, pokonując nie tylko wszystkich pozostałych zawodników, ale też sztuczną inteligencję.

Polak lepszy od sztucznej inteligencji. Osobiste gratulacje od szefa OpenAI

Polak lepszy od sztucznej inteligencji. Osobiste gratulacje od szefa OpenAI

Źródło:
tvn24.pl

Od 14 sierpnia przyjmowane będą wnioski od firm i instytucji, które chcą uczestniczyć w prowadzonym przez resort pracy pilotażu skróconego czasu pracy. To pierwszy taki program w tej części Europy i pierwszy na tak szeroką skalę w Polsce – wskazała ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Krócej w pracy. "Wielki, pierwszy w tej części Europy, pilotaż"

Krócej w pracy. "Wielki, pierwszy w tej części Europy, pilotaż"

Źródło:
PAP

Bat Indiany Jonesa został sprzedany za 525 tysięcy dolarów na trwającej przez tydzień aukcji firmy Heritage Auctions. Harrison Ford posługiwał się słynnym rekwizytem w filmie "Indiana Jones i ostatnia krucjata" z 1989 roku.

Bat Indiany Jonesa sprzedany na aukcji

Bat Indiany Jonesa sprzedany na aukcji

Źródło:
PAP

W projekcie budżetu opracowanym przez Komisję Europejską przewidziano dla Polski ponad 123 miliardy euro, między innymi na politykę spójności i rolnictwo - wynika z zestawienia opublikowanego przez Komisję Europejską w nocy z czwartku na piątek. Jest to wstępna propozycja budżetu, nad którą będą w kolejnych miesiącach pracować państwa członkowskie.

Ogromne pieniądze dla Polski

Ogromne pieniądze dla Polski

Źródło:
PAP

Wizz Air uruchomi 11 tras z lotniska Warszawa-Modlin, przeniesie też do Modlina dwa samoloty - poinformowała w piątek węgierska linia lotnicza. Wizz Air przestał operować z Modlina pod koniec 2012 roku.

Wizz Air wraca do Modlina. Znamy trasy

Wizz Air wraca do Modlina. Znamy trasy

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Należący do koncernu Meta popularny komunikator WhatsApp powinien przygotować się do wycofania z rynku rosyjskiego - oświadczył Anton Goriełkin, wiceprzewodniczący komisji do spraw technologii informatycznych Dumy Państwowej, niższej izby rosyjskiego parlamentu.

Rosja chce się go pozbyć. "Należy do ekstremistycznej organizacji"

Rosja chce się go pozbyć. "Należy do ekstremistycznej organizacji"

Źródło:
PAP

Bezpośrednie połączenie PKP Intercity do Chorwacji cieszy się sporym powodzeniem. Jak poinformował minister infrastruktury Dariusz Klimczak, do końca wakacji sprzedało się około 11 tysięcy biletów na ten pociąg. A co z połączeniami do Włoch czy Austrii?

Prawie wszystkie bilety sprzedane. Minister wyjaśnia

Prawie wszystkie bilety sprzedane. Minister wyjaśnia

Źródło:
PAP