Czy pracodawca może odmówić urlopu? Co mówi o tym Kodeks pracy? 

Źródło:
PIP, tvn24.pl
Nowe dni urlopowe i dłuższe urlopy dla ojców
Nowe dni urlopowe i dłuższe urlopy dla ojcówTVN24
wideo 2/3
Nowe dni urlopowe i dłuższe urlopy dla ojcówTVN24

Zgodnie z Kodeksem pracy urlopy powinny być udzielane według planu urlopów. Plan ten ustala pracodawca, biorąc pod uwagę z jednej strony wnioski pracowników, z drugiej – konieczność zapewnienia normalnego toku pracy firmy. Do harmonogramu dni wypoczynku nie wpisuje się urlopów na żądanie – nie są one planowane. Jakie są zasady udzielania urlopu na żądanie? Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu? Wyjaśniamy.

● Kodeks pracy, czyli Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., reguluje prawa i obowiązki pracownika.  ● Jednym z podstawowych praw pracownika jest prawo do wypoczynku.  ● Zgodnie z polskimi przepisami każdy pracownik ma prawo do określonej liczby dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. ● Prawo do wypoczynku jest prawem socjalnym pracownika i jedną z podstawowych zasad prawa pracy. W Polsce prawo to zapewniają zawarte w Kodeksie pracy przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Prawo do wypoczynku

Jednym z podstawowych praw socjalnych jest prawo do wypoczynku. Przepisy dotyczące wypoczynku wskazują konkretnie, że:

tygodniowy czas pracy, liczony łącznie z nadgodzinami (godzinami nadliczbowymi) w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin;  – w każdym tygodniu pracownikowi przysługuje co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku; – dobowo pracownikowi przysługuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku

Urlop wypoczynkowy – odmowa?

Terminy urlopów wypoczynkowych pracowników widnieją w harmonogramie urlopów. Urlop może jednak zostać przesunięty: 

– na wniosek pracownika, umotywowany ważnymi przyczynami; – z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, pod warunkiem że nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. 

To pracodawca ocenia, czy są przesłanki do przesunięcia urlopu, a pracownik powinien się tej ocenie podporządkować. Nowy termin urlopu wyznaczają obie strony razem. I choć przepisy nie biorą pod uwagę zrekompensowania pracownikowi kosztów odmowy urlopu (zakupiony bilet lotniczy, wykupiona wycieczka, opłacony nocleg), to jednak zaleca się takie postępowanie jako sytuację analogiczną do przepisów o odwołaniu pracownika z urlopu. Korzystny dla pracownika przypadek zwrotu kosztów odmowy (przesunięcia) urlopu został ujęty w orzeczeniu sądu w Gorzowie Wielkopolskim (wyrok WSA z dnia 28 kwietnia 2010 r. I SA/Go 56/10).

Urlopy okolicznościowe 

O ile urlop wypoczynkowy regulowany jest przez Kodeks pracy, o tyle przepisy o tzw. urlopach okolicznościowych zawarte są w innym akcie – to Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Paragraf 15 tego Rozporządzenia reguluje kwestie okoliczności osobistych, jakie powodują, że pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika. 

Urlop okolicznościowy przysługuje w takich przypadkach, jak:

– ślub pracownika, – ślub dziecka pracownika, – urodzenie się dziecka pracownika, – zgon i pogrzeb najbliższych pracownika.

Urlop okolicznościowy – śmierć 

Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika w razie zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. Urlop okolicznościowy na wypadek śmierci najbliższych obejmuje dwa dni. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.  

Pracodawca jest też obowiązany zwolnić od pracy pracownika w razie zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką. Urlop okolicznościowy z tego tytułu przysługuje w wymiarze jednego dnia, a pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.  

Urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka

W razie urodzenia się dziecka pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący dwa dni. To zwolnienie od pracy jest okresem płatnym.

Urlop okolicznościowy na ślub

W razie ślubu pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący dwa dni. W razie ślubu dziecka pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący jeden dzień. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Prawo do urlopu na żądanie

W wyjątkowych okolicznościach pracownik może nie przyjść do pracy i wziąć urlop na żądanie, nawet jeśli wcześniej dzień ten nie był zaplanowany jako wolny. Czy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie? Czy pracodawca może wysłać na urlop? Prawo pracy określa, ile pracownik może wziąć urlopu na żądanie. Zasady te reguluje Kodeks pracy. 

Urlop na żądanie – zasady

Niespodziewana nieobecność w pracy z przyczyn losowych jest dozwolona przez ustawodawcę. Przewidział on możliwość wzięcia wolnego na specjalnych warunkach. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.

Urlop na żądanie – ile dni wziąć?

Kodeks pracy informuje, ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi. Według artykułu 1672 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż czterech dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. 

Co ważne, jeśli zmienimy firmę, urlop na żądanie nie odnowi nam się: łączny wymiar urlopu na żądanie nie może przekroczyć w roku kalendarzowym czterech dni, niezależnie od liczby pracodawców. Pracownik może wziąć jeden dzień wolnego lub jeden–cztery dni ciągiem, jeśli oczywiście nie wykorzystał jeszcze limitu urlopowego.

Czy urlop na żądanie jest płatny?

Urlop na żądanie jest płatny, tak jak inny urlop wypoczynkowy. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.  

Urlop na żądanie – odmowa

Niezbędnym warunkiem do skorzystania z urlopu na żądanie jest złożenie przez pracownika wniosku najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Czy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie? Tak. Urlop na żądanie pracownika może nie zostać przez pracodawcę udzielony w szczególnych przypadkach, jak np. w związku z niezłożeniem wniosku.

Autorka/Autor:red.//az

Źródło: PIP, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W Rumunii spłonął budynek centrum dystrybucyjnego, wynajmowany przez polską spółkę LPP. Firma poinformowała, że w wyniku pożaru uległ zniszczeniu towar o wartości około 300 milionów złotych, a także sprzęt o orientacyjnej wartości 100 milionów złotych.

Pożar magazynu polskiego giganta. Straty liczone w milionach

Pożar magazynu polskiego giganta. Straty liczone w milionach

Źródło:
PAP/profit.ro

Wskaźnik PMI w czerwcu 2025 roku wyniósł 44,8 punktu - przekazał S&P Global. To największe pogorszenie warunków w polskim przemyśle od października 2023 roku. Zdaniem analityków to "katastrofalny odczyt".

"Katastrofalny odczyt". Nieoczekiwane dane

"Katastrofalny odczyt". Nieoczekiwane dane

Źródło:
PAP

Nie milkną komentarze na temat pierwszego połączenia kolejowego z Warszawy do Rijeki. Internauci krytykują zbyt małą ich zdaniem liczbę pasażerów, którzy pojechali do Chorwacji w ostatni piątek. PKP Intercity tłumaczy, że liczba ta jest zgodna z zakładaną. Dziś nad Adriatyk jadą kolejni pasażerowie.

Pierwszy pociąg do Chorwacji. Ile osób jechało? Fala komentarzy w sieci

Pierwszy pociąg do Chorwacji. Ile osób jechało? Fala komentarzy w sieci

Źródło:
tvn24.pl

Elon Musk skrytykował projekt ustawy budżetowej Donalda Trumpa, nazywając ją "ustawą o niewolnictwie długu". Miliarder dodał, że w przypadku jej przegłosowania utworzy nowe ugrupowanie - Partię Ameryki.

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa i zapowiada nową partię

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa i zapowiada nową partię

Źródło:
PAP

Europejskie giełdy notują rekordowe wzrosty, a euro umacnia się najszybciej w historii. Przyczyną jest nieprzewidywalna polityka prezydenta USA Donalda Trumpa, która skłania inwestorów do przenoszenia kapitału na Stary Kontynent - podaje "Puls Biznesu".

Wycofują się przez Donalda Trumpa. "To zjawisko ma dwie twarze"

Wycofują się przez Donalda Trumpa. "To zjawisko ma dwie twarze"

Źródło:
PAP

We wtorek startuje dwudniowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej (RPP). Eksperci przewidują, że stopy procentowe pozostaną bez zmian z powodu niepewnej sytuacji gospodarczej. Obniżek można oczekiwać najwcześniej we wrześniu 2025 roku.

Stopy procentowe. Rada podejmie decyzję

Stopy procentowe. Rada podejmie decyzję

Źródło:
PAP

Od debiutu narzędzi AI (sztucznej inteligencji) takich jak ChatGPT o jedną trzecią spadła liczba ogłoszeń o pracę dla początkujących pracowników w Wielkiej Brytanii - podał "The Telegraph".

Sztuczna inteligencja zastępuje ludzką. Drastyczny spadek

Sztuczna inteligencja zastępuje ludzką. Drastyczny spadek

Źródło:
PAP

Opłata mocowa od 1 lipca ponownie pojawi się na naszych rachunkach za prąd. To dlatego, że wygasły przepisy, które zawiesiły jej funkcjonowanie. Opłata wynosi od 2,86 do 16,01 złotego netto miesięcznie w zależności od zużycia prądu.

Na rachunki wraca dodatkowa opłata

Na rachunki wraca dodatkowa opłata

Źródło:
PAP

Od wtorku 1 lipca rodzice mogą składać wnioski o wypłatę świadczenia z programu Dobry start na wyprawkę szkolną dla dzieci. Dodatek w wysokości 300 złotych przysługuje na każde uczące się w szkole dziecko w wieku od 7 do 20 lat, a jeśli ma orzeczoną niepełnosprawność, to do ukończenia 24 lat.

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Można już składać wnioski

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. Można już składać wnioski

Źródło:
PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął pierwsze wypłaty renty wdowiej. We wtorek dodatkowe pieniądze otrzyma 86 tysięcy wdów i wdowców – poinformował dyrektor Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w ZUS Bartosz Gaca. Dodał, że średnia kwota renty wdowiej wyniesie około 350 złotych. Wynikająca z przepisów kwota maksymalna to nieco ponad 5,6 tysiąca złotych.

Ruszyły wypłaty nowego świadczenia. Tyle wynosi przeciętnie

Ruszyły wypłaty nowego świadczenia. Tyle wynosi przeciętnie

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda zgromadził oszczędności w wysokości około 150 tysięcy złotych, około 400 euro i około 1500 dolarów amerykańskich - wynika z oświadczenia majątkowego opublikowanego przez Sąd Najwyższy. Prezydent posiada też lokal mieszkalny oraz działkę o powierzchni 325 metrów kwadratowych.

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Oto majątek prezydenta. Jest oświadczenie

Źródło:
PAP

W wakacje za granicą łatwo natknąć się na produkty z Polski. Na sklepowych półkach znajdziemy między innymi polskie jabłka, piwo czy lody - informuje "Rzeczpospolita".

Hity eksportowe z Polski

Hity eksportowe z Polski

Źródło:
PAP

We wtorek Unia Europejska podniesie cła na nawozy z Rosji i Białorusi. Ograniczy to olbrzymie zyski Kremla, ale nie spowoduje to, że od razu rosyjskie i białoruskie nawozy znikną z rynku, na to trzeba będzie poczekać - uważa ekspert Tomasz Włostowski.

Podnoszą stawki na nawozy. "Rosjanie będą w stanie spokojnie połknąć nowe cła"

Podnoszą stawki na nawozy. "Rosjanie będą w stanie spokojnie połknąć nowe cła"

Źródło:
PAP

Donald Trump zareklamował w internecie perfumy "Zwycięstwo 45-47" (po angielsku "Victory 45-47"). Prezydent USA zarabia miliony dolarów rocznie na opłatach licencyjnych za wykorzystywanie swojej marki.

Donald Trump reklamuje perfumy

Donald Trump reklamuje perfumy

Źródło:
PAP

W maju Rada Polityki Pieniężnej ponownie odrzuciła wniosek o podwyżkę stóp procentowych o 200 punktów bazowych, który poparła jedynie członkini RPP Joanna Tyrowicz, a pozostali obecni na posiedzeniu byli przeciw - podał Narodowy Bank Polski.

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał w poniedziałek ostrzeżenie dotyczące zanieczyszczenia pałeczkami Salmonelli partii jaj z chowu ściółkowego. Zaznaczył, że nie należy spożywać produktu z partii objętej komunikatem.

Salmonella w partii jaj

Salmonella w partii jaj

Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom "pseudometry", czyli metry pod ścianami działowymi - stwierdziła ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań.

Ministra chce skończyć z "pseudometrami"

Ministra chce skończyć z "pseudometrami"

Źródło:
PAP

Warren Buffett przekazał akcje Berkshire Hathaway o wartości sześciu miliardów dolarów na rzecz Fundacji Gatesów oraz czterech fundacji rodzinnych. To największa roczna darowizna miliardera od początku jego filantropijnej działalności, czyli od niemal 20 lat.

Jeden z najbogatszych ludzi świata rozdaje miliardy

Jeden z najbogatszych ludzi świata rozdaje miliardy

Źródło:
CNN

Kosztujesz nas fortunę - napisał w poniedziałek prezydent USA Donald Trump w liście do szefa Rezerwy Federalnej Jerome'a Powella opublikowanym przez Biały Dom. Trump orzekł, że stopy procentowe w USA powinny wynosić około 1 procenta.

Wcześniej nazwał go "głupim". Teraz Trump napisał list

Wcześniej nazwał go "głupim". Teraz Trump napisał list

Źródło:
PAP

Nie wyobrażam sobie, aby prezydent Andrzej Duda chciał zawetować ustawę, która mrozi na kolejne miesiące ceny energii - powiedział podczas poniedziałkowej konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Premier: to byłby niebywały skandal

Premier: to byłby niebywały skandal

Źródło:
PAP

USA i Kanada wznowiły negocjacje handlowe po tym, gdy Ottawa wstrzymała plany pobierania podatku od usług cyfrowych (DST) - przekazał szef doradców ekonomicznych Białego Domu Kevin Hassett. Ostrzegł przy tym inne państwa, by zrezygnowały z podobnych podatków.

"Możemy wrócić do negocjacji". Biały Dom potwierdza

"Możemy wrócić do negocjacji". Biały Dom potwierdza

Źródło:
PAP