Czy pracodawca może odmówić urlopu? Co mówi o tym Kodeks pracy? 

Źródło:
PIP, tvn24.pl
Nowe dni urlopowe i dłuższe urlopy dla ojców
Nowe dni urlopowe i dłuższe urlopy dla ojcówTVN24
wideo 2/3
Nowe dni urlopowe i dłuższe urlopy dla ojcówTVN24

Zgodnie z Kodeksem pracy urlopy powinny być udzielane według planu urlopów. Plan ten ustala pracodawca, biorąc pod uwagę z jednej strony wnioski pracowników, z drugiej – konieczność zapewnienia normalnego toku pracy firmy. Do harmonogramu dni wypoczynku nie wpisuje się urlopów na żądanie – nie są one planowane. Jakie są zasady udzielania urlopu na żądanie? Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu? Wyjaśniamy.

● Kodeks pracy, czyli Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., reguluje prawa i obowiązki pracownika.  ● Jednym z podstawowych praw pracownika jest prawo do wypoczynku.  ● Zgodnie z polskimi przepisami każdy pracownik ma prawo do określonej liczby dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. ● Prawo do wypoczynku jest prawem socjalnym pracownika i jedną z podstawowych zasad prawa pracy. W Polsce prawo to zapewniają zawarte w Kodeksie pracy przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.

Prawo do wypoczynku

Jednym z podstawowych praw socjalnych jest prawo do wypoczynku. Przepisy dotyczące wypoczynku wskazują konkretnie, że:

tygodniowy czas pracy, liczony łącznie z nadgodzinami (godzinami nadliczbowymi) w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekroczyć przeciętnie 48 godzin;  – w każdym tygodniu pracownikowi przysługuje co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku; – dobowo pracownikowi przysługuje co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku

Urlop wypoczynkowy – odmowa?

Terminy urlopów wypoczynkowych pracowników widnieją w harmonogramie urlopów. Urlop może jednak zostać przesunięty: 

– na wniosek pracownika, umotywowany ważnymi przyczynami; – z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, pod warunkiem że nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. 

To pracodawca ocenia, czy są przesłanki do przesunięcia urlopu, a pracownik powinien się tej ocenie podporządkować. Nowy termin urlopu wyznaczają obie strony razem. I choć przepisy nie biorą pod uwagę zrekompensowania pracownikowi kosztów odmowy urlopu (zakupiony bilet lotniczy, wykupiona wycieczka, opłacony nocleg), to jednak zaleca się takie postępowanie jako sytuację analogiczną do przepisów o odwołaniu pracownika z urlopu. Korzystny dla pracownika przypadek zwrotu kosztów odmowy (przesunięcia) urlopu został ujęty w orzeczeniu sądu w Gorzowie Wielkopolskim (wyrok WSA z dnia 28 kwietnia 2010 r. I SA/Go 56/10).

Urlopy okolicznościowe 

O ile urlop wypoczynkowy regulowany jest przez Kodeks pracy, o tyle przepisy o tzw. urlopach okolicznościowych zawarte są w innym akcie – to Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Paragraf 15 tego Rozporządzenia reguluje kwestie okoliczności osobistych, jakie powodują, że pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika. 

Urlop okolicznościowy przysługuje w takich przypadkach, jak:

– ślub pracownika, – ślub dziecka pracownika, – urodzenie się dziecka pracownika, – zgon i pogrzeb najbliższych pracownika.

Urlop okolicznościowy – śmierć 

Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika w razie zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. Urlop okolicznościowy na wypadek śmierci najbliższych obejmuje dwa dni. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.  

Pracodawca jest też obowiązany zwolnić od pracy pracownika w razie zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką. Urlop okolicznościowy z tego tytułu przysługuje w wymiarze jednego dnia, a pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.  

Urlop okolicznościowy na urodzenie dziecka

W razie urodzenia się dziecka pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący dwa dni. To zwolnienie od pracy jest okresem płatnym.

Urlop okolicznościowy na ślub

W razie ślubu pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący dwa dni. W razie ślubu dziecka pracownika pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący jeden dzień. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Prawo do urlopu na żądanie

W wyjątkowych okolicznościach pracownik może nie przyjść do pracy i wziąć urlop na żądanie, nawet jeśli wcześniej dzień ten nie był zaplanowany jako wolny. Czy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie? Czy pracodawca może wysłać na urlop? Prawo pracy określa, ile pracownik może wziąć urlopu na żądanie. Zasady te reguluje Kodeks pracy. 

Urlop na żądanie – zasady

Niespodziewana nieobecność w pracy z przyczyn losowych jest dozwolona przez ustawodawcę. Przewidział on możliwość wzięcia wolnego na specjalnych warunkach. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.

Urlop na żądanie – ile dni wziąć?

Kodeks pracy informuje, ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi. Według artykułu 1672 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż czterech dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. 

Co ważne, jeśli zmienimy firmę, urlop na żądanie nie odnowi nam się: łączny wymiar urlopu na żądanie nie może przekroczyć w roku kalendarzowym czterech dni, niezależnie od liczby pracodawców. Pracownik może wziąć jeden dzień wolnego lub jeden–cztery dni ciągiem, jeśli oczywiście nie wykorzystał jeszcze limitu urlopowego.

Czy urlop na żądanie jest płatny?

Urlop na żądanie jest płatny, tak jak inny urlop wypoczynkowy. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.  

Urlop na żądanie – odmowa

Niezbędnym warunkiem do skorzystania z urlopu na żądanie jest złożenie przez pracownika wniosku najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Czy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie? Tak. Urlop na żądanie pracownika może nie zostać przez pracodawcę udzielony w szczególnych przypadkach, jak np. w związku z niezłożeniem wniosku.

Autorka/Autor:red.//az

Źródło: PIP, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Unia Europejska przedłuży zawieszenie środków odwetowych wobec USA do początku sierpnia - zapowiedziała w niedzielę przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Planowo miały one wejść w życie w nocy z poniedziałku na wtorek. Jednocześnie zdystansowała się od pomysłu użycia nowego unijnego instrumentu przeciwdziałania przymusowi gospodarczemu (ACI).

Jest reakcja UE na zapowiedzi Trumpa. "Jeszcze nie jesteśmy na tym etapie"

Jest reakcja UE na zapowiedzi Trumpa. "Jeszcze nie jesteśmy na tym etapie"

Źródło:
PAP, Reuters

Sztuczna inteligencja jest regularnie wykorzystywana przez blisko 70 procent badanych Polaków - wynika z raportu firmy KPMG. Jednocześnie ponad 50 procent nie ujawnia, że korzysta z takiego narzędzia. Mimo że, chętnie korzystamy, to jesteśmy nieufni wobec niej. Zaufanie do sztucznej inteligencji zadeklarowało 41 proc. respondentów z Polski – to mniej niż średnia światowa.

Używamy jej w pracy na potęgę, ale się do tego nie przyznajemy

Używamy jej w pracy na potęgę, ale się do tego nie przyznajemy

Źródło:
PAP

Wojanek to popularny wśród dzieci napój sygnowany przez znanego twórcę internetowego. Eksperci w zakresie żywienia mówią, że można go porównać do lodów Ekipy - to średniej jakości produkt, którego główną siłą jest rozbuchany marketing. - Wiadomo, że youtuberzy to maszynka do promocji wszystkiego, mogliby jednak bardziej odpowiedzialnie wybierać, co chcą firmować - stwierdza dietetyczka Marta Kostka.

Schodzi na pniu jak lody Ekipy. "To dlatego nie chwalą się składem"

Schodzi na pniu jak lody Ekipy. "To dlatego nie chwalą się składem"

Źródło:
tvn24.pl

Elon Musk wzmacnia Groka. Kosmiczna firma miliardera SpaceX przeznaczy dwa miliardy dolarów na rozwój firmy zajmującej się rozwojem sztucznej inteligencji xAI - donosi "Wall Street Journal". Zacieśnia to powiązania między przedsięwzięciami technologicznego miliardera. W ostatnim czasie wokół projektu Muska było sporo kontrowersji, a on sam musiał się tłumaczyć.

Musk stawia na Groka. Gigantyczna inwestycja

Musk stawia na Groka. Gigantyczna inwestycja

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

"Moja rada dla UE jest taka, by (Unia Europejska -red.) nie wahała się i podjęła kroki odwetowe" - napisał na swym blogu Paul Krugman, laureat ekonomicznego Nobla, po zapowiedzi prezydenta USA Donalda Trumpa o nałożeniu 30-procentowego cła na dobra importowane z Unii Europejskiej i Meksyku od 1 sierpnia. Dodał, że USA już teraz mają prawie całkiem wolny dostęp do europejskiego rynku.

Noblista radzi, co zrobić po decyzji Trumpa: kroki odwetowe

Noblista radzi, co zrobić po decyzji Trumpa: kroki odwetowe

Źródło:
PAP

Cena mieszkań oferowanych przez deweloperów ma być widoczna od razu. To efekt nowych przepisów, które weszły w życie w piątek. Jednak zmiana ta nie objęła jeszcze wszystkich inwestycji. Na część ofert z widoczną ceną trzeba będzie jeszcze poczekać.

Na jawne ceny wszystkich mieszkań od deweloperów jeszcze poczekamy

Na jawne ceny wszystkich mieszkań od deweloperów jeszcze poczekamy

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Donald Trump zapowiada nałożenie wysokich ceł na Unię Europejską i Meksyk. Jak ogłosił, 30-procentowe cła na towary importowane z tych krajów mają wejść od 1 sierpnia. Na te zapowiedzi zareagowali przywódcy.

Donald Trump grozi podwyżką ceł. Przywódcy odpowiadają

Donald Trump grozi podwyżką ceł. Przywódcy odpowiadają

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Skontrolowane przez NIK samorządy wydawały na znakowanie, sterylizację lub kastrację bezdomnych zwierząt zaledwie pięć procent z dostępnych środków. Na co idzie reszta pieniędzy? - Najwięcej wygrywają ci, którzy wyłapują zwierzęta i mają swoje schroniska. To jest wielki biznes - mówi w rozmowie z TVN24+ Tadeusz Wypych, szef Biura Ochrony Zwierząt, będącego częścią Fundacji dla Zwierząt KOTERIA, i wskazuje, że chodzi o kilkaset milionów złotych.

Na tym "zarabia się ogromną kasę"

Na tym "zarabia się ogromną kasę"

Źródło:
TVN24+

Przychody dewizowe z turystyki w Tanzanii po raz pierwszy przewyższyły zyski ze sprzedaży złota - wynika z najnowszego raportu Banku Tanzanii. Kraj stawia na turystykę i zamierza niemal podwoić liczbę gości.

Już nie złoto. Na tym Tanzania zarabia najwięcej

Już nie złoto. Na tym Tanzania zarabia najwięcej

Źródło:
PAP

Widmo podwyżek zawisło nad cenami amerykańskich śniadań. Wszystko za sprawą zapowiedzi ceł Donalda Trumpa na produkty z Brazylii. Mają one wpłynąć między innymi na ceny soku pomarańczowego i kawy. Na nowojorskiej giełdzie już pojawiły się pierwsze zwyżki za sok pomarańczowy.

Drożeje kawa i sok pomarańczowy. Słony rachunek za amerykańskie śniadania

Drożeje kawa i sok pomarańczowy. Słony rachunek za amerykańskie śniadania

Źródło:
tvn24.pl

Sprzedawcy szwajcarskich zegarków w Lucernie od trzech miesięcy borykają się z trudnościami, odkąd prezydent USA Donald Trump wywarł presję na branżę dóbr luksusowych, zapowiadając wprowadzenie wysokich ceł. Sprzedaż spada.

Branża zegarków luksusowych w obliczu kryzysu. Efekt ceł Trumpa

Branża zegarków luksusowych w obliczu kryzysu. Efekt ceł Trumpa

Źródło:
Reuters

W środku wakacyjnego sezonu Unia Europejska bierze na celownik opłaty za bagaż podręczny. Parlament chce ukrócić dodatkowe koszty, a linie lotnicze biją na alarm - bilety mogą podrożeć. To jednak nie koniec ich kłopotów: europejscy regulatorzy baczniej przyglądają się takim praktykom jak pobieranie opłat za nadbagaż tuż przed odlotem.

Mała walizka, duży spór. "Jak nie wiadomo, o co chodzi, zazwyczaj chodzi o pieniądze"

Mała walizka, duży spór. "Jak nie wiadomo, o co chodzi, zazwyczaj chodzi o pieniądze"

Źródło:
TVN24+

Francja wszczęła śledztwo karne w sprawie należącej do Elona Muska platformy X w związku z podejrzeniem omanipulowanie przez tę firmę algorytmami w celu "zagranicznej ingerencji" – poinformował portal Politico. Według parlamentarzysty Erica Bothorela, platforma jest coraz dalej od "gwarantowania środowiska bezpiecznego".

Platforma Muska na cenzurowanym we Francji. "Nienawistne, rasistowskie, homofobiczne treści"

Platforma Muska na cenzurowanym we Francji. "Nienawistne, rasistowskie, homofobiczne treści"

Źródło:
PAP

W minionym roku w całej Unii Europejskiej odnotowano rekordowy wzrost liczby ludności do 450,4 miliona osób, pomimo większej liczby zgonów niż urodzeń - poinformował Eurostat. To wynik nasilonych ruchów migracyjnym po pandemii Covid-19. Największy wzrost liczby ludności zanotowała Malta, z kolei Polska i Estonia mają największe spadki.

Rekordowy wzrost ludności w Unii Europejskiej. Polska w tyle tabeli

Rekordowy wzrost ludności w Unii Europejskiej. Polska w tyle tabeli

Źródło:
PAP

Władze Kazachstanu są przywiązane do swojej polityki "dedolaryzacji" i mają pomysł na ochronę własnej waluty - tenge. Od 1 września informacje dotyczące kursów walut muszą zniknąć z przestrzeni publicznej - poinformował prezes Narodowego Banku Kazachstanu.

Z ulic mają zniknąć informacje o kursach walut. Mentalna "dedolaryzacja"

Z ulic mają zniknąć informacje o kursach walut. Mentalna "dedolaryzacja"

Źródło:
PAP

Ryanair chce zwiększyć liczbę lotów z kilku polskich lotnisk. - Spodziewamy się, że we wrześniu lub październiku tego roku ogłosimy plany rozwoju co najmniej trzech naszych dużych polskich baz - Krakowa, Gdańska i Wrocławia - poinformował dyrektor generalny linii Michael O’Leary.

Nowe inwestycje Ryanaira w Polsce. "Jesteśmy w trakcie negocjacji"

Nowe inwestycje Ryanaira w Polsce. "Jesteśmy w trakcie negocjacji"

Źródło:
PAP

Rada Dialogu Społecznego (RDS) nie osiągnęła porozumienia w sprawie waloryzacji rent i emerytur w 2026 roku. Rządowa propozycja została krytycznie oceniona przez związki zawodowe. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie Rada Ministrów.

Waloryzacja emerytur. Krytyka rządowej propozycji

Waloryzacja emerytur. Krytyka rządowej propozycji

Źródło:
PAP

Nie uzgodniono wspólnego stanowiska w Radzie Dialogu Społecznego (RDS) w sprawie podwyżki płacy minimalnej w 2026 roku. Rząd do 15 września ma czas na podjęcie ostatecznej decyzji.

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Brak porozumienia w sprawie płacy minimalnej

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie odnotowano głównej wygranej, a kumulacja rośnie do 300 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana czwartego stopnia w wysokości ponad 900 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 11 lipca 2025 roku.

Wysoka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Wysoka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Fale upałów coraz bardziej utrudniają turystykę w Rzymie - wskazuje branża turystyczna. Wysokie temperatury zniechęcają do odwiedzin i negatywnie wpływają na zdrowie zarówno zwiedzających, jak i pracowników - podają lokalne media.

Turystyczny problem Rzymu. "To przyczyna poważnych zmian"

Turystyczny problem Rzymu. "To przyczyna poważnych zmian"

Źródło:
PAP

Ferrero, włoski producent Nutelli, przejmuje za 3,1 miliarda dolarów amerykańską firmę WK Kellogg, która jest znana z produkcji kultowych marek płatków śniadaniowych - podał portal stacji CNN.

Gigant kupuje kultową markę

Gigant kupuje kultową markę

Źródło:
CNN

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) nie dopuściła do obrotu ponad milion sztuk biżuterii ze względu na nieprawidłowości formalne i zbyt wysokie stężenie kadmu i ołowiu. Niebezpieczne ilości metali ciężkich dotyczyły blisko 4,5 tysiąca sztuk.

Toksyczna biżuteria. Norma przekroczona 400 razy

Toksyczna biżuteria. Norma przekroczona 400 razy

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ceny autogazu i benzyny mogą wyraźnie się obniżyć - przewidują analitycy e-petrol.pl. Z kolei eksperci Refleksu zapowiadają w najbliższych dniach kilkugroszowe podwyżki cen oleju napędowego.

Szykują się zmiany w cenach paliw. "Wracają obawy o wojnę handlową"

Szykują się zmiany w cenach paliw. "Wracają obawy o wojnę handlową"

Źródło:
PAP