W Centrum Technologii Audiowizualnych we Wrocławiu znaleziono kopertę ze zdjęciami powojennego Wrocławia. Fotografie przedstawiają codzienne życie miasta w tamtym czasie - jego odgruzowywanie, a potem odbudowę. CeTA chciało odszukać autora.
We wtorek na naszym portalu opisaliśmy znalezisko z Centrum Technologii Audiowizualnych. Przeglądając inwentarz, pracownicy znaleźli kopertę pełną zdjęć. Było ich ponad 20, a także kilka negatywów. To zdjęcia przedstawiające Wrocław, wykonane głównie po drugiej wojnie światowej. Ale trafiło się też kilka nowszych, z lat 60.
Niestety ani na kopercie, ani na odbitkach zdjęć nie było nazwiska ich autora. Dyrektor CeTA Robert Banasiak zachodził w głowę, jak te zdjęcia znalazły się w posiadaniu Wytwórni Filmów Fabularnych, po których CeTA przejęła archiwum.
"To są typowe ujęcia, tematy, które go interesowały"
Po naszej publikacji na kontakt 24 napisała pani Ewa Handler-Adamowska. Od 30 lat mieszka w Szwecji, ale nadal śledzi to, co dzieje się w jej rodzinnym Wrocławiu. To ona jako pierwsza wskazała, że autorem zdjęć mógł być Adam Czelny, fotoreporter pracujący niegdyś dla wrocławskich gazet, dokumentujący miejską codzienność.
- Adam był dobrym przyjacielem moich rodziców, przyjacielem domu. My mieszkaliśmy we Wrocławiu przez wiele lat, Adam często nas odwiedzał. Wielokrotnie oglądaliśmy jego zdjęcia, więc kiedy zobaczyłam znaną mi kopertę i te zdjęcia w internecie, pierwsza myśl, jaka mi przyszła do głowy to, że wyglądają znajomo - mówi nam pani Ewa.
Jak się okazało, był to strzał w dziesiątkę. Przypuszczenia naszej czytelniczki potwierdziła Halina Okólska, pracownica Muzeum Miejskiego Wrocławia, która jest ekspertem w sprawach jego fotografii. Zwróciliśmy się do niej o pomoc.
- Rzeczywiście te zdjęcia i negatywy są na pewno Czelnego. Ja od dłuższego pracuję nad tymi zdjęciami, opracowuje je, nawet niedawno został wydany album. Nie jest to jakaś kompletna nowość, ale zawsze ciekawie się dowiedzieć, że ktoś inny dysponował tymi zdjęciami - przyznaje pani Halina.
Kobieta nie miała wątpliwości, że to właśnie on jest autorem zdjęć. - To są typowe ujęcia, tematy, które go interesowały - dodaje Okólska.
Wrocławski pionier
Gros jego zdjęć to pierwsze lata po wojnie. Wrocław podnosił się wówczas z gruzów. Właśnie jedno ze zdjęć z odgruzowywania Placu Wróblewskiego, znalezione w kopercie, nie pozostawia wątpliwości, że jego autorem jest Adam Czelny. Niemal bliźniacze zdjęcie znalazło się we wspomnianym wyżej albumie. Oba zostały wykonane jedno po drugim. Perspektywa jest identyczna, zmienia się tylko układ ludzi uwiecznionych na fotografii.
- Nie spodziewaliśmy się, że tak szybko okaże się kto jest autorem tych zdjęć. Jeszcze nie podjęliśmy decyzji, co dalej z nimi zrobimy - przyznaje Arleta Staszak, rzecznik Centrum Technologii Audiowizualnej.
Dyrektor Banasiak jednak dodaje: - Chętnie podzielimy się tymi zdjęciami, jeśli miałyby być elementem jakiejś wystawy. Czy to z muzeum, czy to z uniwersytetem.
Adam Feliks Czelny urodził się w 1909 roku niedaleko Rzeszowa. Fotoreporterem został w 1945 roku, a dwa lata później przyjechał do Wrocławia, gdzie rozpoczął pracę we "Wrocławskim Kurierze Ilustrowanym". Pracował jeszcze dla "Gazety Robotniczej" i "Słowa Polskiego". Tak stał się jednym z kilku pionierów wrocławskiej fotografii. W latach 80. sprzedał swoje archiwum Muzeum Miejskiemu Wrocławia, które do dzisiaj przechowuje około 14 tysięcy odbitek i negatywów jego autorstwa. Czelny zmarł w 1992 roku.
Autor: ib/gp / Źródło: TVN24 Wrocław
Źródło zdjęcia głównego: Centrum Technologii Audiowizualnych