Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Pierwsze sygnały świadczące o tym, że sikorki bogatki mogą uczyć się zachowań od siebie nawzajem zauważono już w latach dwudziestych XX wieku. Te małe ptaki stały się sławne po tym, gdy w małym miasteczku w Anglii otwierały foliowe wieczka butelek z mlekiem, zostawianych przed domem, aby spić śmietankę. W krótkim czasie podobne przypadki zgłaszano w wielu krajach Europy.

Nietypowe zachowanie sikorek rozprzestrzeniło się tak szybko, że zainteresowali się nim naukowcy. W 2015 roku badania kierowane przez Lucy Aplin i przeprowadzone na Uniwersytecie Oksfordzkim potwierdziły, że bogatki potrafią kopiować zachowania.

- Społeczne uczenie się to droga na skróty, gdy musimy zmierzyć się z nieznanym [...]. Zwracanie uwagi na to, co robią inni, daje ci szansę, aby zobaczyć, czy nowe zachowanie jest korzystne, czy potencjalnie niebezpieczne - mówi dr Michael Chimento, który był członkiem zespołu Aplin.

Eksperyment z 2015 roku nie odpowiedział jednak na pytanie, czy istnieje czynnik wywołujący taką zmianę zachowania. Wcześniej zakładano, że zwierzęta powinny zmienić swoje zachowania pod wpływem nowego środowiska. Aplin i Chimento jako pierwsi postanowili sprawdzić tę teorię w warunkach eksperymentalnych. Wyniki przedstawiono kilka dni temu na łamach czasopisma "PLOS Biology".

Na potrzeby eksperymentu badacze zaprojektowali specjalne, zautomatyzowane pudełka-łamigłówki, w których umieszczono dzikie sikorki bogatki. Po podzieleniu zwierząt na grupy każdej z nich przydzielono wcześniej wytresowanego nauczyciela znającego rozwiązanie zagadki. Polegała ona na poruszeniu drzwi w prawo lub w lewo, za którymi znajdowała się nagroda w postaci jedzenia. W ten sposób stworzono kilka odrębnych społeczności. Niektóre pomieszczenia zawierały także różną roślinność, symulującą zmianę środowiska.

Później następowało tzw. wydarzenie migracyjne. Ptaki nauczone pchania drzwi w prawo przeniesiono do pomieszczeń, gdzie znajdowały się te zachowujące się odwrotnie.

- "Migranci" mogli dowiedzieć się, że coś się zmieniło jedynie przez obserwację mieszkańców korzystających z łamigłówki lub poprzez rozwiązanie jej samemu w odwrotny sposób - podkreśla Chimento.

Rezultat badań był zaskakujący. Aż 80 procent ptaków naśladowało zachowania innych podczas pierwszej próby rozwiązania zagadki, w mgnieniu oka porzucając wyuczone nawyki.

- Te wzorce zachowań są wystarczająco uderzające, aby sugerować, że ptaki bardzo uważnie obserwowały rezydentów od momentu, gdy weszły do nowej grupy społecznej - dodaje Chimento.

Naukowcy zauważyli również inną, bardzo ciekawą zależność związaną z wyglądem poszczególnych pudełek. W trakcie eksperymentu okazało się, że w tych pomieszczeniach, w których roślinność była taka sama, zaledwie 25 procent bogatek zmieniało swoje zachowanie wśród nowej społeczności.

- Niekoniecznie ignorowali mieszkańców, ale zajęło im dużo więcej czasu, zanim wszyscy przeszli na bardziej satysfakcjonujące rozwiązanie - tłumaczy dr Michael Chimento.

Zdaniem autorów badania, ich praca pokazuje potężny wpływ migracji na zmianę zachowania wśród zwierząt.

- W naturze zwierzęta często przemieszczają się z jednego środowiska do drugiego, więc przydatne jest posiadanie strategii, która pozwoli im odsiać dobre i złe zachowania, które można wykorzystać w nowym miejscu - podsumowuje Lucy Aplin.