Lipcowe rekordy temperatury zostały przekroczone wcześniej, niż zakładali naukowcy. "Cały świat się ociepla"

Źródło:
PAP, nature.com
Rośnie średnia globalna temperatura na Ziemi i emisje gazów cieplarnianych
Rośnie średnia globalna temperatura na Ziemi i emisje gazów cieplarnianych Reuters
wideo 2/14
Zmiany klimatu

Klimatolodzy od dawna ostrzegali, że w wyniku zmian klimatu fale upałów będą coraz częściej nawiedzać Europę, zwłaszcza jej zachodnią część. Ale lipcowe rekordy temperatury w Wielkiej Brytanii zostały pobite znacznie wcześniej, niż zakładały to modele klimatyczne - czytamy w "Nature".

Jednym z czynników mających duży wpływ na fale upałów jest zmiana użytkowania gruntów przez człowieka, która bardzo szybko postępuje. Powszechnie stosowane modele klimatyczne nie uwzględniają między innymi tego czynnika w obliczeniach, dlatego lipcowe rekordy temperatury w Wielkiej Brytanii zostały przekroczone wcześniej, niż zakładali naukowcy - czytamy w "Nature". Opublikowane dwa lata temu badanie wykazało, że możliwe - choć mało prawdopodobne, aby temperatura w Wielkiej Brytanii w nadchodzących dziesięcioleciach przekroczyła 40 stopni Celsjusza. A jednak wydarzyło się to w tym roku - nowy rekord wyniósł 40,3 st. C. Taką wartość odnotowano w czterdziestu sześciu stacjach meteorologicznych 18 i 19 lipca 2022. Poprzedni rekord wynosił 38,7 st. C. Cytowani w "Nature" naukowcy sądzą, że ekstremalne doświadczenia Wielkiej Brytanii przyczynią się do wprowadzenia zmian w sposobie prognozowania takich zjawisk pogodowych. - Fala upałów w Wielkiej Brytanii w 2022 roku może pomóc nam szybciej zrozumieć, co powoduje, że te zjawiska stają się jeszcze bardziej ekstremalne, niż wcześniej oczekiwano - powiedział Erich Fischer, klimatolog ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii w Zurychu.

Europa Zachodnia to region szczególnie podatny na fale upałów

Kilka lat temu Fischer i jego współpracownicy przeprowadzili badanie, w którym przewidzieli, że w nadchodzących dekadach ekstremalnie wysokie temperatury pobiją wcześniejsze rekordy i że będzie to duże odchylenie od poprzednich wartości.

- To jest dokładnie to, o czym mówiliśmy - mówił obecnie ekspert. - Ważniejsze od samego odnotowywania kolejnych rekordów temperatury będzie wskazanie tego, na ile zostają one pobite - dodał. Jego zdaniem takie informacje pomogą urzędnikom przygotować się na nowe problemy, między innymi z infrastrukturą nieodporną na wysokie temperatury, taką jak na przykład drogi czy wzmocnienie służb medycznych. Naukowcy zbadali, że od połowy lipca 2022 roku w samej tylko Portugalii i Hiszpanii upał przyczynił się do śmierci dwóch tysięcy osób. Szacuje się, że na każdy zgon będący skutkiem fali upałów przypada kilka osób, które wymagają hospitalizacji lub zapadają na choroby wywołane wysoką temperaturą. Kai Kornhuber, klimatolog z Columbia University w Nowym Jorku, był członkiem zespołu, który wskazywał na Europę Zachodnią jako na region szczególnie podatny na fale upałów. W ciągu ostatnich czterech dekad ekstremalne upały pojawiły się w Europie trzy do czterech razy szybciej niż w innych regionach półkuli północnej, położonych na średnich szerokościach geograficznych. - Może to być spowodowane tym, że atmosferyczny prąd strumieniowy, który płynie na wschód nad północnym Atlantykiem, gdy zbliża się do Europy, często rozdziela się na dwa oddzielne pasma. Kiedy tak się stanie, pasma kierują burze poza Europę, co sprzyja rozwojowi i utrzymywaniu się fal upałów - mówił Kornhuber. Dodał, że uwzględnienie podobnych zjawisk atmosferycznych może pomóc wyjaśnić przyczyny nasilenia upałów.

Konsekwencje zmian klimatycznych w EuropiePAP

"Cały świat się ociepla"

Autorzy publikacji w "Nature" zwracają też uwagę, że w ostatnich kilku miesiącach ekstremalne upały wystąpiły jednocześnie w kilku częściach świata, co jest zjawiskiem niezwykle rzadkim. Wyższe niż zazwyczaj odnotowywane w lipcu temperatury wystąpiły w Europie, Chinach i zachodniej części Ameryki Północnej. Jak wynika z badań opublikowanych w lutym tego roku, takie jednoczesne fale upałów na półkuli północnej stały się w latach 1979-2019 sześciokrotnie częstsze. Jednym z powodów mogą być obecne w atmosferze tzw. fale Rossby'ego, czyli fale atmosferyczne związane z silnymi prądami powietrza w górnej atmosferze, znajdującymi się około 5-10 kilometrów ponad powierzchnią Ziemi. Fale te układają się w wężowy kształt wokół całej planety, tworząc w niektórych miejscach "zastoje pogodowe" bez możliwości "przewietrzenia". Taki układ sprzyja podatności tych miejsc na ekstremalne upały. - To może, ale nie musi, stawać się coraz bardziej powszechne w warunkach globalnego ocieplenia. Ale samo ryzyko, że pojawią się fale upałów niezwiązane z falami Rossby'ego rośnie wraz z ociepleniem klimatu - mówił Deepti Singh, klimatolog z Washington State University w Vancouver. - Cały świat się ociepla i rośnie prawdopodobieństwo występowania ekstremalnych upałów - podkreślił ekspert. Fale upałów pojawiają się również wcześniej niż zazwyczaj w miejscach takich, jak Indie i Pakistan, które w tym roku od marca do maja doświadczyły niezwykle wysokich temperatur powietrza. W niektórych częściach Indii pod koniec marca - czyli na długo przed zwykle najgorętszą porą roku - temperatura przekroczyła 44 st. C. Zginęło wtedy co najmniej 90 osób. Naukowcy twierdzą, że fala upałów z marca i maja 2022 r. w Indiach i Pakistanie, która zniszczyła też znaczną część zbiorów pszenicy (i która przyczynia się - wraz z konfliktem na Ukrainie - do globalnych wzrostów cen żywności), była 30 razy bardziej prawdopodobna z powodu zmian klimatycznych. Ekstremalne upały w Kanadzie w czerwcu 2021 r. i wysokie temperatury na Syberii w pierwszej połowie 2020 r. nie miałyby miejsca, gdyby nie zmiany klimatu.

Zmiany klimatuAdam Ziemienowicz/PAP

Autorka/Autor:anw

Źródło: PAP, nature.com

Pozostałe wiadomości

Pogodę w nadchodzących dniach będzie kształtował "zgniły" wyż. Sprawi, że w kolejnych dniach w wielu miejscach będzie pochmurno i mglisto. Poranki okażą się mroźne, a w dzień temperatura ledwo przekroczy 10 stopni Celsjusza.

"Zgniły" wyż zawładnie Polską. Co to dla nas oznacza

"Zgniły" wyż zawładnie Polską. Co to dla nas oznacza

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed gęstymi mgłami, w zasięgu których widzialność może miejscami wynosić poniżej 200 metrów. Sprawdź, gdzie aura może być groźna.

Zachowajcie ostrożność. Żółte alarmy IMGW w 10 województwach

Zachowajcie ostrożność. Żółte alarmy IMGW w 10 województwach

Źródło:
IMGW

Dzisiejszy wieczór był kolejnym z rzędu, kiedy nad Polską dało się zaobserwować "kosmiczny pociąg". Zdjęcia i nagrania przelotu satelitów Starlink otrzymaliśmy na Kontakt24.

Przelot Starlinków. Wasze relacje

Przelot Starlinków. Wasze relacje

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach

Ulewy nawiedziły w poniedziałek hiszpańską Katalonię. Gwałtowna aura spowodowała, że odwołano 70 połączeń lotniczych. W Barcelonie, gdzie przez pewien czas obowiązywały alarmy najwyższego, czerwonego stopnia, częściowo zalane zostało lotnisko.

Zwały ziemi i błota na autostradach, był czerwony alert

Zwały ziemi i błota na autostradach, był czerwony alert

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, TVE, El Pais, tvnmeteo.pl, PAP

W oddali widziałem już zbliżającą się wodę. W ostatnim momencie przejechałem samochodem przez most. Widziałem ludzi i samochody niesione przez nurt - opowiadał w rozmowie z redakcją Kontaku24 pan Lech, który mieszka w hiszpańskiej Walencji. Trwa sprzątanie po katastrofalnych powodziach, które niecały tydzień temu nawiedziły południowo-wschodnią część kraju. Liczba ofiar śmiertelnych przekracza 200, zaginionych jest ponad tysiąc.

"Przejechałem przez most, który zawalił się dwie minuty później"

"Przejechałem przez most, który zawalił się dwie minuty później"

Źródło:
Kontakt24, Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Ochłodzenie, które przyszło do nas w weekend, pozostanie w Polsce na dłużej. Sprawdź długoterminową prognozę pogody przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: o cieple możemy na razie zapomnieć

Pogoda na 16 dni: o cieple możemy na razie zapomnieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wyż, który w wielu miejscach kraju gwarantuje słoneczną pogodę, jednocześnie sprzyja uciekaniu ciepła do atmosfery. Dlatego noce i poranki w tym tygodniu będą zimne. Na wschodzie kraju chwyci kilkustopniowy mróz.

To będą mroźne poranki. Arktyczne zimno płynie do Polski

To będą mroźne poranki. Arktyczne zimno płynie do Polski

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kilkanaście osób zostało rannych po tym, jak przez środkową część stanu Oklahoma przeszły gwałtowne burze i co najmniej kilka tornad. Zniszczone są liczne domy. W sześciu hrabstwach wprowadzono stan wyjątkowy.

Ranni, domy zrównane z ziemią. Przeszło co najmniej sześć tornad

Ranni, domy zrównane z ziemią. Przeszło co najmniej sześć tornad

Źródło:
PAP, Reuters, AP

Przemieszczająca się nad Atlantykiem burza tropikalna Patty, a razem z nią ulewy i silny wiatr, na początku tygodnia ma dotrzeć do Półwyspu Iberyjskiego. W niedzielę przeszła nad Azorami.

Burza tropikalna zmierza w kierunku Portugalii i Hiszpanii

Burza tropikalna zmierza w kierunku Portugalii i Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
SIC Noticias, NHC, IPMA

Co najmniej 10 osób zginęło w nocy z niedzieli na poniedziałek na indonezyjskiej wyspie Flores w rezultacie erupcji wulkanu. Lawa i popiół wulkaniczny zniszczyły część budynków.

Erupcja wulkanu, deszcz, błyskawice. Zabici i zniszczone budynki

Erupcja wulkanu, deszcz, błyskawice. Zabici i zniszczone budynki

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W poniedziałek 4.11 w większości kraju na niebie będzie dużo słońca, tylko gdzieniegdzie pojawią się chmury i słabo pokropi deszcz. Termometry pokażą od 7 do 13 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek 4.11. Czeka nas spora dawka słońca

Pogoda na dziś - poniedziałek 4.11. Czeka nas spora dawka słońca

Źródło:
tvnmeteo.pl

Troje chińskich astronautów misji Shenzhou-18 powróciło na Ziemię po 192 dniach spędzonych na orbicie. Podczas jednego ze spacerów kosmicznych dwóch członków załogi ustanowiło rekord czasu spędzonego przez tajkonautów poza chińską stacją kosmiczną Tiangong.

Rekordowi astronauci wrócili na Ziemię

Rekordowi astronauci wrócili na Ziemię

Źródło:
PAP

Król Hiszpanii Filip VI i premier Pedro Sanchez odwiedzili w niedzielę zniszczoną przez powódź miejscowość Paiporta, położoną w prowincji Walencja. Ich obecność wywołała gwałtowną reakcję mieszkańców, którzy zaczęli rzucać w nich błotem.

"Mordercy". W stronę króla i premiera poleciało błoto

"Mordercy". W stronę króla i premiera poleciało błoto

Źródło:
Reuters

W słowackich Tatrach doszło w sobotę do śmiertelnego wypadku. Turyści z Polski próbowali zdobyć Gerlach tak zwaną Drogą Tatarki, ale - jak przekazali słowaccy ratownicy - nie posiadali odpowiedniego sprzętu i utknęli na szczycie. W niedzielę ratownicy przetransportowali ciało Polaka, który zginął prowadząc grupę na najwyższy szczyt w Tatrach.

Polscy turyści utknęli na Gerlachu. Zginęła jedna osoba

Polscy turyści utknęli na Gerlachu. Zginęła jedna osoba

Źródło:
PAP

W wyniku uderzenia pioruna w obóz dla uchodźców na północy Ugandy zginęło 14 osób, w tym 13 dzieci i jedna osoba dorosła - przekazała w niedzielę stacja BBC. 34 osoby zostały ranne. Według lokalnych mediów, ofiary śmiertelne uczestniczyły w nabożeństwie.

Piorun uderzył w obóz dla uchodźców. Nie żyje 13 dzieci i jeden dorosły

Piorun uderzył w obóz dla uchodźców. Nie żyje 13 dzieci i jeden dorosły

Źródło:
PAP, BBC

Trzęsienie ziemi nawiedziło w niedzielę Grecję - poinformowało Europejskie Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Miało magnitudę 5,5.

Trzęsienie ziemi w Grecji

Trzęsienie ziemi w Grecji

Źródło:
Reuters

W Hiszpanii trwa sprzątanie po niszczycielskich powodziach, które dotknęły wschodnie i południowe regiony kraju. Na Kontakt24 otrzymaliśmy materiały z Walencji i okolicznych miejscowości, na których widać ogromną skalę zniszczeń.

"Świat jak w filmie postapokaliptycznym". Relacje Reporterów24 z zalanej Hiszpanii

"Świat jak w filmie postapokaliptycznym". Relacje Reporterów24 z zalanej Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, RTVE, El Mundo, tvnmeteo.pl

Ulewy związane z pozostałościami supertajfunu Kong-rey nawiedziły południowo-zachodnią Japonię w sobotę. Miejscami w ciągu jednej doby spadło ponad 370 litrów wody na metr kwadratowy i doszło do podtopień. W mieście Matsuyama wydano nakaz ewakuacji prawie 190 tysięcy osób.

Dawny supertajfun wciąż groźny. Rekordowe opady, ewakuacja tysięcy osób

Dawny supertajfun wciąż groźny. Rekordowe opady, ewakuacja tysięcy osób

Źródło:
Reuters, The Japan Times

W Nowym Jorku ogłoszono stan suszy. Jak podały władze miasta, w październiku w aglomeracji zanotowano jedynie śladowe opady deszczu. Burmistrz apelował w sobotę do mieszkańców o oszczędzanie wody i błyskawiczne zgłaszanie jakichkolwiek awarii.

Burmistrz apeluje o krótsze kąpiele. "Matka Natura rządzi, musimy się dostosować"

Burmistrz apeluje o krótsze kąpiele. "Matka Natura rządzi, musimy się dostosować"

Źródło:
PAP, The Washington Post

Silna trąba wodna zawirowała nad australijskim Brisbane, uszkadzając część nabrzeża. W piątek nad wschodnim wybrzeżem kraju przechodziły burze, które oprócz turbulentnych podmuchów przyniosły także grad.

Potężna kolumna wody wyrosła nad miastem

Potężna kolumna wody wyrosła nad miastem

Źródło:
Reuters, ABC News

Rekordowy poziom zanieczyszczeń powietrza odnotowano w nocy z piątku na sobotę w 14-milionowym mieście Lahaur we wschodnim Pakistanie. W związku z utrzymującym się smogiem zajęcia sportowe w szkołach nie będą odbywać się na świeżym powietrzu, mieszkańcom zakazano używania riksz motorowych, wstrzymano prace budowlane.

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

Źródło:
PAP

Największy krokodyl na świecie żyjący w niewoli zmarł w sobotę w australijskim zoo. Według wyliczeń opiekunów miał co najmniej 110 lat. Stan jego zdrowia pogorszył się w połowie października.

Został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa, "był naszym najukochańszym kumplem"

Został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa, "był naszym najukochańszym kumplem"

Źródło:
PAP

Rekin zaatakował surfera na Hawajach, odgryzając mu nogę. Mimo poważnej rany mężczyźnie udało się dopłynąć do brzegu z jedynie niewielką pomocą innych plażowiczów. Do zdarzenia doszło w piątek rano.

Stracił nogę w ataku rekina, sam dopłynął do brzegu

Stracił nogę w ataku rekina, sam dopłynął do brzegu

Źródło:
Maui Now, Maui News, CBS News

NASA nawiązała kontakt z sondą Voyager 1 po kilkudniowej przerwie. Jak wyjaśniła agencja, do zerwania łączności doszło na skutek uruchomienia systemu awaryjnego urządzenia. Obecnie kontakt utrzymywany jest za pośrednictwem systemu, który ostatni raz był wykorzystywany w 1981 roku.

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Źródło:
NASA, CNN, tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP

Zwierzęta konsumują alkohol częściej niż mogłoby się to wydawać. Najnowsze badania brytyjskich naukowców wykazały, że wiele gatunków, od drobnych bezkręgowców po ssaki, regularnie spożywa etanol w postaci sfermentowanych owoców lub nektaru. Niektóre wykorzystują go w celach obronnych, zaś inne - jako doskonałe źródło kalorii.

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Źródło:
Cell Press, The Guardian

Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Źródło:
Phys, Frontiers