Oszronione wydmy i "suchy śnieg". Tak wygląda zima na Marsie

Źródło:
NASA JPL, ESA, tvnmeteo.pl
Śnieg i lód na Marsie
Śnieg i lód na Marsie
NASA/JPL-Caltech/University of Arizona
Śnieg i lód na MarsieNASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Marsjańska zima mocno różni się od tej, jaka w tym momencie skuwa północną półkulę Ziemi. Na Czerwonej Planecie jest ona zdecydowanie dłuższa i zimniejsza. Na powierzchni planety czasami pojawia się śnieg, jednak w ilościach, które raczej nie zaspokoiłyby apetytu miłośników sportów zimowych.

Na Marsie, podobnie jak na Ziemi, obserwowany jest cykl czterech pór roku, jednak różnią się one od tych, które znamy. Z uwagi na to, jak długi jest marsjański rok, każda z nich trwa od około 150 do prawie 200 dni. Na dodatek orbita Czerwonej Planety jest mocno wydłużona, a różnica pomiędzy punktem najbliższego zbliżenia do Słońca a punktem największego oddalenia - wyraźna. Z tego powodu zima na półkuli północnej jest znacznie cieplejsza od tej na półkuli południowej.

Na początku tygodnia NASA opublikowała artykuł, w którym przybliża, jak wygląda najzimniejsza pora roku na Czerwonej Planecie. Chociaż marsjańska zima jest surowa - na biegunach temperatura spada do -123 stopni Celsjusza - pokrywa śnieżna planety pozostaje raczej skąpa. Zamiast tego na jej powierzchni możemy obserwować szereg interesujących zjawisk, które nie miałyby prawa zaistnieć w ziemskich warunkach.

Dwa rodzaje śniegu

Marsjański śnieg występuje w dwóch odmianach: część tworzy woda, a część dwutlenek węgla, czyli suchy lód. Marsjańska atmosfera jest cienka, a panujące na planecie temperatury - niskie. Oznacza to, że większość wodnego śniegu staje się gazem, zanim jeszcze dotknie skalnego podłoża. Do powierzchni dociera głównie śnieg z dwutlenku węgla.

- Pada go wystarczająco dużo, by móc po nim przejść na rakietach śnieżnych - opowiada Sylvain Piqueux z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA. - Jeśli jednak chcielibyśmy pojeździć na nartach, musielibyśmy udać się do krateru lub na zbocze klifu, gdzie śnieg gromadzi się na pochyłej powierzchni - dodaje.

Krater w środku zimy. Na południowej ścianie osadza się szron, tutaj widoczny w błękitnej palecie barwNASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Śnieg występuje jedynie na biegunach planety, pod blokującą światło słoneczne pokrywą chmur i w nocy. Właśnie dlatego jego obserwacja jest taka trudna - kamery sond nie potrafią przebić się przez chmury, a łaziki i lądowniki nie wytrzymają ekstremalnych temperatur. W rezultacie nigdy nie udało się uchwycić obrazów padającego śniegu, ale sam fakt padania śniegu został potwierdzony.

Pomógł w tym satelita Mars Reconnaissance Orbiter, który wykrywa niedostrzegalne dla oka światło. Pozwoliło to naukowcom zidentyfikować opady "suchego śniegu". NASA wysłała lądownik Phoenix na odległość około 1600 kilometrów od bieguna północnego, gdzie wykryto opad wodnego, "mokrego" śniegu.

Wydmy piaskowe pokryte szronem od północnej stronyNASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Sześcienne kostki śniegu

Płatki śniegu na Ziemi mają sześciokątny kształt - przy zachowaniu tego kształtu molekuły wody mogą łączyć się ze sobą w najbardziej efektywny sposób. Ta sama zasada dotyczy również "suchego śniegu", jednak cząsteczki dwutlenku węgla charakteryzują się inną budową, a co za tym idzie, również inaczej się ze sobą łączą.

- Lód z dwutlenku węgla ma tzw. symetrię regularną, więc płatki śniegu z suchego lodu miałyby kształt sześcianu - wyjaśnia Piqueux. - Te płatki śniegu byłyby mniejsze niż szerokość ludzkiego włosa.

Woda i dwutlenek węgla mogą również tworzyć szron na Marsie. Zjawisko to jest znacznie bardziej powszechne na powierzchni Czerwonej Planety niż śnieg. Już lądowniki Viking zaobserwowały wodny szron podczas badań Marsa w latach 70-tych ubiegłego wieku. Orbiter NASA Odyssey zarejestrował natomiast szron tworzący się i parujący w porannym słońcu.

Marsjańskie wydmy pokryte zamrożonym dwutlenkiem węglaNASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Zobacz też: Tak wygląda wiosna na Marsie

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: NASA JPL, ESA, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Pozostałe wiadomości

Do praktyki kulturowej, która wynika z warunków pogodowych i klimatycznych, należy w Hiszpanii sjesta. Zwyczaj, uznawany za spowalniający gospodarkę, jest mocno osadzony w świadomości Hiszpanów. Nic dziwnego, bo latem temperatura potrafi całymi tygodniami przekraczać tam 35-40 stopni. Jak funkcjonować, kiedy nawet pracowite owady chowają się na kilka godzin w cień?

Zapanują warunki, jakie w Polsce nie zdarzają się często

Zapanują warunki, jakie w Polsce nie zdarzają się często

Źródło:
TVN24+

IMGW opublikował prognozę pogodowych zagrożeń na kolejne dni. Z komunikatu synoptyków wynika, że w nadchodzącym czasie szczególnie musimy przygotować się na upały. Możliwe jest wydanie alarmów drugiego stopnia dla znacznej części Polski.

Alarmy drugiego stopnia możliwe dla większości kraju

Alarmy drugiego stopnia możliwe dla większości kraju

Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. Noc upłynie miejscami pod znakiem słabych opadów deszczu. W niedzielę 29.06 lokalnie też mogą pojawić się symboliczne opady. Termometry pokażą do 28 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - niedziela, 29.06. Nocą możliwe słabe opady

Pogoda na jutro - niedziela, 29.06. Nocą możliwe słabe opady

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ostatni weekend czerwca ma być najgorętszym jak dotąd w tym roku w południowej Europie. Także w innych częściach kontynentu zrobi się bardzo gorąco. W wielu miejscach temperatura przekroczy 40 stopni Celsjusza, a lokalne służby meteorologiczne ostrzegają przed skwarem.

Jesteście na południu Europy? Szykujcie się na piekło

Jesteście na południu Europy? Szykujcie się na piekło

Źródło:
PAP, The Telegraph

Pakistan zmaga się w ostatnich dniach ze skutkami intensywnych opadów deszczu. Jak poinformowały w sobotę władze, w kraju co najmniej 32 osoby, z czego połowa to dzieci, zginęły w wyniku gwałtownych powodzi lub zawalenia się domów.

Woda porywała całe rodziny. Nie żyje ponad 30 osób

Woda porywała całe rodziny. Nie żyje ponad 30 osób

Źródło:
PAP, AFP

W Turcji trwa fala upałów, która doprowadziła do pożarów w pięciu prowincjach. Mieszkańcy najbardziej zagrożonych terenów zostali ewakuowani. Działania strażaków są utrudnione ze względu na silny wiatr.

Pożary w Turcji. W tym w miejscu kochanym przez Polaków

Pożary w Turcji. W tym w miejscu kochanym przez Polaków

Źródło:
PAP, hurriyetdailynews.com

Amerykańska linia lotnicza Delta musi skontrolować ponad 100 samolotów, zanim maszyny będą mogły ponownie wznieść się powietrze. Wszystko przez gradobicie, które przeszło przez lotnisko w Atlancie.

Ponad 100 samolotów do kontroli po potężnym gradobiciu

Ponad 100 samolotów do kontroli po potężnym gradobiciu

Źródło:
CNN, fox5atlanta.com

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, który nieleczony może doprowadzić nawet do śmierci. Są jednak sposoby, aby uchronić się przed zachorowaniem. O tym, jak to robić zwłaszcza latem, kiedy słońce towarzyszy nam najczęściej, odpowiadał na antenie TVN24 profesor doktor habilitowany Piotr Rutkowski.

To zwiększa ryzyko nowotworu skóry. Ekspert o dwóch czynnikach

To zwiększa ryzyko nowotworu skóry. Ekspert o dwóch czynnikach

Źródło:
TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski już od kilku dni znajduje się w kosmosie i rozpoczął pracę nad eksperymentami, które zabrał ze sobą z Ziemi. Doktor habilitowana Katarzyna Malinowska wyjaśniła na antenie TVN24, dlaczego badania przeprowadzone przez Polaka na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) są bardziej wartościowe, niż wielu osobom mogłoby się wydawać.

Lot Polaka to nie "delegacja do Honolulu". Dlaczego jest tak ważny

Lot Polaka to nie "delegacja do Honolulu". Dlaczego jest tak ważny

Źródło:
TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski dotarł na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) i aklimatyzuje się w nowym środowisku. Jak podaje Polska Agencja Kosmiczna (POLSA), pierwszego dnia, poza tym, że zaczął aklimatyzację na ISS, Polak przygotowywał trzy eksperymenty.

Sławosz Uznański-Wiśniewski w kosmosie. "Stan realizacji misji po pierwszym dniu: 3,1 proc. Status: OK"

Sławosz Uznański-Wiśniewski w kosmosie. "Stan realizacji misji po pierwszym dniu: 3,1 proc. Status: OK"

Źródło:
PAP

Początek wakacji przyniesie ciepło, ale także chmury. W weekend przelotnie popada w niektórych częściach kraju. W nowym tygodniu temperatura przekroczy 30 stopni Celsjusza.

Już wkrótce będzie ponad 30 stopni

Już wkrótce będzie ponad 30 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Francja zmaga się z falą upałów, która objęła w piątek południową część kraju. Temperatura w najbliższych dniach może przekroczyć 40 stopni Celsjusza. W niektórych regionach z uwagi na zagrożenie pożarowe zabroniono wstępu do lasów. W Marsylii baseny miejskie od weekendu będą darmowe.

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Zakaz wstępu do lasów, darmowe butelki z wodą

Źródło:
PAP, vigilance.meteofrance.fr, lemonde.fr

Najsuchsza pustynia świata - Atakama, położona w północnej części Chile, została pokryta śniegiem. "Niesamowite" - poinformowało w mediach społecznościowych Obserwatorium ALMA, zlokalizowane na jej terenie.

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Śnieg na najsuchszej pustyni świata. "Niesamowite"

Źródło:
PAP, AFP

Pakistańska rodzina zorganizowała piknik nad brzegiem rzeki. Gdy dzieci bawiły się w wodzie, nagle nadeszła powódź. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej dziewięć osób - podała agencja Reuters.

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Byli na pikniku, dzieci porwała powódź. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters, independent.co.uk

W kosmos zabrał ze sobą godło i flagę PRL, fotografie Edwarda Gierka i Leonida Breżniewa. Był pierwszym Polakiem, który poleciał w kosmos. Dzisiaj mija 47. rocznica lotu Mirosława Hermaszewskiego na orbitę okołoziemską.

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Mija 47. rocznica pierwszego lotu Polaka w kosmos

Źródło:
PAP

We wtorkowe południe na niebie nad kilkoma stanami USA pojawił się meteor. Jego rozbłyskowi towarzyszył huk. Fragment tej kosmicznej skały, jak donoszą amerykańskie media, mógł przebić dach domu na przedmieściach Atlanty.

Zrobiło dziurę w dachu, zniszczyło podłogę. To "coś" mogło być meteorytem

Zrobiło dziurę w dachu, zniszczyło podłogę. To "coś" mogło być meteorytem

Źródło:
Guardian, CNN, Reuters

Wenezuelę nawiedziły silne opady deszczu, które doprowadziły do powodzi i osunięć ziemi. Władze wprowadziły ogólnokrajowy stan wyjątkowy i ewakuowały tysiące mieszkańców.

"Anioł stróż kazał mi wrócić". Uratował śpiącą rodzinę przed powodzią

"Anioł stróż kazał mi wrócić". Uratował śpiącą rodzinę przed powodzią

Źródło:
Reuters, Watchers.news, CNN

Włoscy meteorolodzy ostrzegają, że tegoroczne lato może przypominać dramatyczny sezon z 2003 roku, kiedy upały pochłonęły życie tysięcy osób. Eksperci alarmują: lipiec i sierpień przyniosą długotrwałe fale gorąca, tropikalne noce i brak deszczu, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.

Tamto lato było katastrofą. Włosi boją się powtórki

Tamto lato było katastrofą. Włosi boją się powtórki

Źródło:
PAP

Południowo-zachodnie Chiny mierzą się ze skutkami powodzi, jaka zdarza się raz na 50 lat. Wiele miast i wiosek zostało zalanych.

Woda zalewa miasta i wsie. "Potężny cios"

Woda zalewa miasta i wsie. "Potężny cios"

Źródło:
Reuters

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Poczas oficjalnej ceremonii powitania nowej załogi na pokładzie ISS Polak otrzymał odznakę astronauty z przypisanym sobie numerem.

Pierwszy Polak na ISS - astronauta numer 635

Pierwszy Polak na ISS - astronauta numer 635

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24

Nad Polską w czwartek i w nocy z czwartku na piątek pojawiały się burze, które miały poważne skutki. W Gorzowie Wielkopolskim (woj. lubuskie) zalane zostały ulice, w powiecie gryfińskim (woj. zachodniopomorskie) drzewo spadło na lokal gastronomiczny, a wiatr "wyrywał 100-letnie dęby".

Burze w Polsce. "Wyrywało 100-letnie dęby"

Burze w Polsce. "Wyrywało 100-letnie dęby"

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Fala upałów nawiedziła Włochy. Piątek i sobota będą krytyczne, bo w te dni wartości na termometrach zbliżą się do 40 stopni. Włoskie ministerstwo zdrowia wydało dla wielu miast czerwony alarm przed spiekotą. Apel o ostrożność kieruje do tysięcy polskich turystów ambasada Rzeczypospolitej Polskiej.

Ambasada ostrzega Polaków we Włoszech przed skwarem

Ambasada ostrzega Polaków we Włoszech przed skwarem

Źródło:
PAP, meteo.it, ilmeteo.it

Gwałtowna burza w zaledwie kilka minut zniszczyła XI-wieczny kościół we francuskiej Normandii. Renowacja historycznego budynku trwała aż 35 lat.

Wieża dzwonnicy runęła na nawę. Burza zniszczyła XI-wieczny kościół

Wieża dzwonnicy runęła na nawę. Burza zniszczyła XI-wieczny kościół

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trwa misja Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Polak wraz z załogą zmierza w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej na pokładzie kapsuły Dragon. Kilka minut przed godziną 8 polskiego czasu załoga misji Ax-4 połączyła się z Ziemią. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w którym pokażemy kluczowe momenty misji Polaka.

"Witamy, Ziemio!" Pierwsze słowa załogi misji Ax-4 z kosmosu

"Witamy, Ziemio!" Pierwsze słowa załogi misji Ax-4 z kosmosu

Źródło:
PAP, Axiom Space

Nadmierne połowy doprowadziły do ewolucji dorsza bałtyckiego, który w ich skutek stał się mniejszą rybą - piszą naukowcy w nowym artykule. Populacja tej ryby w Bałtyku dotarła "na skraj załamania" i jej połów jest od 2019 roku zakazany.

Dorsz z Bałtyku się skurczył. Zaskakująca ewolucja przez człowieka

Dorsz z Bałtyku się skurczył. Zaskakująca ewolucja przez człowieka

Źródło:
PAP

Sławosz Uznański-Wiśniewski wraz z załogą misji Ax-4 jest w drodze na Międzynarodową Stację Kosmiczną. W nocy ze środy na czwartek na polskim niebie można było zobaczyć ISS i podążającą za nią kapsułę Crew Dragon. To wyjątkowe wydarzenie udało się uwiecznić na nagraniu. Od godziny 12 w TVN24 i TVN24+ trwa program specjalny, w którym pokażemy kluczowe momenty misji Polaka.

Sławosz na polskim niebie! Wyjątkowe nagranie

Sławosz na polskim niebie! Wyjątkowe nagranie

Źródło:
Karol Wójcicki - Z Głową W Gwiazdach

Piorun uderzył w powierzchnię jeziora, raniąc przy tym dwadzieścia osób. Do zdarzenia doszło w hrabstwie Lexington w Karolinie Południowej w USA.

Piorun trafił w grupę ludzi. "Pojawił się znikąd"

Piorun trafił w grupę ludzi. "Pojawił się znikąd"

Źródło:
CNN

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski jest już na orbicie i wraz z załogą misji Ax-4 zmierza w kierunku Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Historyczny start śledziło i oglądało tysiące osób na całym świecie.

Ten dzień zapamiętamy na długo. Historyczny lot Polaka na zdjęciach

Ten dzień zapamiętamy na długo. Historyczny lot Polaka na zdjęciach

Źródło:
PAP