Saturn wyróżnia się wśród planet Układu Słonecznego swoimi pierścieniami - chociaż inne obiekty również je posiadają, są one słabiej widoczne i mniej okazałe. Aby zobaczyć je na własne oczy, warto się pospieszyć, ponieważ w 2025 roku pierścienie znikną z naszego pola widzenia. Nie ma się jednak czego obawiać - wrócą.
Na krawędzi
Jak tłumaczył astrofizyk Jonti Horner z Uniwersytetu Południowego Queensland w Australii, za zniknięcie pierścieni odpowiedzialna będzie perspektywa, z jakiej je oglądamy. Podobnie jak nasza planeta, Saturn jest lekko nachylony w stosunku do swojej orbity, przez co wydaje się kołysać wzdłuż osi obrotu, a co pewien czas ustawia krawędzią pierścieni do Ziemi.
- System pierścieni planety rozciąga się na ogromną odległość, jest on jednak bardzo cienki. W większości miejsc ma zaledwie kilkadziesiąt metrów grubości Widziane z daleka wydają się znikać. Można to łatwo zwizualizować, obracając kartkę papieru aż do momentu, gdy będziemy patrzeć na nią wzdłuż krawędzi - wyjaśnił Horner.
Do takiego pozornego zniknięcia pierścieni dochodzi regularnie, średnio co 13-16 lat - po raz ostatni taka sytuacja miała miejsce 2009 roku, a poprzednio w 1995 r. Według wyliczeń NASA, pierścienie schowają się przed nami w marcu 2025 r. Przez kolejnych kilka miesięcy będą widoczne nieznacznie - potwierdziła Amy Simon z Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda w rozmowie z CBS News.
Nieuchronna zagłada
Nie oznacza to jednak, że pierścienie Saturna od zawsze są częścią krajobrazu Układu Słonecznego i że nią pozostaną. W maju naukowcy badający dane z misji Cassini zasugerowali, że pierścienie Saturna są znacznie młodsze niż sądzono i mogły powstać w ciągu ostatnich 400 milionów lat. W ciągu kolejnych setek milionów lat struktury mogą całkowicie zniknąć, wciągnięte przez gigantyczną grawitację planety.
Siłą napędową utraty pierścieni Saturna jest zjawisko znane jako "deszcz pierścieniowy" - tworzące je fragmenty lodu i pyłu opadają stopniowo w stronę gazowego olbrzyma. Naukowcy obliczyli, że co sekundę tracą one między 400 a 2900 kilogramów wody.
Proces ten przyczynił się do opracowania hipotezy, że pierścienie innych planet (Jowisza, Urana i Neptuna), które są obecnie ciemniejsze i mniej wyraźne, mogły dawniej być tak wspaniałe jak te otaczające Saturna, jednak zniszczył je deszcz pierścieniowy.
Autorka/Autor: as/dd
Źródło: Smithsonian Magazine, The Conversation, CBS News
Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute