W szkockim paśmie górskim Cairngorm odkryto gatunek pasożytniczego grzyba z rodzaju łuskówek. To niejedyne niespodziewane znalezisko. Podczas badań stwierdzono także występowanie grzybów, które pochodzą z regionów podbiegunowych.
Cairngorm to pasmo górskie będące częścią Grampianów Wschodnich. Charakteryzuje się unikatowym klimatem, mającym wiele wspólnego z tundrą. Właśnie dlatego naukowcy z fundacji Plantlife oraz Instytutu Jamesa Huttona zdecydowali się bliżej przyjrzeć mykobiocie (mykobiota - wszystkie gatunki grzybów występujących na określonym obszarze) gór Cairngorm.
Niespodziewani goście
W trakcie badania wolontariusze i naukowcy zebrali łącznie 219 próbek gleby z 55 najwyższych szczytów Parku Narodowego Cairngorms. Zostały poddane procesowi ekstrakcji DNA, a znalezione fragmenty kodu genetycznego grzybów przeszły sekwencjonowanie.
Próbki zawierały ślady 2748 gatunków grzybów. Oprócz tych pospolitych badacze natknęli się na kilka niespodzianek. Analiza genetyczna wskazała obecność nowego, dotychczas nieznanego nauce gatunku z rodzaju łuskówek (Squamanita). Są to nietypowe grzyby pasożytnicze, całkowicie przejmujące rosnący owocnik swojego żywiciela.
W paśmie Cairngorm pojawili się także goście z dalekich stron. Muchomor Amanita groenlandica to arktyczny gatunek pochodzący pierwotnie z Grenlandii, za którego południową granicę występowania uznawana była do tej pory Skandynawia. Purpurowy workowiec Acrodontium antarcticum, jak sama nazwa wskazuje, był natomiast dotychczas znajdowany przede wszystkim na Antarktydzie.
Świat w łyżeczce gleby
Jak opowiada Andrea Britton z Instytutu Jamesa Huttona, grzyby są niezwykle ważne dla funkcjonowania górskich ekosystemów. Ich obserwacja bywa jednak niełatwa: większość ciała grzyba kryje się pod ziemią, a prowadzenie badań w górach jest trudne z uwagi na warunki geograficzne.
- Dzięki ciężkiej pracy wolontariuszy i naukowców będziemy mogli lepiej poznać tę kluczową grupę organizmów - wyjaśnia. - Dane z badania mogą następnie być wykorzystane do identyfikacji, które siedliska są szczególnie ważne dla ochrony różnorodności grzybów - dodaje.
Keilidh Ewan z fundacji Plantlife podkreśla, że wyniki badań są niezwykle cenne także w śledzeniu i monitorowaniu zmian klimatycznych.
- W zaledwie jednej łyżeczce gleby znajduje się więcej żywych organizmów, niż jest ludzi na naszej planecie, a różnorodność biologiczna gleby odgrywa ogromnie ważną rolę w funkcjonowaniu ekosystemów - tłumaczy badaczka. - Badania pomagają nam zrozumieć zagrożenia, z jakimi borykają się te delikatne siedliska, a ostatecznie im więcej rozumiemy, tym lepiej możemy je chronić.
Źródło: Plantlife, James Hutton Institute, BBC
Źródło zdjęcia głównego: Jens H. Petersen