Sezon na tornada będzie trwać dłużej, zjawiska zagrożą nowym miejscom

Źródło:
Chicago Tribune, phys.org, AccuWeather
Seria tornad w USA

Tornada będą pojawiały się w nowych miejscach w Stanach Zjednoczonych, a sezon na nie będzie coraz dłuższy - alarmują naukowcy. Żywioł coraz częściej przechodzi w pobliżu gęsto zaludnionych obszarów miejskich, zaś rosnąca niestabilność atmosfery może powodować powstawanie trąb powietrznych "poza sezonem". Trend ten może nasilać się, aż obejmie większą część kraju.

W ubiegłych tygodniach przez środkowo-wschodnią część Stanów Zjednoczonych przeszła seria niszczycielskich tornad. 24 marca wiejący z prędkością 113 kilometrów na godzinę wiatr całkowicie zdewastował miejscowości Silver City i Rolling Fork w stanie Missisipi. Tydzień później żywioł przeszedł przez siedem stanów, przyczyniając się do śmierci co najmniej 32 osób. Niebezpieczna aura zawitała do kraju także we wtorek, kiedy to tornado nad stanem Illinois uszkodziło kilka budynków.

>>>Sprawdź także: Miliony ludzi wciąż nie mają szansy na to, by ochronić się przed pogodą. Jak można to zmienić?

Częstsze i bardziej niszczycielskie

Chociaż wpływ zmian klimatycznych na amerykański "sezon tornad" nie jest do końca wyjaśniony, dane z ostatnich lat pokazują, że żywioł uderza w innych lokalizacjach. Victor Gensini z Uniwersytetu Północnego Illinois powiedział, że liczba tornad na centralnych Wielkich Równinach spada, podczas gdy środkowy zachód i środkowe południe obserwują coraz więcej trąb powietrznych.

- Ta wiedza jest kluczowa dla bezpieczeństwa i monitorowania naszej wrażliwości na pogodę - wyjaśnił ekspert, dodając, że "tornado, które przechodzi przez pole pszenicy w Kansas, nie jest wielkim problemem, ale co innego, gdy uderzy ono w gęsto zaludnione hrabstwo Cook". To na jego terenie leży Chicago.

Jak dodał Gensini, z danych wynika, że sezon tornad zaczyna się wcześniej niż zwykle i trwa dłużej. Przykładowo, w Illinois zanotowano w lutym aż dwa tornada, co - chociaż możliwe - zdarza się bardzo rzadko.

- Widzimy, że przez Illinois coraz częściej przetaczają się silne burze i tornada - powiedział Kevin Sur z Agencji Zarządzania Kryzysowego stanu Illinois. - Tornada mogą pojawić się wszędzie, a obszary miejskie nie są tutaj wyjątkiem, ponieważ kilka z nich zostało zidentyfikowanych w Chicago.

Zimny front i ciepła atmosfera

Powstawanie tornad w Stanach Zjednoczonych wiąże się przeważnie z zimnymi frontami atmosferycznymi przechodzącymi przez środkowe Stany Zjednoczone w stronę Zatoki Meksykańskiej. Kiedy zimne masy powietrza mieszają się z ciepłym, wilgotnym wiatrem z południa, dochodzi do powstania burzy. Aby pojawiło się tornado, potrzebne jest ciepłe, wilgotne i niestabilne powietrze oraz tzw. uskoki wiatru - miejsca, w których prędkość i kierunek wiatru wyraźnie zmieniają się wraz z wysokością względną.

W jaki sposób zmiany klimatyczne mogą wpływać na powstawanie tornad? Ocieplenie atmosfery może oznaczać jej większą wilgotność i niestabilność, co z kolei daje więcej energii do tworzenia się gwałtownych zjawisk pogodowych. Przykładowo, chłodne strumienie powietrza polarnego, które zimą nadciągają nad środkowy zachód Stanów, mogą powodować powstawanie trąb powietrznych "poza sezonem".

Niektóre badania sugerują jednak, że w cieplejszej atmosferze zredukowane będą uskoki wiatru, co może działać "uspokajająco" na tornada, ale nie zatrzyma niszczycielskich, gwałtownych burz, jakie wywołają zmiany klimatyczne.

Mogą pojawić się w całym kraju

Gensini wyjaśnił, że istnieje niewiele miejsc w Stanach Zjednoczonych, gdzie w przyszłości nie będzie ryzyka wystąpienia tornad. Wielkie Równiny będą prawdopodobnie stawały się coraz bardziej suche i jałowe, a gwałtowna pogoda przeniesie się znad tego obszaru na północ i wschód. Naukowiec podkreślił, że nawet jeśli liczba tornad wzrośnie nieznacznie, to zmiana obszaru ich występowania niesie ze sobą poważniejsze konsekwencje.

- Powiedzmy, że w przyszłości będziemy mieli dwa razy więcej tornad z powodu zmian klimatycznych - powiedział Gensini. - Brzmi imponująco, ale jeśli wszystkie one przejdą przez rzadko zaludnione miejsca, czy to naprawdę będzie aż tak duży problem społeczny? Nasze miasta jednak się rozrastają, a wraz z nimi gęsto zaludnione obszary, które mogą zostać trafione przez tornado.

Ulepszona skala Fujity (Enhanced Fujita, EF) mierzy intensywność tornada w skali od 0 do 5 na podstawie wyrządzonych szkód, a ponadto pozwala oszacować prędkość wiatru. Według Narodowej Służby Pogodowej (NWS) w Stanach Zjednoczonych odnotowywane jest średnio 1200 tornad rocznie, a około 500 spośród nich ma siłę EF1 i wyższą, co oznacza, że osiągają one prędkość co najmniej 138 kilometrów na godzinę.

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: Chicago Tribune, phys.org, AccuWeather

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogoda na 16 dni. Tomasz Wasielewski odpoczywa na urlopie, a długoterminową prognozę temperatury tym razem przygotował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Sprawdź, jaką aurę przyniosą ostatnie dni czerwca i początek lipca.

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Początek tygodnia zapowiada się z gwałtowną, dynamiczną aurą. Przez kraj w poniedziałek przetoczą się burze z ulewnym deszczem, silnym wiatrem oraz gradem. Pojawi się ryzyko wystąpienia trąby powietrznej. W kolejnych dniach pogoda nie będzie już tak groźna.

Nadchodzą ulewy i burze. Możliwa trąba powietrzna

Nadchodzą ulewy i burze. Możliwa trąba powietrzna

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na greckiej wyspie Chios wybuchł pożar lasu. Część mieszkańców dostała alert, aby się ewakuować. W akcji gaśniczej biorą śmigłowce, ale silny wiatr skutecznie utrudnia powstrzymywanie ognia przed rozprzestrzenianiem się.

"Trudna sytuacja" na greckiej wyspie

"Trudna sytuacja" na greckiej wyspie

Źródło:
eKathimerini, Greek City Times

Poniedziałek zapowiada się burzowo w całej Polsce - wynika z prognozy zagrożeń Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). W wielu województwach mają zostać wydane alarmy drugiego stopnia, w trzystopniowej, rosnącej skali.

Burze w poniedziałek. Tu możliwe są alarmy IMGW drugiego stopnia

Burze w poniedziałek. Tu możliwe są alarmy IMGW drugiego stopnia

Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli poniedziałek 23.06. Noc w większości kraju będzie pogodna. W dzień pojawi się więcej chmur, które przyniosą przelotne opady i burze z gradem, a możliwe że nawet trąby powietrzne. Termometry wskażą ponad 30 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - poniedziałek 23.06. Nocą miejscami będzie prawie 20 stopni

Pogoda na jutro - poniedziałek 23.06. Nocą miejscami będzie prawie 20 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wciąż ostrzega przed upałem. Temperatura może sięgać 32 stopni Celsjusza. Obowiązują alarmy pierwszego i drugiego stopnia.

Niebezpieczna spiekota. Są ostrzeżenia

Niebezpieczna spiekota. Są ostrzeżenia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Cały czas trwają badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka. W artykule opublikowanym na łamach "Journal of the American Heart Association" naukowcy donoszą, że osoby żyjące w pobliżu wód cechujących się wysokim stężeniem małych cząsteczek tworzyw sztucznych są bardziej narażone na wiele groźnych chorób.

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Źródło:
PAP

Tej nocy nie będziemy mogli zobaczyć na niebie kosmicznego wiru, związanego ze zrzutem paliwa z rakiety Falcon 9 - firma SpaceX przełożyła start misji Transporter-14. Szansa na pojawienie się zjawiska nad Polską pojawi się jednak już niebawem.

Kosmiczny wir nad Polską nie tym razem. Kiedy go wypatrywać

Kosmiczny wir nad Polską nie tym razem. Kiedy go wypatrywać

Aktualizacja:
Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Strażacy w amerykańskim stanie Georgia zostali wezwani w czwartek, aby pomóc osobie, która utknęła w błocie. Gdy przybyli na miejsce przekonali się, że w grząskim gruncie faktycznie coś utknęło, ale nie jest to człowiek.

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Źródło:
CNN

Brytyjscy naukowcy przeprowadzili szczegółową analizę kilkunastu tysięcy próbek krwi wyssanej przez komary. Chcieli zbadać, na jakich gatunkach zwierząt żerują te owady. Okazuje się, mają one znacznie bardziej różnorodne i elastyczne upodobania żywieniowe niż wcześniej sądzono.

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Źródło:
Uniwersytet w Swansea

W tym roku monsun uderzył w Chiny wcześniej niż zwykle. W ostatnich dniach na południu i w centrum kraju padał ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Są ofiary śmiertelne. Gwałtowna aura spodziewana jest również w niedzielę, wydano ostrzeżenia meteorologiczne.

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

Źródło:
Reuters, chinadaily.com.cn, CCTV

W sobotę na Opolszczyźnie i w Małopolsce zaobserwowano wirujące słupy piachu i pyłu, czyli zjawiska nazywane diabełkami pyłowymi. Można je zobaczyć na nagraniach.

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gorące powietrze napłynęło do wielu regionów Francji. Sprawiło, że w sobotę temperatura maksymalna sięgnęła prawie 40 stopni. Agencja meteorologiczna Meteo France wydała ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Źródło:
Reuters, ouest-france.fr, meteofrance.com

Pogoda na dziś. Niedziela 22.06 będzie pogodna w całej Polsce. Jeśli gdzieś na niebie pojawią się chmury, nie spadnie z nich deszcz. Miejscami zrobi się upalnie, termometry pokażą ponad 30 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - niedziela 22.06. Czeka nas słoneczny, a miejscami upalny dzień

Pogoda na dziś - niedziela 22.06. Czeka nas słoneczny, a miejscami upalny dzień

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na południu Chorwacji w rejonie Omisza wybuchł pożar. Jak przekazała straż, został wywołany przez człowieka. Ogień strawił kilkanaście domów. Z żywiołem walczy ponad 150 strażaków, choć najgorsze już minęło. Konieczne były ewakuacje mieszkańców oraz turystów. Na Kontakt24 otrzymaliśmy relacje Polaków, którzy przebywają w tamtych rejonach.

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, index.hr, PAP

Nawałnice, którym miały towarzyszyć tornada, nawiedziły Dakotę Północną i Minnesotę w USA, doprowadzając do śmierci trzech osób. Wiał silny wiatr, padał intensywny deszcz oraz grad pokaźnych rozmiarów. Blisko 100 tysięcy odbiorców zostało pozbawionych prądu.

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Źródło:
PAP, KFGO, AP

Na początku czerwca firma ispace próbowała wylądować łazikiem Resilience na Księżycu. Misja zakończyła się niepowodzeniem. Miejsce, gdzie maszyna się rozbiła, można zobaczyć teraz na zdjęciu opublikowanym przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Źródło:
space.com, NASA

Stwierdzenie "tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną" zostało sformułowane przez Paracelsusa, XVI-wiecznego lekarza uważanego za ojca nowoczesnej medycyny. Prawo to leży u podstaw dzisiejszej toksykologii, przypominając o cienkiej granicy między zbawiennym a szkodliwym działaniem tego samego związku. W ocieplającym się świecie lekarze i badacze muszą jednak mierzyć się z czynnikami przesuwającymi te granice w sposób, który nie do końca możemy przewidzieć.

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Źródło:
TVN24+

Przez stan New Jersey w USA przeszły burze, które pozbawiły ludzi prądu i łamały drzewa. W wyniku gwałtownej pogody ucierpiał sportowy samochód Jeffa Jonesa, kierowcy wyścigowego, co widać na nagraniu.

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

Źródło:
Reuters, nj.com, thedrive.com

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W piątek termometry pokazały miejscami aż 40 stopni Celsjusza. Przed spiekotą wydano ostrzeżenia meteorologiczne drugiego stopnia. Również w Wielkiej Brytanii było tego dnia gorąco.

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Źródło:
Reuters

W Turcji trwają prace nad wzmocnieniem wrażliwych punktów konstrukcyjnych słynnego meczetu Hagia Sophia, który położony jest w Stambule. Inżynierowie i eksperci do spraw dziedzictwa kulturowego wykorzystują zaawansowane symulacje trzęsień ziemi, aby lepiej przygotować świątynię na takie wydarzenia.

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Źródło:
Daily Sabah, PAP

Trwające właśnie letnie przesilenie rozpoczyna piękny czas. Jednocześnie zaczynamy jednak przyglądać się kociołkowi śródziemnomorskiemu i szacować, jak realne może być majaczące zwykle o tej porze widmo powodzi. W oparciu o kształtującą się w ostatnich tygodniach cyrkulację powietrza nad Europą - raz z północy, raz z południa - możemy pokusić się o stwierdzenie, że tegoroczne wakacje w Polsce będą typowe: przyjemne, bez długiej suszy i fal gorąca zmieniających lato w piekło.

Lato "utkane z fal gorąca i chłodu". Co mówią modele?

Lato "utkane z fal gorąca i chłodu". Co mówią modele?

Źródło:
TVN24+

Jezioro Eyre w Australii wypełniło się wodą, choć przez większość czasu jego misa jest całkowicie sucha. Na skutek intensywnych opadów deszczu we wschodniej części kraju jezioro stopniowo wypełniło się wodą. Co ciekawe, to największy zbiornik na kontynencie, a jego pojawienie się przyciąga zwierzęta.

Zasolona równina zmieniła się w jezioro

Zasolona równina zmieniła się w jezioro

Źródło:
NASA Earth Observatory, ABC News

Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmos musi poczekać. Start misji Axiom-4, początkowo zaplanowany na 29 maja 2025 roku, był już wielokrotnie przekładany z powodu warunków pogodowych i problemów technicznych. O opóźnieniach w lotach kosmicznych i towarzyszących im procedurach opowiadał w rozmowie z tvnmeteo.pl popularyzator nauki doktor Tomasz Rożek.

Dlaczego lot Polaka w kosmos odsuwa się w czasie? "To skomplikowane"

Dlaczego lot Polaka w kosmos odsuwa się w czasie? "To skomplikowane"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Planowany na niedzielę start misji Ax-4 z polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim został odwołany, by dać dodatkowy czas na analizę sytuacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - podała NASA. Ma to związek z wyciekiem w rosyjskim module Zwiezda.

Start misji z polskim astronautą odwołany. Potrzebny jest "dodatkowy czas"

Start misji z polskim astronautą odwołany. Potrzebny jest "dodatkowy czas"

Źródło:
PAP

Podwodne łąki trawy morskiej w Morzu Śródziemnym są zagrożone przez działalność człowieka. To mało znane środowiska, które zapewniają szereg korzyści zarówno zwierzętom, jak i ludziom. Naukowcy zanurzyli się pod wodę, aby ocenić straty wywołane przez ruch turystyczny i rybołówstwo.

Unikatowy ekosystem u wybrzeży Chorwacji zanika

Unikatowy ekosystem u wybrzeży Chorwacji zanika

Źródło:
Reuters

Do Japonii dotarła wczesna fala upałów. Wysoka temperatura doprowadziła już do śmierci co najmniej czterech osób. W ostatnich dniach z powodu udaru cieplnego służby medyczne udzielały pomocy ponad 200 osobom.

Upały przyszły wcześniej niż zwykle. Cztery osoby nie żyją

Upały przyszły wcześniej niż zwykle. Cztery osoby nie żyją

Źródło:
PAP, SCMP

Komary latem potrafią być prawdziwym utrapieniem. Osoby, które nie cierpią tych uciążliwych owadów, z pewnością ucieszą się z tego, że w tym roku powinno być ich mniej. Ekspert z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie wyjaśnia, czemu tego lata komary mogą nam dać spokój.

Co z komarami w tym roku? Ekspert o tym, co nas czeka

Co z komarami w tym roku? Ekspert o tym, co nas czeka

Źródło:
PAP