Sezon na tornada będzie trwać dłużej, zjawiska zagrożą nowym miejscom

Źródło:
Chicago Tribune, phys.org, AccuWeather
Seria tornad w USA

Tornada będą pojawiały się w nowych miejscach w Stanach Zjednoczonych, a sezon na nie będzie coraz dłuższy - alarmują naukowcy. Żywioł coraz częściej przechodzi w pobliżu gęsto zaludnionych obszarów miejskich, zaś rosnąca niestabilność atmosfery może powodować powstawanie trąb powietrznych "poza sezonem". Trend ten może nasilać się, aż obejmie większą część kraju.

W ubiegłych tygodniach przez środkowo-wschodnią część Stanów Zjednoczonych przeszła seria niszczycielskich tornad. 24 marca wiejący z prędkością 113 kilometrów na godzinę wiatr całkowicie zdewastował miejscowości Silver City i Rolling Fork w stanie Missisipi. Tydzień później żywioł przeszedł przez siedem stanów, przyczyniając się do śmierci co najmniej 32 osób. Niebezpieczna aura zawitała do kraju także we wtorek, kiedy to tornado nad stanem Illinois uszkodziło kilka budynków.

>>>Sprawdź także: Miliony ludzi wciąż nie mają szansy na to, by ochronić się przed pogodą. Jak można to zmienić?

Częstsze i bardziej niszczycielskie

Chociaż wpływ zmian klimatycznych na amerykański "sezon tornad" nie jest do końca wyjaśniony, dane z ostatnich lat pokazują, że żywioł uderza w innych lokalizacjach. Victor Gensini z Uniwersytetu Północnego Illinois powiedział, że liczba tornad na centralnych Wielkich Równinach spada, podczas gdy środkowy zachód i środkowe południe obserwują coraz więcej trąb powietrznych.

- Ta wiedza jest kluczowa dla bezpieczeństwa i monitorowania naszej wrażliwości na pogodę - wyjaśnił ekspert, dodając, że "tornado, które przechodzi przez pole pszenicy w Kansas, nie jest wielkim problemem, ale co innego, gdy uderzy ono w gęsto zaludnione hrabstwo Cook". To na jego terenie leży Chicago.

Jak dodał Gensini, z danych wynika, że sezon tornad zaczyna się wcześniej niż zwykle i trwa dłużej. Przykładowo, w Illinois zanotowano w lutym aż dwa tornada, co - chociaż możliwe - zdarza się bardzo rzadko.

- Widzimy, że przez Illinois coraz częściej przetaczają się silne burze i tornada - powiedział Kevin Sur z Agencji Zarządzania Kryzysowego stanu Illinois. - Tornada mogą pojawić się wszędzie, a obszary miejskie nie są tutaj wyjątkiem, ponieważ kilka z nich zostało zidentyfikowanych w Chicago.

Zimny front i ciepła atmosfera

Powstawanie tornad w Stanach Zjednoczonych wiąże się przeważnie z zimnymi frontami atmosferycznymi przechodzącymi przez środkowe Stany Zjednoczone w stronę Zatoki Meksykańskiej. Kiedy zimne masy powietrza mieszają się z ciepłym, wilgotnym wiatrem z południa, dochodzi do powstania burzy. Aby pojawiło się tornado, potrzebne jest ciepłe, wilgotne i niestabilne powietrze oraz tzw. uskoki wiatru - miejsca, w których prędkość i kierunek wiatru wyraźnie zmieniają się wraz z wysokością względną.

W jaki sposób zmiany klimatyczne mogą wpływać na powstawanie tornad? Ocieplenie atmosfery może oznaczać jej większą wilgotność i niestabilność, co z kolei daje więcej energii do tworzenia się gwałtownych zjawisk pogodowych. Przykładowo, chłodne strumienie powietrza polarnego, które zimą nadciągają nad środkowy zachód Stanów, mogą powodować powstawanie trąb powietrznych "poza sezonem".

Niektóre badania sugerują jednak, że w cieplejszej atmosferze zredukowane będą uskoki wiatru, co może działać "uspokajająco" na tornada, ale nie zatrzyma niszczycielskich, gwałtownych burz, jakie wywołają zmiany klimatyczne.

Mogą pojawić się w całym kraju

Gensini wyjaśnił, że istnieje niewiele miejsc w Stanach Zjednoczonych, gdzie w przyszłości nie będzie ryzyka wystąpienia tornad. Wielkie Równiny będą prawdopodobnie stawały się coraz bardziej suche i jałowe, a gwałtowna pogoda przeniesie się znad tego obszaru na północ i wschód. Naukowiec podkreślił, że nawet jeśli liczba tornad wzrośnie nieznacznie, to zmiana obszaru ich występowania niesie ze sobą poważniejsze konsekwencje.

- Powiedzmy, że w przyszłości będziemy mieli dwa razy więcej tornad z powodu zmian klimatycznych - powiedział Gensini. - Brzmi imponująco, ale jeśli wszystkie one przejdą przez rzadko zaludnione miejsca, czy to naprawdę będzie aż tak duży problem społeczny? Nasze miasta jednak się rozrastają, a wraz z nimi gęsto zaludnione obszary, które mogą zostać trafione przez tornado.

Ulepszona skala Fujity (Enhanced Fujita, EF) mierzy intensywność tornada w skali od 0 do 5 na podstawie wyrządzonych szkód, a ponadto pozwala oszacować prędkość wiatru. Według Narodowej Służby Pogodowej (NWS) w Stanach Zjednoczonych odnotowywane jest średnio 1200 tornad rocznie, a około 500 spośród nich ma siłę EF1 i wyższą, co oznacza, że osiągają one prędkość co najmniej 138 kilometrów na godzinę.

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: Chicago Tribune, phys.org, AccuWeather

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Na przełomie kwietnia i maja czeka nas duże, ale krótkie ocieplenie. Jaka będzie majówka? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: początek majówki zupełnie inny niż jej koniec

Pogoda na 16 dni: początek majówki zupełnie inny niż jej koniec

Źródło:
tvnmeteo.pl

W kolejnych dniach w pogodzie pojawią się pewne zmiany. Nie wszędzie będzie już tak słonecznie. Na niebie pojawi się więcej chmur, a miejscami spadnie z nich przelotny deszcz. Może zagrzmieć.

Kiedy i gdzie wrócą burze

Kiedy i gdzie wrócą burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Indyjskie miasto Byrnihat zostało okrzyknięte najbardziej zanieczyszczonym miastem 2024 roku na świecie. Mieszkańcy opowiadają o tym, jak żyje się w takim miejscu.

"Wszędzie sadza", "córka oddychała jak ryba"

"Wszędzie sadza", "córka oddychała jak ryba"

Źródło:
Reuters, CNN, tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro. Noc zapowiada się z niską temperaturą w całym kraju. Miejscami chwyci lekki mróz. Poniedziałek 28.04 przyniesie sporo słońca. Zrobi się cieplej, a lokalnie termometry pokażą nawet 20 stopni.

Pogoda na jutro - poniedziałek, 28.04. Kolejna chłodna noc

Pogoda na jutro - poniedziałek, 28.04. Kolejna chłodna noc

Źródło:
tvnmeteo.pl

W niedzielę w Tatrach, w rejonie Rysów, doszło do dwóch śmiertelnych wypadków. Turyści spadli z dużej wysokości. Warunki były trudne, dlatego też ratownicy ewakuowali ze szczytu też trzy inne osoby.

Spadli z dużej wysokości w Tatrach. Nie udało się ich uratować

Spadli z dużej wysokości w Tatrach. Nie udało się ich uratować

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, PAP

Przybyło ostrzeżeń meteorologicznych IMGW przed przymrozkami. Początkowo alarmy ogłoszono na terenie trzech województw na południu Polski. Sprawdź, gdzie będzie zimno i jak bardzo.

Lodowate noce i poranki. Przybyło ostrzeżeń IMGW

Lodowate noce i poranki. Przybyło ostrzeżeń IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Suczka o imieniu Valerie, która uciekła właścicielom w czasie kempingu w 2023 roku, została odnaleziona dzięki organizacji Kangala Wildlife Rescue. Jamniczka spędziła ponad 500 dni w australijskim buszu - podaje BBC.

Spędziła ponad 500 dni w australijskim buszu. Odnaleziono zaginioną suczkę

Spędziła ponad 500 dni w australijskim buszu. Odnaleziono zaginioną suczkę

Źródło:
Reuters, BBC

Niektóre gatunki ptaków, które rozmnażają się na większych obszarach geograficznych, mogą wcale nie być tak odporne na zmiany klimatu, jak wcześniej sądzono - wynika z analizy naukowców. Badacze sprawdzili też, czy wielkość mózgów tych zwierząt może pomagać w radzeniu sobie ze skutkami kryzysu klimatycznego.

Duży mózg i większa odporność na zmiany klimatu? Są wątpliwości

Duży mózg i większa odporność na zmiany klimatu? Są wątpliwości

Źródło:
University of Texas at Austin, tvnmeteo.pl

Gwałtowne burze, którym towarzyszyły obfite opady deszczu, doprowadziły do powstania powodzi w południowo-zachodniej części Oklahomy. Ulice w Norman, trzecim co do wielkości mieście tego amerykańskiego stanu, zmieniły się w rwące potoki.

Ulice jak rwące potoki. "Straciliśmy wszystko"

Ulice jak rwące potoki. "Straciliśmy wszystko"

Źródło:
Reuters, CNN, foxweather.com

Przełom kwietnia i maja to idealny moment, aby posłuchać ptasich śpiewów. Dla zwierząt tych nie jest to jednak taka prosta umiejętność. Jak opowiadał ekoaustyk doktor habilitowany Michał Budka, niektóre gatunki potrzebują czasu na naukę śpiewania. Inne, aby zrobić miejsce na nowe dźwięki, muszą "usunąć" stare odgłosy ze swojej pamięci.

Tego o śpiewie ptaków na pewno nie wiedziałeś

Tego o śpiewie ptaków na pewno nie wiedziałeś

Źródło:
PAP

Kilkumetrowa anakonda narobiła strachu pewnej rodzinie z brazylijskiego stanu Amazonas. Na miejsce przyjechali strażacy, którzy schwytali pokaźnych rozmiarów zwierzę. Zdarzenie zostało zarejestrowane na nagraniu.

Na podwórku pojawiła się 3,5-metrowa anakonda

Na podwórku pojawiła się 3,5-metrowa anakonda

Źródło:
Portaldo Holanda, The Reptarium, Amazon Agency

Czerwony alert wulkaniczny wydano na Kostaryce w związku z wybuchem wulkanu Poas. Trwającej od kilku dni erupcji towarzyszą wyrzuty ogromnej ilości materiału wulkanicznego - kolumny pyłu wznoszą się na wysokość ponad 4000 metrów. Popioły osadziły się także w okolicznych rzekach.

Woda w rzekach stała się gęsta i szara. Ogłoszono czerwony alert

Woda w rzekach stała się gęsta i szara. Ogłoszono czerwony alert

Źródło:
cne.go.cr, The Tico Times

Pod powierzchnią Parku Narodowego Yellowstone leży superwulkan, który drzemie od setek tysięcy lat. Naukowcy odkryli pod nim twór o zaskakujących właściwościach.

Pod superwulkanem kryje się "oddychający" twór

Pod superwulkanem kryje się "oddychający" twór

Źródło:
Live Science

Kwiecień dobiega końca, a na horyzoncie już maj, który w Polsce jest miesiącem dość ciepłym, choć nocne przymrozki nie są rzadkie. Tak stoi w meteorologicznych annałach i w tej materii niewiele się w Polsce zmieniło. Na najbliższe dni rysują się w prognozach trzy fale chłodu, które przynieść mogą lekki mróz. O ile mieszkańcom miast ujemna temperatura po prostu uprzykrzy życie, o tyle ogrodników zmobilizuje do "działań obronnych". Często polegają one na wstawianiu zapalonych zniczy pomiędzy rabatki, sadzonki, pod tunele oraz w skrzynki z kwiatami, co sprawia, że ogrody w kwietniu i maju roztaczają cmentarną aurę.

Trzy fale chłodu w maju. Kiedy ruszyć do ogrodu z pomidorami

Trzy fale chłodu w maju. Kiedy ruszyć do ogrodu z pomidorami

Źródło:
TVN24+

Nawet 1,5 miliona mieszkańców Polski może nie wiedzieć o tym, że ma astmę. Jak tłumaczą eksperci, nieleczona choroba może prowadzić do poważnego pogorszenia jakości życia. Sama diagnoza jednak nie wystarczy - wśród leków na astmę narosło wiele mitów, które mogą zniechęcać chorych do terapii.

1,5 miliona Polaków może nie wiedzieć, że ją ma

1,5 miliona Polaków może nie wiedzieć, że ją ma

Źródło:
PAP

W stanie New Jersey trwa walka z gigantycznym pożarem lasu. Od wtorku płomienie strawiły ponad 6100 hektarów, niszcząc kilka budynków i zagrażając wielu innym. Jak podali strażacy, do zaprószenia ognia doszło na skutek niewłaściwie zgaszonego ogniska.

Nastolatek rozpalił ognisko. Wybuchł jeden z największych od 20 lat pożarów

Nastolatek rozpalił ognisko. Wybuchł jeden z największych od 20 lat pożarów

Źródło:
Reuters, ABC News

Na hawajskiej wyspie Oahu odkryto mięsożerny gatunek gąsienicy. Porusza się po pajęczynach, żywiąc się uwięzionymi owadami. Nazwano ją "kolekcjonerką kości", bo kamufluje się przed pająkami, które chętnie by ją zjadły, "ubierając" się w szczątki martwych owadów.

Nazwano ją "kolekcjonerką kości". Odkryto mięsożerną gąsienicę

Nazwano ją "kolekcjonerką kości". Odkryto mięsożerną gąsienicę

Źródło:
Reuters, AP News, science.org

Archeolodzy odkryli w Peru szczątki zmarłej pięć tysięcy lat temu kobiety. Zdaniem ekspertów prawdopodobnie należała do wyższych sfer w kulturze Caral, która rozwijała się tam równolegle ze starożytnym Egiptem czy Chinami.

Niezwykłe znalezisko w Peru. "To ważny pochówek"

Niezwykłe znalezisko w Peru. "To ważny pochówek"

Źródło:
Reuters, PAP

Ogromny wir pojawił się w czwartek w Krzyżowicach w województwie śląskim. Po południu nad jedną z dróg utworzył się lej, który w efektowny sposób unosił masy piasku nad ziemią.

Gigantyczna kolumna piachu wirowała nad drogą w Krzyżowicach

Gigantyczna kolumna piachu wirowała nad drogą w Krzyżowicach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad 200 razy interweniowały polskie służby w związku ze skutkami intensywnych opadów deszczu i burz, jakie przechodziły w ostatnich godzinach nad Polską. Jak przekazał TVN24 rzecznik Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej zgłoszenia nie dotyczyły żadnych poważnych zdarzeń.

"Odnotowaliśmy podtopienia dróg, podtopienia budynków"

"Odnotowaliśmy podtopienia dróg, podtopienia budynków"

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, Bielskie Drogi, tvnmeteo.pl

Ogromny bolid pojawił się nad brazylijskim stanem Rio Grande do Sul. Według lokalnych ekspertów mógł to być największy zarejestrowany meteor w tym regionie. Obecnie trwają poszukiwania jego szczątków.

Niezwykły przelot kosmicznej skały. Na kilka sekund noc zamieniła się w dzień

Niezwykły przelot kosmicznej skały. Na kilka sekund noc zamieniła się w dzień

Źródło:
CNN, TVN24, G1 Globo

Objawy pojawiają się przeważnie od 6 do 12 godzin od momentu zatrucia. Większość pacjentów początkowo uskarża się na biegunkę, wymioty i ból głowy, u części występuje nadmierne pocenie się, odrętwienie czy ból w obrębie mięśni i stawów. Później dochodzą dziwniejsze objawy: metaliczny, palący smak w ustach czy poczucie, że ciepłe powierzchnie są lodowato zimne. Skóra zaczyna intensywnie swędzieć, serce nieregularnie bije. Większość objawów utrzymuje się przez kilka dni, ale niektóre mogą prześladować pacjentów przez tygodnie lub miesiące, niekiedy dłużej. Czasami wracają one ze wzmożoną siłą, na przykład po spożyciu alkoholu.

Jesz kolację na wakacjach, czujesz metaliczny posmak, a potem jest tylko gorzej

Jesz kolację na wakacjach, czujesz metaliczny posmak, a potem jest tylko gorzej

Źródło:
TVN24+

Od soboty turyści ponownie będą mogli zwiedzać Jaskinię Mroźną w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach. Każdego roku to miejsce jest zamykane na okres zimowy, który przypada na okres od 1 listopada od 25 kwietnia. W tym czasie służy jako schronienie dla zimujących nietoperzy.

Duża atrakcja polskiej części Tatr ponownie otwarta dla turystów

Duża atrakcja polskiej części Tatr ponownie otwarta dla turystów

Źródło:
PAP, TPN

Blisko 156 milionów Amerykanów żyje na obszarach, gdzie powietrze zawiera niebezpieczne dla zdrowia stężenie zanieczyszczeń - wynika z najnowszego raportu Amerykańskiego Stowarzyszenia ds. Schorzeń Płuc. Prócz niepokojących danych eksperci zwracają też uwagę na ostatnie decyzje amerykańskiej administracji, które mogą pogłębić problem walki ze smogiem.

Przybyło osób, które oddychają powietrzem pełnym szkodliwych substancji

Przybyło osób, które oddychają powietrzem pełnym szkodliwych substancji

Źródło:
ALAS, PAP, THE Guardian, NPR, CBS News

Ulewy spowodowały zejście osuwiska w środkowym Ekwadorze. Jak podały lokalne media, ruchome masy ziemi uszkodziły kilkanaście domów, a 50 osób zostało ewakuowanych. Osuwisko spowodowało także konieczność zamknięcia biegnącej w pobliżu autostrady E30.

Domy pękły na pół, w jezdni otworzyły się głębokie szczeliny

Domy pękły na pół, w jezdni otworzyły się głębokie szczeliny

Źródło:
Ecuavisa, laprensa.com.ec

Dwa duże pożary szaleją w środkowym Izraelu. Ogień zniszczył domy w niektórych miejscowościach, konieczne były ewakuacje. Wiatr kieruje płomienie w kierunku Jerozolimy. Jak podały lokalne media, w walce z żywiołem rannych zostało trzech strażaków.

Dwa pożary zmierzają w stronę Jerozolimy. Ewakuacje, nieprzejezdne drogi

Dwa pożary zmierzają w stronę Jerozolimy. Ewakuacje, nieprzejezdne drogi

Źródło:
Reuters, The Jerusalem Post

Po środowym trzęsieniu o magnitudzie 6,2 Stambuł nawiedziła seria wstrząsów wtórnych. Chociaż pierwsza ocena skutków wykazała, że nie doszło do poważnych uszkodzeń, trzęsienia wywołały panikę wśród mieszkańców miasta. Około 150 osób doznało obrażeń podczas wyskakiwania z trzęsących się budynków.

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ludzie wyskakiwali w panice

Trzęsienie ziemi w Turcji. Ludzie wyskakiwali w panice

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, EMSC, PAP, BBC, TGRT

We wtorek doszło do erupcji najwyższego wulkanu w Europie. Tryskająca z krateru lawa rozświetliła nocne niebo. Etna znów niepokoi mieszkańców Sycylii.

Nocny pokaz potęgi natury. Etna znów przypomina o sobie

Nocny pokaz potęgi natury. Etna znów przypomina o sobie

Źródło:
Reuters, lasicilia.it, ilmeteo.it