Choć systemy przewidywania gwałtownych zjawisk pogodowych są coraz bardziej zaawansowane, miliony ludzi wciąż nie mają dostępu do wczesnych systemów ostrzegania przed pogodą. Oznacza to, że pozbawieni są czasu na reakcję, która w wielu przypadkach okazuje się kluczowa do ocalenia życia i mienia. Tymczasem zmiany klimatu nie zatrzymują się i wciąż napędzają klęski żywiołowe.
Na 23 marca przypada Światowy Dzień Meteorologii. Wydarzenie powstało w celu upamiętnienia powstania w 1873 roku Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (International Meteorological Organization, IMO). Jak piszą eksperci z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, od tego czasu świat zdążył ocieplić się o ponad jeden stopień Celsjusza, czego konsekwencją stały się częstsze i bardziej ekstremalne zjawiska atmosferyczne.
Z ziemi, wody, powietrza i kosmosu
Dzięki postępowi technologicznemu i naukowemu przewidywanie pogody jest coraz szybsze i dokładniejsze. Dostęp do międzynarodowych danych jest praktycznie na wyciągnięcie ręki, dlatego nieustannie powstają nowe narzędzia do monitorowania aury, zmian klimatu oraz obiegu wody - w myśl idei, która przyświecała twórcom IMO. - Posiadanie ogólnoświatowej sieci obserwacji meteorologicznych, swobodna wymiana danych między narodami oraz międzynarodowe porozumienie w sprawie znormalizowanych metod i jednostek obserwacji to podstawa, aby móc porównywać te obserwacje - miał powiedzieć prof. Buys Balot - pierwszy prezydent IMO podczas Pierwszego Międzynarodowego Kongresu Meteorologicznego w 1873 roku.
IMO i powstała na jej miejsca w 1951 roku Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) na swoim koncie mają wiele sukcesów w dziedzinie prewencji, ostrzegania o niebezpieczeństwach, kontroli zjawisk zachodzących na planecie z perspektywy lądu, wody, powietrza, a nawet kosmosu.
"Obecnie ponad 30 satelitów meteorologicznych i 200 satelitów badawczych obserwuje każdy skrawek naszej planety. Program pomiarowy WMO realizowany jest przez blisko 10 tysięcy naziemnych stacji meteorologicznych i około tysiąc stacji napowietrznych. Czujniki monitorujące stan hydrosfery znajdują się na pokładzie siedmiu tysięcy statków i ponad tysiącu boi morskich. Setki radarów meteorologicznych i trzy tysiące specjalnie wyposażonych komercyjnych samolotów mierzy parametry atmosfery, powierzchni lądów i oceanów każdego dnia. Obserwacje te są następnie bezpłatnie udostępniane każdemu krajowi na świecie za pośrednictwem Systemu Informacyjnego WMO (WIS)" - wymienia IMGW.
By chronić życie człowieka
Jednak wydaje się, że najtrudniejszym celem organizacji meteorologicznych jest informowanie i wpływ na społeczeństwo, by rozsądniej podchodzić do spraw klimatu i pogody. Nadal zdarzają się osoby, które nie przyjmują ostrzeżeń dotyczących pogorszenia aury. W wielu państwach świata nie obowiązują systemy wczesnego ostrzegania przed pogodą, a jeszcze mniej ma przygotowane plany awaryjne na wypadek sytuacji kryzysowej. Jak twierdzi IMGW, sytuacja nagorzej wygląda w krajach "znajdujących się na pierwszej linii frontu zmiany klimatu", a więc państw najsłabiej rozwiniętych (LDC) oraz małych i rozwijających się państwach wyspiarskich (SIDS). WMO chce to zmienić poprzez najnowszą inicjatywę "Early Warnings for All". Zakłada ona stworzenie i wprowadzenie ogólnodostępnych systemów wczesnego ostrzegania w ciągu pięciu lat dla każdego zakątka świata, by jak najbardziej ochronić życie i mienie człowieka.
To bardzo ważne, gdyż wiele wskazuje na to, że trend rosnącej temperatury na świecie szybko się nie zatrzyma. Najnowszy raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) wskazuje, że tylko natychmiastowa redukcja gazów cieplarnianych jest w stanie powstrzymać proces przed osiągnięciem krytycznego punktu, jakim jest osiągnięcie temperatury wyższej o 1,5 st. C od czasów ery przemysłowej. To postanowienie jest jednym z pierwszych i kluczowych postanowień porozumienia paryskiego, podpisanego w 2015 roku.
Eksperci z IMGW wciąż mają nadzieję i zwracają uwagę, że "rządy, instytucje i przedsiębiorcy coraz bardziej jednoczą się w walce ze zmianami klimatycznymi, a młodzi ludzie stoją na czele działań na rzecz klimatu". Jak wskazują, coraz większą uwagę poświęca się produkcji energii z odnawialnych źródeł, kwestiom szkodliwości wylesiania, ograniczeniu emisji oraz roli "drobnych działań", takich jak korzystanie z elektrycznego transportu czy rozsądne planowanie zieleni w miastach. Apelują jednak, by nie poddawać się i wciąż walczyć o klimatycznie lepsze jutro.
Źródło: IMGW
Źródło zdjęcia głównego: NASA Earth Observatory