Znika najważniejsze źródło wody pitnej na Ziemi. Naukowcy ustalili dlaczego

Źródło:
CNN
Jezioro Tyberiadzkie, jedno z podstawowych źródeł wody dla Izraela
Jezioro Tyberiadzkie, jedno z podstawowych źródeł wody dla IzraelaReuters Archiwum
wideo 2/25
IJezioro Tyberiadzkie, jedno z podstawowych źródeł wody dla IzraelaReuters Archiwum

Ponad połowa jezior na świecie wysycha, każdego roku ubywają z nich średnio 22 miliardy ton wody - wynika z najnowszych badań. Jeziora są najważniejszym źródłem wody pitnej na naszej planecie, jednak przyczyny ich znikania nie były dotąd dokładnie zbadane. Zmienia to nowy raport.

Jeziora zajmują zaledwie 3 proc. powierzchni Ziemi, ale są źródłem prawie 90 proc. słodkiej wody na powierzchni naszej planety. W rezultacie stanowią główne źródło wody pitnej. Opublikowany w czwartek w czasopiśmie naukowym "Science" raport międzynarodowego zespołu naukowców zawiera tymczasem nowe wnioski dotyczące skali i przyczyn kurczenia się jezior. Są "oszałamiające", cytuje autorów raportu stacja CNN.

Dlaczego jeziora wysychają?

Badacze ustalili, że aż 53 proc. dużych jezior i zbiorników wodnych na całym świecie przez ostatnie trzy dekady wysychało. Jak wyliczono, jeziora te tracą "znaczne ilości wody": średnio około 22 miliardy ton wody rocznie.

Ubytek wody odnotowano w jeziorach znajdujących się w każdym zakątku Ziemi, w tym w tropikach i Arktyce. To sugeruje, że "trend schnięcia (jezior - red.) na całym świecie ma szerszy zasięg, niż uważano wcześniej" - przyznał w rozmowie z CNN główny autor badania, Fangfang Yao z Uniwersytetu Kolorado w Boulder.

Jak zaznaczył, zjawisko kurczenia się jezior zostało dobrze udokumentowane, ale zakres zmian i ich przyczyny nie zostały do tej pory dokładnie zbadane. Dlatego w nowym raporcie przyczynom schnięcia poświęcono szczególnie dużo uwagi. Jak ustalono, za zjawisko wysychania jezior w większości odpowiadają działalności człowieka oraz zmiany klimatyczne, choć wiele z mechanizmów tej zależności było dotąd nieznanych.

W przypadku poszczególnych jezior duże znaczenie mają także inne czynniki, specyficzne dla danego miejsca. Jak wskazano, w przypadku Salton Sea w USA czy Jeziora Aralskiego w Uzbekistanie za wysychanie odpowiada nadmierne zużycie wody, z kolei w przypadku amerykańskiego Wielkiego Jeziora Słonego - zmiana w ilości opadów deszczu. Natomiast arktyczne jeziora kurczą się z powodu zmian klimatycznych: wzrostu temperatur, zmiany poziomu opadów oraz wynikających z nich zmian w sytuacji hydrologicznej.

ZOBACZ TEŻ: Susza odsłoniła kolejne szczątki na dnie jeziora Mead. To już czwarty taki przypadek

Przeanalizowali ponad 250 tys. zdjęć satelitarnych

Naukowcy opracowali najnowszy raport, analizując zdjęcia satelitarne prawie dwóch tysięcy największych jezior i innych zbiorników wodnych na świecie. W analizowanych akwenach znajduje się 95 proc. wody zgromadzonej we wszystkich jeziorach. W sumie poddano badaniu 250 tys. zdjęć satelitarnych z lat 1992-2020, na podstawie których, przy użyciu modeli klimatycznych, naukowcy zrekonstruowali historię kurczenia się zbiorników wodnych.

Zdjęcia satelitarne pokazują, jak wysychało Jezioro AralskieGoogle

ZOBACZ TEŻ: Zmiany klimatu wpływają na liczebność ptaków. Populacje większości maleją, ale są i takie, które rosną

Autorka/Autor:wac//mm

Źródło: CNN

Pozostałe wiadomości

W kolejnych dniach dojdzie do sporej zmiany w pogodzie. Gorące powietrze stopniowo będzie opuszczać Polskę i zrobi się dużo chłodniej. Termometry pokażą czasami tylko 17 stopni Celsjusza. Oprócz ochłodzenia wrócą do naszego kraju dawno nie widziane opady deszczu. Miejscami mogą być ulewne.

Potężne przetasowanie w pogodzie. Nadciągają ulewy

Potężne przetasowanie w pogodzie. Nadciągają ulewy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda w ostatnich dniach, mimo początku września, jest prawdziwie letnia. W sobotę wartości na termometrach w naszym kraju mają być wyjątkowe w skali całej Europy. Jak wynika z prognoz, temperatura ma być wyższa od normy z wielolecia nawet o 12 stopni. - Coś takiego zdarza się bardzo rzadko - mówił Tomasz Wasilewski, prezenter i synoptyk tvnmeteo.pl.

Gigantyczna anomalia temperatury. "Coś niezwykłego stanie się w sobotę w Polsce"

Gigantyczna anomalia temperatury. "Coś niezwykłego stanie się w sobotę w Polsce"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Początek września jest niezwykle ciepły nie tylko w Polsce. Jak tłumaczył na antenie TVN24 prezenter tvnmeteo.pl Tomasz Wasilewski, nad sporą częścią Europy temperatura jest znacznie wyższa niż zazwyczaj - miesięczne rekordy padły w Norwegii i Szwecji. Wysokie wartości idą jednak w parze z niewielkimi opadami.

Polska jak pustynia, w Europie padają rekordy. "Absolutnie nieprawdopodobne i kuriozalne"

Polska jak pustynia, w Europie padają rekordy. "Absolutnie nieprawdopodobne i kuriozalne"

Źródło:
TVN24, PAP, tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W większości Polski weekend upłynie pod znakiem upału, który utrzyma się także na początku przyszłego tygodnia. W części kraju obowiązują pomarańczowe alarmy.

Ostrzeżenia IMGW. Jest gorąco i tak pozostanie

Ostrzeżenia IMGW. Jest gorąco i tak pozostanie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pożary szaleją w Kalifornii. W czwartek najtrudniejsza była walka z ogniem w środkowej i południowej części stanu, gdzie płomienie podsycał silny wiatr. W niektórych miejscach ogłoszono stan gotowości do ewakuacji. 

Od miesięcy walczą z ogniem. "Tam jest 110 stopni, to może wyczerpać każdego"

Od miesięcy walczą z ogniem. "Tam jest 110 stopni, to może wyczerpać każdego"

Źródło:
Cal Fire, NBC Los Angeles, ABC Fresno

Supertajfun Yagi uderzył w sobotę w wybrzeża Wietnamu. Najsilniejsza burza, jaka w tym roku nawiedziła Azję, przyczyniła się do śmierci 19 osób na Filipinach i chińskiej wyspie Hajnan. Nad miastem Haifong latały zerwane dachy i szyldy reklamowe, porwane przez wiatr sięgający 160 kilometrów na godzinę.

Nad miastem latały dachy i billboardy. "Jeden z najpotężniejszych tajfunów dekady"

Nad miastem latały dachy i billboardy. "Jeden z najpotężniejszych tajfunów dekady"

Źródło:
Reuters, Channel News Asia, BBC

Zmniejszenie populacji nietoperzy w Stanach Zjednoczonych mogło przyczynić się do śmierci nawet 1300 niemowląt. Jak wynika z badań amerykańskich naukowców, jest to powiązane z rolą, jaką latające ssaki pełnią w ekosystemach. Wyniki te po raz kolejny udowadniają, jak bliskie więzi łączą populacje ludzi i zwierząt.

Ponad tysiąc dzieci zmarło, ponieważ... zabrakło nietoperzy

Ponad tysiąc dzieci zmarło, ponieważ... zabrakło nietoperzy

Źródło:
PAP, The Guardian

Ekstremalnie wysokie zagrożenie pożarowe panuje w prawie wszystkich lasach Polski. Według naukowców z IBL i IMGW, niebezpieczeństwo utrzyma się także w kolejnych dniach. Jak przypomnieli eksperci, większość pożarów lasu to wynik ludzkiej nieuwagi.

Lasy "ekstremalnie podatne na zapalenie". Możemy łatwo zapobiec tragedii

Lasy "ekstremalnie podatne na zapalenie". Możemy łatwo zapobiec tragedii

Źródło:
IBL, TVN24, IMGW-CMM

Świtowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) przygotowała coroczny raport "Air Quality and Climate Bulletin", analizujący stan klimatu i jakości powietrza na naszej planecie. Naukowcy zwracają w nim uwagę na mechanizm błędnego koła zmian klimatycznych, pożarów lasów oraz zanieczyszczenia powietrza. Zagrożenia te coraz bardziej negatywnie wpływają na zdrowie ludzi.

Dusimy się "szkodliwą mieszanką chemikaliów". Ziemia wpadła w błędne koło

Dusimy się "szkodliwą mieszanką chemikaliów". Ziemia wpadła w błędne koło

Źródło:
PAP, WMO

Boeing Starliner wylądował w Nowym Meksyku. Kapsuła wróciła z pierwszej misji pusta - problemy techniczne sprawiły, że jej załoga musiała pozostać na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronauci znajdą się na Ziemi dopiero w przyszłym roku.

Starliner wylądował. Wewnątrz były skafandry, ale nie astronauci

Starliner wylądował. Wewnątrz były skafandry, ale nie astronauci

Aktualizacja:
Źródło:
space.com, NASA, tvnmeteo.pl, AP, Reuters

Pogoda na dziś. Sobota 7.09 będzie słoneczna w całym kraju. Temperatura będzie wyrównana, miejscami w cieniu wzrośnie nawet do 32 stopni Celsjusza. Chwilami może dosyć porywiście wiać.

Pogoda na dziś - sobota 7.09. Przydadzą się okulary przeciwsłoneczne i krem z filtrem

Pogoda na dziś - sobota 7.09. Przydadzą się okulary przeciwsłoneczne i krem z filtrem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Lato 2024 było na Ziemi najcieplejszym w historii prowadzenia pomiarów. To drugi z rzędu taki rekord - poinformowała europejska agencja Copernicus Climate Change Service (C3S). W skali świata nigdy nie odnotowano również tak ciepłego sierpnia, a według ekspertów jesteśmy na dobrej drodze do tego, by cały ten rok pobił rekord.

To najgorętsze lato w historii. Pędzimy po kolejny rekord

To najgorętsze lato w historii. Pędzimy po kolejny rekord

Źródło:
Copernicus, Reuters

W Norwegii także jest gorąco. W wielu regionach w czwartek termometry pokazały ponad 25 stopni Celsjusza, a były też takie miejsca, gdzie temperatura przekroczyła 30 stopni. Padł rekord ciepła dla września. Mieszkańcy postanowili w aktywny sposób skorzystać z letniej pogody.

Upał dotarł nawet do Norwegii. "Prawdopodobnie padło wiele rekordów"

Upał dotarł nawet do Norwegii. "Prawdopodobnie padło wiele rekordów"

Źródło:
smp.no, TV2

Greckie służby meteorologiczne poinformowały w piątek, że tegoroczne lato w tym kraju było najgorętsze w historii pomiarów meteorologicznych. Dotychczas za rekordowe pod tym względem uznawane było lato 2012 roku.

Takiego lata w Grecji jeszcze nie było

Takiego lata w Grecji jeszcze nie było

Źródło:
PAP, meteo.gr, AFP

- Tempo przyrostu dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych w atmosferze z roku na rok rośnie. My nie potrafimy ograniczyć emisji - mówił we "Wstajesz i wiesz" w TVN24 profesor Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z Uniwersytetu Warszawskiego, komentując ostatnie doniesienia o rekordach temperatury. Jak podkreślał, "o bardzo wielu rzeczach nie chcemy pamiętać, nie chcemy wiedzieć, zapominamy i niestety będziemy płacić za to coraz więcej".

"Nie chcemy wiedzieć i niestety będziemy płacić za to coraz więcej"

"Nie chcemy wiedzieć i niestety będziemy płacić za to coraz więcej"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Pogoda zakłóciła przebieg Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji. Deszcz przemoczył czerwony dywan, a filmowcy musieli uciekać przed ulewą.

Oberwanie chmury na festiwalu w Wenecji. Trzeba było uciekać z czerwonego dywanu

Oberwanie chmury na festiwalu w Wenecji. Trzeba było uciekać z czerwonego dywanu

Źródło:
Reuters

Strażacy walczą z pożarem lasu w pobliżu stolicy Ekwadoru. Ewakuowano mieszkańców z domów, pod które podeszły płomienie. Akcję gaśniczą utrudniają silne podmuchy wiatru.

"Nie wiedzieliśmy, co robić. Płomienie były wokół nas"

"Nie wiedzieliśmy, co robić. Płomienie były wokół nas"

Źródło:
Reuters

Pomimo że rozpoczęła się meteorologiczna jesień, na termometrach panuje prawdziwe lato. Jak wynika z danych IMGW, od początku września temperatury w naszym kraju są wyższe od normy z wielolecia średnio o pięć stopni Celsjusza. Notowane są też tropikalne noce.

Szokująco gorący początek września. IMGW pokazał mapy, które dają do myślenia

Szokująco gorący początek września. IMGW pokazał mapy, które dają do myślenia

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

U wybrzeży hiszpańskiej wyspy Gran Canaria doszło do wycieku ropy naftowej. Władze zamknęły kilka plaż i ogłosiły stan zagrożenia dla środowiska. Plama ma dwa kilometry długości.

"Skażenie na znaczną skalę" u wybrzeży popularnej wyspy. Zamknięto plaże

"Skażenie na znaczną skalę" u wybrzeży popularnej wyspy. Zamknięto plaże

Źródło:
Reuters

Nad Mediolanem przeszła gwałtowna ulewa. Auta utknęły w zalanych przejazdach podziemnych, kierujących ewakuowali strażacy. Spore utrudnienia występowały na kolei, a także w ruchu metra.

Ulewa zatopiła auta w Mediolanie

Ulewa zatopiła auta w Mediolanie

Źródło:
ENEX, ilmattino.it

Pod stolicą Brazylii przez ostatnie dwa dni szalał pożar, który zniszczył 20 procent powierzchni Narodowego Lasu Brasilii. Strażakom udało się opanować żywioł, który miał zostać wzniecony przez podpalaczy.

Wielki pożar nieopodal stolicy. 20 procent lasu zniknęło z powierzchni Ziemi

Wielki pożar nieopodal stolicy. 20 procent lasu zniknęło z powierzchni Ziemi

Źródło:
Reuters, correiobraziliense.com

Bośnia i Hercegowina zmaga się z ogromną suszą. Najdłuższa rzeka tego kraju - Bośnia - wyschła w wielu miejscach. Sytuację pogarsza brak opadów oraz rekordowa liczba upalnych dni - w stolicy jest największa od ponad 130 lat.

Najdłuższa rzeka w kraju niemal wyschła

Najdłuższa rzeka w kraju niemal wyschła

Źródło:
Reuters, vijesti.ba, tvnmeteo.pl

Po intensywnych opadach deszczu w Turynie i okolicach doszło do gwałtownych powodzi. 50 osób zostało uwięzionych w swoich domach. Jedna osoba zaginęła.

Ulewy we Włoszech. Kilkadziesiąt osób znalazło się w pułapce

Ulewy we Włoszech. Kilkadziesiąt osób znalazło się w pułapce

Źródło:
ANSA, meteoalarm.org

Choć w centralnej Arizonie o tej porze roku zawsze jest upalnie, to 2024 rok pod tym względem się wyróżnia. Od ponad 100 dni w Phoenix, największym mieście i stolicy tego stanu, temperatura utrzymuje się blisko 38 stopni Celsjusza. I to nie jest jedyny rekord.

Piekło na ziemi. Ponad 100 stopni Fahrenheita już od ponad 100 dni

Piekło na ziemi. Ponad 100 stopni Fahrenheita już od ponad 100 dni

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Zaatakowana i zabita przez krokodyla, a następnie zjedzona przez rekina - tak potoczyły się losy prehistorycznej krowy morskiej z dzisiejszej Wenezueli. Dramatyczne sceny zostały utrwalone w skamieniałościach.

Ta krowa morska zginęła w dramatycznych okolicznościach. Dowody pomógł znaleźć rolnik

Ta krowa morska zginęła w dramatycznych okolicznościach. Dowody pomógł znaleźć rolnik

Źródło:
PAP, sci.news, The Independent, CNN, eurekaler.org

Mieszkańcy Filipin w środę późnym wieczorem byli świadkami niezwykłego świetlnego spektaklu na niebie. Niedawno odkryta asteroida CAQTDL2, zwana też 2024 RW1, weszła w atmosferę Ziemi, pozostawiając po sobie wyraźny, jasny ślad. Zdarzenie zostało uwiecznione na nagraniu.

Asteroida weszła w ziemską atmosferę. Nagranie

Asteroida weszła w ziemską atmosferę. Nagranie

Źródło:
International Meteor Organization, PAGASA, space.com, Reuters