W szwajcarskich Alpach znaleziono ząb. Mógł należeć do jednego z największych stworzeń na świecie

Źródło:
livescience.com
Niektóre dinozaury mogły mieć pępki
Niektóre dinozaury mogły mieć pępkiJulius T. Csotonyi/Jagged Fang Designs/Bell et al., 2022
wideo 2/5
Dinozaury

Grupa niemieckich i szwajcarskich naukowców znalazła w Alpach ułamany ząb jednego z największych drapieżników, jakie kiedykolwiek stąpały po naszej planecie. Zdaniem badaczy, unikatowość odkrycia może sugerować, że fragment zęba należy do rzadkiego i tajemniczego gatunku olbrzymiego ichtiozaura, który przemierzał bezkresy mórz ponad 200 milionów lat temu.

W zębie częściowo brakuje korony. Jednak, jak wynika z nowego badania, którego wyniki opublikowano w czwartek (28 kwietnia) w czasopiśmie "Journal of Vertebrate Paleontology", korzeń tego kła jest dwa razy szerszy niż ząb jakiegokolwiek innego znanego ichtiozaura.

Ichtiozaury, których nazwa w języku greckim oznacza "rybie jaszczurki", pojawiły się w okresie triasu środkowego (czyli 252-201 milionów lat temu), niedługo po tym, jak wymieranie z końca permu wyniszczyło 95 procent życia w ówczesnych ziemskich oceanach. Te wodne gady bardzo dobrze radziły sobie w zmieniających się warunkach. W ciągu pięciu milionów lat od pojawienia się ichtiozaury urosły do ogromnych rozmiarów i zdominowały wszystkie oceany świata - piszą autorzy badania.

Największy znany ichtiozaur to Shastasaurus sikanniensis - stworzenie podobne do wieloryba i mierzące ponad 21 metrów długości.

Tak mogły wyglądać morskie głębiny Morza Śródziemnego 200 milionów lat temuHeinz Furrer/University Zurich

Zbadali wielki ząb

Zdaniem badaczy wiele dużych ichtiozaurów, w tym ogromny Shastasaurus, stało się drapieżnikami bez wykształcenia zębów. Wiadomo, że tylko jeden gatunek olbrzymiego ichtiozaura - 50-metrowy Himalayasaurus, odkryty w Tybecie - miał paszczę pełną zębów. Kiedy więc naukowcy odkryli pojedynczy, duży, kopalny ząb ichtiozaura w Kössen - formacji skalnej o wysokości 2800 metrów w szwajcarskich Alpach, która istniała na dnie triasowego morza - zespół miał przed sobą nie lada zagadkę.

Naukowcy szczegółowo przeanalizowali ten skamieniały ząb, a także kilka dużych żeber i kręgów ichtiozaura, które odkryto w tej samej formacji alpejskiej w latach 1976-1990.

Skamieniały ząb, mierzący sześć centymetrów szerokości u nasady i 10 cm wysokości od nasady do złamanego końca korony, jest dwa razy szerszy niż jakikolwiek znany ząb Himalayasaurusa, stwierdzili badacze. Unikalny wzór zębiny - twardej tkanki, z której zbudowana jest większość zębów gadów i ssaków - dowodzi, że ząb należał do ichtiozaura, ale niezwykły rozmiar skamieniałości nie pasuje do żadnego znanego gatunku. Jeśli ciało tego stworzenia było znacznie większe niż Himalayasaurusa, co zdaje się sugerować ząb, to badacze mogliby mieć do czynienia z największym ichtiozaurem, jakiego szczątki kiedykolwiek odkryto.

Korzeń zęba ma sześć centymetrówHeinz Furrer/University Zurich

Gigantyczne ichtiozaury

Podobnie żebra i kręgi z formacji w Kössen są jednymi z największych skamieniałości ichtiozaurów tego rodzaju, jakie kiedykolwiek odkryto w Europie - stwierdzili naukowcy. Ząb, żebra i kręgi wydają się należeć do trzech różnych okazów ichtiozaura - wszystkie z nich są olbrzymie.

"Te gigantyczne ichtiozaury z późnego triasu były jednymi z największych zwierząt, jakie kiedykolwiek zamieszkiwały naszą planetę" - napisali naukowcy.

Jednak biorąc pod uwagę, że z każdego okazu pozostało tylko kilka kości, niemożliwe jest wiarygodne zaklasyfikowanie ich do konkretnego gatunku. Pomiary kości mogą być również nieco przekłamane, ponieważ wydaje się, że kilka skamieniałości zostało zgniecionych podczas ruchów płyt tektonicznych, które wynurzały Alpy z morza przez setki milionów lat - twierdzą badacze. Na razie przypisali te trzy okazy do rodziny Shastasauridae - tej samej, do której należą olbrzymy Shastasaurus, Shonisaurus i Himalayasaurus. Nie wiadomo, czy okazy te przewyższają rozmiarami inne gigantyczne potwory morskie. Potrzebne są kolejne badania i poszukiwanie nowych dowodów.

Autorka/Autor:dd//rzw

Źródło: livescience.com

Źródło zdjęcia głównego: Heinz Furrer/University Zurich

Pozostałe wiadomości

Tej nocy oraz w piątek o poranku spodziewane są spore spadki temperatury w wielu regionach kraju. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia na terenie 14 województw przed przymrozkami.

Nawet -5 stopni przy gruncie. IMGW ostrzega w 14 województwach

Nawet -5 stopni przy gruncie. IMGW ostrzega w 14 województwach

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro - piątek, 28.03. Noc będzie chłodna, miejscami utworzą się mgły i zamglenia znacznie ograniczające widzialność. Dzień zapowiada się bez opadów w całym kraju, choć na niebie mogą pojawić się chmury. Termometry pokażą nawet 17 stopni.

Pogoda na jutro - piątek, 28.03. W nocy możliwe są gęste mgły

Pogoda na jutro - piątek, 28.03. W nocy możliwe są gęste mgły

Źródło:
tvnmeteo.pl

Rosja może zapewnić dostarczenie małej elektrowni jądrowej, która miałaby zostać użyta podczas planowanej przez Elona Muska misji na Marsa - przekazał w czwartek Kirył Dmitriew, wysłannik prezydenta Rosji ds. współpracy międzynarodowej.

Wysłannik Putina ma propozycję dla Muska. "Mamy pewne technologie nuklearne"

Wysłannik Putina ma propozycję dla Muska. "Mamy pewne technologie nuklearne"

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

W kolejnych dniach czeka nas przeplatanka pogodowa. Będzie szansa na słońce, ale pojawią się też opady deszczu. W weekend termometry pokażą nawet 17 stopni Celsjusza, wraz z nowym tygodniem wartości na termometrach zaczną lekko spadać.

Nawet 17 stopni w weekend. Nie wszystkim dopisze pogodna aura

Nawet 17 stopni w weekend. Nie wszystkim dopisze pogodna aura

Źródło:
tvnmeteo.pl

W mieście Abydos odkryto duży grobowiec nieznanego faraona sprzed około 3600 lat. O znalezisku, którego dokonali egipscy i amerykańscy badacze, informuje w czwartek "New York Times".

W Egipcie odkryto duży grobowiec nieznanego faraona

W Egipcie odkryto duży grobowiec nieznanego faraona

Źródło:
PAP, New York Times

Dzięki wykorzystaniu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) udało się uwiecznić zorzę na Neptunie na zdjęciu. To pierwszy raz, kiedy uchwycono to zjawisko na tej planecie. Wcześniej zaobserwowano je na innych gazowych olbrzymach Układu Słonecznego.

Takie zjawisko na Neptunie udało się uchwycić pierwszy raz

Takie zjawisko na Neptunie udało się uchwycić pierwszy raz

Źródło:
NASA, livescience.com

T Coronae Borealis w każdej chwili może wybuchnąć. W układzie gwiezdnym cyklicznie zachodzą procesy, które powodują doskonale widoczną z Ziemi eksplozję termonuklearną. Kiedy będziemy mogli podziwiać to rzadkie zjawisko?

Wybuch gwiazdy będzie widoczny z Ziemi. Kiedy do niego dojdzie?

Wybuch gwiazdy będzie widoczny z Ziemi. Kiedy do niego dojdzie?

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcy odkryli na pustyni Gobi w Mongolii skamieniałości nieznanego im dotąd gatunku dinozaura. Posiadał on dwa pazury zamiast trzech, a więc zupełnie inaczej niż pozostałe zwierzęta z grupy, do której należał. Dodatkowo stworzenie było porośnięte piórami, co w połączeniu z długimi szponami nadawało mu nietypowy wygląd.

Dziwaczny dinozaur z dwoma pazurami odkryty na pustyni Gobi

Dziwaczny dinozaur z dwoma pazurami odkryty na pustyni Gobi

Źródło:
BBC, CNN, tvnmeteo.pl

Jak długo zostanie z nami łagodna, wiosenna pogoda? W prognozach widać spore zmiany. Na początku kwietnia przypomni o sobie zima, wrócą chłód i śnieg. To, co szykuje aura w pierwszych tygodniach przyszłego miesiąca i co może nas czekać w Wielkanoc, sprawdza w modelach meteorologicznych synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czeka nas powrót zimy. Będą dwie fale chłodu. A co z Wielkanocą?

Czeka nas powrót zimy. Będą dwie fale chłodu. A co z Wielkanocą?

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Stos cennych przedmiotów z epoki żelaza został odnaleziony w Wielkiej Brytanii. Niektóre z nich zaskoczyły naukowców. Odkrycie daje cenny wgląd w to, jak tysiące lat temu żyły elity na Wyspach Brytyjskich.

To znalezisko może zmienić historię brytyjskich elit

To znalezisko może zmienić historię brytyjskich elit

Źródło:
LiveScience, The Guardian, Durham University

W Chorwacji obowiązują ostrzeżenia przed wiatrem bora. Powstaje on w wyniku różnicy ciśnień między Morzem Adriatyckim a otaczającymi je pasmami górskimi. Wiatr jest znany z gwałtownego charakteru, a na wodach może być śmiertelnie niebezpieczny.

Nadciąga bora. Porywy mogą dochodzić do prawie 150 kilometrów na godzinę

Nadciąga bora. Porywy mogą dochodzić do prawie 150 kilometrów na godzinę

Źródło:
tvnmeteo.pl, croatia.hr

Korea Południowa zmaga się z rekordowymi pożarami. W czwartek zajęty przez płomienie obszar podwoił się, zagrażając miastom oraz zabytkom. Chociaż nadchodzące godziny mają przynieść opady deszczu, meteorolodzy ostrzegają, że będzie zbyt skąpy, by pomóc w walce z żywiołem.

Największy pożar w historii kraju. Ogień szaleje z "bezprecedensową szybkością"

Największy pożar w historii kraju. Ogień szaleje z "bezprecedensową szybkością"

Źródło:
Reuters, The Korea Herald, tvnmeteo.pl

Stan wyjątkowy został ogłoszony w Boliwii na skutek rozległych powodzi. Podtopienia objęły swoim zasięgiem wszystkie dziewięć departamentów kraju. Na skutek ulew od listopada zginęło 51 osób, a tysiące domów zostało uszkodzonych.

Stan wyjątkowy w całym kraju. Nie żyje 51 osób

Stan wyjątkowy w całym kraju. Nie żyje 51 osób

Źródło:
Reuters, opinion.com.bo

Tegoroczny atlantycki sezon huraganowy może być tak niszczycielski jak ten ubiegłoroczny. Według wstępnych prognoz na oceanie może utworzyć się od 13 do 18 nazwanych cyklonów, z czego nawet 10 przekształci się w huragany. Powstawaniu żywiołów ma sprzyjać wysoka temperatura powierzchni wód.

Rok temu huragany przyniosły wielomiliardowe straty. Ten sezon może być gorszy

Rok temu huragany przyniosły wielomiliardowe straty. Ten sezon może być gorszy

Źródło:
PAP, USA Today, AccuWeather, tvnmeteo.pl

Lokalne służby oraz eksperci obawiają się, że opuszczone baseny po pożarze Eaton Fire w Kalifornii mogą stać się siedliskami komarów. Mętna woda zalegająca w przydomowych zbiornikach stwarza idealne warunki do rozwoju insektów. Rosną obawy władz o ryzyko rozprzestrzeniania się groźnych chorób.

"Jeden basen może wyhodować do miliona komarów w ciągu miesiąca"

"Jeden basen może wyhodować do miliona komarów w ciągu miesiąca"

Źródło:
CBS News, CNN

Kolejne dni w południowej części Europy mają przynieść intensywne opady deszczu. Lokalnie deszcz ma padać przez ponad tydzień. W procesie formowania się deszczonośnych chmur udział weźmie pył saharyjski. Rolę tego zjawiska opisuje nasza synoptyk Arleta Unton-Pyziołek.

Na południu Europy będzie padać mocno i długo. Pył saharyjski odegra ważną rolę

Na południu Europy będzie padać mocno i długo. Pył saharyjski odegra ważną rolę

Źródło:
tvnmeteo.pl

W wyniku intensywnych opadów deszczu zawaliła się ściana jednego z domów w chorwackim Dubrowniku. Spadający gruz uszkodził kilka samochodów i zatarasował drogę. Meteorolodzy przewidują, że gwałtowna aura tak szybko w tym regionie szybko się nie skończy.

Po ulewie w Dubrowniku zawaliła się ściana domu. Może spaść więcej deszczu

Po ulewie w Dubrowniku zawaliła się ściana domu. Może spaść więcej deszczu

Źródło:
dnevnik.hr, 24sata.hr, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Nowej Zelandii odkryli, że pewien gatunek rekina wydaje specyficzne odgłosy. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że ryby te uchodzą za niewydające intencjonalnych dźwięków. Specjaliści nie do końca wiedzą, co oznacza nowo odkryte zachowanie.

Po raz pierwszy usłyszano dźwięki wydawane przez rekiny

Po raz pierwszy usłyszano dźwięki wydawane przez rekiny

Źródło:
livescience.com, tvnmeteo.pl

Mężczyzna uratował kota, który znalazł się na środku wezbranej rzeki Vizcarra w Peru. Południowoamerykański kraj zmaga się z trudnymi warunkami pogodowymi od kilku tygodni.

Powódź w Peru. Kot znalazł się w śmiertelnej pułapce

Powódź w Peru. Kot znalazł się w śmiertelnej pułapce

Źródło:
Reuters, ReliefWeb

W najbliższą sobotę koło południa będzie można zobaczyć z terenu Polski częściowe zaćmienie Słońca. Do obserwacji tego zjawiska należy wcześniej się przygotować. Podpowiadamy, w jaki sposób bezpiecznie je oglądać.

Zaćmienie Słońca. Te rzeczy zupełnie nie nadają się do jego obserwacji

Zaćmienie Słońca. Te rzeczy zupełnie nie nadają się do jego obserwacji

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, NASA

Jak wyglądała kosmiczna spirala w różnych częściach kraju? Nagranie wykonane przez kamery sieci obserwacyjnej Skytinel pokazuje to niezwykłe zjawisko z perspektywy obserwatorów w różnych częściach Polski. W poniedziałek mogliśmy je obserwować dzięki manewrowi, na jaki zdecydowało się SpaceX.

Za chmurami, nad lasem i miastami. Kosmiczny wir na nagraniach

Za chmurami, nad lasem i miastami. Kosmiczny wir na nagraniach

Źródło:
Skytinel, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pod piramidami w Gizie kryje się ogromne podziemne miasto - takie doniesienia w ostatnim czasie zaczęły krążyć w internecie. Odkrycia miało dokonać dwóch badaczy, którzy w połowie marca zwołali konferencję prasową. Doniesienia te skrytykował jednak właśnie znany egipski archeolog Zahi Hawass. - Są całkowicie błędne i nie mają żadnych podstaw naukowych - podkreślił.

Ogromne podziemne miasto pod piramidami? Słynny archeolog komentuje

Ogromne podziemne miasto pod piramidami? Słynny archeolog komentuje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Do wybrzeży Santorini przybił pierwszy w tym sezonie statek wycieczkowy. Na początku roku życie na wyspie sparaliżowała seria trzęsień ziemi. Przybycie turystów dodało otuchy mieszkańcom, którzy obawiali się, że wstrząsy negatywnie wpłyną na sezon turystyczny.

Turyści nie przestraszyli się trzęsień. Wracają na Santorini

Turyści nie przestraszyli się trzęsień. Wracają na Santorini

Źródło:
PAP, Reuters

Niedźwiedzica zaatakowała mężczyznę na Słowacji. Zwierzę, któremu towarzyszyły dwa młode, było agresywne i nie reagowało na próby obrony. Do zdarzenia, zarejestrowanego na nagraniu, doszło w rejonie pasma górskiego Mała Fatra.

Atak niedźwiedzia na Słowacji. Dramatyczne nagranie

Atak niedźwiedzia na Słowacji. Dramatyczne nagranie

Źródło:
zilinak.sk, tvnmeteo.pl

Dość ciepła pogoda niedługo ustąpi miejsca ochłodzeniu. Jaka temperatura czeka nas w nadchodzących tygodniach? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: czeka nas zimny prysznic

Pogoda na 16 dni: czeka nas zimny prysznic

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wirujący lej pojawił się mieście Rolling Fork w stanie Missisipi. Tornado uszkodziło kilka budynków gospodarczych i zerwało linie elektryczne. Kilkaset domów było pozbawionych prądu.

Zawyły syreny, pojawił się wirujący lej. Nagranie

Zawyły syreny, pojawił się wirujący lej. Nagranie

Źródło:
CNN, timesnownews.com

Śnieg pojawił się w północno-wschodniej części Hiszpanii. Na drogach występowały spore utrudnienia. Hiszpańska służba meteorologiczna AEMET wydała ostrzeżenia. Jednak dla niektórych mieszkańców widok zabielonych krajobrazów okazał się przyjemny.

Spadł śnieg, zamknięto część dróg. Powrót zimowej aury

Spadł śnieg, zamknięto część dróg. Powrót zimowej aury

Źródło:
ENEX, larazon.es