Koniec La Niny, nadchodzi El Nino. Oto sześć zagrożeń, jakie ze sobą niesie

Źródło:
CNN, NOAA, tvnmeteo.pl
Czym jest El Nino
Czym jest El NinoNASA
wideo 2/9
Czym jest El Nino?NASA

El Nino - anomalia pogodowa występująca na Oceanie Spokojnym - ma jeszcze w tym roku zastąpić panującą przez ostatnie trzy lata La Ninę. Eksperci ostrzegają, że ocieplający się Pacyfik może nasilić zmiany klimatyczne wywołane działalnością człowieka i poważnie zagrozić morskim ekosystemom. W niektórych częściach świata prognozowane są wichury i powodzie, a w innych - poważne susze.

Przez trzy lata na Oceanie Spokojnym panowała anomalia pogodowa La Nina. Temperatura wód powierzchniowych Pacyfiku była niższa od przeciętnej, wpływając na cyrkulację atmosferyczną i kształtując pogodę w wielu regionach świata. W 2023 roku zjawisko zaczęło słabnąć, aż meteorolodzy ogłosili jego koniec.

Wszystko wskazuje jednak na to, że kolejne miesiące przyniosą jego odwrotność - na oceanie zapanuje El Nino, a temperatura wód powierzchniowych będzie rosła. Nie jest to dobra wiadomość, ponieważ anomalia ta może przynieść ze sobą wiele niepokojących zjawisk pogodowych. Mogą one potęgować skutki zmian klimatycznych, a co za tym idzie - zaostrzać ekstremalne warunki, jakie coraz częściej panują w różnych częściach świata.

Anomalie temperatury powierzchni Pacyfiku w dniu 1 marca 2023cpc.ncep.noaa.gov

Goręcej niż kiedykolwiek

Oceany pełnią ważną rolę w regulacji temperatury powietrza na świecie - chłodna woda skutecznie pochłania nadmiar ciepła z atmosfery. Gdy na Pacyfiku dominowała La Nina, chłodne oceaniczne fale działały jako bufor termiczny ze szczególną skutecznością, a mimo tego temperatura wód rosła. Naukowcy obawiają się, że El Nino tylko pogłębi ten efekt - po raz pierwszy w historii średnia temperatura powietrza może wzrosnąć o ponad 1,5 stopnia Celsjusza ponad poziom z epoki przedindustrialnej.

Naukowcy uważają 1,5 stopnia ocieplenia za punkt krytyczny, po którego przekroczeniu drastycznie wzrośnie ryzyko wystąpienia ekstremalnych powodzi, susz, pożarów i niedoborów żywności. To także jedna z wartości ujętych w porozumieniu paryskim, zakładającym próby ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 st. C.

- W 2024 prawdopodobnie czeka nas najcieplejszy rok w historii - wyjaśnił w rozmowie z CNN Josef Ludescher z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu. Do tej pory najgorętszy w skali globalnej był rok 2016, który nastąpił po bardzo silnym El Nino. Oznacza to, że kolejne lata mogą przynieść nam ekstremalne, wręcz bezprecedensowe temperatury, wyższe nawet niż w 2022 roku, który dla Europy okazał się rekordowo ciepły.

Jak dodał Adam Scaife z brytyjskiej służby meteorologicznej Met Office, tak naprawdę nie ma znaczenia, czy próg 1,5 st. C zostanie przekroczony - liczy się fakt, że po raz pierwszy w historii ludzkości znaleźliśmy się w punkcie, w którym wystąpienie tej wartości jest możliwe, co samo w sobie powinno nas niepokoić.

Coraz goręcej na świeciePAP/Reuters

Rzeki atmosferyczne i ulewy

Zmiana cyrkulacji atmosfery przełoży się na warunki atmosferyczne w różnych częściach świata. Przewiduje się, że pod wpływem El Nino miejsca od lat zmagające się z poważnymi suszami - w tym Zachodnie Wybrzeże Stanów Zjednoczonych - z miesiąca na miesiąc staną się coraz wilgotniejsze. Meteorolodzy ostrzegają jednak, że aura może przejść ze skrajności w skrajność.

- W kontynentalnych Stanach Zjednoczonych La Nina to "stwórca suszy", a El Nino - jej "niszczyciel" - tłumaczył w rozmowie z CNN Brad Rippey z Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych. - Dokładna lokalizacja suszy lub powodzi różni się jednak w zależności od anomalii - dodał.

Kiedy El Nino zacznie sprawować władzę nad Pacyfikiem, nad zachodnie wybrzeże kraju mogą nadciągać coraz obfitsze opady deszczu i śniegu, a wraz z nimi większe ryzyko powodzi, osunięć ziemi i osuwania się brzegów. Na dodatek zmieniona cyrkulacja nad oceanem może przyczynić się do częstszego występowania rzek atmosferycznych - niebezpiecznych zjawisk pogodowych, przynoszących ze sobą gwałtowne burze i silne porywy wiatru.

Rzeka atmosferyczna nad Kalifornią, 04.01.23NASA Earth Observatory/NOAA-20/VIIRS

Gęsty busz w ogniu

Miejsca, które na skutek La Niny notowały wyższe niż średnie sumy opadów, znajdą się w zupełnie innej sytuacji. Południowa Afryka i Indie są zagrożone suszami i ekstremalnymi upałami. Sucha pogoda da się we znaki także mieszkańcom Australii, której całe regiony zostały latem zdewastowane przez ulewne deszcze.

Australijscy meteorolodzy przewidują, że El Nino prawdopodobnie przyniesie ekstremalnie suchą i gorącą pogodę zwłaszcza we wschodnich rejonach kraju. Nadejście suszy po okresie obfitych opadów jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ może napędzać groźne pożary buszu. Deszcz powoduje szybszy wzrost roślinności, która w okresie suszy staje się doskonałym paliwem dla ognia.

W Indiach El Nino może przynieść podniesienie temperatury i osłabienie letnich monsunów - ciepłych, wilgotnych systemów wiatru, które transportują ogromne ilości wody w głąb lądu. Jak wyjaśnił w rozmowie z CNN Raghu Murtugudde z Uniwersytetu Maryland, zjawisko to jest najbardziej ograniczone, gdy następuje zmiana z zimowej La Niny na lato z El Nino. "Ogólny deficyt [opadów monsunowych - red.] może wynieść nawet 15 procent" - przekazał.

Anomalia pogodowa La NiñaAdam Ziemienowicz/PAP/REUTERS

Silniejsze burze, tajfuny, cyklony

Cieplejsza powierzchnia Oceanu Spokojnego stworzy dogodne warunki do powstawania tajfunów. Chociaż na Atlantyku może być mniej huraganów, pacyficzne zjawiska będą tworzyć się coraz dalej na zachód od wybrzeży Ameryk. Dzięki temu gwałtowne wichury, napędzane przez ciepłe wody Pacyfiku, będą miały okazję do nabrania jeszcze większej siły przed uderzeniem w Hawaje lub wybrzeża Ameryki Łacińskiej.

Daniel Swain z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles wyjaśnił, że u wybrzeży Peru zbierają się ciepłe wody oceaniczne, przynoszące ze sobą nadzwyczaj obfite opady. Ich pierwsze skutki są już boleśnie odczuwalne przez mieszkańców Peru, Chile i Ekwadoru - od tygodni region boryka się z powodziami. Jest to jeden z czynników wskazujących na to, że nadchodzący El Nino może być bardzo silny.

Jak powstaje huragan?Maria Samczuk, Adam Ziemienowicz/PAP

Ucierpią ekosystemy morskie

Podwyższona temperatura oceanu to zła wiadomość także dla wielu jego mieszkańców. El Nino blokuje podnoszenie się zimnej, pełnej składników odżywczych wody z dna oceanu, przez co jego mieszkańcom zaczyna brakować pożywienia. Bytujące blisko powierzchni ryby i skorupiaki migrują w inne miejsca, co zmusza do wędrówki oceaniczne ptaki i ssaki. Te, którym nie uda się znaleźć nowego siedliska, zginą.

El Nino to także zła wiadomość dla raf koralowych. Kiedy robi się zbyt gorąco, koralowce pozbywają się kolorowych alg żyjących wewnątrz ich tkanek, które dostarczają im energii. Powoduje to blaknięcie koralowców - stan, w którym organizmy mogą przeżyć, są jednak osłabione i narażone na choroby. Szczególnie katastrofalny okres bielenia koralowców to lata 2014-2017, dotknął wszystkich raf koralowych świata. W 2016 roku fala morskich upałów, która nastąpiła po silnym El Nino, przyczyniła się do śmierci prawie 30 procent koralowców australijskiej Wielkiej Rafy Koralowej.

- To, co przewidujemy, jest przerażające - powiedział w rozmowie z CNN Peter Houk z Uniwersytetu Guam. - Za każdym razem, gdy to się dzieje, zjawisko staje się odrobinę bardziej intensywne - dodał.

Rafy koralowe blakną z powodu podwyższonej temperatury wodyShutterstock

Zmniejszy się pokrywa lodowa

Na początku tego roku poziom antarktycznego lodu zszedł do rekordowo niskiego poziomu po raz drugi w ciągu dwóch lat. El Nino może dodatkowo zaostrzyć sytuację - jak wskazują badania, istnieje związek między siłą i częstotliwością tej anomalii a szybkością topnienia lodów Antarktydy.

- Modele, które przewidują silniejsze El Nino, pokazują szybsze topnienie pokrywy lodowej niż modele, które przewidują słabszą anomalię - powiedział CNN Wenju Cai z Australijskiego Centrum Badań Naukowych i Przemysłowych (CSIRO).

Choć jest mało prawdopodobne, aby lądolód Antarktydy stopił się całkowicie, ma on w sobie wystarczająco dużo wody, aby podnieść globalny poziom morza o 70 metrów. Cai dodał, że chociaż wydarzenia El Nino mogą mieć różny wpływ na zasięg lądolodu, obecny trend jest pewny - czeka nas "ogólny spadek lodu morskiego".

Antarktyda coraz cieplejszaPAP/Reuters/Adam Ziemienowicz

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: CNN, NOAA, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock

Pozostałe wiadomości

Pogodę w nadchodzących dniach będzie kształtował "zgniły" wyż. Sprawi, że w kolejnych dniach w wielu miejscach będzie pochmurno i mglisto. Poranki okażą się mroźne, a w dzień temperatura ledwo przekroczy 10 stopni Celsjusza.

"Zgniły" wyż zawładnie Polską. Co to dla nas oznacza

"Zgniły" wyż zawładnie Polską. Co to dla nas oznacza

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed gęstymi mgłami, w zasięgu których widzialność może miejscami wynosić poniżej 200 metrów. Sprawdź, gdzie aura może być groźna.

Zachowajcie ostrożność. Żółte alarmy IMGW w 10 województwach

Zachowajcie ostrożność. Żółte alarmy IMGW w 10 województwach

Źródło:
IMGW

Ulewy nawiedziły w poniedziałek hiszpańską Katalonię. Gwałtowna aura spowodowała, że odwołano 70 połączeń lotniczych. W Barcelonie, gdzie przez pewien czas obowiązywały alarmy najwyższego, czerwonego stopnia, częściowo zalane zostało lotnisko.

Zwały ziemi i błota na autostradach, był czerwony alert

Zwały ziemi i błota na autostradach, był czerwony alert

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, TVE, El Pais, tvnmeteo.pl, PAP

W oddali widziałem już zbliżającą się wodę. W ostatnim momencie przejechałem samochodem przez most. Widziałem ludzi i samochody niesione przez nurt - opowiadał w rozmowie z redakcją Kontaku24 pan Lech, który mieszka w hiszpańskiej Walencji. Trwa sprzątanie po katastrofalnych powodziach, które niecały tydzień temu nawiedziły południowo-wschodnią część kraju. Liczba ofiar śmiertelnych przekracza 200, zaginionych jest ponad tysiąc.

"Przejechałem przez most, który zawalił się dwie minuty później"

"Przejechałem przez most, który zawalił się dwie minuty później"

Źródło:
Kontakt24, Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Ochłodzenie, które przyszło do nas w weekend, pozostanie w Polsce na dłużej. Sprawdź długoterminową prognozę pogody przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: o cieple możemy na razie zapomnieć

Pogoda na 16 dni: o cieple możemy na razie zapomnieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wyż, który w wielu miejscach kraju gwarantuje słoneczną pogodę, jednocześnie sprzyja uciekaniu ciepła do atmosfery. Dlatego noce i poranki w tym tygodniu będą zimne. Na wschodzie kraju chwyci kilkustopniowy mróz.

To będą mroźne poranki. Arktyczne zimno płynie do Polski

To będą mroźne poranki. Arktyczne zimno płynie do Polski

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kilkanaście osób zostało rannych po tym, jak przez środkową część stanu Oklahoma przeszły gwałtowne burze i co najmniej kilka tornad. Zniszczone są liczne domy. W sześciu hrabstwach wprowadzono stan wyjątkowy.

Ranni, domy zrównane z ziemią. Przeszło co najmniej sześć tornad

Ranni, domy zrównane z ziemią. Przeszło co najmniej sześć tornad

Źródło:
PAP, Reuters, AP

Przemieszczająca się nad Atlantykiem burza tropikalna Patty, a razem z nią ulewy i silny wiatr, na początku tygodnia ma dotrzeć do Półwyspu Iberyjskiego. W niedzielę przeszła nad Azorami.

Burza tropikalna zmierza w kierunku Portugalii i Hiszpanii

Burza tropikalna zmierza w kierunku Portugalii i Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
SIC Noticias, NHC, IPMA

Co najmniej 10 osób zginęło w nocy z niedzieli na poniedziałek na indonezyjskiej wyspie Flores w rezultacie erupcji wulkanu. Lawa i popiół wulkaniczny zniszczyły część budynków.

Erupcja wulkanu, deszcz, błyskawice. Zabici i zniszczone budynki

Erupcja wulkanu, deszcz, błyskawice. Zabici i zniszczone budynki

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W poniedziałek 4.11 w większości kraju na niebie będzie dużo słońca, tylko gdzieniegdzie pojawią się chmury i słabo pokropi deszcz. Termometry pokażą od 7 do 13 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek 4.11. Czeka nas spora dawka słońca

Pogoda na dziś - poniedziałek 4.11. Czeka nas spora dawka słońca

Źródło:
tvnmeteo.pl

Troje chińskich astronautów misji Shenzhou-18 powróciło na Ziemię po 192 dniach spędzonych na orbicie. Podczas jednego ze spacerów kosmicznych dwóch członków załogi ustanowiło rekord czasu spędzonego przez tajkonautów poza chińską stacją kosmiczną Tiangong.

Rekordowi astronauci wrócili na Ziemię

Rekordowi astronauci wrócili na Ziemię

Źródło:
PAP

Król Hiszpanii Filip VI i premier Pedro Sanchez odwiedzili w niedzielę zniszczoną przez powódź miejscowość Paiporta, położoną w prowincji Walencja. Ich obecność wywołała gwałtowną reakcję mieszkańców, którzy zaczęli rzucać w nich błotem.

"Mordercy". W stronę króla i premiera poleciało błoto

"Mordercy". W stronę króla i premiera poleciało błoto

Źródło:
Reuters

W słowackich Tatrach doszło w sobotę do śmiertelnego wypadku. Turyści z Polski próbowali zdobyć Gerlach tak zwaną Drogą Tatarki, ale - jak przekazali słowaccy ratownicy - nie posiadali odpowiedniego sprzętu i utknęli na szczycie. W niedzielę ratownicy przetransportowali ciało Polaka, który zginął prowadząc grupę na najwyższy szczyt w Tatrach.

Polscy turyści utknęli na Gerlachu. Zginęła jedna osoba

Polscy turyści utknęli na Gerlachu. Zginęła jedna osoba

Źródło:
PAP

W wyniku uderzenia pioruna w obóz dla uchodźców na północy Ugandy zginęło 14 osób, w tym 13 dzieci i jedna osoba dorosła - przekazała w niedzielę stacja BBC. 34 osoby zostały ranne. Według lokalnych mediów, ofiary śmiertelne uczestniczyły w nabożeństwie.

Piorun uderzył w obóz dla uchodźców. Nie żyje 13 dzieci i jeden dorosły

Piorun uderzył w obóz dla uchodźców. Nie żyje 13 dzieci i jeden dorosły

Źródło:
PAP, BBC

Trzęsienie ziemi nawiedziło w niedzielę Grecję - poinformowało Europejskie Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Miało magnitudę 5,5.

Trzęsienie ziemi w Grecji

Trzęsienie ziemi w Grecji

Źródło:
Reuters

W Hiszpanii trwa sprzątanie po niszczycielskich powodziach, które dotknęły wschodnie i południowe regiony kraju. Na Kontakt24 otrzymaliśmy materiały z Walencji i okolicznych miejscowości, na których widać ogromną skalę zniszczeń.

"Świat jak w filmie postapokaliptycznym". Relacje Reporterów24 z zalanej Hiszpanii

"Świat jak w filmie postapokaliptycznym". Relacje Reporterów24 z zalanej Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, RTVE, El Mundo, tvnmeteo.pl

Ulewy związane z pozostałościami supertajfunu Kong-rey nawiedziły południowo-zachodnią Japonię w sobotę. Miejscami w ciągu jednej doby spadło ponad 370 litrów wody na metr kwadratowy i doszło do podtopień. W mieście Matsuyama wydano nakaz ewakuacji prawie 190 tysięcy osób.

Dawny supertajfun wciąż groźny. Rekordowe opady, ewakuacja tysięcy osób

Dawny supertajfun wciąż groźny. Rekordowe opady, ewakuacja tysięcy osób

Źródło:
Reuters, The Japan Times

W Nowym Jorku ogłoszono stan suszy. Jak podały władze miasta, w październiku w aglomeracji zanotowano jedynie śladowe opady deszczu. Burmistrz apelował w sobotę do mieszkańców o oszczędzanie wody i błyskawiczne zgłaszanie jakichkolwiek awarii.

Burmistrz apeluje o krótsze kąpiele. "Matka Natura rządzi, musimy się dostosować"

Burmistrz apeluje o krótsze kąpiele. "Matka Natura rządzi, musimy się dostosować"

Źródło:
PAP, The Washington Post

Silna trąba wodna zawirowała nad australijskim Brisbane, uszkadzając część nabrzeża. W piątek nad wschodnim wybrzeżem kraju przechodziły burze, które oprócz turbulentnych podmuchów przyniosły także grad.

Potężna kolumna wody wyrosła nad miastem

Potężna kolumna wody wyrosła nad miastem

Źródło:
Reuters, ABC News

Rekordowy poziom zanieczyszczeń powietrza odnotowano w nocy z piątku na sobotę w 14-milionowym mieście Lahaur we wschodnim Pakistanie. W związku z utrzymującym się smogiem zajęcia sportowe w szkołach nie będą odbywać się na świeżym powietrzu, mieszkańcom zakazano używania riksz motorowych, wstrzymano prace budowlane.

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

"Nigdy wcześniej nie osiągnęliśmy poziomu 1000"

Źródło:
PAP

Największy krokodyl na świecie żyjący w niewoli zmarł w sobotę w australijskim zoo. Według wyliczeń opiekunów miał co najmniej 110 lat. Stan jego zdrowia pogorszył się w połowie października.

Został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa, "był naszym najukochańszym kumplem"

Został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa, "był naszym najukochańszym kumplem"

Źródło:
PAP

Rekin zaatakował surfera na Hawajach, odgryzając mu nogę. Mimo poważnej rany mężczyźnie udało się dopłynąć do brzegu z jedynie niewielką pomocą innych plażowiczów. Do zdarzenia doszło w piątek rano.

Stracił nogę w ataku rekina, sam dopłynął do brzegu

Stracił nogę w ataku rekina, sam dopłynął do brzegu

Źródło:
Maui Now, Maui News, CBS News

NASA nawiązała kontakt z sondą Voyager 1 po kilkudniowej przerwie. Jak wyjaśniła agencja, do zerwania łączności doszło na skutek uruchomienia systemu awaryjnego urządzenia. Obecnie kontakt utrzymywany jest za pośrednictwem systemu, który ostatni raz był wykorzystywany w 1981 roku.

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Źródło:
NASA, CNN, tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP

Zwierzęta konsumują alkohol częściej niż mogłoby się to wydawać. Najnowsze badania brytyjskich naukowców wykazały, że wiele gatunków, od drobnych bezkręgowców po ssaki, regularnie spożywa etanol w postaci sfermentowanych owoców lub nektaru. Niektóre wykorzystują go w celach obronnych, zaś inne - jako doskonałe źródło kalorii.

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Źródło:
Cell Press, The Guardian

Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Źródło:
Phys, Frontiers