Naukowcy chcą dokonać sekwencjonowania genomów ponad 1400 gatunków żyjących nietoperzy. Po co? Mają nadzieję, że uda im się dzięki temu rozwikłać zagadkę, dlaczego ssaki te nie wykazują oznak choroby, nawet jeśli wykryto u nich wirusy. Pierwsze wyniki opublikowano w czasopiśmie "Nature".
Eksperci uważają, że wirus SARS-CoV-2 wywołujący chorobę COVID-19 pojawił się u nietoperzy, a na ludzi przeszedł za pośrednictwem innego zwierzęcia. Podobnie mogło być z wieloma innymi chorobami. Co niezwykłe, będące nosicielami śmiercionośnych wirusów nietoperze nie chorują.
Sześć się udało zbadać
W ramach projektu Bat1K międzynarodowy zespół naukowców chce zsekwencjonować genomy wszystkich 1421 żyjących gatunków nietoperzy. Na łamach "Nature" naukowcy ogłosili zsekwencjonowanie genomów pierwszych sześciu gatunków. Wśród nich znalazły się: podkowiec duży (Rhinolophus ferrumequinum), rudawiec nilowy (Rousettus aegyptiacus), liścionos jasny (Phyllostomus discolor), nocek duży (Myotis myotis), karlik średni (Pipistrellus kuhlii) i molos aksamitny (Molossus molossus).
Nietoperze kontrolują choroby
Naukowcy uważają, że znajomość genomów nietoperzy może pomóc wyjaśnić, w jaki sposób latające ssaki tolerują infekcje np. koronawirusem, co może w przyszłości pomóc w walce z pandemiami. W wielu infekcjach wirusowych to nie sam wirus prowadzi do śmierci, ale ostra reakcja zapalna wywołana przez układ odpornościowy organizmu.
Nietoperze są w stanie ją kontrolować - nawet zakażone nie wykazują widocznych oznak choroby. Tak więc zrozumienie, w jaki sposób nietoperze mogą tolerować wirusy bez zachorowania, może pomóc w opracowaniu nowych metod leczenia chorób takich jak COVID-19.
Porównując genomy nietoperzy z 42 innymi ssakami udało się ustalić ich pozycję na "drzewie życia". Nietoperze wydają się być najbliżej spokrewnione z grupą, na którą składają się drapieżniki (między innymi psy, koty i foki), łuskowce, wieloryby i ssaki kopytne.
Przegląd różnic genetycznych pozwolił zidentyfikować regiony genomu, które w odmienny sposób ewoluowały u nietoperzy, co może wyjaśniać ich wyjątkowe zdolności. Chodzi na przykład o geny mogące mieć związek z echolokacją, dzięki której nietoperze mogą latać i chwytać zdobycz w całkowitej ciemności. Ciekawe jest też to, że niektóre gatunki nietoperzy mogą żyć około 40 lat - czyli pięć razy dłużej niż w przypadku innych zwierząt o podobnej wielkości. Prawdopodobnie doszło u nich do zwiększających długość życia modyfikacji genetycznych.
Dbajmy o nie
Ekolodzy ostrzegają, że nietoperze nie powinny być prześladowane, a pozostawione w spokoju w swoim naturalnym środowisku stanowią niewielkie zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. Są niezbędne dla równowagi w naturze. Wiele z nich zapyla kwiaty, roznosi nasiona z owoców, inne są owadożercami, zjadającymi miliony ton owadów w ciągu nocy.
Autor: dd/aw / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Marie Jullion/Wikipedia (CC BY-SA 3.0)