"Największe ryzyko to było lądowanie". Marsjańska sonda robi zdjęcia i szuka miejsca do badań

[object Object]
Sonda InSight wylądowała na Marsietvn24
wideo 2/22

Przez najbliższe tygodnie sonda InSight będzie szukała najlepszego miejsca do wbicia w marsjańską glebę urządzenia mierzącego temperaturę pod powierzchnią planety. Będzie też robiła kolejne zdjęcia okolicy. Z dokładnością do poszczególnych kamieni - podkreślają badacze.

Bezzałogowa sonda kosmiczna InSight, wysłana przez amerykańską Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) wylądowała w poniedziałek wieczorem polskiego czasu na powierzchni Marsa. Misja ma za cel zbadanie wnętrza Czerwonej Planety.

Sonda bada Marsa

Lądowanie sondy InSight to ważne przedsięwzięcie NASA. Misja jest głównie amerykańska z udziałem Niemiec i Francji, ale w badaniach uczestniczą też Polacy. Polska Astronika we współpracy z kilkunastoma innymi firmami oraz ośrodkami badawczymi wykonała mechanizm penetratora gruntu, urządzenia Kret HP3.

- Największe ryzyko, jakie do tej pory było, to lądowanie, bo różnie z tym bywa - przyznała we "Wstajesz i wiesz" we wtorek TVN24 Ewelina Ryszawa, mechanik inżynier z Astroniki.

- To bardzo ważna misja dla nauki. Po raz pierwszy, dzięki między innymi naszemu mechanizmowi, będziemy się wbijać pięć metrów pod powierzchnię Marsa - podkreśliła.

Pomiary temperatury

- To instrument, który działa jak termometr wbijany w powierzchnię Marsa - opisywała działanie Kreta Ryszawa. Na Marsie, tak jak na Ziemi, występują roczne wahania temperatury. Na głębokości kilku metrów wpływ tego zjawiska można pominąć.

- Chodzi o to, żeby wbić się na pięć metrów i oddzielić się od wpływu zmian temperatur powierzchniowych - mówiła mechanik.

- Już poniżej trzech metrów przestają mieć znaczenie wahania termiczne, wywołane cyklem dzień-noc czy sezonowe zmiany temperatury. Dlatego na tej głębokości można zmierzyć faktyczną temperaturę, jaka dociera spod powierzchni Marsa - precyzował w rozmowie z PAP inżynier Łukasz Wiśniewski, także z Astroniki.

Kilkanaście dni pracy Kreta

Przez najbliższe tygodnie sonda InSight będzie szukała najlepszego miejsca do podjęcia badań. Będzie też robiła zdjęcia okolicy. Dzięki nim zostanie wykonany bardzo szczegółowy model okolic lądowania z dokładnością do poszczególnych kamieni. Dopiero potem wysuną się instrumenty, które muszą być umieszczone w pewnej odległości od lądownika - czyli sejsmometr oraz Kret.

Badacze szacują, że urządzenie wkroczy do akcji na początku stycznia i przetransportuje czujniki temperatury do wnętrza planety.

- To potrwa mniej więcej kilkanaście dni, ponieważ nie wbijamy się od razu na pięć metrów, tylko małymi etapami - zaznaczyła w TVN24 Ryszawa.

Zobacz pierwsze zdjęcia z Marsa i wizualizacje przygotowane przez naukowców:

"Być może w głębi Marsa tli się aktywność"

Naukowcy czekają też na dane sejsmologiczne. - Oprócz zarejestrowania upadku małych planetoid na powierzchnię Marsa, sonda InSight może też zarejestrować ruchy masowe, czyli osunięcie się materii na jakimś zboczu, ale również i sygnały z wnętrza planety. Być może w głębi Marsa tli się aktywność związana z przepływani magmy, która w całości nie zastygła - tłumaczył dr Piotr Witek z Zakładu Dynamiki Układu Słonecznego i Planetologii Centrum Badań Kosmicznych PAN.

Dodał, że niezależnie od źródła zarejestrowanych fal sejsmicznych, już sam sposób ich rozchodzenia się zdradzi naukowcom, jaka jest wewnętrzna struktura planety, jak gruba jest jej skorupa i czy jądro Marsa jest zestalone.

Cała misja InSight ma zakończyć się po upływie roku marsjańskiego, czyli niespełna dwóch lat ziemskich.

Co dalej z wynikami badań?

Jak poinformował Łukasz Wiśniewski z Astroniki, dane zebrane przez instrumenty naukowe w ramach eksperymentów trafią najpierw do głównego badacza z NASA. Następnie zostaną udostępnione kilkudziesięciu badaczom współpracującym.

Jest wśród nich także Polak, dr Jerzy Grygorczuk. Polski inżynier - jako pracownik Centrum Badań Kosmicznych i jeden z założycieli firmy technologiczno-naukowej Astronika - opracował wiele mechanizmów kosmicznych, m.in. technologię wykorzystaną podczas misji Rosetta.

MarsPAP/Maria Samczuk, Adam Ziemienowicz

Mars "zabiera i daje"

Badacze oceniają, że sondzie prawdopodobnie już nic nie grozi. Zdaniem naukowców pewne trudności mogłyby sprawić burze pyłowe. Czasem zmniejszają one dopływ światła do paneli słonecznych, a więc i prądu do urządzeń. - Doświadczenie pokazuje, że Mars jedną ręką zabiera, a drugą daje. Łaziki też są zasilane z baterii słonecznych i mają problemy podczas burz, ale przechodzące nad nimi wiry pyłowe zabierały czasem pył, który osiadł na kamerach urządzeń. Mieliśmy dzięki temu lepszy obraz. Tylko globalne burze pyłowe są dużym zagrożeniem, ale taka właśnie zakończyła się na Marsie i na następną raczej poczekamy kilka lat - uspokajał dr Witek z CBK.

Lądowanie sondy InSight
Lądowanie sondy InSighttvn24

InSight wylądowała po półrocznej podróży

Amerykańska sonda InSight, wystrzelona z Bazy Sił Powietrznych Vandenberg (USA) w maju 2018 r., po trwającej sześć miesięcy podróży, wylądowała w poniedziałek na Czerwonej Planecie.

Lądownik InSight osiadł na powierzchni Marsa ok. godz. 20.40 czasu środkowoeuropejskiego. Na pierwszy sygnał trzeba było czekać około ośmiu minut - tyle czasu trwa przesłanie informacji z Marsa na Ziemię. Dochodzące po kolei dane potwierdziły sukces misji na jej kluczowym etapie, w fazie wejścia w atmosferę i lądowania.

- InSight wylądowała na płaskiej powierzchni równiny Elysium Planitia. To miejsce jest najlepsze dla dokonania pomiarów geologicznych – ocenił Łukasz Wiśniewski z Astroniki.

Autor: anw//rzw / Źródło: tvnmeteo.pl, PAP

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Za sprawą wyżu znad Białorusi w Polsce dominować będzie pochmurna, wilgotna i mglista aura. Będzie również zimno. Temperatura maksymalna w wielu miejscach wyniesie tylko kilka stopni powyżej zera.

Mgły, opady i tylko 4 stopnie w najcieplejszym momencie dnia

Mgły, opady i tylko 4 stopnie w najcieplejszym momencie dnia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli sobotę, 9.11. Początek długiego weekendu będzie mglisty i pochmurny. Niewielkie rozpogodzenia będą możliwe jedynie na południu, zachodzie i w centrum kraju. W nocy mgły mogą ograniczać widoczność nawet do 1000 metrów. W ciągu dnia temperatura maksymalna wyniesie 10 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - sobota, 9.11. Mglista noc, pochmurny dzień

Pogoda na jutro - sobota, 9.11. Mglista noc, pochmurny dzień

Źródło:
tvnmeteo.pl

Liczba ofiar śmiertelnych katastrofalnych powodzi w Hiszpanii wzrosła do 223. W niektórych regionach wciąż trwają poszukiwania zaginionych osób. W akcjach na plażach, w ujściach rzek oraz w rejonie jeziora Albufera biorą udział helikoptery, drony i specjalnie szkolone psy.

"To jak szukanie igły w ogromnym stogu siana"

"To jak szukanie igły w ogromnym stogu siana"

Źródło:
PAP

W większości dużych miast prowincji Pendżab w Pakistanie wprowadzono kilkudniowy zakaz wstępu do parków, placów zabaw, ogrodów zoologicznych i zabytków. Powodem jest pogarszająca się z każdym dniem jakość powietrza. W niektórych miejscach poziom zanieczyszczeń wielokrotnie przewyższa dopuszczalne normy.

W najbliższym czasie nie pójdą do parku ani na plac zabaw

W najbliższym czasie nie pójdą do parku ani na plac zabaw

Źródło:
PAP, Reuters

Intensywne ulewy doprowadziły do powodzi błyskawicznej w Cadaqués położonym na północno-wschodnim krańcu Hiszpanii. W wyniku obfitych opadów deszczu ulice miasta zamieniły się w rwące rzeki. Lokalne media piszą o dziesiątkach porwanych samochodów oraz poważnych uszkodzeniach infrastruktury.

Powódź błyskawiczna w Hiszpanii. Pod wodą znalazło się jedno z katalońskich miast

Powódź błyskawiczna w Hiszpanii. Pod wodą znalazło się jedno z katalońskich miast

Źródło:
Reuters

Amerykańskie stany Nowym Meksyk i Kolorado nawiedziła śnieżyca. Szczególne utrudnienia spotkały kierowców - na jednej z autostrad w zaspach uwięzionych zostało około 100 pojazdów. Gwałtowna pogoda doprowadziła do przerw w dostawach prądu. Według prognoz śnieg ma sypać do soboty.

Potężna śnieżyca uwięziła około 100 samochodów

Potężna śnieżyca uwięziła około 100 samochodów

Źródło:
Reuters, CNN

W halloweenową noc mieszkanka jednego z domów w miejscowości Avon w amerykańskim stanie Connecticut przeżyła spotkanie z niedźwiedziem czarnym. Ogromne zwierzę wdarło się do ogródka i zainteresowało się koszykiem ze słodyczami, które zostawiła dzieciom.

Cukierki zostawione dzieciom na Halloween zwabiły niedźwiedzia. Nagranie

Cukierki zostawione dzieciom na Halloween zwabiły niedźwiedzia. Nagranie

Źródło:
Reuters, Eyewitness News, Department of Energy & Environmental Protection

Z jednego z laboratoriów w Karolinie Południowej uciekło kilkadziesiąt makaków królewskich. Trwa akcja, dzięki której zostaną złapane. Służby wiedzą, gdzie ukrywają się zwierzęta. Wiadomo też jak uciekły. Policja doradziła mieszkańcom, by zamknęli drzwi i okna w domach.

Małpy uciekły z laboratorium. Wiadomo, gdzie się ukrywają

Małpy uciekły z laboratorium. Wiadomo, gdzie się ukrywają

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl, ABC News

Gęste mgły będą nam towarzyszyć przez kilka najbliższych dni - wynika z prognozy pogodowych zagrożeń, przygotowanej przez IMGW. Najwięcej ostrzeżeń pierwszego stopnia ma pojawić się w piątek. Sprawdź, które regiony powinny się przygotować.

To zagrożenie tak szybko nie odpuści. Sprawdź, na co się przygotować

To zagrożenie tak szybko nie odpuści. Sprawdź, na co się przygotować

Źródło:
IMGW

Na indonezyjskiej wyspie Flores trwa akcja ewakuacyjna po tym, jak kilka dni temu wybuchł wulkan Lewotobi Laki Laki. Ponad 10 tysięcy mieszkańców wciąż znajduje się na terenach zagrożonych. Do tej pory doszło do ośmiu erupcji.

Wulkan nie daje im spokoju od kilku dni. Ewakuacje nadal trwają

Wulkan nie daje im spokoju od kilku dni. Ewakuacje nadal trwają

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, AFP

Tajfun Yinxing dotarł do wybrzeży Filipin. Ewakuowano 160 tysięcy ludzi. Żywioł, niosąc ulewy i porywisty wiatr, uderzył w Luzon - najbardziej zaludnioną wyspę tego kraju. W piątek władze nadal ostrzegały przed "utrzymującymi się warunkami zagrażającymi życiu".

Ewakuacja 160 tysięcy ludzi. Yinxing uderzył

Ewakuacja 160 tysięcy ludzi. Yinxing uderzył

Źródło:
AP, The New York Times, Rappler

Rakieta Starship od firmy SpaceX 18 listopada może odbyć kolejny, szósty testowy lot. Niecały miesiąc temu maszyna poleciała po raz piąty - wtedy mechaniczne ramiona wieży startowej urządzenia przechwyciły precyzyjnie boostera Super Heavy.

Megarakieta szykuje się do kolejnego lotu. SpaceX podała datę

Megarakieta szykuje się do kolejnego lotu. SpaceX podała datę

Źródło:
PAP, SpaceX

Pogoda na dziś. W piątek 08.11 niebo szczelnie będą przykrywać chmury, a w wielu miejscach będzie też mglisto. Temperatura osiągnie od 5 do 9 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - piątek 08.11. Dużo chmur, mgły i chłód

Pogoda na dziś - piątek 08.11. Dużo chmur, mgły i chłód

Źródło:
tvnmeteo.pl

Niszczycielskie pożary szaleją w hrabstwie Ventura w Kalifornii. Uszkodzonych lub zniszczonych jest wiele budynków. Do szpitali trafią ranne osoby, a kilkanaście tysięcy mieszkańców wezwano do ewakuacji. Straż informuje, że akcję gaśniczą utrudnia "ekstremalny wiatr".

Domy stanęły w płomieniach, tysiące ludzi do ewakuacji. Sytuacja jest "szczególnie niebezpieczna"

Domy stanęły w płomieniach, tysiące ludzi do ewakuacji. Sytuacja jest "szczególnie niebezpieczna"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, CNN

Pożary pustoszą Park Narodowy Madidi w zachodniej Boliwii, jeden z obszarów słynących z największej bioróżnorodności na świecie. Spłonęło około 30 tysięcy hektarów.

W ogniu jeden z najbardziej bioróżnorodnych parków na świecie

W ogniu jeden z najbardziej bioróżnorodnych parków na świecie

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

W styczniu mówiliśmy, że 2023 był najcieplejszy w historii pomiarów, a niedługo to samo powiemy prawdopodobnie o powoli kończącym się roku. Według Światowej Organizacji Meteorologicznej wszystko wskazuje na to, że padnie kolejny rekord. Eksperci podkreślają, że na naszej planecie nie było tak ciepło od ponad stu tysięcy lat. Trend wzrostu globalnej temperatury widać na wizualizacji, którą pokazała NASA.

Przybywa czerwieni. NASA pokazała, jak ociepla się Ziemia

Przybywa czerwieni. NASA pokazała, jak ociepla się Ziemia

Źródło:
Reuters, WMO

Na nowojorskim lotnisku doszło do nietypowego zdarzenia. W terminalu pasażerskim nagle pojawił się szop pracz. Zwierzę zauważono na przewodach wystających z otworu w suficie, po czym zeskoczyło ono na podłogę i uciekło. Nie jest jasne, w jaki sposób szop dostał się na teren lotniska.

Szop pracz "włamał się" na lotnisko w Nowym Jorku

Szop pracz "włamał się" na lotnisko w Nowym Jorku

Źródło:
CNN

Szczyt czynnego stratowulkanu Fudżi w Japonii pokrył się śniegiem. Tak późno biały puch nie spadł w tym miejscu od końca XIX wieku. Wśród przyczyn wystąpienia niepokojącej anomalii naukowcy wymieniają niezwykle gorące lato oraz jesień w Kraju Kwitnącej Wiśni.

W końcu spadł! Na śnieg czekano tam najdłużej od 130 lat

W końcu spadł! Na śnieg czekano tam najdłużej od 130 lat

Źródło:
Reuters

Naukowcy ustalili skład tajemniczych czarnych kulek, które w październiku pojawiły się na plażach w Sydney. Od momentu ich wykrycia popularne wśród turystów miejsca zostały zamknięte. Badania wykazały, że grudki są złożone z ludzkich odchodów i włosów, metamfetaminy, kwasów tłuszczowych i wielu innych substancji.

Obrzydliwe rozwiązanie fascynującej zagadki. "Śmierdzą gorzej niż cokolwiek, co kiedykolwiek wąchałeś"

Obrzydliwe rozwiązanie fascynującej zagadki. "Śmierdzą gorzej niż cokolwiek, co kiedykolwiek wąchałeś"

Źródło:
CNN

Trudne warunki atmosferyczne w Kanadzie sparaliżowały pracę krajowej poczty. Z powodu między innymi opadów marznącego deszczu Canada Post poinformowała o wstrzymaniu świadczenia usług w mieście Regina na południu kraju. Skutki pojawienia się zimowej aury odczuli także mieszkańcy oddalonego o kilkaset kilometrów miasta Calgary.

Spadł śnieg, poczta wstrzymała doręczenia

Spadł śnieg, poczta wstrzymała doręczenia

Źródło:
CNN, CTV News

Osoby przebywające na plaży Ocean Beach w Australii Zachodniej przecierały oczy ze zdumienia po tym, jak z wody wypłynął pingwin cesarski. Zwierzę naturalnie występuje w oddalonej o tysiące kilometrów Antarktydzie. Jak opisują świadkowie zdarzenia, ptak po wyjściu na brzeg próbował wykonać ślizg na brzuchu, myląc piasek ze śniegiem.

Pingwin pojawił się tysiące kilometrów od domu

Pingwin pojawił się tysiące kilometrów od domu

Źródło:
CNN

Za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba naukowcy zaobserwowali niezwykłą czarną dziurę. Obiekt łamie dotychczas znane modele kosmologiczne i pochłania materię w tempie 40 razy szybszym, niż powinien.

"Ta czarna dziura urządza sobie ucztę"

"Ta czarna dziura urządza sobie ucztę"

Źródło:
Livescience, National Geographic

Głuche samce komarów nie są zdolne do rozmnażania się - wynika z najnowszych badań naukowców. Pozbawienie owadów zmysłu słuchu drastycznie zmieniło ich zachowania godowe i sprawiło, że komary całkowicie straciły zainteresowanie płcią przeciwną. Zdaniem autorów zaskakujące odkrycie może okazać się pomocne w walce z gatunkami roznoszącymi śmiertelne choroby.

Głuche komary nie są zdolne do kopulacji. "Szokujące" odkrycie, które może wiele zmienić

Głuche komary nie są zdolne do kopulacji. "Szokujące" odkrycie, które może wiele zmienić

Źródło:
ScienceDaily

Pakistańskie miasto Lahaur w ostatnich dniach znajduje się na szczycie listy najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie, a kilka dni temu padł rekord stężenia smogu. W związku z tak poważną sytuacją w prowincji Pendżab dla mieszkańców wprowadzono obostrzenia, powstała też inicjatywa na rzecz walki ze złą jakością powietrza.

"Kiedy moje dziecko wróciło do domu, nagle poczuło duszności i zawroty głowy"

"Kiedy moje dziecko wróciło do domu, nagle poczuło duszności i zawroty głowy"

Źródło:
Reuters, India Today, tvnmeteo.pl

Pogięta i porozrzucana blacha - tyle pozostało z dachu sali gimnastycznej Newcastle Public Schools w Oklahomie po tym, jak na teren szkoły w niedzielę nadciągnęło potężne tornado. Z powodu zniszczeń część zajęć w kolejnych dniach odbywała się w trybie zdalnym.

"Cały dach był po prostu zwinięty w burrito"

"Cały dach był po prostu zwinięty w burrito"

Źródło:
CNN

Północne regiony Indii od tygodni zmagają się z ekstremalnym smogiem. W stolicy kraju - Nowym Delhi - poziom zanieczyszczenia kilkukrotnie przekracza dopuszczalne normy. Z powodu skali problemu rozważany jest scenariusz wywołania sztucznego deszczu w celu poprawy jakości powietrza.

"Najbliższe 10 dni będzie kluczowych". Chcą wywołać sztuczny deszcz

"Najbliższe 10 dni będzie kluczowych". Chcą wywołać sztuczny deszcz

Źródło:
Reuters

Gwałtowne ulewy nawiedziły południe Boliwii. Częściowo pod wodą znalazło się miasto Tarija. Niektórzy mieszkańcy musieli się ewakuować.

"To kompletna katastrofa"

"To kompletna katastrofa"

Źródło:
Reuters

Latem na niebie mogliśmy oglądać Perseidy, w październiku Orionidy i Drakonidy, a teraz przyszedł czas meteorów z roju Taurydów. W ich przypadku trzeba być cierpliwym, ale popularyzator astronomii Karol Wójcicki przekonuje, że naprawdę warto.

"Przez najbliższy tydzień warto monitorować niebo"

"Przez najbliższy tydzień warto monitorować niebo"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pies rasy cocker spaniel o imieniu Daisy wrócił do swoich właścicieli w południowo-wschodniej Anglii po ośmiu latach od kradzieży - poinformowała stacja Sky News. Policja wpadła na trop czworonoga dzięki czipowi.

Po ośmiu latach od kradzieży wróciła do domu. "Nikt nie powstrzymał łez"

Po ośmiu latach od kradzieży wróciła do domu. "Nikt nie powstrzymał łez"

Źródło:
PAP