Wody termalne - czym są i gdzie ich szukać w Polsce?

Źródło:
Państwowy Instytut Geologiczny
Maciej Gąbka z UAM o właściwościach wody termalnej
Maciej Gąbka z UAM o właściwościach wody termalnej
wideo 2/6
Maciej Gąbka z UAM o właściwościach wody termalnej

Wody termalne mają zastosowanie między innymi w rekreacji. To właśnie z ich dobrodziejstw korzystać można w popularnych termach. Odpowiadamy na pytanie - czym są wody termalne?

● Energia geotermalna to jedno z odnawialnych źródeł energii. ● W uzdrowiskach wykorzystuje się zdrowotne właściwości wód leczniczych. ● W Polsce znajduje się wiele ośrodków z wodami termalnymi.

Odnawialne źródła energii

Odnawialne źródła energii (w skrócie OZE) to źródła energii, których zasoby odnawiają się w krótkim czasie. Elektrownie, w których pozyskiwana jest taka energia, nie zanieczyszczają środowiska.

Jakie są odnawialne źródła energii? - energia wiatru, - hydroenergia, - energia promieniowania słonecznego, - energia biomasy i biogazu, - energia geotermalna, - energia środowiska, - energia fal, pływów i prądów morskich.

Co to są wody termalne? 

Inaczej nazywa się je wodami geotermalnymi. Są to wody podziemne, które na wypływie mają temperaturę co najmniej 20 stopni Celsjusza. Energia tych wydobytych na powierzchnię wód termalnych to energia geotermiczna, którą zalicza się do odnawialnych źródeł energii. 

Geotermia

Kiedy Ziemia stygnie, wypromieniowuje ciepło. Ono natomiast przez konwekcję i kondukcję przenika w kierunku powierzchni, a po drodze ogrzewa skały i między innymi wodę. Aby wydobyć wody termalne, tworzy się odwierty do takiej głębokości, na jakiej znajdują się wody. 

Geotermia płytka Wykorzystywane są wody gruntowe, znajdujące się na głębokości do kilkuset metrów. Energię odbierają pompy ciepła, które najczęściej stosowane są w pojedynczych domach.

Geotermia klasyczna Woda znajduje się na głębokości najczęściej do 3000 metrów. Są to właśnie wody termalne, które wykorzystywane są do rekreacji czy ciepłowni geotermalnych. Wody termalne znajdują się pod powierzchnią niemal 80 procent Polski. Ich wykorzystywanie nie jest jednak proste ze względu na warunki wydobycia i koszty.

Geotermia wzbudzana W tym przypadku odwierty sięgają głębokości nawet 6000 metrów. Energia cieplna wnętrza Ziemi pozyskiwana jest z suchych skał, które są gorące i nie zawierają wody.

Geotermia płytka, klasyczna, wzbudzanaPaństwowy Instytut Geologiczny

Wody termalne

Wody termalne wykorzystywane są w rekreacji i odnowie biologicznej. Kąpiele w wodach termalnych wpływają bowiem relaksująco, poprawiają samopoczucie i działają kojąco na układ mięśniowy, nerwowy i stawowy. 

Co to są termy? Są to baseny termalne, które wykorzystują wody termalne. Niektóre z nich towarzyszą geotermalnym zakładom ciepłowniczym. Jednak są i takie, które wykorzystują wody termalne tylko do celów rekreacyjnych. Termy znaleźć można między innymi w miejscowościach: Uniejów, Lądek-Zdrój, Cieplice, Zakopane, Chochołów, Białka Tatrzańska, Bukowina Tatrzańska, Mszczonów czy Szaflary.

Zmineralizowane wody termalne mogą mieć też działanie lecznicze lub profilaktyczne, ponieważ mają skład chemiczny zbliżony do wód leczniczych. O tym, czy wody termalne są lecznicze, decyduje obecność składników swoistych w stężeniach farmakologicznie czynnych (są one określone prawnie). Termalne wody lecznicze znaleźć można między innymi w Ciechocinku, Konstancinie-Jeziornej, Lądku-Zdroju, Ustroniu czy Rabce-Zdroju.

Wody termalne Shutterstock

Wody lecznicze

Wody lecznicze to wody podziemne, które nie są zanieczyszczone pod względem chemicznym i mikrobiologicznym. Cechują się też naturalną zmiennością cech fizycznych i chemicznych, o zawartości: - rozpuszczalnych składników mineralnych stałych (nie mniej niż 1000 mg/dm3); - lub jonu żelazawego (nie mniej niż 10 mg/dm3); - lub jonu fluorkowego (nie mniej niż 2 mg/dm3); - lub jonu jodkowego (nie mniej niż 1 mg/dm3); - lub siarki dwuwartościowej (nie mniej niż 1 mg/dm3); - lub kwasu metakrzemowego (nie mniej niż 70 mg/dm3); - lub radonu (nie mniej niż 74 Bq/dm3); - lub niezwiązanego dwutlenku węgla (nie mniej niż 250 mg/dm3).

Taka woda musi też mieć właściwości lecznicze, które stwierdzono na podstawie długotrwałych obserwacji i badań klinicznych.

Wody lecznicze można podzielić na typy ze względu na warunki geologiczne i hydrogeologiczne.

Wody wodorowęglanowe

Najpopularniejszymi wodami tego typu są wody kwasowęglowe. Stosowane są przy kąpielach leczniczych, kuracjach pitnych, ale również jako wody stołowe. Działanie lecznicze w przypadku tych wód zawdzięcza się obecności naturalnego dwutlenku węgla.

Wody wodorowęglanowe stosuje się między innymi przy: otyłości, wadach serca, chorobie wibracyjnej, stanie po zawale, zapaleniu serca, zmianach zwyrodnieniowych serca czy przewlekłych chorobach serca, chorobach naczyń obwodowych, chorobach układu żylnego, zaburzeniach krążenia tętniczego, chorobach zwyrodnieniowych stawów. Przeciwwskazaniami są zaburzenia termoregulacji i niewydolność krążeniowo-oddechowa. 

Wody siarczanowe

W składzie posiadają związki siarki. To właśnie te wody dzięki siarkowodorowi mają charakterystyczny zapach zgniłych jaj. Nie powinno się wdychać siarkowodoru.

Wody siarczanowe stosuje się między innymi przy: chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów, chorobach chrząstek stawowych, trądziku, łuszczycy, chorobach ginekologicznych, zaburzeniach metabolicznych. Nie powinny ich stosować osoby z nadwrażliwością na związki siarki i z niskim ciśnieniem.

Kąpiele siarczkowe oferowane są przez różne uzdrowiska. Są to między innymi Horyniec, Wapienne, Solec-Zdrój, Ciechocinek czy Swoszowice.

Wody chlorkowe

Woda chlorkowa ma w swoim składzie dominujący jon chlorkowy. Jest ona zaliczana do wód słonych i solanek. Najpopularniejsza jest woda chlorkowo-sodowa. W jej składzie znaleźć można również jony potasu, bromu, magnezu, jodu i wapnia.

Wody chlorkowe stosuje się między innymi przy: chorobach zwyrodnieniowych stawu i kręgosłupa, stanach po zakrzepach, nerwicy, przewlekłych chorobach dróg oddechowych, zespole klimakterycznym, alergiach skórnych, łuszczycy, świerzbiączce, przewlekłych chorobach dróg oddechowych. Przeciwwskazaniami są między innymi niewydolność krążenia, nadczynność tarczycy, niewydolność jajników czy wady zastawkowe serca.

ZOBACZ TEŻ >> Atrakcje turystyczne w Polsce – ciekawe miejsca na urlop i na weekend Co zabrać w góry? Kompletna lista rzeczy na wycieczkę

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło:  Państwowy Instytut Geologiczny

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogoda na jutro, czyli na środę 30.07. Zapowiada się dość chłodna noc, miejscami temperatura może spaść poniżej 10 stopni Celsjusza. Dzień przyniesie w części kraju przelotne opady deszczu.

Pogoda na jutro - środa, 30.07. Czeka nas chłodna noc

Pogoda na jutro - środa, 30.07. Czeka nas chłodna noc

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) ostrzega przed intensywnymi opadami deszczu, które mają pojawić się w środę. Na północnym wschodzie kraju w mocy są żółte alarmy. Z prognozy zagrożeń wynika, że pod koniec tygodnia w części Polski mogą pojawić się burze.

Są żółte alarmy. Tu ma silnie padać

Są żółte alarmy. Tu ma silnie padać

Źródło:
IMGW

W prognozach pogody dla środkowej Europy natykamy się na pojęcie niżów genueńskich - systemów pogodowych niosących ze sobą ogromne ilości wilgoci. Chociaż towarzyszą one mieszkańcom Starego Kontynentu od wieków, wydaje się, że ostatnimi czasy słyszymy o nich coraz częściej. Czy teraz, w epoce zmian klimatu, Polska powinna coraz bardziej bać się tych niżów i ulew, które ze sobą niosą?

Czy Genua boi się niżów genueńskich?

Czy Genua boi się niżów genueńskich?

Źródło:
TVN24+

Najbliższe dni przyniosą pochmurną aurę z przelotnymi opadami deszczu. W niektórych regionach mogą pojawić się burze. Na termometrach zobaczymy maksymalnie 25 stopni Celsjusza.

Na typowo letnie temperatury jeszcze poczekamy

Na typowo letnie temperatury jeszcze poczekamy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gwałtowna pogoda nie daje Tajwanowi odetchnąć po przejściu tajfunu Danas. Wyspę nawiedziła kolejna porcja ulewnego deszczu, który doprowadził do powodzi. Utonęło w niej kilka tysięcy świń, a straty szacowane są na pół miliona dolarów.

"Woda sięga na dwa metry". Kilka tysięcy świń utonęło

"Woda sięga na dwa metry". Kilka tysięcy świń utonęło

Źródło:
Reuters, Focus Taiwan

Powodzie błyskawiczne to bardzo niebezpieczne zjawisko, które coraz częściej występuje w naszym kraju - ostrzegają eksperci. Obecnie ze skutkami poważnych zalań i podtopień zmagają się mieszkańcy południowych i południowo-wschodnich regionów Polski.

"Z niepozornej, na co dzień spokojnej i urokliwej rzeczki robi się piekło"

"Z niepozornej, na co dzień spokojnej i urokliwej rzeczki robi się piekło"

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północnych regionów Chin zmagają się ze skutkami katastrofalnej powodzi wywołanej obfitymi opadami deszczu. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej 30 osób, a ponad 80 tysięcy zostało ewakuowanych. Według władz ulewy mogą utrzymywać się do środy.

Coś takiego "spotyka się raz na setki lat"

Coś takiego "spotyka się raz na setki lat"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters

Około 2600 gospodarstw domowych nie miało dostępu do energii elektrycznej z powodu burzy, jaka nawiedziła Sioux Falls w Dakocie Południowej. W mieście oraz jego okolicach silny wiatr doprowadził do wielu zniszczeń. W hrabstwie Gregory pojawiło się tornado.

Powalone drzewa, zerwane dachy, brak prądu

Powalone drzewa, zerwane dachy, brak prądu

Źródło:
Keloland.com, CNN, FOX Weather, Argus Leader, Dakota News

Po obfitych opadach deszczu trudna sytuacja panuje w mieście Tolkmicko (woj. warmińsko-mazurskie), gdzie wciąż trwa wypompowywanie wody z zalanych terenów. Strażacy mają dużo pracy w Nowym Dworze Gdańskim (woj. pomorskie), gdzie zalanych zostało około 300 domów i w Elblągu, gdzie woda popłynęła głównymi ulicami.

Ulewy w Polsce. Zalanych kilkaset domów, woda płynąca ulicami

Ulewy w Polsce. Zalanych kilkaset domów, woda płynąca ulicami

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24

Portugalia nadal płonie - tysiące strażaków zmagają się z trzema dużymi pożarami i kilkudziesięcioma mniejszymi. We wtorek walkę z żywiołem utrudnia pogoda.

"Rozpaczliwie jest na to patrzeć"

"Rozpaczliwie jest na to patrzeć"

Źródło:
PAP, Reuters

Jeszcze kilka miesięcy temu uważano, że asteroida 2024 YR4 może uderzyć w 2032 roku w Ziemię. Po nowych wyliczeniach okazało się jednak, że obiekt minie naszą planetę, ale może trafić w Księżyc. Byłoby to największe takie uderzenie od tysięcy lat, a naukowcy wskazują, jakie miałoby konsekwencje.

Asteroida wielkości bloku może uderzyć w Księżyc

Asteroida wielkości bloku może uderzyć w Księżyc

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Wiele nadmorskich kąpielisk we wtorek 29.07 jest zamkniętych. Powodem jest trudna sytuacja pogodowa, a przede wszystkim wysokie fale.

Czerwone flagi nad morzem. Gdzie nie można się kąpać

Czerwone flagi nad morzem. Gdzie nie można się kąpać

Źródło:
PAP

Irakiem zawładnęły ekstremalne upały - w poniedziałek w wielu częściach kraju termometry pokazały ponad 50 stopni Celsjusza. Organizacja Narodów Zjednoczonych zalicza Irak do krajów najbardziej narażonych na zmiany klimatu.

"Tak gorąco, że aż pali"

"Tak gorąco, że aż pali"

Źródło:
Reuters, Xinhua

Obserwując dziką zwierzynę, można czasem zauważyć osobniki o specyficznym umaszczeniu. Zdjęcia jednego z nich otrzymaliśmy na Kontakt24. Leśnicy wyjaśnili, z czego wynika nietypowy kolor zwierząt.

Łaciaty łoś zauważony na Mazurach

Łaciaty łoś zauważony na Mazurach

Źródło:
Kontakt24, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych

Grecję sparaliżowały pożary lasów, wywołane falą ekstremalnych upałów, które przez kilka dni nie ustępowały zarówno na kontynencie, jak i na wyspach. Najpoważniejsza sytuacja panowała na Eubei.

Płonęły wyspy i okolice miast. Ogień strawił cztery tysiące hektarów

Płonęły wyspy i okolice miast. Ogień strawił cztery tysiące hektarów

Źródło:
ekathimerini.com

Wokół Bursy, czwartego co do wielkości miasta Turcji, już trzeci dzień szaleją pożary. Podczas walki z żywiołem śmierć poniosły cztery osoby. Płoną także inne rejony kraju.

Spadła cysterna, zginęły trzy osoby

Spadła cysterna, zginęły trzy osoby

Źródło:
PAP, BBC News Turkce, Hurriyet

Obfite opady deszczu doprowadziły do powstania gwałtownej powodzi w mieście Brosteni na północy Rumunii. W wyniku żywiołu zginęła co najmniej jedna osoba - podała agencja Reuters.

Wody powodziowe zrównały z ziemią górskie miasto

Wody powodziowe zrównały z ziemią górskie miasto

Źródło:
Reuters

Nie mamy dobrych wiadomości dla ciepłolubnych - wszystkich nas czeka spadek temperatury znacznie poniżej średniej. Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: ofensywa zimna w samym środku wakacji

Pogoda na 16 dni: ofensywa zimna w samym środku wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

Temperatura 50,5 stopni Celsjusza została zmierzona 25 lipca w mieście Silopi na południowym wschodzie Turcji. To najwyższa odnotowana wartość w historii kraju.

Ponad 50 stopni. Najwyższa temperatura w historii kraju

Ponad 50 stopni. Najwyższa temperatura w historii kraju

Źródło:
PAP, Deutsche Welle

W rejonie Pekinu i północno-wschodnich Chin ulewne deszcze spowodowały powodzie i lawiny błotne, w wyniku których zginęły dwie osoby, a dwie kolejne są zaginione. W przemysłowym mieście Baoding w ciągu jednej nocy spadło aż 145 litrów na metr kwadratowy deszczu, co wymusiło ewakuację ponad trzech tysięcy mieszkańców.

W nocy spadły zatrważające ilości deszczu. Nie żyją dwie osoby

W nocy spadły zatrważające ilości deszczu. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
PAP

Kiedy nastanie jakaś stabilizacja w pogodzie? Czy po deszczowym lipcu sierpień będzie ratunkiem dla branży turystycznej? W wielu regionach kraju słychać narzekania na pogodę. Ostatnie lata z lipcami suchymi i gorącymi jak w Hiszpanii rozpieściły nas i pozwoliły zapomnieć, jak wyglądał kiedyś lipiec w naszym kraju.

"Słychać narzekania" na lipiec. Co z pogodą w sierpniu?

"Słychać narzekania" na lipiec. Co z pogodą w sierpniu?

Źródło:
TVN24+

W sobotę około południa na greckiej wyspie Eubei wybuchł pożar. Zdjęcia i nagranie unoszącego się dymu nad płonącym lasem otrzymaliśmy na Kontakt24. W gaszeniu ognia biorą udział samoloty gaśnicze.

Pożar na greckiej wyspie. Z żywiołem walczy kilkudziesięciu strażaków

Pożar na greckiej wyspie. Z żywiołem walczy kilkudziesięciu strażaków

Źródło:
Kontakt24, protothema.gr, naftemporiki.gr

Para z Kansas City została obudzona w piątek rano przez głośny huk. Okazało się, że na ich dom spadło drzewo. Przebiło ono sufit, a przez dziurę do salonu wlała się woda.

Drzewo spadło na dom. "Brzmiało to jak wybuch bomby"

Drzewo spadło na dom. "Brzmiało to jak wybuch bomby"

Źródło:
CNN, fox4kc.com

Przez kanadyjską prowincję Quebec przeszły silne burze z deszczem, a miejscami gradem. Wywołały szereg szkód. Samochody utknęły w tunelach, powalone zostały liczne drzewa. W pewnym momencie bez prądu było kilkadziesiąt tysięcy odbiorców.

Silne burze uwięziły samochody

Silne burze uwięziły samochody

Źródło:
cbc.ca, theweathernetwork.com

Miasto Ruidoso w amerykańskim stanie Nowy Meksyk po raz trzeci tego lipca nawiedziła powódź błyskawiczna. Co najmniej kilka osób zostało uwięzionych przez rwącą wodę.

Trzecia powódź błyskawiczna w tym miesiącu

Trzecia powódź błyskawiczna w tym miesiącu

Źródło:
Reuters, USA Today

W piątek odwołano ponad 20 rejsów między Maderą a kilkoma lotniskami w Europie. Powodem był utrzymujący się nad portugalską wyspą porywisty wiatr.

Wichury sparaliżowały lotnisko na Maderze. Polscy turyści uziemieni

Wichury sparaliżowały lotnisko na Maderze. Polscy turyści uziemieni

Źródło:
PAP

Powrót wilków do amerykańskiego Parku Narodowego Yellowstone sprawił, że po raz pierwszy od 80 lat zaczęły rosnąć dawno niewidziane tam drzewa - donoszą amerykańscy naukowcy.

Wilki wróciły do parku narodowego. Czegoś takiego nie widzieli od 80 lat

Wilki wróciły do parku narodowego. Czegoś takiego nie widzieli od 80 lat

Źródło:
livescience.com

W okolicach miasta Delvine w południowej Albanii trwa walka z pożarem roślinności. Ogień rozprzestrzenia się bardzo szybko i zagraża mieszkańcom okolicznych wiosek. Co najmniej pięć osób zostało przewiezionych do szpitala. Albańskie ministerstwo obrony zarządziło natychmiastową ewakuację miejscowej ludności.

"Cała nasza wieś spłonęła". Natychmiastowa ewakuacja z powodu pożaru

"Cała nasza wieś spłonęła". Natychmiastowa ewakuacja z powodu pożaru

Źródło:
Reuters, Bold News, shqiptarja.com

W Finlandii trwa najdłuższa od 1961 roku fala ciepła. W piątek w tym kraju odnotowano czternasty dzień z rzędu z temperaturą powietrza powyżej 30 stopni Celsjusza. Upał doskwiera także innymi krajom nordyckim. Norweskie pielęgniarki obawiają się o zdrowie pacjentów w szpitalach, a w Szwecji panuje niezwykle wysokie zagrożenie pożarowe.

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Skandynawia kipi. Pociągi zwalniają, by nie zaprószać ognia

Źródło:
ENEX, 8sidor.se, PAP

W piątek w Radżastanie w Indiach silne opady doprowadziły do zawalenia się dachu szkoły. Katastrofa budowlana doprowadziła do śmierci kilkorga dzieci.

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Zginęły dzieci. Zawalił się dach szkoły

Źródło:
Reuters, indianexpress.com