Wody termalne - czym są i gdzie ich szukać w Polsce?

Źródło:
Państwowy Instytut Geologiczny
Maciej Gąbka z UAM o właściwościach wody termalnej
Maciej Gąbka z UAM o właściwościach wody termalnej
wideo 2/6
Maciej Gąbka z UAM o właściwościach wody termalnej

Wody termalne mają zastosowanie między innymi w rekreacji. To właśnie z ich dobrodziejstw korzystać można w popularnych termach. Odpowiadamy na pytanie - czym są wody termalne?

● Energia geotermalna to jedno z odnawialnych źródeł energii. ● W uzdrowiskach wykorzystuje się zdrowotne właściwości wód leczniczych. ● W Polsce znajduje się wiele ośrodków z wodami termalnymi.

Odnawialne źródła energii

Odnawialne źródła energii (w skrócie OZE) to źródła energii, których zasoby odnawiają się w krótkim czasie. Elektrownie, w których pozyskiwana jest taka energia, nie zanieczyszczają środowiska.

Jakie są odnawialne źródła energii? - energia wiatru, - hydroenergia, - energia promieniowania słonecznego, - energia biomasy i biogazu, - energia geotermalna, - energia środowiska, - energia fal, pływów i prądów morskich.

Co to są wody termalne? 

Inaczej nazywa się je wodami geotermalnymi. Są to wody podziemne, które na wypływie mają temperaturę co najmniej 20 stopni Celsjusza. Energia tych wydobytych na powierzchnię wód termalnych to energia geotermiczna, którą zalicza się do odnawialnych źródeł energii. 

Geotermia

Kiedy Ziemia stygnie, wypromieniowuje ciepło. Ono natomiast przez konwekcję i kondukcję przenika w kierunku powierzchni, a po drodze ogrzewa skały i między innymi wodę. Aby wydobyć wody termalne, tworzy się odwierty do takiej głębokości, na jakiej znajdują się wody. 

Geotermia płytka Wykorzystywane są wody gruntowe, znajdujące się na głębokości do kilkuset metrów. Energię odbierają pompy ciepła, które najczęściej stosowane są w pojedynczych domach.

Geotermia klasyczna Woda znajduje się na głębokości najczęściej do 3000 metrów. Są to właśnie wody termalne, które wykorzystywane są do rekreacji czy ciepłowni geotermalnych. Wody termalne znajdują się pod powierzchnią niemal 80 procent Polski. Ich wykorzystywanie nie jest jednak proste ze względu na warunki wydobycia i koszty.

Geotermia wzbudzana W tym przypadku odwierty sięgają głębokości nawet 6000 metrów. Energia cieplna wnętrza Ziemi pozyskiwana jest z suchych skał, które są gorące i nie zawierają wody.

Geotermia płytka, klasyczna, wzbudzanaPaństwowy Instytut Geologiczny

Wody termalne

Wody termalne wykorzystywane są w rekreacji i odnowie biologicznej. Kąpiele w wodach termalnych wpływają bowiem relaksująco, poprawiają samopoczucie i działają kojąco na układ mięśniowy, nerwowy i stawowy. 

Co to są termy? Są to baseny termalne, które wykorzystują wody termalne. Niektóre z nich towarzyszą geotermalnym zakładom ciepłowniczym. Jednak są i takie, które wykorzystują wody termalne tylko do celów rekreacyjnych. Termy znaleźć można między innymi w miejscowościach: Uniejów, Lądek-Zdrój, Cieplice, Zakopane, Chochołów, Białka Tatrzańska, Bukowina Tatrzańska, Mszczonów czy Szaflary.

Zmineralizowane wody termalne mogą mieć też działanie lecznicze lub profilaktyczne, ponieważ mają skład chemiczny zbliżony do wód leczniczych. O tym, czy wody termalne są lecznicze, decyduje obecność składników swoistych w stężeniach farmakologicznie czynnych (są one określone prawnie). Termalne wody lecznicze znaleźć można między innymi w Ciechocinku, Konstancinie-Jeziornej, Lądku-Zdroju, Ustroniu czy Rabce-Zdroju.

Wody termalne Shutterstock

Wody lecznicze

Wody lecznicze to wody podziemne, które nie są zanieczyszczone pod względem chemicznym i mikrobiologicznym. Cechują się też naturalną zmiennością cech fizycznych i chemicznych, o zawartości: - rozpuszczalnych składników mineralnych stałych (nie mniej niż 1000 mg/dm3); - lub jonu żelazawego (nie mniej niż 10 mg/dm3); - lub jonu fluorkowego (nie mniej niż 2 mg/dm3); - lub jonu jodkowego (nie mniej niż 1 mg/dm3); - lub siarki dwuwartościowej (nie mniej niż 1 mg/dm3); - lub kwasu metakrzemowego (nie mniej niż 70 mg/dm3); - lub radonu (nie mniej niż 74 Bq/dm3); - lub niezwiązanego dwutlenku węgla (nie mniej niż 250 mg/dm3).

Taka woda musi też mieć właściwości lecznicze, które stwierdzono na podstawie długotrwałych obserwacji i badań klinicznych.

Wody lecznicze można podzielić na typy ze względu na warunki geologiczne i hydrogeologiczne.

Wody wodorowęglanowe

Najpopularniejszymi wodami tego typu są wody kwasowęglowe. Stosowane są przy kąpielach leczniczych, kuracjach pitnych, ale również jako wody stołowe. Działanie lecznicze w przypadku tych wód zawdzięcza się obecności naturalnego dwutlenku węgla.

Wody wodorowęglanowe stosuje się między innymi przy: otyłości, wadach serca, chorobie wibracyjnej, stanie po zawale, zapaleniu serca, zmianach zwyrodnieniowych serca czy przewlekłych chorobach serca, chorobach naczyń obwodowych, chorobach układu żylnego, zaburzeniach krążenia tętniczego, chorobach zwyrodnieniowych stawów. Przeciwwskazaniami są zaburzenia termoregulacji i niewydolność krążeniowo-oddechowa. 

Wody siarczanowe

W składzie posiadają związki siarki. To właśnie te wody dzięki siarkowodorowi mają charakterystyczny zapach zgniłych jaj. Nie powinno się wdychać siarkowodoru.

Wody siarczanowe stosuje się między innymi przy: chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów, chorobach chrząstek stawowych, trądziku, łuszczycy, chorobach ginekologicznych, zaburzeniach metabolicznych. Nie powinny ich stosować osoby z nadwrażliwością na związki siarki i z niskim ciśnieniem.

Kąpiele siarczkowe oferowane są przez różne uzdrowiska. Są to między innymi Horyniec, Wapienne, Solec-Zdrój, Ciechocinek czy Swoszowice.

Wody chlorkowe

Woda chlorkowa ma w swoim składzie dominujący jon chlorkowy. Jest ona zaliczana do wód słonych i solanek. Najpopularniejsza jest woda chlorkowo-sodowa. W jej składzie znaleźć można również jony potasu, bromu, magnezu, jodu i wapnia.

Wody chlorkowe stosuje się między innymi przy: chorobach zwyrodnieniowych stawu i kręgosłupa, stanach po zakrzepach, nerwicy, przewlekłych chorobach dróg oddechowych, zespole klimakterycznym, alergiach skórnych, łuszczycy, świerzbiączce, przewlekłych chorobach dróg oddechowych. Przeciwwskazaniami są między innymi niewydolność krążenia, nadczynność tarczycy, niewydolność jajników czy wady zastawkowe serca.

ZOBACZ TEŻ >> Atrakcje turystyczne w Polsce – ciekawe miejsca na urlop i na weekend Co zabrać w góry? Kompletna lista rzeczy na wycieczkę

Autorka/Autor:aw//mro

Źródło:  Państwowy Instytut Geologiczny

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Zimowa aura nastała w wielu regionach kraju. - Są takie miejsca w Polsce, gdzie leży prawie 30 centymetrów śniegu - powiedział w piątek na antenie TVN24 Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia z miejscowości, w których zrobiło się biało.

Zimowa aura w Polsce. "Są takie miejsca, gdzie leży prawie 30 centymetrów śniegu"

Zimowa aura w Polsce. "Są takie miejsca, gdzie leży prawie 30 centymetrów śniegu"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

W piątek od samego rana sypie śnieg. W wielu regionach Polski zrobiło się biało. Przed godziną 10 najintensywniej padało na południu kraju.

Najmocniej pada na Podkarpaciu. Sprawdź, gdzie jeszcze sypie śnieg

Najmocniej pada na Podkarpaciu. Sprawdź, gdzie jeszcze sypie śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24

IMGW wydał prognozę zagrożeń na piątek, sobotę i niedzielę. Wynika z niej, że pojawić się mają oblodzenia i marznące opady. Na drogach zrobi się ślisko. Miejscami powieje też silny wiatr. Sprawdź, gdzie aura może być groźna. 

Niebezpiecznie ślisko na drogach. IMGW wydał prognozę zagrożeń

Niebezpiecznie ślisko na drogach. IMGW wydał prognozę zagrożeń

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś. Piątek 22.11 przyniesie przelotne opady śniegu, które miejscami mogą być obfite. Termometry pokażą maksymalnie 0-3 stopni. Biomet będzie niekorzystny.

Pogoda na dziś - piątek 22.11. Czeka nas kontynuacja zimowych opadów

Pogoda na dziś - piątek 22.11. Czeka nas kontynuacja zimowych opadów

Źródło:
tvnmeteo.pl

Weekend przyniesie opady śniegu, które w części kraju przechodzić będą w deszcz ze śniegiem i deszcz. Miejscami będą one marznące, przez co zrobi się bardzo ślisko. Nowy tydzień zafunduje nam ocieplenie i wzrost temperatury do około 10 stopni.

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci gromadzi w rosnącym tempie nieduże, centymetrowej wielkości kawałki plastiku pochodzące z różnych części świata. Rośnie zagrożenie dla miejscowego ekosystemu i potencjalnie - dla globalnego systemu obiegu węgla.

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Źródło:
PAP, theoceancleanup.com, iopscience.iop.org

Zima zagościła w wielu regionach kraju. W Koszalinie w czwartek rano leżało tyle śniegu, ile na Kasprowym Wierchu. Niektórzy narzekają na trudne warunki na drogach i mówią, że to za wcześnie, inni cieszą się z bajkowych widoków. Na Kontakt24 otrzymujemy zdjęcia i nagrania z miejscowości, w których zrobiło się biało.

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

W Koszalinie tyle śniegu, co na Kasprowym Wierchu. Pokazujecie, gdzie spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Paraliż komunikacyjny, przerwy w dostawie energii elektrycznej oraz w działaniu sieci komórkowych to skutki śnieżyc, które w czwartek przeszły przez Finlandię. Prądu zostało pozbawionych nawet 80 tysięcy odbiorców.

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Atak zimy. 80 tysięcy odbiorców bez prądu, nie jeżdżą pociągi

Źródło:
PAP

Intensywne opady śniegu spowodowały w czwartek duże opóźnienia na paryskim lotnisku Roissy-Charles-de-Gaulle. Przewoźników poproszono o odwołanie 10 procent zaplanowanych na czwartek połączeń - poinformowała agencja AFP.

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Duże utrudnienia na paryskim lotnisku. Przez śnieg

Źródło:
PAP, meteofrance.com, tvnmeteo.pl

Śnieg ostatniej nocy i w czwartek zasypał Irlandię. Warunki na drogach znacznie się pogorszyły. Synoptycy teraz ostrzegają przed mrozem, a na horyzoncie widać ulewne opady deszczu i wichury.

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Źródło:
ENEX, The Irish Times, tvnmeteo.pl

W kilkudziesięciu departamentach Francji obowiązują pomarańczowe ostrzeżenia przed śniegiem, marznącymi opadami i silnym wiatrem. Władze apelują do kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności.

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Źródło:
ENEX, Meteo France, connexionfrance.com

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Po raz pierwszy w tym sezonie ratownicy TOPR wprowadzili pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach. Oznacza to możliwe samoistne schodzenie małych i średnich lawin. Najniższy stopień zagrożenia obowiązuje w Tatrach od wysokości 1800 m n.p.m.

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience

Dwie osoby zginęły, a ponad 100 tysięcy mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku przejścia burzy tropikalnej Sara przez Honduras. Wiele miejsc jest odciętych od świata po ulewach. Na najbliższe dni zapowiadane są kolejne opady deszczu.

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN Espanol, Diario1, EFE

W Ekwadorze wprowadzono 60-dniowy stan wyjątkowy. W kraju szaleją pożary, brakuje wody i panuje susza. W listopadzie ogień strawił ponad 10 tysięcy hektarów roślinności. Mieszkańcy borykają się też z częstymi przerwami w dostępie do energii elektrycznej.

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Źródło:
PAP, Reuters

Do nietypowego zdarzenia doszło na lotnisku w Ponta Delgada na Azorach. Po pokładzie jednego z samolotów rozpierzchło się ponad 100 chomików. Maszyna przez pięć dni nie mogła wylecieć do stolicy Portugalii.

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcom po raz pierwszy udało się eksperymentalnie udowodnić społeczne uczenie się u zwierząt niebędących ludźmi, wynikające ze zmiany środowiska. Najnowsze badania ekspertów z Instytutu Maxa Plancka wykazały, że sikorki bogatki po migracji błyskawicznie poznawały nowe zachowania od lokalnej, dopiero co poznanej społeczności.

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Źródło:
ScienceDaily

Ocean wyrzucił na brzeg w Kalifornii rzadką rybę - przedstawicielkę występującego w głębinach gatunku z rodziny Regalecidae, nazywaną "rybą zagłady". Czemu zawdzięcza reputację "przepowiadacza" naturalnych katastrof?

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

Źródło:
NBC News, CBS News tvn24.pl

Blisko 20 procent przypadków zachorowania na dengę, chorobę przenoszoną przez komary, można przypisać zmianom klimatycznym - wynika z najnowszej analizy naukowców. Jeśli nie zostaną podjęte działania mające powstrzymać globalne ocieplenie, liczba zachorowań przypisana kryzysowi klimatycznemu do 2050 roku może wzrosnąć nawet do 60 procent.

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

Źródło:
LiveScience, AFP

Nowe Delhi walczy z duszącymi miasto zanieczyszczeniami powietrza. Dają się one we znaki także zwierzętom z lokalnego ogrodu zoologicznego. Aby im ulżyć, władze postanowiły skorzystać z pewnej prostej metody.

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Źródło:
Reuters, Times of India

Naukowcy przedstawili pierwsze szczegółowe wyniki badań próbek z niewidocznej strony Księżyca dostarczonych przez chińską sondę Chang'e 6. Analiza ich składu wskazała, że między trzema a czterema miliardami lat temu trwała tam aktywność wulkaniczna. To kluczowe informacje dla zrozumienia wyraźnych różnic między półkulami Srebrnego Globu.

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Źródło:
PAP, CNN, tvnmeteo.pl

Duży pożar w kalifornijskim hrabstwie Ventura na początku listopada strawił kilka tysięcy hektarów i wiele budynków. O ogromnych stratach mówią rolnicy. Wskutek żywiołu spłonęły miliony pszczół.

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Źródło:
ABC7