Czarny bez - właściwości, owoce, kwiaty, przepisy na sok, syrop i nalewkę z czarnego bzu

Źródło:
tvnmeteo.pl
Czym są flawanole?
Czym są flawanole?pixabay.com/Shutterstock
wideo 2/5
Czym są flawanole?pixabay.com/Shutterstock

Czarny bez to roślina jadalna i lecznicza. Do spożycia nadają się jej owoce (po obróbce termicznej lub ususzeniu) oraz kwiaty. Czarny bez działa m.in. oczyszczająco, napotnie, przeciwbólowo, moczopędnie, wykrztuśnie. Z kwiatów czarnego bzu sporządza się syrop i nalewkę, a z owoców sok. Podpowiadamy, na jakie dolegliwości stosować owoce i kwiaty czarnego bzu, kiedy je zbierać i jak zrobić z nich sok, syrop i nalewkę.

● Czarny bez (Sambucus nigra L.) to pospolicie rosnący w Polsce krzew, dorastający do 10 m wysokości. ● Czarny bez kwitnie od maja, a jego kwiaty są białe lub kremowe. Można z nich przygotować leczniczy syrop, napar i nalewkę. ● Owoce czarnego bzu pojawiają się w sierpniu, zjedzone na surowo są trujące. Można z nich przygotować sok o właściwościach m.in. moczopędnych i wykrztuśnych. ● Czarny bez stosowany jest jako wsparcie leczenia chorób wątroby i nerek, reumatyzmu, infekcji górnych dróg oddechowych oraz jako profilaktyka chorób układu krążenia.

Czarny bez - co to za roślina?

Czarny bez (Sambucus nigra L.) to duży krzew z rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), wcześniej przypisywany także do rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Czarny bez rośnie w całej Polsce, jest też powszechnie spotykany w innych krajach Europy. Kwiaty i owoce czarnego bzu są jadalne, ale owoców nie wolno jeść na surowo. Bez czarny wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza. Znajduje również zastosowanie w kosmetyce.

Jak wygląda czarny bez?

Czarny bez jest dużym krzewem, który może dorosnąć nawet do 10 m wysokości. Ma kremowe lub białe, pięciopłatkowe drobne kwiaty, które rosną w dużych baldachach. W sierpniu na krzakach czarnego bzu pokazują się owoce - czarno-granatowe jagody o silnie brudzącym soku.  Czarny bez, zarówno jego kwiaty, jak i owoce, mają szereg właściwości zdrowotnych. Wśród właściwości czarnego bzu wymienia się działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i oczyszczające. Poprawia trawienie, działa uspokajająco

Owoce czarnego bzu

Z owoców czarnego bzu robi się soki i syropy. Owoce czarnego bzu można zbierać już w sierpniu, powinno zbierać się owoce dojrzałe. Stosowane są leczniczo. Owoce czarnego bzu działają rozkurczowo, napotnie, moczopędnie, przeciwwirusowo, przeczyszczająco. Zawierają m.in. witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B3) i witaminę C. W przeciwieństwie do kwiatów, owoców czarnego bzu nie wolno spożywać na surowo. Są trujące przez zawartość sambunigryny, glikozydu, który neutralizuje się poprzez obróbkę termiczną lub suszenie. 

Owoce czarnego bzu stosuje się w chorobach wątroby, niestrawności, kamicy moczowej, żółtaczce, stanach zapalnych żołądka. Pomagają też na zaparcia. 

Kwiaty czarnego bzu

Kwiaty czarnego bzu mają cytrusowy smak i są jadalne. Czarny bez kwitnie w maju. Jego kwiaty można smażyć w cieście naleśnikowym i dodawać do sałatek. To jednak nie wszystko. Kwiat czarnego bzu zawiera cenne olejki eteryczne, garbniki, witaminy z grupy B, witaminę C, karoten, składniki mineralne. Jest dobrym źródłem flawonoidów, które uszczelniają naczynia krwionośne. Z tego też powodu właściwości kwiatów czarnego bzu wykorzystywane są w ziołolecznictwie: - zwiększają elastyczność i zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych, - działają przeciwzapalnie, - detoksykująco, - przeciwgorączkowo, - napotnie, - moczopędne, - wykrztuśnie, - rozgrzewająco.

Napar z suszonych kwiatów bzu zalecany jest przy przeziębieniu i infekcjach górnych dróg oddechowych. Stosuje się go także przy reumatyzmie. Można go pić dwa lub trzy razy dziennie lub robić z niego inhalacje przy katarze i kaszlu.

ZOBACZ >> Domowe sposoby na przeziębienie - co pomoże na ból gardła, chrypę, kaszel i katar?

Syrop z kwiatów czarnego bzu

Syrop z kwiatów czarnego bzu smakuje wspaniale jako dodatek do herbaty, a także do... drinków na bazie ginu lub prosecco. Przede wszystkim jednak syrop z kwiatów czarnego bzu warto pić leczniczo, jako środek pomagający w walce z przeziębieniem, kaszlem, gorączką. Możesz pić go bezpośrednio, w dawce 1 łyżka dziennie. Najczęściej jednak syrop z czarnego bzu pije się z herbatą lub wodą.

Czarny bez zaczyna kwitnąć w maju i to wtedy najlepiej zbierać jego kwiaty do zrobienia syropu. Kwiatów potrzebnych będzie sporo - nawet kilkadziesiąt baldachów.

Syrop z kwiatów czarnego bzu - składniki

- kwiaty czarnego bzu - ok. 50-60 baldachów, - litr wody, - sok z pięciu cytryn, - 1 kg cukru.

Jak zrobić syrop z kwiatów czarnego bzu?

Aby zrobić sok z kwiatów czarnego bzu, oddziel kwiaty od łodyżek i zalej wrzątkiem. Pozostaw namoczone przez ok. 12 godzin. Po tym czasie odcedź kwiaty, ale nie wylewaj wody. Dodaj do niej cukier i sok z cytryn, podgrzewaj do rozpuszczenia cukru. Nie gotuj, wystarczy doprowadzić sok do wrzenia. Gorący sok przelej do wyparzonych butelek, zapasteryzuj. Jeśli nie będziesz pasteryzować syropu, możesz przechowywać go w lodówce i wypić w ciągu kilku dni.

ZOBACZ >> Jak pasteryzować słoiki?

Sok z czarnego bzu

Sok z czarnego bzu przygotowuje się z dojrzałych owoców zbieranych na przełomie sierpnia i września. Pomaga zwalczać przeziębienie (zawiera dużo witaminy C!), wzmacnia odporność i uszczelnia naczynia krwionośne. Działa moczopędnie, wspomaga pracę nerek, pomaga przy biegunkach. Sok z czarnego bzu można rozcieńczać z wodą lub herbatą albo pić bezpośrednio w dawce ok. dwóch łyżek dwa razy dziennie.

Składniki na sok z czarnego bzu

- 1 kg owoców czarnego bzu, - litr wody, - łyżeczka imbiru i cynamonu, - kilka goździków, - cztery łyżki miodu.

Przygotowanie soku z czarnego bzu

Umyj dokładnie owoce czarnego bzu i przełóż do garnka. Dodaj pozostałe składniki, oprócz miodu. Doprowadź do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu przez ok. 45 minut. Gdy przestygnie, przecedź sok, dodaj miód (możesz też dodać sok z połowy cytryny) i przelej do czystych i suchych słoików lub butelek. Przechowuj w lodówce i zużyj w ciągu kilku dni lub poddaj pasteryzacji, by zrobić zapasy na zimę. 

Czarny bez - owoceShutterstock

Nalewka z kwiatu czarnego bzu 

Nalewka z kwiatów czarnego bzu to aromatyczny alkohol, który ociepli zimowe wieczory, a dodany do herbaty pomoże rozprawić się z przeziębieniem. Przygotowanie nalewki z kwiatu czarnego bzu nie jest trudne, wymaga jednak czasu i cierpliwości.

Nalewka z kwiatów czarnego bzu - składniki

- kwiaty czarnego bzu: 50 baldachów - litr spirytusu - sok i skórka z dwóch niewoskowanych cytryn - 500 g miodu Jak zrobić nalewkę z kwiatu czarnego bzu?

Najpierw przygotuj syrop z kwiatów czarnego bzu (patrz wyżej). Miód rozpuść w ok. pół szklanki ciepłej (nie gorącej) wody i dodaj do syropu. W dużym czystym słoju połącz syrop (nie wyjmuj kwiatów!) z otartą skórką i sokiem z cytryn. Pozostaw w ciepłym miejscu na ok. dwa tygodnie. Po tym czasie przecedź sok i wymieszaj ze spirytusem. Przelej do czystych i suchych butelek. Nalewka powinna stać w ciepłym miejscu przez ok. sześć tygodni. Co kilka dni wstrząsaj naczyniem. Kiedy osad opadnie na dno butelki, zlej czysty płyn do nowego naczynia, zakręć i odstaw na kilka miesięcy. Im dłużej nalewka dojrzewa, tym jest smaczniejsza.

ZOBACZ >> Pigwa - co z niej zrobić? Przetwory z pigwy i uprawa

Autorka/Autor:ks//mro

Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Gwałtowny skok temperatury nastąpi już w ciągu kilku dni. Na jak długo zawita do nas ciepło? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Pogoda na 16 dni: upał na sam koniec wakacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

W USA potwierdzony pierwszy przypadek zakażenia muchą śrubową u człowieka. Larwy tego pasożyta żyją w ciele żywiciela, zjadając jego tkanki. Owad jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt hodowlanych.

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Mucha śrubowa w ciele człowieka. Pierwszy przypadek w USA

Źródło:
Reuters

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował prognozę zagrożeń meteorologicznych. Wynika z niej, że w najbliższych dniach do Polski wróci upał. W części kraju mogą zostać wydane ostrzeżenie pierwszego i drugiego stopnia.

Zbliża się fala gorąca. Mogą pojawić się pomarańczowe alarmy

Zbliża się fala gorąca. Mogą pojawić się pomarańczowe alarmy

Źródło:
IMGW

Na północno-wschodnią część Wietnamu natarł groźny tajfun Kajiki. Miejscowe władze ewakuowały ponad 500 tysięcy osób oraz zamknęły szkoły i lotniska.

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Stado dzików spacerujące po jednej z dzielnic Budapesztu zwróciło uwagę jej mieszkańców. Władze stolicy Węgier postanowiły wyjść naprzeciw problemowi, stawiając w części miasta specjalne pułapki.

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

W tej stolicy postawiono pułapki na dziki

Źródło:
PAP

Górskie mokradła w Kolorado mogą być miejscem powstawania silnej neurotoksyny. Jak wynika z badań, na skutek zanieczyszczenia środowiska w regionie powstały dogodne warunki do syntezy metylortęci. Naukowcy apelują, że jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ ekosystem jest źródłem wody pitnej dla ponad trzech milionów ludzi.

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Górskie mokradła produkują śmiertelnie groźną substancję

Źródło:
The Conversation

Firma SpaceX odwołała kolejny lot testowy Starshipa. W nocy z niedzieli na poniedziałek największa rakieta świata miała po raz dziesiąty wznieść się w powietrze. Jednak na pół godziny przed startem inżynierowie przerwali procedurę.

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Lot Starshipa wstrzymany. Jest nowa data startu

Źródło:
PAP, Reuters, SpaceX

Pogoda na dziś. Poniedziałek 25.08 zapowiada się z temperaturą dochodzącą maksymalnie do 20-21 stopni Celsjusza. W części kraju popada deszcz, niewykluczona jest też burza.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 25.08. Opady w części kraju, możliwe burze

Pogoda na dziś - poniedziałek, 25.08. Opady w części kraju, możliwe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Normandii na północy Francji udało się uchwycić na nagraniu niezwykle efektowne zjawisko - fragment klifu runął do morza. Choć w pobliżu znajdowali się ludzie, w zdarzeniu nikt nie ucierpiał.

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Fragment klifu runął do morza. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, huffingtonpost.fr

W niedzielę północne Włochy nawiedziła gwałtowna burza, które przyniosła ze sobą silny deszcz i wiatr, a miejscami także grad. Żywioł łamała drzewa, dewastował plaże oraz zamieniał ulice w potoki. Trwa usuwanie szkód.

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Sztab kryzysowy, połamane drzewa, utrudnienia na kolei

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Hiszpańska agencja meteorologiczna AEMET przekazała, że fala upałów, która zakończyła się przed niespełna tygodniem, była najsilniejsza w historii pomiarów. Sierpniowa anomalia temperatury wyniosła 4,6 stopnia Celsjusza.

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Takiej fali upałów jeszcze tam nie było

Źródło:
PAP, EFE, El Mundo

Tuż za Erin, która przez jakiś czas była huraganem, utworzyła się inna burza tropikalna. Fernand, bo takie otrzymała imię, w najbliższych dniach będzie przemieszczać się przez środkowy Atlantyk.

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Tuż za Erin podąża Fernand. Czy stanie się huraganem

Źródło:
The Weather Channel, AccuWeather

W niedzielę na Kasprowym Wierchu leżał śnieg. Opady związane były z zimnym powietrzem arktycznym, które napływa obecnie do Polski. W niektórych miejscach termometry pokazywały w nocy ujemne wartości.

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Odrobina zimy w sierpniu. W Tatrach spadł śnieg

Aktualizacja:
Źródło:
TOPR, tvnmeteo.pl, TVN24

Na północno-wschodnią część Wietnamu natarł groźny tajfun Kajiki. Miejscowe władze ewakuowały ponad 500 tysięcy osób oraz zamknęły szkoły i lotniska.

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Ponad pół miliona osób z nakazem ewakuacji. Tajfun nadciągnął

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

Szron pojawił się na samochodach w nocy z soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia dokumentujące przymrozek na Dolnym Śląsku. To nie jedyne ciekawe zjawisko, jakie przyniosła nam pogoda w ciągu ostatniej doby.

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Grad, szron i trąby wodne. Sobotnia aura na zdjęciach

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Jezioro w północnym Pakistanie jest na skraju wylania. Jak poinformowały władze prowincji Gilgit-Baltistan, zbiornik powstał na skutek zejścia lawiny błotnej, która zablokowała jedną z rzek. Jeśli dojdzie do przerwania naturalnej tamy, spiętrzona woda może zagrozić kilku miastom.

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Po lawinie powstało jezioro. Jest śmiertelnie niebezpieczne

Źródło:
Reuters, The Nation Pakistan

Starship od SpaceX jest gotów na kolejny, dziesiąty już lot testowy. Okno startowe ma otworzyć się w przyszłą niedzielę. Jak przekazała firma Elona Muska, w ciągu ostatnich tygodni wyeliminowano usterki, które poprzednio doprowadziły do eksplozji statku kosmicznego jeszcze przed startem.

Do dziesięciu razy sztuka. Starship ma znów polecieć

Do dziesięciu razy sztuka. Starship ma znów polecieć

Źródło:
AFP, space.com

W sobotę pogoda w Polsce jest zmienna. Lokalnie występują burze, a na północy nad Bałtykiem pojawiają się trąby wodne. Zjawiska można zobaczyć na nagraniach.

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

"Wyjąłem telefon i zacząłem nagrywać". Znów pojawiły się nad Bałtykiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Przed jedną ze szkół w mieście Pearl w amerykańskim stanie Missisipi pojawił się aligator. Dzieci i nauczyciele przez kilka godzin musieli pozostać w budynku. Zwierzę zostało bezpiecznie odłowione i przewiezione z dala od zabudowań.

Przed szkołą pojawił się aligator

Przed szkołą pojawił się aligator

Źródło:
CNN

Sześciu uczniów utonęło w Egipcie podczas wycieczki szkolnej na plaży Abu Tlat w Aleksandrii. Mimo obowiązującego zakazu kąpieli, grupa weszła do morza. Ratownicy uratowali 21 innych osób. Jak informują lokalne media, zakaz wchodzenia do morza łamany jest notorycznie, co prowadzi do kolejnych tragedii.

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Pływali mimo czerwonej flagi. Sześciu uczniów utonęło

Źródło:
PAP

W ostatnim czasie na plażach w trzech gminach brazylijskiego stanu Sao Paulo znaleziono setki martwych pingwinów. Większość z nich to młode osobniki. Naukowcy nie znają jeszcze dokładnej przyczyny tak masowej śmierci zwierząt, ale są pewne hipotezy.

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Na plażach znaleziono setki martwych pingwinów

Źródło:
PAP, Globo, Poder360

Brytyjscy naukowcy odkryli nowy gatunek dinozaura. Skamieniałości sprzed 125 milionów lat wskazują, że zwierzę wyróżniało się wyjątkowo długimi, kolczastymi wyrostkami na grzbiecie i ogonie, przypominającymi żagiel.

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Jego grzbiet przypominał żagiel. Odkryto nowy gatunek dinozaura

Źródło:
PAP

Na początku września dojdzie do zaćmienia Księżyca, które będzie można oglądać w naszym kraju. Tarcza naszego naturalnego satelity zostanie przysłonięta przez cień rzucany przez Ziemię.

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Zbliża się zaćmienie Księżyca. Czy będzie widoczne w Polsce

Źródło:
PAP

Nawalny deszcz nawiedził stan Uttarakhand w północnych Indiach. Doprowadził do osunięcia ziemi i powodzi błyskawicznych. W lawinie błotnej całkowicie zniszczone zostały dwa domy, a kilkanaście kolejnych - poważnie uszkodzonych. Ekstremalne zjawiska pogodowe nasilają się wskutek zmieniającego się klimatu, a kolejne ulewy mogą jeszcze pogorszyć sytuację.

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Lawina błotna przyszła w nocy. Są zaginieni

Źródło:
Reuters

Naukowcy z Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) wyodrębnili trzy nowe gatunki żyraf. Do tej pory sądzono, że istnieje na Ziemi tylko jeden - podała stacja BBC.

Gatunków tych majestatycznych zwierząt jest więcej niż sądzono

Gatunków tych majestatycznych zwierząt jest więcej niż sądzono

Źródło:
PAP, BBC

Grubość pokrywy lodowej na Svalbardzie zmniejsza się w rekordowym tempie. W ciągu ostatniego roku łączna masa stopionego lodu przekroczyła 60 miliardów ton. Takiego tempa topnienia nie przewidywały żadne modele opracowane przez glacjologów z Oslo.

Takiego tempa topnienia nie przewidywały żadne modele

Takiego tempa topnienia nie przewidywały żadne modele

Źródło:
PAP, vg.no

Ponad 770 ofiar, tysiące ewakuowanych i całe wsie zmiecione z powierzchni ziemi - Pakistan mierzy się z jedną z najbardziej tragicznych serii powodzi w ostatnich latach. Wśród poszkodowanych jest Noor Muhammad, który na dwa dni przed własnym ślubem stracił 24 członków rodziny, gdy powódź błyskawiczna zniszczyła jego dom w dystrykcie Buner na północny kraju.

24 pogrzeby zamiast wesela. "Co mam powiedzieć?"

24 pogrzeby zamiast wesela. "Co mam powiedzieć?"

Źródło:
Reuters, The Guardian

Plaże w Guardamar del Segura, na południowo-wschodnim wybrzeżu Hiszpanii, zostały tymczasowo zamknięte po tym, jak w wodach przybrzeżnych zauważono dwa jadowite morskie ślimaki, znane też jako niebieskie smoki. Mimo niewielkich rozmiarów mogą być niebezpieczne - kontakt z nimi może grozić bolesnymi poparzeniami skóry.

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Niebieskie smoki przy popularnych plażach. Zakazano kąpieli

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl