Czarny bez - właściwości, owoce, kwiaty, przepisy na sok, syrop i nalewkę z czarnego bzu

Źródło:
tvnmeteo.pl
Czym są flawanole?
Czym są flawanole?pixabay.com/Shutterstock
wideo 2/5
Czym są flawanole?pixabay.com/Shutterstock

Czarny bez to roślina jadalna i lecznicza. Do spożycia nadają się jej owoce (po obróbce termicznej lub ususzeniu) oraz kwiaty. Czarny bez działa m.in. oczyszczająco, napotnie, przeciwbólowo, moczopędnie, wykrztuśnie. Z kwiatów czarnego bzu sporządza się syrop i nalewkę, a z owoców sok. Podpowiadamy, na jakie dolegliwości stosować owoce i kwiaty czarnego bzu, kiedy je zbierać i jak zrobić z nich sok, syrop i nalewkę.

● Czarny bez (Sambucus nigra L.) to pospolicie rosnący w Polsce krzew, dorastający do 10 m wysokości. ● Czarny bez kwitnie od maja, a jego kwiaty są białe lub kremowe. Można z nich przygotować leczniczy syrop, napar i nalewkę. ● Owoce czarnego bzu pojawiają się w sierpniu, zjedzone na surowo są trujące. Można z nich przygotować sok o właściwościach m.in. moczopędnych i wykrztuśnych. ● Czarny bez stosowany jest jako wsparcie leczenia chorób wątroby i nerek, reumatyzmu, infekcji górnych dróg oddechowych oraz jako profilaktyka chorób układu krążenia.

Czarny bez - co to za roślina?

Czarny bez (Sambucus nigra L.) to duży krzew z rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), wcześniej przypisywany także do rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Czarny bez rośnie w całej Polsce, jest też powszechnie spotykany w innych krajach Europy. Kwiaty i owoce czarnego bzu są jadalne, ale owoców nie wolno jeść na surowo. Bez czarny wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza. Znajduje również zastosowanie w kosmetyce.

Jak wygląda czarny bez?

Czarny bez jest dużym krzewem, który może dorosnąć nawet do 10 m wysokości. Ma kremowe lub białe, pięciopłatkowe drobne kwiaty, które rosną w dużych baldachach. W sierpniu na krzakach czarnego bzu pokazują się owoce - czarno-granatowe jagody o silnie brudzącym soku.  Czarny bez, zarówno jego kwiaty, jak i owoce, mają szereg właściwości zdrowotnych. Wśród właściwości czarnego bzu wymienia się działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i oczyszczające. Poprawia trawienie, działa uspokajająco

Owoce czarnego bzu

Z owoców czarnego bzu robi się soki i syropy. Owoce czarnego bzu można zbierać już w sierpniu, powinno zbierać się owoce dojrzałe. Stosowane są leczniczo. Owoce czarnego bzu działają rozkurczowo, napotnie, moczopędnie, przeciwwirusowo, przeczyszczająco. Zawierają m.in. witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B3) i witaminę C. W przeciwieństwie do kwiatów, owoców czarnego bzu nie wolno spożywać na surowo. Są trujące przez zawartość sambunigryny, glikozydu, który neutralizuje się poprzez obróbkę termiczną lub suszenie. 

Owoce czarnego bzu stosuje się w chorobach wątroby, niestrawności, kamicy moczowej, żółtaczce, stanach zapalnych żołądka. Pomagają też na zaparcia. 

Kwiaty czarnego bzu

Kwiaty czarnego bzu mają cytrusowy smak i są jadalne. Czarny bez kwitnie w maju. Jego kwiaty można smażyć w cieście naleśnikowym i dodawać do sałatek. To jednak nie wszystko. Kwiat czarnego bzu zawiera cenne olejki eteryczne, garbniki, witaminy z grupy B, witaminę C, karoten, składniki mineralne. Jest dobrym źródłem flawonoidów, które uszczelniają naczynia krwionośne. Z tego też powodu właściwości kwiatów czarnego bzu wykorzystywane są w ziołolecznictwie: - zwiększają elastyczność i zmniejszają przepuszczalność naczyń włosowatych, - działają przeciwzapalnie, - detoksykująco, - przeciwgorączkowo, - napotnie, - moczopędne, - wykrztuśnie, - rozgrzewająco.

Napar z suszonych kwiatów bzu zalecany jest przy przeziębieniu i infekcjach górnych dróg oddechowych. Stosuje się go także przy reumatyzmie. Można go pić dwa lub trzy razy dziennie lub robić z niego inhalacje przy katarze i kaszlu.

ZOBACZ >> Domowe sposoby na przeziębienie - co pomoże na ból gardła, chrypę, kaszel i katar?

Syrop z kwiatów czarnego bzu

Syrop z kwiatów czarnego bzu smakuje wspaniale jako dodatek do herbaty, a także do... drinków na bazie ginu lub prosecco. Przede wszystkim jednak syrop z kwiatów czarnego bzu warto pić leczniczo, jako środek pomagający w walce z przeziębieniem, kaszlem, gorączką. Możesz pić go bezpośrednio, w dawce 1 łyżka dziennie. Najczęściej jednak syrop z czarnego bzu pije się z herbatą lub wodą.

Czarny bez zaczyna kwitnąć w maju i to wtedy najlepiej zbierać jego kwiaty do zrobienia syropu. Kwiatów potrzebnych będzie sporo - nawet kilkadziesiąt baldachów.

Syrop z kwiatów czarnego bzu - składniki

- kwiaty czarnego bzu - ok. 50-60 baldachów, - litr wody, - sok z pięciu cytryn, - 1 kg cukru.

Jak zrobić syrop z kwiatów czarnego bzu?

Aby zrobić sok z kwiatów czarnego bzu, oddziel kwiaty od łodyżek i zalej wrzątkiem. Pozostaw namoczone przez ok. 12 godzin. Po tym czasie odcedź kwiaty, ale nie wylewaj wody. Dodaj do niej cukier i sok z cytryn, podgrzewaj do rozpuszczenia cukru. Nie gotuj, wystarczy doprowadzić sok do wrzenia. Gorący sok przelej do wyparzonych butelek, zapasteryzuj. Jeśli nie będziesz pasteryzować syropu, możesz przechowywać go w lodówce i wypić w ciągu kilku dni.

ZOBACZ >> Jak pasteryzować słoiki?

Sok z czarnego bzu

Sok z czarnego bzu przygotowuje się z dojrzałych owoców zbieranych na przełomie sierpnia i września. Pomaga zwalczać przeziębienie (zawiera dużo witaminy C!), wzmacnia odporność i uszczelnia naczynia krwionośne. Działa moczopędnie, wspomaga pracę nerek, pomaga przy biegunkach. Sok z czarnego bzu można rozcieńczać z wodą lub herbatą albo pić bezpośrednio w dawce ok. dwóch łyżek dwa razy dziennie.

Składniki na sok z czarnego bzu

- 1 kg owoców czarnego bzu, - litr wody, - łyżeczka imbiru i cynamonu, - kilka goździków, - cztery łyżki miodu.

Przygotowanie soku z czarnego bzu

Umyj dokładnie owoce czarnego bzu i przełóż do garnka. Dodaj pozostałe składniki, oprócz miodu. Doprowadź do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu przez ok. 45 minut. Gdy przestygnie, przecedź sok, dodaj miód (możesz też dodać sok z połowy cytryny) i przelej do czystych i suchych słoików lub butelek. Przechowuj w lodówce i zużyj w ciągu kilku dni lub poddaj pasteryzacji, by zrobić zapasy na zimę. 

Czarny bez - owoceShutterstock

Nalewka z kwiatu czarnego bzu 

Nalewka z kwiatów czarnego bzu to aromatyczny alkohol, który ociepli zimowe wieczory, a dodany do herbaty pomoże rozprawić się z przeziębieniem. Przygotowanie nalewki z kwiatu czarnego bzu nie jest trudne, wymaga jednak czasu i cierpliwości.

Nalewka z kwiatów czarnego bzu - składniki

- kwiaty czarnego bzu: 50 baldachów - litr spirytusu - sok i skórka z dwóch niewoskowanych cytryn - 500 g miodu Jak zrobić nalewkę z kwiatu czarnego bzu?

Najpierw przygotuj syrop z kwiatów czarnego bzu (patrz wyżej). Miód rozpuść w ok. pół szklanki ciepłej (nie gorącej) wody i dodaj do syropu. W dużym czystym słoju połącz syrop (nie wyjmuj kwiatów!) z otartą skórką i sokiem z cytryn. Pozostaw w ciepłym miejscu na ok. dwa tygodnie. Po tym czasie przecedź sok i wymieszaj ze spirytusem. Przelej do czystych i suchych butelek. Nalewka powinna stać w ciepłym miejscu przez ok. sześć tygodni. Co kilka dni wstrząsaj naczyniem. Kiedy osad opadnie na dno butelki, zlej czysty płyn do nowego naczynia, zakręć i odstaw na kilka miesięcy. Im dłużej nalewka dojrzewa, tym jest smaczniejsza.

ZOBACZ >> Pigwa - co z niej zrobić? Przetwory z pigwy i uprawa

Autorka/Autor:ks//mro

Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed burzami. Wyładowaniom towarzyszyć mogą obfite opady deszczu i silny wiatr. Może też pojawić się grad. Sprawdź, gdzie aura może być groźna.

Żółte alarmy w części kraju. IMGW ostrzega przed burzami

Żółte alarmy w części kraju. IMGW ostrzega przed burzami

Źródło:
IMGW

Burza piaskowa nawiedziła południowe wybrzeże Peru, znacząco ograniczając widzialność. Z powodu zjawiska zamknięte zostały sklepy. Skutki burzy odczuli również mieszkańcy Chile.

Widzialność spadła niemal do zera, niebo zrobiło się pomarańczowe

Widzialność spadła niemal do zera, niebo zrobiło się pomarańczowe

Źródło:
Reuters

W ciągu ostatnich tygodni łącznie dziewięć osób zmarło we Włoszech na Gorączkę Zachodniego Nilu - przekazały w czwartek służby medyczne. W czasie minionych siedmiu dni liczba zakażeń wirusem wywołującym tę chorobę wzrosła z 32 do 89.

Gorączka Zachodniego Nilu. We Włoszech zmarło dziewięć osób

Gorączka Zachodniego Nilu. We Włoszech zmarło dziewięć osób

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, torinocronaca.it

Najbliższe dni przyniosą pochmurną aurę z przelotnymi opadami deszczu. W niektórych regionach w weekend mogą pojawić się burze z ulewami. Na początku przyszłego tygodnia silnie powieje.

Najpierw ulewy, później silny wiatr. W pogodzie będzie się działo

Najpierw ulewy, później silny wiatr. W pogodzie będzie się działo

Źródło:
tvnmeteo.pl

Fala upałów nawiedziła południowy Iran. W czwartek termometry pokazały aż 51 stopni Celsjusza. Kraj mierzy się z niedoborem wody, dochodzi do przerw w dostawach prądu. Na najbliższe dni prognozowane są burze piaskowe.

Ponad 50 stopni. Władze ograniczają dostęp do wody

Ponad 50 stopni. Władze ograniczają dostęp do wody

Źródło:
PAP, qatar-tribune.com

Pogoda na dziś. Piątek 1.08 będzie deszczowy w większości kraju, lokalnie może też zagrzmieć. Termometry pokażą maksymalnie 25 stopni Celsjusza, a warunki biometeo okażą się niekorzystne w całej Polsce.

Pogoda na dziś - piątek, 1.08. Deszcz nie odpuści

Pogoda na dziś - piątek, 1.08. Deszcz nie odpuści

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dla wszystkich zmęczonych mokrym i chłodnym latem mamy dobre wieści - widać już w prognozach temperaturę powyżej 30 stopni. Kiedy tylko szósta fala monsunu europejskiego dobiegnie końca, masy powietrza polarnomorskiego ustąpią miejsca tym ciepłym - znad południowej Europy oraz północnej Afryki. Maksima temperatury, które teraz wynoszą 20-25 stopni, wskoczą w przedział od 30 do 35 stopni. Lato śródziemnomorskie nie będzie trwać długo, ale pojawia się szansa na kilka dni z prawdziwym upałem.

Kiedy wróci upał? Amerykanie mają optymistyczne prognozy dla Polski

Kiedy wróci upał? Amerykanie mają optymistyczne prognozy dla Polski

Źródło:
TVN24+

W wyniku ekstremalnych ulew w chińskich miastach zginęły już 44 osoby. Jeden z największych zbiorników wodnych w Państwie Środka odnotował rekordowo wysoki poziom wody. Władze przyznają, że nie przygotowały się odpowiednio na tak groźną aurę.

Kolejne ofiary śmiertelne ulew. Władze przyznają się do błędu

Kolejne ofiary śmiertelne ulew. Władze przyznają się do błędu

Źródło:
Reuters, PAP, Chinanews.com, hangzhou.gov.cn, news.cctv.com

W Seulu, stolicy Korei Południowej, w lipcu odnotowano aż 22 noce tropikalne z rzędu. Jak przekazali meteorolodzy, to bezprecedensowa sytuacja, której nie zauważono dla tego miesiąca od początku prowadzenia pomiarów.

22 noce tropikalne z rzędu. W stolicy padł niechlubny rekord

22 noce tropikalne z rzędu. W stolicy padł niechlubny rekord

Źródło:
AFP, Al Jazeera

Pewien australijski kierowca trafił na nietypową przeszkodę podczas przejeżdżania przez rzekę w Parku Narodowym Kakadu. Był nią krokodyl ukrywający się w wodzie. Wideo ze zdarzenia stało się hitem w sieci.

Krokodyl utknął pod samochodem. "Nagranie jedyne w swoim rodzaju"

Krokodyl utknął pod samochodem. "Nagranie jedyne w swoim rodzaju"

Źródło:
ABC News, CNN

W miejscowości Święty Gaj na Żuławach Elbląskich w województwie warmińsko-mazurskim doszło do przerwania wału przeciwpowodziowego rzeki Dzierzgoń. Z szerokiej na około 10 metrów wyrwy wylewają się masy wody, które spływają na naturalny polder. Na miejscu od wielu godzin trwa akcja służb. Ekspert wyjaśnił przyczyny trudnej sytuacji.

"Sytuacja jest dramatyczna". Woda zalewa pola

"Sytuacja jest dramatyczna". Woda zalewa pola

Aktualizacja:
Źródło:
KW PSP w Olsztynie, Gmina Rychliki, TVN24

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) potwierdziła nowy rekord najdłuższego pioruna na świecie. Mierzył on ponad 800 kilometrów i zarejestrowano go w 2017 roku.

To najdłuższy piorun na świecie. "Niesamowita moc natury"

To najdłuższy piorun na świecie. "Niesamowita moc natury"

Źródło:
The Guardian, WMO

Za kilka tygodni dla Teheranu może nastąpić "dzień zero", kiedy w irańskiej stolicy całkowicie zabraknie wody - twierdzą eksperci. Kraj walczy z kryzysem. - Jeśli nie podejmiemy pilnych decyzji dzisiaj, w przyszłości znajdziemy się w sytuacji nie do rozwiązania - ostrzegł prezydent Iranu. Woda przyjeżdża do stolicy cysternami, a władze obniżyły jej ciśnienie niemal o połowę.

"Znajdziemy się w sytuacji nie do rozwiązania". Teheran w obawie przed "dniem zero"

"Znajdziemy się w sytuacji nie do rozwiązania". Teheran w obawie przed "dniem zero"

Źródło:
CNN

Badacze dokonali odkrycia nowego gatunku owada w australijskich lasach deszczowych. Masa i długość Acrophylla alta zaskoczyły naukowców.

Waży tyle, co piłka do golfa. Odkryli ogromnego owada

Waży tyle, co piłka do golfa. Odkryli ogromnego owada

Źródło:
Reuters

Norweskie służby zastrzeliły niedźwiedzia polarnego. Zwierzę zbliżyło się do domów mieszkalnych na wyspie Spitsbergen na Morzu Arktycznym.

Zastrzelono niedźwiedzia polarnego

Zastrzelono niedźwiedzia polarnego

Źródło:
PAP

Niedaleko Wysp Kurylskich wystąpiło silne trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,6 - podał niemiecki ośrodek geologiczny GFZ. Wstrząs odnotowano niedaleko Kamczatki, gdzie w środę doszło do jednego z najsilniejszych trzęsień ziemi w historii pomiarów.

Trzęsienie ziemi w pobliżu Wysp Kurylskich

Trzęsienie ziemi w pobliżu Wysp Kurylskich

Źródło:
Reuters, GFZ

Ponad milion osób we Włoszech żyje na terenach narażonych na wysokie i bardzo wysokie ryzyko wystąpienia osuwisk ziemi - oświadczył Włoski Instytut Ochrony Środowiska i Badań. W obliczu wzrastającego zagrożenia, powodowanego głównie przez zmiany klimatu, naukowcy przedstawili nowe narzędzie, które ma wspomóc bezpieczeństwo mieszkańców.

Ponad milion Włochów w niebezpieczeństwie. Pomóc ma AI

Ponad milion Włochów w niebezpieczeństwie. Pomóc ma AI

Źródło:
Reuters

Portugalia zmaga się z falą pożarów lasów i nieużytków rolnych. Obecnie najtrudniejsza sytuacja ma miejsce na północy i w centrum kraju. W wielu gminach prowadzone są akcje ewakuacyjne, z żywiołem walczą tysiące strażaków.

Kolejne ewakuacje przez pożary

Kolejne ewakuacje przez pożary

Źródło:
PAP

W nocy z wtorku na środę z wielką siłą zadrżała ziemia. Potężne trzęsienie o magnitudzie 8,8 u wybrzeży półwyspu Kamczatka na Dalekim Wschodzie Rosji zostało zakwalifikowane jako jedno z największych wydarzeń sejsmicznych.

Najsilniejsze trzęsienia ziemi w XXI wieku. To z Kamczatki może awansować w rankingu

Najsilniejsze trzęsienia ziemi w XXI wieku. To z Kamczatki może awansować w rankingu

Źródło:
TVN24+

W mediach pojawiły się nagrania i zdjęcia przedstawiające wieloryby wyrzucone na brzeg w Japonii. Do zdarzenia miało dojść mniej więcej w tym samym czasie, gdy na Pacyfiku nastąpiło potężne trzęsienie ziemi i wywołane nim tsunami. Eksperci zaznaczają jednak, że oba zdarzenia nie są ze sobą powiązane.

Wieloryby wyrzucone na brzeg przez tsunami? Ekspert wyjaśnia nagranie

Wieloryby wyrzucone na brzeg przez tsunami? Ekspert wyjaśnia nagranie

Źródło:
NHK, tvn24.pl

Trwa walka z pożarami, które szaleją w północnej Portugalii. W pobliżu miasta Arouca strażacy próbowali opanować ogień podchodzący niebezpiecznie blisko domów. Trudna sytuacja panuje także w parku narodowym Peneda-Geres, gdzie pali się od soboty.

Ogień otoczył wioskę. Pożar jak "cios w serce"

Ogień otoczył wioskę. Pożar jak "cios w serce"

Źródło:
Reuters, SIC Noticias

Ponad sto milionów mieszkańców Stanów Zjednoczonych zostało objętych alarmami przed ekstremalnym upałem. Skwar dotknął południowe i wschodnie regiony kraju. We wtorek w Nowym Jorku pobity został dzienny rekord sprzed ponad 70 lat.

Padają rekordy. Upał męczy sto milionów ludzi

Padają rekordy. Upał męczy sto milionów ludzi

Źródło:
PAP, NWS, NBC New York

Po najsilniejszym trzęsieniu ziemi od ponad 10 lat na Kamczatce wybuchł wulkan. Kluczewska Sopka wyrzuciła popiół na wysokość trzech kilometrów. I to może nie być koniec jej aktywności.

Zatrzęsła się ziemia, wybuchł wulkan

Zatrzęsła się ziemia, wybuchł wulkan

Źródło:
PAP, Reuters

Anita Werner, dziennikarka "Faktów" TVN, przebywa na wyspie Oahu na Hawajach. Opowiadała o tym, jak otrzymała alert przed tsunami i musiała ewakuować się w bezpieczne miejsce. - To, co było rzeczywiście lekko stresujące w tej sytuacji, to kolejka samochodów, które jechały w głąb wyspy, żeby być w bezpiecznym miejscu - mówiła.

Anita Werner: jak są ostrzeżenia przed tsunami, to robi to na człowieku wrażenie

Anita Werner: jak są ostrzeżenia przed tsunami, to robi to na człowieku wrażenie

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 8,8 - szóste największe w historii pomiarów i najsilniejsze na świecie od 14 lat - wystąpiło u wschodnich wybrzeży Kamczatki na Dalekim Wschodzie Rosji. Fale tsunami dotarły też między innymi do Japonii, Hawajów oraz do Zachodniego Wybrzeża USA. Do tej pory nie odnotowano jednak poważnych szkód, a w wielu regionach obniżono już poziom ostrzeżenia. Najbardziej zagrożonym regionem jest obecnie Ameryka Południowa.

Jedno z największych trzęsień ziemi w historii. Gdzie odwołano alarm, a gdzie nadal czekają na tsunami

Jedno z największych trzęsień ziemi w historii. Gdzie odwołano alarm, a gdzie nadal czekają na tsunami

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP, Reuters

Bardzo silne trzęsienie ziemi zarejestrowano we wtorek w rejonie Kamczatki. W wielu krajach wydano ostrzeżenia przed tsunami. Jak mówił na antenie TVN24 Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl, fala tsunami może przemieszczać się nawet z prędkością odrzutowca - 800 kilometrów na godzinę.

"Fala tsunami może przemieszczać się z prędkością odrzutowca"

"Fala tsunami może przemieszczać się z prędkością odrzutowca"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

W wyniku silnego trzęsienia ziemi, które odnotowano u wschodnich wybrzeży Kamczatki, powstała fala tsunami. Dotarła ona między innymi do Hawajów. Na Kontakt24 napisały Polki przebywające na wyspach Oʻahu i Maui.

Relacje Polek z Hawajów: znajomi śpią w samochodzie, córki u nas na podłodze

Relacje Polek z Hawajów: znajomi śpią w samochodzie, córki u nas na podłodze

Źródło:
Kontakt24

Niż genueński przyniósł w ostatnich dniach wielu regionom kraju ulewny deszcz. Intensywne opady w połączeniu z temperaturą przekraczającą 20 stopni to idealne warunki do pojawienia się mnóstwa komarów i wzrostu aktywności kleszczy.

Po ulewach mogą się pojawić chmary komarów    

Po ulewach mogą się pojawić chmary komarów    

Źródło:
PAP

W prognozach pogody dla środkowej Europy natykamy się na pojęcie niżów genueńskich - systemów pogodowych niosących ze sobą ogromne ilości wilgoci. Chociaż towarzyszą one mieszkańcom Starego Kontynentu od wieków, wydaje się, że ostatnimi czasy słyszymy o nich coraz częściej. Czy teraz, w epoce zmian klimatu, Polska powinna coraz bardziej bać się tych niżów i ulew, które ze sobą niosą?

Czy Genua boi się niżów genueńskich?

Czy Genua boi się niżów genueńskich?

Źródło:
TVN24+