Zwieńczenie pomnika poświęconego poległym w I wojnie światowej niemieckim mieszkańcom szczecińskiego Kijewa odkryto w sobotę. W poszukiwaniach brał udział policjant i historyk komisarz Marek Łuczak wraz z wolontariuszami z Pomorskiego Towarzystwa Historycznego.
- Znaleźliśmy dziś granitowe zwieńczenie pomnika o wadze trzech ton. W kamieniu wykuty jest miecz i inskrypcja "Unsern Helden", czyli "Naszym bohaterom", oraz daty 1914-1918 - przekazał koordynator do walki z przestępstwami przeciwko zabytkom szczecińskiej Komendy Wojewódzkiej Policji komisarz Marek Łuczak. Wraz z wolontariuszami z Pomorskiego Towarzystwa Historycznego prowadził on poszukiwania zabytku.
Były one związane z pracami nad nowym wydaniem historycznego opracowania poświęconego m.in. szczecińskiemu osiedlu Kijewo. Osiedle dopiero w 1948 roku zostało dołączone do Szczecina, wcześniej było wsią oraz dzielnicą miasta Dąbie. Za czasów niemieckich nazywało się Rosengarten, czyli "ogród różany".
Reszta pomnika może spoczywać głębiej
– Wszyscy, łącznie ze mną, lokowali pomnik przy ulicy Zajęczej w Kijewie. Przez wiele lat jednak nie dawało mi to spokoju. Pasowały tam wprawdzie schody, które miałyby do niego prowadzić, ale znajdowałby się on wtedy za daleko od głównych dróg – wyjaśniał kom. Łuczak.
Jak dodał, uznał, że pomnik musiał znajdować się w centrum dawnej wsi Kijewo, przy obecnej ulicy Zwierzynieckiej – i tam też odnalazło się zwieńczenie pomnika. Odsłonięta została także jego podstawa. Aby przenieść na nią granitowe zwieńczenie, konieczna będzie zgoda szczecińskiego Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego. Zgoda będzie też potrzebna na ewentualne dalsze poszukiwania pozostałości pomnika, które mogą znajdować się głębiej pod ziemią.
Brakuje jeszcze orła
– Brakuje nam jeszcze orła, który umieszczony był na zwieńczeniu, a także tablicy z nazwiskami poległych. Niewielkie są jednak szanse na ich odnalezienie. Z moich rozmów z mieszkańcami wynika, że pomnik nie istniał już w 1963 roku. Ale warto spróbować – stwierdził kom. Łuczak.
Pomnik ustawiono w 1930 roku. Zbudowany był z kostek granitowych (nie zostały odnalezione), z których utworzono kopiec, w jego centralnej części umieszczono tablicę z nazwiskami około 20 poległych. Na kopcu ustawione było zwieńczenie z mieczem i orłem.
Źródło: TVN24 Szczecin/PAP